Ko mbiidon?

yewtere nde Rfi wadanne soukaabe leydeele Afrique, fouddima wadeede dioni e demgal fulfulde. Niadé assett et alet t fof yewtere nde ma wadd so 13h yonni walle so 17h 30 yoni. Rfi noone tottata kongol ko sukaabe. Ko Mbiidon ko bee soukaabe hedii ngam andude hol ko muusi dum en, hol ko be ndjidi, holko be meranto. Diewte ene nbada, mbaadjoodi tiid di, walle kala kabaruu dji dillinde o aduna hande. Ko Mbiidon ene wada e Rfi. Ngandee ko onone ndiey ! Onon sukaabe afrique → https://www.facebook.com/RFI-Fulfulde-310748626276060/  

Ko mbiidon? - Tupungal na Sokugol

Yontere nde en ngarat e cosaan, aadi, finaa-tawaa fulɓe. Ene anndaa kam rewɓe fulɓe ko yontaaɓe. Holko addi eɓe coka (tuppa) toni dowdooru toni leyleeru, ɗakkunɗe, na kunuɗe haa haawra ?  Ngam yeewtidde nde toɓɓere en mbismoto Fatimata Sall ɓurɗo lollirde innde Jaaryata Sall. Oo yo debbo njaayndeyanke, nguurtinoowo finaa-tawaa fulɓe. Kanko miilanto en holko addi tuppungal ? holko ɗum fiirti ? Hono waɗirteno e kadi holko woni faandare mum ? Caggal ɗum men ngar e kesam kesamaagu dowla Amerik e alkaali leñam leñamaagu. Timminiren humpito Doktoor Amadu Soh eko yowiti e Koronawiris. Mate ɓaleeɓe ene ndaɗi e ñawu Koronawiris ?

06-04
30:00

Ko mbiidon? - Faltaare e heɓuɓe ñawu Koronawiris yo huunde haan nde na alaa ?

Holko waɗii ɓee heɓuɓe ñaw koronawiris so cafraama haa celli haa ngartii e galleeji mumen yimɓe ene ndogaa ɗumen. Ɓe ene paltoo ɓe ene ceerndita ɓee to ene mbaɗa goɗɗum. Ko mankude pinal, waasde faamde waasde anndude rafi koronawiris walle ko waasde yurmeende. Ngal naamdal ene haani ƴoƴƴiineede e ndingiral ngal sabu hannde won ko yiyaa e rendo ngoo haanaani sakiraaɓe. On paami kaalaten ko haala paltiingu wooɗungu e ñaw Koronawiris. A yiyan neɗɗo ñawa haa sella, hoddiɓe mum, koreeji mum ene ndoga ɗum. holko addi faltaare nde ? Mate ooɗoon hannde fawi hooremum ñaw ngu ? Ngam yeewtidde e nde toɓɓere en njaɓɓoto biyeteeɗo Ummu Kebe. Oo ko keɓunooɗo ñaw Koronaawiris. Hannde o selli kono o wuuri ko muusi e ñaw ngu. Ma en keɗo seedaaku makko. So ɗum yawti ma en keɗo Hawa Bokar Lih Taal. Oo ko neɗɗiyanke, koo bindoowo koo bittoowoo. Omo humpitii kala ko faati e sifaa renndooji e ndarnde rewɓe e renndo ngo kadi e taarinnde (piilki) eko nandi heen. E rogere Humpito eko feewti e Koronawiris Doktoor Amadu Soh maa haal mate nguleeki ene haɗa ɓii ñawu Koronawiris layde.

06-04
30:00

Ko mbiidon? - Holko woni denɗiraagal e holko sababini ɗum ?

Hannde loowdi yewtere denɗiraagal (denɗiraagu). Hande e ɗum tawee e leyɗe keewɗe ɗoo afirik. Sa yehii Malii a tawan denɗiraagal, Burkina hono noon, haa Camerun, Cote d’Iwaar, Niser, Senegaal, Moritani a tawan denɗiyaagal hakkunde leƴƴi, hakkunde gure, hakkude galleeji, hakkunde  beynguure. Holto dendiyaagal iwi ? Hol nde fuɗɗi ? Holko addi ɗum ? Holi nafa mum ? Hoɗɓe men Mamadu Alasan Bah e Boori Jallo maa njaabo e naamdule men.

