Ο Νικόλαος Κομνηνός Χλέπας, καθηγητής στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Πανεπιστημίου Αθηνών, με συμμετοχή σε νομοπαρασκευαστικές επιτροπές (ήταν αντιπρόεδρος της Νομοτεχνικής Επιτροπής για τη μεταρρύθμιση του «Καλλικράτη»), αναφέρει ότι το πρόβλημα της Δημόσιας Διοίκησης δεν είναι οι δημόσιοι υπάλληλοι, αλλά οι πολιτικοί οι οποίοι παρεμβαίνουν σε αυτήν. Υποστηρίζει ότι στην Ελλάδα έχουμε ένα σύστημα ακραίου συγκεντρωτισμού. «Εγώ θα το χαρακτήριζα ολιγαρχικό συγκεντρωτισμό», λέει. «Η εκάστοτε κυβέρνηση έχει πολλή εξουσία στα χέρια της και αυτή η εξουσία συγκεντρώνεται σε λίγα πρόσωπα. Κι εκεί έχουμε το φαινόμενο των ομόκεντρων κύκλων, που συναντάμε σε κάθε σύστημα το οποίο μετατρέπεται σε ολιγαρχία, μολονότι θεσμικά είναι μία δημοκρατία. Αυτά τα δίκτυα που έχουν την εξουσία έχουν ως βασικό στόχο την αναπαραγωγή τους και τη διατήρησή τους στην εξουσία. Το αποτέλεσμα είναι η καθυπόταξη της Δημόσιας Διοίκησης, και έχουν όλα τα μέσα για να την υποτάξουν».Ο κ. Χλέπας επισημαίνει ότι εδώ και μερικά χρόνια οι επιλογές των προϊσταμένων δεν γίνονται από τα υπηρεσιακά συμβούλια και τονίζει πως, ενώ μιλάμε για αξιοκρατία, ο νόμος δεν εφαρμόζεται και η επιλογή των προϊσταμένων γίνεται με ανάθεση καθηκόντων. Παρομοίως στο επίπεδο των Περιφερειών και στο επίπεδο των Δήμων, αναπαράγεται το ίδιο «ολιγαρχικό μοντέλο», όπως εξηγεί.
Ο Ζοχράν Μαμντάνι εξελέγη δήμαρχος της Νέας Υόρκης στις 4 Νοεμβρίου 2025 και θα αναλάβει καθήκοντα την 1η Ιανουαρίου 2026. Είναι ο πρώτος Μουσουλμάνος δήμαρχος της Νέας Υόρκης και ο νεότερος σε ηλικία δήμαρχος της πόλης εδώ και πάνω από έναν αιώνα. Δηλώνει σοσιαλιστής. Γεννήθηκε το 1991 στην Ουγκάντα, από γονείς μετανάστες στις ΗΠΑ, οι οποίοι ήταν απόφοιτοι του Χάρβαρντ και εύποροι. Ο πατέρας του είναι καθηγητής πανεπιστημίου στις ΗΠΑ και η μητέρα του σκηνοθέτιδα. Τον υποστήριξαν σημαντικές προσωπικότητες του Δημοκρατικού Κόμματος των ΗΠΑ, όπως ο Μπέρνι Σάντερς και η Αλεξάντρια Οκάσιο-Κορτέζ. Η καμπάνια του εστίασε σχεδόν αποκλειστικά στην κρίση του κόστους ζωής στην πόλη. Υποσχέθηκε πάγωμα ενοικίων, δωρεάν λεωφορεία, καθολική δωρεάν παιδική φροντίδα και αύξηση της φορολογίας στους πλουσιότερους κατοίκους της Νέας Υόρκης. Η εκλογή του θεωρήθηκε ως μια συμβολική ήττα για τον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, παρότι η Πολιτεία της Νέας Υόρκης θεωρείται παραδοσιακά ισχυρό προπύργιο των Δημοκρατικών. Η υποστήριξη του Μαμντάνι στους Παλαιστίνιους και η κριτική του απέναντι στην πολιτική του Ισραήλ αποτέλεσαν βασικό σημείο συζήτησης προεκλογικά. Ωστόσο, τα εκλογικά αποτελέσματα κατέδειξαν ότι τον ψήφισαν τελικά και πολλοί Εβραίοι της Νέας Υόρκης. Παρά τον ενθουσιασμό που επικρατεί για τον χαρισματικό νεοεκλεγέντα δήμαρχο, πολλοί εκφράζουν επιφυλάξεις σχετικά με το κατά πόσο θα υλοποιήσει τις υποσχέσεις του, καθώς και για το κατά πόσο είναι πράγματι «αντισυστημικός».
Ο Τζορτζ Σόρος και ο Ίλον Μασκ χρηματοδοτούν δύο εντελώς διαφορετικά οράματα για τον κόσμο. Ο διεθνολόγος και γεωστρατηγικός αναλυτής Βασίλης Κοψαχείλης εξηγεί στο σημερινό επεισόδιο του podcast LiFO Politics πώς οι πολιτικές της «ανοιχτής κοινωνίας» του Σόρος οδήγησαν στη woke ατζέντα, ενώ ο Μασκ εκφράζει τον τεχνοσυντηρητισμό της νέας εποχής. Κανένας από τους δύο όμως, όπως λέει, δεν τον έχει πείσει ότι οι προτάσεις τους μπορούν να αντικαταστήσουν τις παλιές ιδεολογίες. «Οι ιδέες που προωθούν είναι οι επενδυτικές τους προτάσεις – τρόποι να κερδίσουν όχι μόνο χρήματα αλλά και πολιτική νομιμοποίηση σε παγκόσμιο επίπεδο», σημειώνει. Μιλώντας για το μέλλον, προβλέπει πως η «επόμενη μεγάλη σύγκρουση θα κριθεί εξ ολοκλήρου στο Διάστημα».
