DiscoverIl forum
Il forum
Claim Ownership

Il forum

Author: Radiotelevisiun Svizra Rumantscha (RTR)

Subscribed: 4Played: 10
Share

Description

Persunas dal fatg preschentan, decleran, analiseschan e reflecteschan durant 30 minutas fenomens, svilups e dumondas da la vita e da la societad.
14 Episodes
Reverse
T'imaginescha u la tschertga da la coerenza Sch'i mancan las emoziuns vala tut quai che nus percepin cun ils egls, las ureglias u il chau mo pauc. Nus ans midain trasor, datti dentant era chaussas u parts da nus che restan era sur onns adina las medemas? E daco avain nus sper il savair quest basegn profund da pudair crair? Era per la 500avla ed ultima ediziun dal Forum avain nus gronds plans. Partind da trais dumondas or dals films da nossa seria «Filosofix» sa fatschenta il psicolog e cussegliader d'educaziun Philipp Ramming cun nossas stentas e strategia per dar senn e coerenza a nossa vita. Redacziun: Philipp Ramming / Guadench Dazzi
Pader Clau Lombriser en atgna chaussa Era en ses 50avel e davos «Forum» vai sco adina per dumondas che pertutgan Dieu en tschiel ed ils umans sin terra. Questa giada dat pader Clau dentant er in'invista en sia atgna vita. Co ha el chattà sia clamada e co è el vegnì tar ils dominicans? I va però er per la vardad ch'è dira sco in diamant ed a medem temp fragila sco ina flur ed el raquinta da la nova generaziun da teologs. A Friburg è pader Clau oz responsabel per ils giuvens dominicans en furmaziun. In pensum che fetschia el in toc pli vegl ed al medem temp 10 onns pli giuven. Redacziun: Clau Lombriser
Da la «Tina tucta», pleds nuntranslatabels ed il prender cumià a la franzosa Per lur ultim Forum ans preschentan las linguistas Anna-Alice Dazzi e Silvana Derungs inemissiun cun plirs temas enturn noss linguatg: L'emprim discurran ellas da proverbis e locuziuns davart la lingua, lura da «Gion davos», «Men tender» e «Tina tucta». Finir fineschan ellas cun pleds rumantschs grevs da translatar en autras linguas. Redacziun: Astrid Alexandre
Forum cun Chasper Pult