05-28
30:00

Ko mbiidon? - Ruttagol sukaaɓe jangooɓe e duɗe ɗee : noy feere ?

illa ñawu Koronawiris naati e gure men nguurndam waylii; yaa ngaraa nattii; njokkondiral haysinno nattaani ne heewaani; jannde e duɗee kam, haala mum haalaaka, dartiima e leyɗe keewɗe. Caggal nde sukaaɓe ɓe njooɗii ko juuti jangoyaani, ɗoo e Senegaal mawɗo leydi ndii sarɗini ñande ɗiɗi e lewru daroroondu yoo waɗooɓe etu cakitotoongu wonii yaareteeɓe “Terminale, “3e” e “Cm2” ndutto e nokku njangirɗe ɗee. To Maali ne hooreejo leydi ndi yamirii yoo jannde nde timmine. So tawii noon woodi njabɓe ɗoftaade e yamiroore ɗe, won e jinnaaɓe jogiiɓe kulhulii seeɗe. Mbella duttagol e duɗe ɗe beydata limo heɓuɓe ñawu koronawiris e leyɗe men ? Ngam yeewtidde e nde toɓɓere en njaɓɓoto biyeteeɗo Aysatu Jallo. Kanko woni  mawɗo sukaaɓe jangooɓe taweteeɓe e falnde Tamba (Senegal). Aissatu yaarete ko e duuɓi sappo e jeenay hikka o waɗata “Terminale” to “Lycee d’excellence” mo Tamba. So ɗum yawtii men paa Burkina e Mali ngam njeewoyde holi peeje lelnaaɗe ngam wallidde sukaaɓe e timminde jannde hikka nde. Men kaal e timmode yeewtere e ussaare naalanke mawɗo taweteeɗo Gine, Mori Kante.

05-28
30:00

Ko mbiidon? - caɗeele remooɓe e ñawu Koronaawiris

Hannde en tuubnoto e battane koronaawiris e remooɓe. ɓaadi ko ɗum woni joljole  e ooɗo wakati alay sago njeewtiden henn.  Ene wayno ɓee remooɓe hannde koko ƴeebaa. Kala ko soñanoo ñolii Soblee, pompiteer… remoɓe dey ngaani sanne sanne Noy feere wadde ? Ko ɗum etotoɗen andude e ballal koɗo men Hapsatu Taal. Oo noon jeyaa ko Biidi ko wuro taweteengo e Podor (Senegaal) koo jaayniyanke kadi kanko woni mawɗo fedde Oolel Dieeri. Nguurɗam koreeji makko remooɓe wonaani yo debbo ngoƴa mawka ko ɗum waɗi min noddudemo. Caggal Hapsatu Taal, remooɓe heettuɓe Gine Konaakiri kanium enn kaal tiɗallaaji ɗi ɓe tawan e dow golle ndemal e oo wakati

05-22
30:00

Ko mbiidon? - nafakaaji ɗi sukaaɓe ɓe keɓan so tawraama kaayit jibinande

Ñalawma hannde min yeewtay ko yowiti e ɗereeji jibinanɗe. Min jaɓɓoto e ko Mbiiɗon ko Aminata Dem Dieŋ. Kanko koo gooto e ardiiɓe kawtal pelle dilloɓe e lappol kumpito e ko fayi e nafakaaji keɓugol ɗereeji jibinanɗe. O ari e yeewtere de ngam haalande heɗitiiɓe Ko Mbiiɓon battane waasde jogaade ɗereeji jibinande? Hol nafakaaji ɗi sukaaɓe bem keɓata so ɓe tawraama ɗereeji jibinanɗe?  Ko adii ɗun en njahat haa Mali jokondiren e Abdulaay Dikko jooɗaniiɗo Rfi fulfulde toon. Njoofniren e totude kongol naalanke Abdel Rahim Jaañ tawaa e Kissal cruw.