Η Ευρώπη έχει αυξήσει δραματικά τις στρατιωτικές της δαπάνες τα τελευταία χρόνια, μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, επενδύοντας σε αμυντικές τεχνολογίες και εξοπλισμούς. Με βάση τους νέους στόχους που έχουν τεθεί μέχρι το 2035, προβλέπεται να δαπανηθούν ακόμη περισσότερα δισεκατομμύρια ευρώ. Ήδη, οι συνολικές αμυντικές δαπάνες της Ε.Ε. έχουν αυξηθεί πάνω από 30% από το 2021 έως το 2024, φτάνοντας περίπου τα 326 δισεκατομμύρια ευρώ.Πολιτική εξουσία και αμυντική βιομηχανία έχουν αναπτύξει ακόμη στενότερες σχέσεις –ιδίως στα ανώτατα κλιμάκια–, όπου τα όρια μεταξύ των δύο συχνά δεν είναι σαφή.Πρόσφατο ρεπορτάζ του γερμανικού δικτύου WDR, επικαλούμενο εσωτερικά έγγραφα μυστικών υπηρεσιών, του στρατού και του ΝΑΤΟ, ανέφερε το 2029 ως χρονιά-ορόσημο για πιθανή επίθεση της Ρωσίας σε νατοϊκό έδαφος. Το περασμένο καλοκαίρι, ο Γερμανός υπουργός Άμυνας Μπόρις Πιστόριους δήλωσε στη γερμανική Βουλή ότι «δεν πρέπει να θεωρούμε πως ο Πούτιν θα σταματήσει στα σύνορα της Ουκρανίας, αν καταφέρει να την κατακτήσει». Ο καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς, σε ομιλία του στις 14 Μαΐου 2025, ανέφερε ότι «η κυβέρνηση θα διαθέσει όλα τα οικονομικά μέσα που χρειάζονται, ώστε η Bundeswehr να γίνει ο ισχυρότερος στρατός της Ευρώπης».Τι σημαίνουν αυτές οι δηλώσεις για τη Γερμανία και ποιες είναι οι συνέπειες για τις υπόλοιπες χώρες της Ε.Ε.; Ο ανταποκριτής γερμανικών μέσων στην Ελλάδα, Φέρρυ Μπατζόγλου, απαντά στο ερώτημα αν η κατάσταση που δημιουργήθηκε μετά τη ρωσική εισβολή αποτελεί ευκαιρία για τη Γερμανία να αποκτήσει τον στρατό που δεν της επιτρεπόταν μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Μιλά επίσης για τον ρόλο του CEO της γερμανικής αμυντικής βιομηχανίας Rheinmetall, Άρμιν Πάπεργκερ, και τη στενή του σχέση με την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Σύμφωνα με την εκτίμηση του πολιτικού αναλυτή και διευθύνοντος συμβούλου της εταιρείας δημοσκοπήσεων Opinion Poll, Ζαχαρία Ζούπη, η κυβέρνηση φαίνεται να αντιμετωπίζει ένα έλλειμμα εμπιστοσύνης, το οποίο υποτιμά, ενώ δείχνει να μην μπορεί να ξεφύγει από τον κύκλο των επιδόσεων των ευρωεκλογών. Παρ’ όλα αυτά, εκτιμά ότι η μόνη περίπτωση η Νέα Δημοκρατία να μην παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στις επόμενες εκλογές είναι να πέσει κάτω από το 25%. «Γιατί τότε δεν θα πάρει τις 20 έδρες μπόνους, που παίρνει το κόμμα που ξεπερνά το 25%», εξηγεί και προσθέτει: «Εγώ το βρίσκω πολύ δύσκολο, αλλά η πολιτική είναι κινούμενη άμμος, ποτέ μη λες ποτέ».Ο κ. Ζούπης επισημαίνει πως η εικόνα που βλέπουμε σε όλες τις δημοσκοπήσεις δείχνει ένα άθροισμα ΝΔ και ΚΚΕ από 145 έως 150 έδρες. «Αν αυτά τα δύο κόμματα έχουν 150 έδρες, όχι “προοδευτική συνεργασία”, όπως το βαφτίζουν, ή συνεργασία για κυβέρνηση δεν σχηματίζεται, αλλά, ακόμα και αν μαζευτούν από τους Σπαρτιάτες μέχρι το ΠΑΣΟΚ, πάλι δεν θα σχηματίζεται κυβέρνηση», λέει. Ως σημαντικότερο εύρημα των δημοσκοπήσεων θεωρεί τη μεγάλη «γκρίζα ζώνη», καθώς το λευκό, το άκυρο, η αποχή και οι αναποφάσιστοι συγκεντρώνουν ποσοστό από 23% έως 26%.Για τα νέα κόμματα που μπορεί να δημιουργηθούν το επόμενο διάστημα από τον Αντώνη Σαμαρά και τον Αλέξη Τσίπρα σημειώνει πως πρέπει να ανταποκρίνονται σε κάποιες κοινωνικές και πολιτικές ανάγκες και ότι η κοινωνία δεν λέει «γύρνα Αλέξη», «γύρνα Αντώνη».Για τον Αντώνη Σαμαρά εκτιμά ότι, αν κάνει κόμμα, μπορεί να στερήσει κάποιους ψηφοφόρους από τη ΝΔ στις εκλογές, αλλά θα πιεστεί στις ενδεχόμενες δεύτερες κάλπες. Για τον Αλέξη Τσίπρα λέει ότι δεν μπορεί να εμφανιστεί ως εκπρόσωπος του νέου, γιατί κυβέρνησε και γιατί «είναι πιο σύστημα από το σύστημα». «Δύο χρόνια μετά την παραίτησή του και όλο τον επικοινωνιακό θόρυβο της επιστροφής, νομίζω ότι ο κ. Τσίπρας είναι πιο απροετοίμαστος απ’ ό,τι φαίνεται», αναφέρει, επισημαίνοντας ότι «φτιάχνει ένα αυστηρά προσωποπαγές κόμμα, και μάλιστα δεν το κρύβει».Ο κ. Ζούπης σχολιάζει ότι η αυτοκριτική είναι ξένη λέξη για το ελληνικό πολιτικό σύστημα και εκτιμά πως ο ενάμισης χρόνος που απομένει μέχρι τις επόμενες εκλογές θα μοιάζει με αιώνα.
