Językoznawstwo

W dzisiejszym odcinku dowiecie się jak wyglądają studia na WA UAM, gdzie szukać informacji o tym czego się będziecie uczyć, gdzie szukać informacji kto z wykładowców będzie was zabawiał na zajęciach z Praktycznej Nauki Języka niczym Russel Crowe w tej scenie z Gladiatora ("Are you not! ENTERTAINED?), do czego służy seminarium i co jest w piwnicach podejrzanego zamku, który nazywamy Collegium Heliodori.

W dzisiejszym odcinku przyjrzymy się badaniom o tym, jak uczymy się języka jako dorośli i dzieci, jak go rozumiemy i produkujemy. Czym jest fenomen "mam to na czubku języka" i dlaczego językoznawcy wywołują go u niewinnych uczestników badań? Czy dzieci uczą się języka inaczej niż dorośli? Co się stanie jeśli studentom każemy usiąść na rękach - I czym właściwie zajmuje się psycholingwistyka. 

W dzisiejszym odcinku przyjrzymy się Hipotezie Sapira-Whorfa, zakładającej, że język wpływa na myśli. Dowiemy się jaki kształt ma czas w języku greckim i dlaczego gdyby zapytać nas i pięcioletniego rdzennego Australijczyka która noga Telimeny jest  północno-wschodnia to z dużym prawdopodobieństwem pięciolatek by wiedział - a my nie. 

Pismo to jedyny znany nam obecnie wehikuł czasu, pozwalający przeszłości przemawiać do nas w dawno wymarłych językach. Choć w 21 wieku traktujemy je mocno po macoszemu, to właśnie pismo jest pierwszą technologią ludzkości służącą do gromadzenia, manipulowania, przechowywania, wyszukiwania, przekazywania i rozpowszechniania informacji. W dzisiejszym odcinku porozmawiamy o tym jak ważna jest umiejętność pisania, czy alfabet jest stary i dowiemy się dlaczego pewne tłumaczenie pisma klinowego wdepnęło w założenia o wyjątkowości przypowieści biblijnych niczym rolnik w torfowisko.

W dzisiejszym odcinku będzie o językoznawstwie kognitywnym czyli mojej ulubionej dziedzinie badań. Czy kiedy Romeo mówił, że Julia jest słońcem to miał na myśli kulę gorącego gazu? Co właściwie leży na stole kiedy odłożę na niego Tokarczuk? I czy da się nie pomyśleć o słoniu kiedy ktoś nam każe nie myśleć o słoniu? Na wszystkie te pytania odpowiedzi szukają językoznawcy kognitywni.

Wszyscy wiemy, że młodzież dzieli się na grzeczną i ach-tą-dzisiejszą, która kradnie słowa z angielskiego, lubi feminatywy, i mówi iksde jakby wyrażanie emocji twarzą wyszło z mody. Ale co właściwie dzieje się z językiem kiedy wpadnie w ręce młodego pokolenia? Czy to prawda, że w angielskim zmieniło się wszystko, oprócz tego, że starsi narzekają na to co z tym językiem robi młodzież? W dzisiejszym odcinku o dialektach, idiolektach i zmianie językowej. I o tym czy możemy zmienić rodzaj męski od słowa posłanka.

Badania nad gestem to stosunkowo nowa dziedzina językoznawstwa. W dzisiejszym odcinku o tym czym różni się gest od mowy ciała, czy niewidomi gestykulują i jak wyglada pierwszorzędny naukowy trolling.

Pragmatyka to dziedzina na pograniczu językoznawstwa i filozofii języka zajmująca się badaniem tego jak język działa w komunikacji między ludźmi.  W dzisiejszym odcinku dowiemy się, że nikt nie mówi tego, co myśli - i mało kto myśli dokładnie to, co mówi. Przyjrzymy się skomplikowanej czynności proszenia o podanie soli, dowiemy jak komuś grozić żeby nie brzmiało jak groźba ale wszyscy wiedzieli o co chodzi i spróbujemy ogarnąć kwestię uprzejmości, która ma dwie twarze i obie sprawiają, że przepraszamy bez sensu.

Badania nad gramatyką mają ponad dwa i pół tysiąca lat. Jak możecie się domyślić, od tego czasu w językoznawstwie sporo się wydarzyło. W dzisiejszym odcinku rozmawiamy o tym jak badano gramatykę, co mieli wspólnego Bracia Grimm z lingwistyką kontrastywną, czym były Wojny Językoznawcze oraz dlaczego 99% lingwistycznych memów zawiera Noama Chomskiego.

W dzisiejszym odcinku rozmawiamy dużo o anatomii słowa i procesach, które jej dotyczą. Dowiadujemy się co Jurand ze Spychowa ma wspólnego z mazurską wsią o wdzięcznej nazwie Pupy i co sądzę o używaniu słowa kripi przez k.

Co ma wspólnego niezadowolona owca z bajki z największym odkryciem językoznawstwa historycznego? Czy język polski i angielski są kuzynami? Dlaczego odkryty w 19tym wieku przez Polaka rękopis obecne uznawany jest za najbardziej tajemniczą księgę świata? O tym w dzisiejszym odcinku Językoznawstwa.

Fonetyka to dziedzina językoznawstwa zajmująca się dźwiękami języka: samogłoskami i spółgłoskami. W dzisiejszym odcinku rozmawiamy o układzie mowy, dlaczego łatwo rozpoznać Polaków mówiących po angielsku i czy koń mógłby teoretycznie mówić gdyby konie chciały mówić.

Jakiś czas temu głośno było o rozporządzeniu unijnym według którego ślimak był rodzajem ryby. W dzisiejszym odcinku rozmawiamy o tym, że klasyfikowanie pojęć do kategorii wcale nie jest takie łatwe jak by się mogło wydawać. W jaki sposób decydujemy się jak nazwać daną rzecz - i od czego to zależy? Czy papież powinien zostać uznany za kawalera? Czym jest fenomen "mam-to-na-czubku-języka" i dlaczego językoznawcy celowo wywołują go u studentów? Na tego rodzaju pytania odpowiedzi szuka semantyka, dziedzina językoznawstwa zajmująca się znaczeniem.

Czy to prawda, że Inuici mają 120 słów oznaczających śnieg? Jaką rolę językową pełni słowo "bułkanapka" - i dlaczego należy uważać pytając ludzi z różnych rejonów Polski jak nazywa się ten mały kawałek, który pierwszy odkrawamy od bochenka chleba?  Czy słowa można opisać za pomocą maciupkich kawałków znaczenia - i po co ktokolwiek miałby to robić? W dzisiejszym odcinku jest o semantyce.

Kim był Phineas Gage i co spektakularna dziura w jego głowie ma wspólnego z językoznawstwem? Skąd wiadomo, które obszary mózgu zaangażowane są w przetwarzanie języka - i co się dzieje, kiedy ulegną uszkodzeniu? W dzisiejszym odcinku rozmawiamy o neurolingwistyce.