05-22
30:00

Ko mbiidon? - dewlondirɓe ɓe besnaani

Yeewtere Ko mbiiɗon addi ko haala rewɓe e worɓe resondirɓe tawa keɓaani ɓesngu. Ɗum hannde woni caɗeele mawnde e rendoo ngo, ha teeŋti e rewɓe ko ɓuri heewde ko kanium en njoobete so desaama ko juuti tawa ɓesnaani. Holko safrooɓe mbii e ɗum ? Abdulay Barii ko doktoro, o arii haalande bandiraaɓe ɓe so tawi debbo e gorko tawraaka ɓesngu hono mbaɗata. Caggal Abdulay Barii, men keɗo kadi seedaaku debbo e gorko mo tawraaka ɓesngu e tampere ɓe  keɓan du. E timminirgol yeewtere nde men njaɓɓo Advise pullo Moritani yimana en Ɗoftam maayo.

05-15
30:00

Ko mbiidon? - Ballal ñootooɓe ngam haɓaade ñawu Koronaawiris

Caggal nde kaalɗen haala battane ñawu koronaawiris e nguurdam aynaaɓe, nguurdam egguɓe en kuccat e ɓee ɓe nganduɗa ndillataa ko e koltu e ɓoornanteeri, ɓee ñootooɓe. Paame min ngoni ko e rewindaande haa jooni battane Koronaawiris e cate ɗe. Holko woni tiɗallaaji mo ɓee tawan e golle ñootol ? Mate keɓal jawdi ngal ene newii to ɓee faa hande ? Mate kilianjoɓe ene cooda comtii hono adann nii ? Holko woni ballal ñotooɓe e foolugol ñawu Koronaawiris e adunaaru du ? Mariama Jah e Siley Bah, ngonii hoɗɓe men. Ɓe ɗiɗo fof ndillataa ko e koltu e ɓornanteeri. Siley darani gollirɗe wiyeteende Pullo tekstil, Mariama Jah inniri gollirɗe mum ko ɓamtaare.

05-15
30:00

Ko mbiidon? - Darnde kawtal pelle sandaaji dilloɓe e ndemal no wiye Agridev e wuro Pita ton to Gine Konakry

Juppuɗo yontere men hande wiyete ko Amadu Bari gooto e ardiiɓe Agridev, kawtal pelle sandaaji dilloɓe e ndemal. Rfi fulfulde waddi e makko yewtere e golle nde kawtal ngal darni cagg al googal jawtal ngal ? e holi paandaalemum ? Fulfulde Faminiinde :Yontere nde Tierno Isaa Jallo addi e damal fulfulde famminiinde ko kosam. ɗume mbi’eten kosam e fulfulde ?

05-08
30:00

Ko mbiidon? - Tiiɗallaaji egguɓe illa ñawu Koronaawiris arii

Ko mbiiɗon hannde hucci ko e saɗɗallaaji ɓee ɓe ganduɗaa ko egguɓe gure mumen sabaanbundu hare, fitina, mooloyii nokkuule goɗɗe. Ɓee nguurɗam mumen tiiɗi ko adii ñawu koronawiris ene naata e leyɗe men (rafi nguura, rafi safaaro, rafi ndiyam, rafi laaɓal) Wadde hannde so nguu ñaw arii ene haani ƴeccitoɗenɓe jeewen holnoɓe nguurdi, Holko wonii caɗeele maɓɓe. Mbela woodi walluɓeɓe Ɗum noon en njaɓɓoto e dow nde yeewtere Amadu Jallo. Oo yoo gorko taweteeɗo Kutiala woni ko Sikasso to Maali. Amadu Jallo jeyaa ko e waaldeere wiyeteende Pinal Pulaaku. Nde fedde ene felliti wallude taweteeɓe e nokku egguɓe ley Mali. Men keɗo e ndee yeewtere seedaaku Hajja Jallo e dow tiiɗallaaji nde ɓe njiyan e e nokku egguɓe mo Seneraal Siise darni to Seenu illa ñawu koronaawiris naati ley Maali.