Ο πρώην πρέσβης της Ελλάδας στις ΗΠΑ, Αλέξανδρος Μαλλιάς, με μακρά θητεία τόσο στην Ουάσινγκτον όσο και στη Νέα Υόρκη, στον ΟΗΕ, μιλά στο podcast Lifo Politics για την πολιτική κατάσταση στις ΗΠΑ, για το Ισραήλ και τα ελληνοτουρκικά.Ο κ. Μαλλιάς σημειώνει ότι οι ΗΠΑ «είναι σήμερα κομμένες στα δύο» και εξηγεί γιατί επί προεδρίας Τραμπ «αλλάζουν όλα». Αναφέρεται επίσης στους μηχανισμούς ελέγχου της προεδρικής εξουσίας –τα γνωστά checks and balances– που, όπως υπογραμμίζει, ασκούνται κυρίως μέσω του Κογκρέσου και του δικαστικού σώματος με επικεφαλής το Ανώτατο Δικαστήριο. Το Δικαστήριο, όπως επισημαίνει, έχει τη δυνατότητα να κρίνει νόμους ή εκτελεστικές ενέργειες του Προέδρου ως αντισυνταγματικές.«Η προσπάθεια των θεμελιωτών του Αμερικανικού Συντάγματος ήταν να αποκλείσουν την επιβολή μιας τυραννίας· γι’ αυτό καθιέρωσαν τον αυστηρό έλεγχο της εκτελεστικής εξουσίας από ένα ισχυρό Κογκρέσο και μια ανεξάρτητη δικαστική εξουσία, κορωνίδα της οποίας είναι το Ανώτατο Δικαστήριο – τα λεγόμενα checks and balances, δηλαδή ο διαρκής έλεγχος του Προέδρου από το Κογκρέσο και το Ανώτατο Δικαστήριο», αναφέρει χαρακτηριστικά.Αναφερόμενος στα ελληνοτουρκικά, ο επίτιμος πρέσβης τονίζει πως «όσα κόμματα έχουν κυβερνήσει την Ελλάδα από το 1974 μέχρι σήμερα έχουν πλέον αντιληφθεί ότι η τουρκική απειλή είναι διαχρονική, πραγματική και ουσιαστική για την Ελλάδα».Για το Ισραήλ, ο κ. Μαλλιάς επισημαίνει ότι, μετά τον πόλεμο στη Γάζα, «έκανε τη ζωή των φίλων και συμμάχων του πάρα πολύ δύσκολη».
Το νέο επεισόδιο της σειράς podcast «Lifo Politics» εξετάζει την ιστορική διαδρομή της Μέσης Ανατολής, από τη διάλυση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας έως τις αρχές του 21ου αιώνα, φωτίζοντας τον τρόπο που τα γεγονότα, οι ιδεολογίες και οι εξωτερικές παρεμβάσεις προκάλεσαν τα σύγχρονα προβλήματα της περιοχής. Ο ιστορικός Στέφανος Καβαλλιεράκης αναλύει τη σημασία της Συμφωνίας Σάικς-Πικό και των εντολών της Κοινωνίας των Εθνών, εξηγώντας πώς οι ξένες δυνάμεις σχεδίασαν τα σύνορα που γέννησαν νέα κράτη (Ιράκ, Συρία, Λίβανο, Ιορδανία και Παλαιστίνη), τα οποία βρέθηκαν αρχικά υπό δυτική επιρροή. Με έμφαση στο παλαιστινιακό ζήτημα, από τη Διακήρυξη Μπάλφουρ (1917) έως την ίδρυση του Κράτους του Ισραήλ (1948) και τους πολέμους του 1948, του 1967 και του 1973, το επεισόδιο διατρέχει τα γεγονότα και τις αποφάσεις που διαμόρφωσαν ένα από τα πιο επίμονα ζητήματα της σύγχρονης Ιστορίας μέσα από πολιτικές, θρησκευτικές και διεθνείς οπτικές.Οι ιστορικές ρίζες των σημερινών συγκρούσεων αποκαλύπτουν γιατί η Μέση Ανατολή δυσκολεύεται να ξεφύγει από τον κύκλο της βίας και πώς η Ιστορία εξακολουθεί να επηρεάζει την πολιτική και τη γεωστρατηγική του παρόντος.
Ο Αλέξης Πατέλης μιλά στη Βασιλική Σιούτη για τα πέντε χρόνια που βρέθηκε στο Μέγαρο Μαξίμου και την πορεία της ελληνικής οικονομίας από την κρίση έως την ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας. Η οπτική του είναι εκείνη ενός τεχνοκράτη που βρέθηκε στο επίκεντρο των κρίσιμων αποφάσεων, από τη διαχείριση της πανδημίας και τα μέτρα στήριξης μέχρι τα προγράμματα του Ταμείου Ανάκαμψης. Αναφέρει ότι ο πατριωτισμός δεν είναι ρητορική και συνθήματα αλλά οι πράξεις που κάνουν τη χώρα πιο δυνατή. Παραδέχεται ότι, παρά τις επιτυχίες σε επίπεδο αξιοπιστίας και επενδύσεων, η καθημερινότητα πολλών πολιτών παραμένει δύσκολη λόγω της ακρίβειας και των χαμηλών μισθών. Υποστηρίζει, όμως, ότι η Ελλάδα απέδειξε πως «μπορεί» και πως το επόμενο βήμα πρέπει να είναι ένα εθνικό εφαρμόσιμο σχέδιο ανάπτυξης που να το πιστεύουν όλοι.