Forum cun Chasper Pult

2016-01-1029:44

Alberto Giacometti – in Sisifus ventiraivel? Avant 50 onns è mort l'artist bregagliot al ospital da Cuira. Las bancnotas da tschient francs han rendì enconuschent il pli impurtant artist svizzer, ma proximamain vegnan ellas remplazzadas da flurs da glatsch. Sias ovras na vegnan dentant betg a crudar en emblidanza. Ma l'uman che las ha stgaffidas resta in misteri en sia obsessiun da vulair represchentar las persunas sco ch'ellas èn. È el forsa stà in Sisifus ventiraivel, el ch'ha anc modellà perfin sin il letg da mort? Las premissas per daventar in grond artist eran bunas, ma tuttina ha el gì diversas sfidas e grevs muments en sia vita. Redacziun: Chasper Pult
Il bagat, il da cornas e la vaca – il gieu da troccas Dar chartas è ina veglia passiun e dar troccas ina tut aparti. Gia en temp medieval giugav'ins a «tarocchi» en lItalia, pli tard era en Frantscha, Spagna ed en Svizra. En Grischun è il gieu documentà a partir dal 17avel tschientaner. Menziunadas vegnan las troccas en numerus scumonds che vulevan supprimer quest gieu «infam» che fascheva ir a la mlaura factultas e la morala e che procurava mo per «caneras e stgandels». Nizzegià ha quai tut nagut – il scart troccas è daventà part dal stgazi cultural da la Surselva, cun tut atgnas reglas e vocabulari. Redacziun: Adolf Collenberg
Cunter il stritg ed or dal rom Durant il 2015 è la violenza exequida en il num abusà da la religiun stada in tema prominent. En l'ultim Forum da quest onn preschenta Chatrina Gaudenz dus exempels per il cuntrari. Ella rapporta d'umans religius che s'èn engaschads cun corp ed olma per in'encletga paschaivla e liberala da la cretta. Dad ina vart èn quai 25 rabins ortodoxs ch'han renovà fundamentalmain lur relaziun cun ils cristians, e da tschella vart è quai il muslim Navid Kermani che cumbatta cun ses pleds ils fundamentalists. L'engaschi da quests umans va cunter il stritg e dat or dal rom. Els èn religius e cumbattan per giustia e libertad. Redacziun: Chatrina Gaudenz
Reflexiuns e bilantschas ecologicas Il temp da Nadal è sco fatg per reflexiuns e per trair bilantscha. E quai betg mo en vista als regals da Nadal. I fiss era in bun temp per reflectar davart nossa vita, noss agir e las consequenzas per noss ambient. Quel è in bain communabel, però «roba da cumün es roba da ningün», sco ch'il proverbi engiadinais di. Dentant exact quest pensar ans maina vi e pli en in dischequiliber cun noss ambient. E prender las cuntramesiras adattadas para pli che grev. Pli simpel fissi sche mintgin da nus chattass ina moda da viver che laschass enavos ina passida ecologica pli pitschna pussaivla. Redacziun: Flurin Filli
Las novitads dal december 1865 Ins di ch'i na dettia nagut pli lungurus che la gasetta dad ier. Quai vala forsa per las gasettas dad ier u stersas, sch'ins sfeglia dentant quellas d'avant 150 onns, èsi tut auter. Ch'i sa tracta da la mort da capitani Carigiet a Napoli per consequenza da la colera, la sentenzia encunter J.J. Ryniker dal chantun Uri, il chasti: 20 fridas cun la torta sin il dies blut u era ils inserats - las gasettas porschan istorgias ed invistas nunspetgadas. Ils istorichers Martin Camenisch e Manfred Veraguth sfeglian en la Nova Gasetta Romonscha ed il Fögl dEngiadina dal december 1865. Redacziun: Guadench Dazzi Facsimile da las gasettas: Funtauna: Biblioteca chantunala dal Grischun
Crisas, trauma ed umor Tge èsi cun la mattetta da l'emprima classa che sa metta a cridar mintga di en stanza da scola senza raschun evidenta? Tge fa in psicolog da scola en ina tala situaziun? Mintgin da nus ha da temp en temp ina crisa. Quai èn situaziuns nua che nus essan surdumandads e nua che nus perdain la controlla. Savens sa schlian talas crisas en temp util. Però i dat era crisas che daventan in trauma. Daco, tge è insumma in trauma, tge èn ils mecanissems interns ed externs, co pon ins evaluar in trauma e tge ha quai da far cun l'umor? Redacziun: Philipp Ramming
Ils sauts da mort e l'art da viver La mort, simbolisada d'in skelet, envida a bal. Da quests sauts da mort han ins malegià a partir dal 15avel tschientaner sin mirs-baselgia. La mort sauta dentant era en chanzuns e veglias poesias rumantschas. L'arranschament è adina il medem: la mort, simbolisada d'in skelet, envida a bal. L'emprim sauta el cun il papa, suenter cun il retg e la regina, il cardinal ed il pader, vinavant cun il derschader e la fantschella enfin tar il murdieu u l'uffant. La mort vegn per mintgin e mintgina, per ritg e pover, trid e bel, giuven e vegl. Da quests sauts da mort han ins malegià a partir dal 15avel tschientaner sin mirs-baselgia, sco sin il mir da la chapella Sogn Sievi sur Breil, sin ils mirs-santeri a Basilea u sco a Cuira en la curt episcopala. La mort sauta dentant era en chanzuns e veglias poesias rumantschas. Quests sauts èn in «memento mori» e l'expressiun da nossa perplexitad, ravgia dentant era forza ed amur en vista a la mort. Redacziun: Chatrina Gaudenz
Cura ch'ils Rumantschs fan zacras Co tuni cura che nus Rumantschs ans vilentain? Tramettain nus insatgi en pigna u implorain nus plitost sustegn divin? En cas da conflict, tractain nus noss visavi dad animal u dad excrement? Il forum linguistic cun Anna-Alice Dazzi e Silvana Derungs sa fatschenta cun blastemmas ed insultas rumantschas, dal «piertg rugnus» sur il «venterliufer» enfin il «sacrament». Redacziun: Astrid Alexandre
Il Requiem da Mozart incumplet e tuttina concludì Ils 5 da december 1791 mora Mozart senza avair terminà sia ultim'ovra. In mess mascrà l'aveva empustada ed il cumponist instancabel ha acceptà l'incumbensa pervi da ses problems finanzials. Mozart è gia malsaun e cumenza a cumponer las emprimas parts. Pli e pli perda el sias forzas ed in da ses scolars noda las melodias e concluda l'ovra che vegn numnada «opus summum viri summi», la capodovra d'in campiun. El temeva ch'el avess scrit la messa da morts per sasez. Il scheni musical è vegnì sepulì en ina fossa communabla, senza funeral. Redacziun: Chasper Pult
Tradiment, rebelliun e cuntrabanda en Surselva 1847 La Svizra moderna dal 1848 è sortida d'ina guerra civila. Il november 1847 han las truppas naziunalas sut il commando dal general Guillaume-Henri Dufour avert la guerra cunter la Lia separatista (Sonderbund) dals set chantuns catolics. Entant ch'il chantun Grischun era da vart naziunala sustegneva l'uvestg da Cuira e circuls catolics da la Surselva la Lia separatista. En in process èn els vegnids il 1848 atgisads da tradiment, rebelliun e cuntrabanda. Redacziun: Adolf Collenberg
Comments 
Download from Google Play
Download from App Store