05-08
30:00

Ko mbiidon? - gollirde daraniinde moƴƴinde cenorde Mali

Juppuɗo yontere men hannde wiyete ko Ibrahima Dikko annditirteeɗo Buri. Oo yo suka jeyaaɗo Jalasagu serkel Bankas e ley laamu Mootti to Mali. Ana ɓuri duuɓi jeeɗiɗi ko mo udditi gollirde daraniinde moƴƴinde cenorde. Sukaabe noogay e ko fawi ngollata ton. Fulfulde faaminiinde :Yontere nde Ceerno Isaa Jallo addi e damal fulfulde famminiinde. Dume fulfulde wi’ata Jemma?

05-01
30:00

Ko mbiidon? - Battane Koronaawiris e golle maral

Illa ma ko ñawu Koronaawiris naati e leyɗe men, tiiɗallaaji e torraaji keewi sanne sanne e ley golleeje. Jannde natti, ƴeeyngu saɗii, keɓal jawdi tiiɗi, aynaaɓe, durooɓe e remooɓe fof tampii. Noy feere wadde ? Ko ɗum etoto ɗen anndude e ballal koɗo men Ceerno Ardo Soh lolluɗo e innde Muusaa Soh. O ko jannginoowo to duɗal jaaɓi-hattirde « Gaston Berger », kono kadi koo duroowo. Caggal Ceerno Soh men keɗo ko musiɗɗo men Issuf Sonde haalde e marooɓe jooɗiiɓe Wagadugu e dow sattende ɗe ɓe tawan e golleeji maɓɓe illa maa ko ñawu Koronaawiris naati ley Burkina Faaso. Musiɗɗo men Abdulaay Dikko maa sifano en kanium ne satteende keɓal jawdi e ley Mali.

05-01
30:00

Ko mbiidon? - Yero Gise kaalen haala golle maa e enternet !

Nde yontere Ko mbiiɗon ƴaɓɓotoo e ndingiral muuɗum ko suka biyeteeɗo  Yero Gisse. Oo suka ko Matamnaajo taweteeɗo saare Gijilon (Senegaal). O sosii e hitaande ujunnaaji ɗiɗi e sappo e tati blog o inniri ɗum www.yeroguisse.org Fiirti ko dillata ko e bange karallaagal kessal, o moƴƴinii loowre  nde gandanɗaa tawetee heen ko binndii, daarti, joljole aduna, eko heewi honno kabaruuji fuuta, dawrugol, faggudu, pinal hanki, fina tawaa fulɓe, diine, coftal ɓalli e ko way noon e ko way noon. E nder oo ɗoon blog ene tawee haa jooni ŋoƴaaƴi renndo fuuta, hirjanooji eko fewti e reende tariinde, ngam daɗde e waylo waylo weeyo… fandaare Yero noon wona goɗɗum, so wonaa daraanaade leñol e haalde ŋoƴaaƴi mum en haa jogitiiɓe laamu mbatta hakkille e gonka hettuɓe gure dow ɗee.   Fulfulde faaminiinde :Yontere nde, Isaa Jallo, ekkinoowo en fulfulde, addi ko helmere „Ladde“. Holko seerndi ladde e wuro ? O addi banndi keewdi fii wallude en paamen ɗume won ko fulfulde wi‘ata ladde

04-24
30:00

Ko mbiidon? - Ko saabi fitina e banndiyaagal e ɗii jemmaaji Koronawiris ?