Ο καθηγητής Ευρωπαϊκής και Συγκριτικής Πολιτικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, Κωνσταντίνος Λάβδας, εκφράζει την επιφύλαξή του απέναντι στην απαξίωση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ), υποστηρίζοντας ότι πρόκειται για έναν ζωντανό οργανισμό του οποίου τα μέρη διατηρούν τους ρόλους τους. Επισημαίνει, ωστόσο, τη διάζευξη μεταξύ της Γενικής Συνέλευσης και του Συμβουλίου Ασφαλείας, που είναι το όργανο με τη μεγάλη ισχύ και διαχειρίζεται τα «βαριά αιτήματα», αντανακλώντας τους συσχετισμούς που προέκυψαν μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. «Αν δεν είχαμε αυτές τις συγκεκριμένες δυνάμεις, τις πυρηνικές, που τελικώς στελέχωσαν το Συμβούλιο Ασφαλείας με μόνιμες έδρες και έχουν βέτο, τα πράγματα θα ήταν χειρότερα, όχι καλύτερα. Η Γενική Συνέλευση έχει διαμορφώσει μία γενική κουλτούρα διεθνών σχέσεων, και αυτή είναι σημαντική γιατί μπορεί να την παρακολουθήσει κανείς και να δει νόρμες και πώς εξελίσσονται, να δει αντιλήψεις για διαφορετικά ζητήματα».Όπως, για παράδειγμα, αναφέρει, μπορεί κανείς να δει τον παγκόσμιο Νότο —όπως πλέον λέγεται—, ποιες αντιλήψεις έχει και σε ποιον βαθμό υπάρχουν σημεία, όπως στο θέμα της Γάζας, στα οποία φαίνεται ενοποιημένος, και άλλα στα οποία δεν είναι.Για τη Γενική Συνέλευση αναφέρει ότι διαδραματίζει ρόλο στη διαμόρφωση της πολιτικής κουλτούρας των διεθνών σχέσεων, αλληλεπιδρώντας θετικά με το δημόσιο διεθνές δίκαιο.Αναφορικά με τον πόλεμο στη Γάζα, ο κ. Λάβδας σημειώνει ότι το Ισραήλ χάνει δημόσια στήριξη και συμμάχους, αλλά τονίζει ότι υπάρχει μεγάλη διαφορά μεταξύ των δημόσιων δηλώσεων (π.χ. αποχωρήσεις στον ΟΗΕ) και των ιδιωτικών συνομιλιών που διεξάγουν πολλές χώρες —συμπεριλαμβανομένων αραβικών κρατών— με το Ισραήλ, πίσω από κλειστές πόρτες, για την εξεύρεση λύσης.«Πρέπει να δούμε τη διάκριση μεταξύ αυτών που δηλώνονται και αυτών που συζητούνται πίσω από κλειστές πόρτες. Υπάρχουν πολλές χώρες που συζητούν με το Ισραήλ και προσπαθούν να βρουν λύση. Κάποιες από αυτές δεν είναι τόσο δυστυχείς που η Χεζμπολάχ, και μετά η Χαμάς, βρέθηκαν με την πλάτη στον τοίχο».
Η τριαντάχρονη μονοπολική κυριαρχία των ΗΠΑ, που ακολούθησε τον Ψυχρό Πόλεμο, φτάνει στο τέλος της, λέει στο LiFO Politics ο Λουκάς Τσούκαλης. «Ζούμε το τέλος μιας εποχής. Οι γεωπολιτικές τεκτονικές πλάκες μετακινούνται άγρια και δεν ξέρουμε πώς θα μοιάζει ο κόσμος όταν καθίσει η σκόνη». Αναφέρεται στους «χαμένους της παγκοσμιοποίησης», σημειώνοντας το παράδοξο ότι τα αιτήματά τους εκφράζονται πλέον από ακροδεξιούς και δημαγωγούς, ενώ για τον Ντόναλντ Τραμπ παραδέχεται πως, παρότι διχαστικός, διαθέτει «αναπτυγμένο πολιτικό ένστικτο». Η παραδοσιακή αριστερά, υποστηρίζει, έχει σε μεγάλο βαθμό εξαφανιστεί, ενώ η σοσιαλδημοκρατία «ενσωματώθηκε» και πληρώνει σήμερα το τίμημα. Πρώην ψηφοφόροι του Κ.Κ. Γαλλίας στρέφονται στη Λεπέν, όπως και στη Βρετανία πολλοί πρώην ψηφοφόροι των Εργατικών ψηφίζουν Φάρατζ. Για την Ευρώπη, ο κ. Τσούκαλης προειδοποιεί: «Αν δεν καταφέρουμε να λειτουργήσουμε ως σοβαρή πολιτική οντότητα απέναντι στις ΗΠΑ, στην Κίνα και στη Ρωσία, θα ζήσουμε τη βαθμιαία παρακμή της Ευρώπης». Θεωρεί δε ότι το μεγάλο πρόβλημα είναι το έλλειμμα πολιτικής ηγεσίας: «Η Ευρώπη δεν έχει ηγέτες αυτήν τη στιγμή». Τέλος, τονίζει πως η ευθύνη για τη σημερινή παγκόσμια αστάθεια δεν ανήκει μόνο στη Ρωσία, αποδίδοντας ευθύνη και στις ΗΠΑ για την «αλαζονεία των νικητών» και τη «συνεχή επέκταση του ΝΑΤΟ» που, όπως εκτιμά, «ήταν λάθος».
«Η Ελλάδα, μετά την κρίση του 2009, έχει μεν ορθοποδήσει –από το 2017-2018 και μετά δεν είναι εκεί που ήταν–, αλλά υπάρχει ένα κλίμα που βαραίνει. Και οικονομικά και κοινωνικά και ίσως και πολιτικά» εξηγεί ο πρώην υπουργός και καθηγητής Οικονομικών, Τάσος Γιαννίτσης, μιλώντας στη Βασιλική Σιούτη και στο podcast Lifo Politics. Όσον αφορά τα μέτρα που εξήγγειλε ο πρωθυπουργός στη ΔΕΘ, απαντά πως, κατά τη γνώμη του, μια κυβέρνηση έχει να διαλέξει μεταξύ του να δώσει κάποια επιδόματα για να ικανοποιήσει εκλογικά κοινά ή να ασκήσει πολιτικές που θα πάνε την Ελλάδα πιο μπροστά, χωρίς να μοιράσει τώρα τα επιδόματα και τις φοροαπαλλλαγές, αλλά να χρησιμοποιήσει τα χρήματα που έχει για να δημιουργήσει μια πιο ανθεκτική, από οικονομική, κοινωνική και πολιτική πλευρά, χώρα – ο ίδιος τάσσεται σαφώς υπέρ της δεύτερης επιλογής. «Ο καθένας δέχεται τις συνέπειες των επιλογών του» λέει και συνεχίζει: «Αυτό που μας λείπει είναι ένας μεγάλος εθνικός στόχος ή ένα πλέγμα μεγάλων εθνικών στόχων». Για τις επενδύσεις πιστεύει πως έχουν αυξηθεί, αλλά είναι «πολύ παρακάτω από το 2009 και πολύ παρακάτω από αυτό που είναι ο μέσος όρος στην Ε.Ε.», ενώ για το ασφαλιστικό εκτιμά ότι προσπάθησε να το λύσει, αλλά βρήκε εμπόδια. Στηλιτεύει, επίσης, τη νοοτροπία των ελληνικών κυβερνήσεων να αφήνουν άλυτα τα μεγάλα προβλήματα για να τα βρουν οι επόμενοι.Για την Ε.Ε. λέει ότι τον έχει απογοητεύσει «όχι μόνο για τα διεθνοπολιτικά, όπου κινείται με τον τρόπο που κινείται, όχι μόνο γιατί μια χώρα όπως οι ΗΠΑ, που έχουν κατρακυλήσει εκεί που έχουν κατρακυλήσει, δείχνει την εικόνα που δείχνει, αλλά και διότι θυμάμαι, όταν μπαίναμε στην Ε.Ε., που λέγαμε –και το πιστεύαμε– ότι μπαίναμε στην Ευρώπη των αξιών, της δημοκρατίας και του κοινωνικού κράτους και αυτά βλέπουμε πως υποχωρούν βαθμιαία και φθίνουν. Παρ’ όλα αυτά», εξηγεί, «προφανώς θα προτιμούσα να μένω στην Ευρώπη έστω κι έτσι, παρά σε κάποια άλλα μέρη του κόσμου».
Η Μονή της Αγίας Αικατερίνης, στο Όρος Σινά, η οποία έχει διασώσει σπάνιους πνευματικούς και πολιτιστικούς θησαυρούς και έχει επιβιώσει από ιστορικά επικίνδυνες συγκυρίες, κινδυνεύει σήμερα να χάσει την περιουσία της αλλά και τον ίδιο τον χαρακτήρα που διατηρεί εδώ και αιώνες.Γιατί όμως είναι τόσο σημαντική η Μονή Σινά και γιατί διοικείται σήμερα από Έλληνες μοναχούς; Ποιο είναι στην πραγματικότητα το ρωσικό ενδιαφέρον; Ο Νικόλαος Φύσσας μάς δίνει τις απαντήσεις και μιλά για άγνωστα στο ευρύ κοινό ιστορικά συμβάντα, όπως τον μυθιστορηματικό τρόπο με τον οποίο υπεξαίρεσαν οι Ρώσοι τον Σιναϊτικό Κώδικα και τον μυστηριώδη ρόλο του κόμη Ιγνάτιεφ, πρέσβη της Ρωσίας στην Υψηλή Πύλη και ανθρώπου πίσω από τη Συνθήκη του Αγίου Στεφάνου.
Ζούμε σε μια εποχή που η Ρωσία έχει απομακρυνθεί από την Ευρώπη, η Τουρκία έχει έρθει κοντά με τη Ρωσία, αλλά η Ευρώπη βλέπει την Τουρκία ως σύμμαχο για να αντιμετωπίσει τη Ρωσία. Πώς ήταν όμως οι σχέσεις αυτές τα τελευταία 200 χρόνια;Ο Θάνος Βερέμης, ιστορικός και πολιτικός επιστήμονας με πλούσιο συγγραφικό έργο πάνω στη νεότερη και σύγχρονη ελληνική ιστορία και την εξωτερική πολιτική της Ελλάδας, μας μιλά για τις ελληνορωσικές σχέσεις από την περίοδο της Ελληνικής Επανάστασης και του Ιωάννη Καποδίστρια μέχρι την εποχή του Ελευθέριου Βενιζέλου και τη σημερινή. Ο κ. Βερέμης μας εξηγεί ποια ήταν η σχέση της Ρωσίας με την Τουρκία στις αρχές του 20ού αιώνα και τους λόγους που συνήφθη η συμμαχία του Βλαντίμιρ Λένιν με τον Μουσταφά Κεμάλ το 1921. Μας μιλά για τις σχέσεις της Ρωσίας με τις μεγάλες ευρωπαϊκές δυνάμεις τον 19ο και τον 20ό αιώνα. Συζητάμε επίσης για τον Κριμαϊκό Πόλεμο (1853-1856) ως ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα του γεωπολιτικού ανταγωνισμού μεταξύ της Ρωσίας και των ευρωπαϊκών μεγάλων δυνάμεων, όταν αυτές τη χτύπησαν στην Κριμαία για να περιορίσουν την παρουσία της στον Νότο, ένα ιστορικό γεγονός που φαίνεται να αποτελεί τραυματική μνήμη για τη Ρωσία. Τελικά, πόσο επηρεάζει το ιστορικό βάθος των σχέσεων της Ρωσίας με τις μεγάλες δυνάμεις της Ευρώπης τις εξελίξεις της σημερινής εποχής;
Η κ. Ρόζα Βασιλάκη μιλάει στο Lifo Politics για την αριστερά του 20ού αιώνα, λέγοντας πως ήταν διεκδικητική στη λογική της εμβάθυνσης της ισότητας και πέτυχε πολλά τότε, είτε ως κυβερνώσα είτε ως αντιπολίτευση πιέζοντας, ενώ τα τελευταία χρόνια είναι μια ηττημένη αριστερά που προσπαθεί να μπει στο παιχνίδι με όρους ρεαλισμού, κάτι που παραπέμπει στις λογικές της δεξιάς και όχι της αριστεράς. «Έχει χαθεί η αριστερά των οραμάτων» λέει και περιγράφει πώς απώλεσε τα βασικά της χαρακτηριστικά. Επίσης, αναφέρει πως η σημερινή αριστερά δεν θέτει πια την πολιτική ατζέντα· στη Δύση, και όχι μόνο, τη θέτει η άκρα δεξιά. Επισημαίνει πως «πολύ συχνά οι νέοι δεν αντιλαμβάνονται την άκρα δεξιά ως συντηρητικοποίηση αλλά ως κάτι επαναστατικό που χτυπάει το κατεστημένο». Πρόκειται για τη λογική του αντισυστημισμού, όπως εξηγεί, που όμως δεν είναι στην πραγματικότητα αντισυστημισμός γιατί η άκρα δεξιά δεν επιδιώκει να αλλάξει το σύστημα.Η ακροδεξιά γίνεται αντιληπτή ως αντισυστημική, σύμφωνα με την κ. Βασιλάκη, επειδή «όλος ο υπόλοιπος πολιτικός λόγος αποκλείει τις ανησυχίες των ανθρώπων που τους πετάει έξω η Ιστορία».Εκτιμά ότι η ακροδεξιά είναι «ένα αντικίνημα που ανεβαίνει», ενώ η αριστερά σε πολύ μεγάλο βαθμό έχει περιέλθει στην εντελώς αντίθετη κατάσταση. Όπως λέει, σήμερα «είναι μια lifestyle αριστερά».