Bandiraaɓe teskaama ngila ñawu Koronaawiris naati e weeyo meeɗen en ceeraani e fitina e banndiyaagal. To leydi Moritani nanaama hono suka debbo biyeteeɗo Hadijatu Umar Soh waraama. Sukaaɓe rewɓe heewɓe kadi njanaama toon. Fitina teskaaɗo haaɗaani tan to ndiin leydi. Sabu haa to leydi Siin nanaama ɓaleeɓe ene piye ene lepte e geɗe mbaaɗinoon. Haa ɗoo e Senegaal, en yii nde wiyaa yoo gooto e men kala heddo galle mum tuggi leere jeetati jemma haa leere jeego’o subaka woodi banndiiji, bonnooɓe yantuɓe heen ɓee heen ene nguƴƴa ɓee too ene mbaɗa ko boni. Ɗum waɗi min addude ngal naamdal ? Holko waɗii ooɗoo sahaa mo koronaawiris weeye meeɗen ene teskaa ene wayno fitina ɓuri heewde ? Ko saabii ooɗo fitina e won e leyɗe  ? Hoɗɓe men e yeewtere nde maa mballu en ƴaabaade e naamde ɗe. Gooto oo nootirto ko e innde Mayram Baal. Kango woni mawɗo fedde taweteende “facebook” “Mauritaniennes du Monde” fiirti dendaagal rewɓe jeyaaɓe moritani taweteeɓe e adunaaru ndu kala. Ma o haal warngoo waɗu ngo e ñalee taaɓiiɗe ɗee to leydi Moritani Koɗo ɗimmo yeewtere nde kañum wiyetee ko Usmaan Bah. Koo neɗɗiyanke ma o wallu men faamde holko addi fitina teskaaɗo e rendo ngo ooɗoo wakati ? Aysaa Abdulaay Alfari, njaayniyanke taweteeɗo to leydi Nijer maa haal kanium ko teskaa e ndiin leydi to bange fitina eko nandiheen

04-24
30:00

Ko mbiidon? - Jibiru Mbaay woni mawɗo dental sukaaɓe daraniiɓe ɓamtaare Wuro Foora Jaawara

Nde yontere min ngaddi e ndigiral meeɗen ko alkaali ɓamtaare gure dow ɗee. Juppuɗo yontere ko mbiiɗon, wiyete ko Jibiiru Mbaay dillata ko e ɗum. Kanko woni mawɗo dental sukaaɓe daraniiɓe ɓamtaare wuro Foora Jaawara. Ngoon wuro woni  ko Matam e nder Kanel. Hay jeere moƴƴere alaano, kaɓirɗe suudu safrirduu ne yonaano, sukaaɓe tokosɓe ɓee ne wonɓe e ɗudal gootal tawateengal toon ne ngalaano defte moƴƴe mbela mbaawa njangude noo haaniri nii. Ko sabaabunde fedde ndee ɗum fof natti ɗoon. Hannde eɓɓo mango fedde ndeen woni wadde feere haa laktiriisi naata e wuro Foora Jaawara, galleji ɗii fof mbaawa heɓde jeeyngol (kuurang). Fulfulde faaminiinde :Yontere nde, ekkinoowo en fulfulde, Issa Jallo addi ko helmere Hoore. O addi bandooji keewɗi fii wallude enn paamen ɗume won ko fulfulde wi‘ata hoore.

04-17
30:00

Ko mbiidon? - Hol eɓɓanɗe ngam haɓaade ñawu Koronawiris ?

Hono mbatten haa kisen e ñawu Koronaawiris ? Hol safooro ? Ɗum fof enn kaalino e jeewte taaɓiiɗe ɗee. Hannde noon kucceten ko e eɓɓooji pewtuɗi e ñawu ngu.  To Burkina Faaso, suka biyeteeɗo Inusa Dao, feewni sooɗorgal (lootirde)  ngal ganduɗaa joomum ene sooɗoo haa joofna tawa memata sooɗorgal ngal e jungo mum. Men kaal haala eɓɓande ɓiɓɓe leydi Senegaal ɗanniiɓe e dow yidde artirde temedde ɗiɗo gollooɓe e batte safaaru. Sen keddiima e  ɗanniyankooɓe ɓe haa jooni men njokkondir e biyeteeɗo Hasan Dao. O jooɗi ko to dowlaaji dentuɗi. Eɗen gandi hannde ko toon limoore araaɓe ñawu ngu ɓuri heewde. Ma o haal hono ɓe guurdi e oo ñaw.

04-17
30:00

Ko mbiidon? - Jibiril Jaw, hooreejo fedde Fuuta Pulaar Hip Hop

Min mbiino on gila fuɗɗoode Ko Mbiiɗon ko jeewte aduna, jeewte sukaaaɓe Afirik, sukaaɓe dillinɓe jamaano, sukaaɓe waɗuɓe fayida e golle mumen. Wadde hannde en njaɓɓoto gooto e ɓeen sukaaɓe. O wiyete ko Jibiril Jaw, kanko woni hooreejo fedde Fuuta Puular Hip hop. Hol ndeen ndee fedde sosaa ? Holko ummani ? Holko woni fandaare mum ? Ma en ngandu sen kediima haala Jibiril Jaw. Fulfulde famminiinde :Ceerno Issa Jallo addi hannde ko helmere laamu. Holko woni laamu ? Holno sifortoo ? Holko waɗi yimɓe ene njiɗi laamu ?