Ο Βάιος Γκανής, ένας από τους πιο γνωστούς προέδρους αγροτικών συλλόγων της χώρας, με πλούσια συνδικαλιστική δράση εδώ και πολλά χρόνια, πρωταγωνίστησε στην προσπάθεια αποκάλυψης του σκανδάλου των ευρωπαϊκών επιδοτήσεων του ΟΠΕΚΕΠΕ και είναι ένας από τους μάρτυρες που έχουν καταθέσει στην Ευρωπαϊκή Εισαγγελία. Στο σημερινό επεισόδιο του πόντκαστ εξηγεί πώς στήθηκαν οι απάτες με τις ευρωπαϊκές επιδοτήσεις. Μιλά για το πελατειακό σύστημα και τα ρουσφέτια των υπουργών που παραμένουν ως είχαν από την ίδρυση του ελληνικού κράτους και τους ανύπαρκτους ελέγχους ακόμα και στα βιολογικά προϊόντα. Περιγράφει πώς το ελληνικό βαμβάκι πηγαίνει στην Τουρκία με φορτηγά για τα γερμανικά εργοστάσια που βρίσκονται εκεί, λόγω φθηνού εργατικού δυναμικού και κόστους, και στα οποία φτιάχνονται ρούχα γνωστών brands. Αποκαλύπτει ότι πολλοί αγρότες δεν έχουν αποζημιωθεί ακόμα για τις καταστροφές που προκάλεσε η κακοκαιρία «Ντάνιελ» και λέει επίσης ότι «τα αγροτικά πόρσε Καγιέν είναι στο Κολωνάκι» και αγοράζονται από επιδοτήσεις που λαμβάνουν εικονικοί αγρότες.
Ο καθηγητής της Νομικής Σχολής του ΕΚΠΑ, Σπύρος Βλαχόπουλος, δηλώνει υπέρ της αναθεώρησης του Συντάγματος και υποστηρίζει ότι όλη η διαδικασία της ποινικής εξέτασης για τους υπουργούς πρέπει να πάει στους κανονικούς δικαστές. «Όσο υπάρχει όμως η συγκεκριμένη ρύθμιση του άρθρου 86 του Συντάγματος, πρέπει να τηρείται», λέει. «Όταν υπάρχει μια κακή συνταγματική διάταξη, υπάρχει η δυνατότητα αναθεώρησης του Συντάγματος για να την αλλάξουμε» εξηγεί. «Στο άρθρο 110 του Συντάγματος υπάρχει συντεταγμένη η αναθεωρητική διαδικασία. Όσο υπάρχει αυτό το άρθρο 86, το τηρούμε». Από τη στιγμή που η Βουλή αποφάσισε τη σύσταση της Προανακριτικής Επιτροπής (Επιτροπής Προανακριτικής Εξέτασης), η γνώμη του είναι ότι θα έπρεπε να συνεδριάσει, να καλέσει μάρτυρες και να καταλήξει σε ένα πόρισμα. «Χωρίς μάρτυρες, με την αποστολή ενός υπομνήματος από τον εξεταζόμενο, δεν έχεις ουσιαστική εξέταση και δεν έχεις κανονικό πόρισμα». Εξηγεί ότι, σύμφωνα με την έννομη τάξη που έχουμε, το πού θα πάει μια ποινική διαδικασία δεν είναι στην ευχέρεια του υπόπτου ή του κατηγορούμενου και επισημαίνει ότι, όταν γίνεται σωστά η διαδικασία της Προανακριτικής και καλούνται μάρτυρες, μπορεί να προκύψουν νέα στοιχεία για άλλα πρόσωπα ή άλλα αδικήματα. «Βγάζουμε έξω μια διαδικασία η οποία θα μπορούσε να είναι πολύ χρήσιμη», λέει. Ο Σπύρος Βλαχόπουλος θεωρεί σημαντικό πρόβλημα την απουσία θεσμικών αντίβαρων. «Η εκάστοτε κοινοβουλευτική πλειοψηφία, που ουσιαστικά υπακούει στην κυβέρνηση και στον εκάστοτε πανίσχυρο πρωθυπουργό, κάνει ό,τι θέλει. Πρέπει να υπάρχουν θεσμικά αντίβαρα. Δεν μπορεί και δεν πρέπει η εκάστοτε κοινοβουλευτική πλειοψηφία να κάνει ό,τι θέλει». Το άλλο μεγάλο πρόβλημα είναι η έλλειψη εμπιστοσύνης στη Δικαιοσύνη, την οποία θεωρεί επικίνδυνη για τη δημοκρατία, όπως λέει. «Αν δεν υπάρχει εμπιστοσύνη στη Δικαιοσύνη, που είναι το ultimum refugium, τότε δεν υπάρχει τίποτα άλλο. Αν ο πολίτης αισθανθεί ότι δεν μπορεί να βρει το δίκιο του ούτε στη Δικαιοσύνη, τότε δεν έχει πλέον καμία ελπίδα. Ακόμα χειρότερη για την εμπιστοσύνη του πολίτη είναι η αίσθηση ότι εδώ εμείς δεν καταφέρνουμε τίποτα και πρέπει να μας έρθουν απ’ έξω οι Ευρωπαίοι Εισαγγελείς. Εξαιρετικά επικίνδυνο για τη δημοκρατία, σε μια εποχή που αυξάνονται οι αντισυστημικές ψήφοι και η λαϊκιστική προσέγγιση». Ο Σπύρος Βλαχόπουλος είναι καθηγητής της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Διδάσκει επίσης στην Εθνική Σχολή Δικαστικών Λειτουργών και έχει γράψει πολλά βιβλία και άρθρα, κυρίως για θέματα Συνταγματικής Ιστορίας και ερμηνείας του Συντάγματος. Είναι επίσης μέλος της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα και πρόεδρος της Κεντρικής Νομοπαρασκευαστικής Επιτροπής.
Παρότι η ισχύς τους μειώνεται, οι ΗΠΑ εξακολουθούν να είναι η ισχυρότερη δύναμη στο διεθνές σύστημα, αναφέρει στο Lifo Politics o καθηγητής Στρατηγικής, Αθανάσιος Πλατιάς. «Μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου έλεγχε το 50% του παγκόσμιου πλούτου, ενώ τώρα ελέγχει το 25%». Η πτώση αυτή είναι πιο έντονη, εξηγεί, γιατί για πρώτη φορά, λόγω της ανόδου της Κίνας, έχει συστημικό ανταγωνιστή. Καθώς αυξάνεται η ισχύς της Κίνας, το διεθνές σύστημα, από μονοπολικό που ήταν μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, «μπορούμε τώρα να πούμε ότι είναι διπολικό, με την έννοια ότι υπάρχουν δύο μεγάλες δυνάμεις». Στην ερώτηση αν μπορούμε να μιλάμε για έναν νέο ψυχρό πόλεμο, απαντά ότι μπορούμε να μιλήσουμε για έναν δεύτερο ψυχρό πόλεμο, ο οποίος όμως διαφέρει κατά πολύ από τον πρώτο.Ο κύριος ωφελημένος από τον πόλεμο στην Ουκρανία, σύμφωνα με τον κ. Πλατιά, είναι η Κίνα και ο κύριος χαμένος είναι η Ευρώπη. Θεωρεί ότι μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου υπήρξε μια χρυσή ευκαιρία να έρθει η Ρωσία πιο κοντά στην Ευρώπη.Eπίσης, ότι τα χρόνια που είναι ο Ερντογάν στην εξουσία, η Τουρκία παρουσιάζει μέσο όρο οικονομικής ανάπτυξης 5,4%. «Που σημαίνει ότι η ισχύς της έχει πάει 250% πιο πάνω. Ταυτόχρονα, το ίδιο διάστημα η Ελλάδα έχασε το 30% της ισχύος της στα δέκα χρόνια της οικονομικής κρίσης. […] Αυτό άλλαξε την οικονομική ισορροπία δυνάμεων, με ό,τι σημαίνει αυτό και για τη στρατιωτική ισορροπία δυνάμεων, γιατί όταν δεν έχεις ισχυρή οικονομία, δεν μπορείς να έχεις ισχυρή άμυνα». Ποια είναι τα χαρακτηριστικά αυτής της περιόδου; «Έχουμε κατάρρευση του Διεθνούς Δικαίου και της μεταπολεμικής τάξης πραγμάτων, οι ΗΠΑ στρέφονται προς την ανατολή, η Ε.Ε. δεν έχει βρει τον βηματισμό της ή προσπαθεί να τον βρει με λάθος τρόπο και δημιουργεί μια ευκαιρία στην Τουρκία να εισέλθει ως δούρειος ίππος στα ευρωπαϊκά μέσω της αμυντικής συνεργασίας» αναφέρει. Δεν συμφωνεί με όσους θεωρούν την Ευρώπη ανίσχυρη. «Η Ελλάδα μπορούσε να έχει μια πιο ισόρροπη στρατηγική, διάλεξε να ακολουθήσει μια τυφλή φιλοδυτική και αντιρωσική στρατηγική, οπότε δεν μπορούσε να παίξει διαμεσολαβητικό ρόλο. Η Τουρκία διαφοροποιήθηκε. Έπαιξε αυτόν τον ρόλο και τον έπαιξε επιτυχημένα». εκτιμά ο κ. Πλατιάς. Το ίδιο, όπως λέει, ισχύει και για τη σχέση μας με τη Μέση Ανατολή. Το κεντρικό ζήτημα της χώρας αυτήν τη στιγμή είναι να δημιουργήσει ισχύ και να μην περιμένει από τρίτους να της λύσουν τα προβλήματα, αναφέρει, υποστηρίζοντας ότι όλα πρέπει να ξεκινήσουν από την οικονομική ανάκαμψη. Αν υπάρχει ένα πρόβλημα αυτήν τη στιγμή στην εξωτερική πολιτική, όπως τονίζει, δεν είναι οι αποφάσεις της πολιτικής ηγεσίας, αλλά η ισχύς της χώρας, η οποία έχει απομειωθεί, ειδικά σε σχέση με τον στρατηγικό της αντίπαλο. Οπότε το κύριο ζήτημα της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής είναι να χτιστεί ισχύς, οικονομική, στρατιωτική και αναζήτηση συμμάχων.