04-10
30:00

Ko mbiidon? - ñawu Koronaawiris : Hol safaaro ?

ooɗoo wakati ñawu koronaawiris wonii ngoƴa mawka e winndere nde (adunaaru ndu) kala. Sen tuubniima e limooje ɗee en tawan : hakke miliyon yimɓe keɓii nguu ñawu ; warii ko ɓuri capanɗe njeeɗiɗo yimɓe e adunaaru ndu ; ko selli ko tolnii tan ko e temedde tato yimɓe eko fawi. Kala nde pinɗen araaɓe ñawu koronaawiris ene laya e leyɗe men, kala nde pinɗen limo mayooɓe kadi en ɓeydoo. Ñawu Koronaawiris alaa mo ɗacci alaa ɗo ɗacci. Raaɓo Raaɓo ngo ene hulɓinii.Wadde hono mbatten haa kisen, kisnen bandiraaɓe men e nguu ñawu Mate poɗɗe Idoroksikolorokin wiiyaande ene safra Koronaawiris won ko waawi e nguu ñawu ?Ko ɗum woni loowdi yeewtere Ko mbiiɗon ñalawma asay sappo e go’o lewru nayaɓurdu (avril) hitaande ujunnaaji ɗiɗi e noogay. - Koɗoo men, Ahmadu Samba Soh, maa wallu en faamande rafi nguu. Koo cafroowo to Suudu safrirdu Matlabul Fawseyni woni ko e wuro wiyeteengo Tuubaa (Senegaal). Omo jeyaa e goomu haɓotooɓe ɗoo e senegaal rafi koronaawiris - Men keɗo kadi e nder yeewtere ko musiɗɗo men Abdulaay Dikko waddani en e dow toɓɓere nde - Timminta yeewtere nde ko naalanke iwɗo Gine Konaakiri omo wiye Sayfond Balde

04-10
30:00

Ko mbiidon? - Golle rewɓe dillobe to bange sarɗiiji e nder Afirik

Juppuɗo yontere men hannde wiyete ko Aysatu Bah, yo suka Debbo Sarɗiyanke to bange heblanaade mo dowla Gine. O haalatnat en mbelle faniyanke to bange sarɗiiji no woodi ngartam ? Holi woni yiyandemakko e darnde rewɓe et fannu mo dillata ? E hol wasiyaaje ngam sembinde darnde rewɓe faade kumpital e sarɗiiji?   Fulfulde Faminiinde : Yontere nde Ceerno Isaa Jallo addi e damal fulfulde faaminiinde ko «Yiitere». Dume mbi’eten Yiitere e fulfulde ?

04-03
30:00

Ko mbiidon? - Rafi Koronaawirus: holi feere ngam haɗde laygol muuɗum e dongere Afirik?

Ñalawma hannde min njeewtat ko yowwiti e ñawu biyeteeɗo Koronaawirus. Ooɗo rafi eno jokki laygol muuɗum e nder Afirik. Eno ɓuri jooni leyɗelle 40 de rafi on meemi. Yoga e leyɗelle ena miiji wonde haɗde yimɓe ɓen yaltude subaka et kiikide ino waawi faddaade ñawu ngu.  Mbele ɗeeɗo kaɗɗe eno weeɓa e dongere Afirik de wonno yoga e yimɓe maa ndawa nde ndaña ko nguuri e ñalorma ? Koɗo men Dr Usmaan Bah neɗɗiyanke ma haalan en hono ɗum worri. Gollidiiɗo men Abdulaay Dikko kanium ne ma heɓɓ kongol ngam addude yiyande hettiyankooɓe jooɗiiɓe Maasina. Timminta yeewtere nde ko naalanke biyeteeɗo Bams

04-03
30:00

Recommend Channels