«Τα κοινοτικά χρήματα θα μπορούσαν να στηρίξουν την πραγματική κτηνοτροφία, αλλά αντί για αυτό, όπως αποκαλύπτεται, υπάρχει ένα οργανωμένο δίκτυο που αφαιμάζει κοινοτικούς πόρους με πολιτική κάλυψη», αναφέρει στο Lifo Politics ο πρώην υπουργός Οικονομικών και καθηγητής, Νίκος Χριστοδουλάκης, επικεφαλής του ινστιτούτου InSocial και μέλος του Πολιτικού Κέντρου του ΠΑΣΟΚ. Ο Ν.Χριστοδουλάκης επισημαίνει πως «πολλοί νόμιζαν ότι η κρίση θα φέρει έναν εξαγνισμό της ελληνικής κοινωνίας, οι κρίσεις όμως φτωχαίνουν τις κοινωνίες και τις κάνουν πιο εχθροπαθείς. Αυτό συνέβη και στην περίπτωση της Ελλάδας». «Η κρίση μας έκανε χειρότερους» λέει.Υποστηρίζει πως καθήκον της κυβέρνησης που εξελέγη το 2019, και ξανά το 2023, θα ήταν, «αντί να κομπάζει με διάφορες αερολογίες περί επιτελικού κράτους, να δει τι μπορεί να συμμαζέψει θεσμικά γι’ αυτήν τη χώρα, να κάνει τους θεσμούς να λειτουργούν καλύτερα».«Βλέπω επαναλαμβανόμενα μοτίβα πελατειακών συμπεριφορών»Ο πρώην υπουργός Οικονομικών αναφέρει ότι το Ταμείο Ανάκαμψης δίνει τη δυνατότητα στη χώρα να ανασυνταχθεί επενδυτικά, «αλλά μέχρι τώρα, μόνο αυτό δεν γίνεται. […] Αντ’ αυτού, βλέπουμε μια διαδικασία αναθέσεων και κατανομής των κονδυλίων που κανείς δεν γνωρίζει, και αντί να αυξηθούν οι επενδύσεις, ήρθε ο ΟΟΣΑ πριν από έναν μήνα και προειδοποίησε ότι υπάρχει σοβαρή κάμψη». «Να δημοσιευτούν τα ονόματα των επιχειρήσεων που ενισχύονται από το πρόγραμμα του Ταμείου Ανάκαμψης»Αρκετές επιχειρήσεις επωφελούνται από την αδιαφάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης, λέει, και προτείνει, αν η κυβέρνηση θέλει να αποδείξει ότι πραγματικά υπηρετεί έναν εθνικό στόχο με αυτήν τη μεγάλη επενδυτική ενίσχυση που είχε από την Ε.Ε. «να δημοσιεύσει τα ονόματα των επιχειρήσεων που ενισχύονται από αυτό το πρόγραμμα».«Η golden visa εγκυμονεί μεγάλους κινδύνους για τη χώρα»Για το καθεστώς της golden visa υποστηρίζει ότι πρέπει να καταργηθεί ολοσχερώς, όπως έκαναν άλλες χώρες της Ε.Ε. οι οποίες είδαν τους μέγιστους κινδύνους που αυτή εγκυμονεί.«Επιδοματοκρατία» Υποστηρίζει ότι η κυβέρνηση διατηρεί έναν μηχανισμό επιδομάτων ο οποίος παρεμβαίνει μόλις εκδηλώνεται μια κρίση, για να αμβλύνει τις αντιδράσεις.«Υπέρ του ReArm, αλλά με όρους»Δηλώνει υπέρ του επανεξοπλισμού της Ε.Ε., αλλά θεωρεί ότι πρέπει να τεθούν τρεις όροι: α) να μην περικοπούν κοινωνικά κονδύλια, β) να ελεγχθεί από την Ε.Ε. η όρεξη της Γερμανίας να αποκτήσει τον ισχυρότερο στρατό της Ευρώπης σε λίγα χρόνια και γ) να αποκλειστεί η Τουρκία.
Έχουν αλλάξει κάποια πράγματα μετά την κρίση, η χώρα πατάει πολύ καλύτερα στα πόδια της απ’ ό,τι πριν και τα δημοσιονομικά έχουν μπει σε μια τάξη, λέει στο LiFO Politics ο δημοσιογράφος και διευθυντής του BusinessDaily.gr Γιάννης Παπαδογιάννης. Οι προσδοκίες μας, όμως, ότι τα πράγματα θα άλλαζαν πολύ μετά την κρίση ήταν υπερβολικές, εκτιμά. «Αν δούμε την ιστορία της νεότερης Ελλάδας, θα διαπιστώσουμε ότι έχουμε περάσει πολλές κρίσεις χωρίς να έχουμε αντλήσει μαθήματα, ώστε να αλλάξει το κράτος. Πολλοί πιστεύουν ότι το πολιτικό σύστημα είναι εικόνα των πολιτών. Δεν συμφωνώ με αυτό. Όπου μπαίνουν κανόνες, ο κόσμος προσαρμόζεται και σέβεται». Η νοοτροπία του «άσ’ το και βλέπουμε» που κυριαρχεί στη διαχείριση του ελληνικού κράτους δεν υπάρχει σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, αναφέρει, αλλά «υπάρχουν οικονομικά συμφέροντα τα οποία επωφελούνται από τα προβλήματα της λειτουργίας του ελληνικού κράτους». «Η χώρα είναι προσανατολισμένη στο πώς να απορροφά επιδοτήσεις, αλλά όχι παραγωγικά. Όταν μπήκαμε στην Ε.Ε. ήμασταν πάνω από την Ισπανία και την Πορτογαλία εισοδηματικά. Τώρα δεν υπάρχει καμία σύγκριση». Κίνδυνος χρεοκοπίας εκτιμά ότι δεν υπάρχει σήμερα. Όπως αναφέρει: «Ο κίνδυνος σήμερα δεν είναι η χρεοκοπία αλλά μια στασιμοκατάσταση στην οποία η χώρα δεν θα αναπτύσσεται, και ένα μέρος της κοινωνίας τη βιώνει ήδη».
Βιώνουμε έναν «υβριδικό τρίτο παγκόσμιο πόλεμο»; Ο δημοσιογράφος διεθνών θεμάτων, Κώστας Ράπτης, υποστηρίζει πως ναι. Για το Ιράν αναφέρει πως είναι καταδικασμένο από την ιστορία και τη γεωγραφία να παίζει έναν πρωτεύοντα ρόλο στις παγκόσμιες εξελίξεις, ενώ για το Παλαιστινιακό λέει ότι: «Μπορεί να επιλυθεί, μπορεί και όχι. Μπορεί να διαιωνίζεται αιματηρά, αλλά δεν μπορεί να ενταφιαστεί». Εκτιμά πως ακόμα και αν εξαρθρωθεί η Χαμάς, στην Παλαιστίνη θα υπάρχει πάντα ένας φορέας αντίστασης «γιατί υπάρχει το υλικό». Στη Δυτική Όχθη, άλλωστε, δημιουργούνται καθημερινά αντιστασιακές οργανώσεις βάσης που δημιουργούνται από νέους σε διάφορες πόλεις. Στο σημερινό podcast των LiFO Politics μιλάει και ο ευρωβουλευτής Νικόλας Φαραντούρης από τις Βρυξέλλες για την πρόσφατη επίσκεψή του στη Συρία. Ο Ν. Φαραντούρης αναφέρεται στη δύσκολη κατάσταση που συνάντησε εκεί και στους κινδύνους που βιώνουν καθημερινά οι χριστιανικοί πληθυσμοί και οι μειονότητες.
justme
Ντροπή. Μόνο αυτό.