Leven met Sterven

In aflevering 7 van Leven met Sterven staan we stil bij het bewustzijn: wat houdt dit precies in? Nadat expert Ineke Visser haar inzichten over deze laag heeft gedeeld, schuift gepensioneerd cardioloog Pim van Lommel aan. Ruim dertig jaar deed hij onvermoeibaar onderzoek naar bijna-doodervaringen (BDE) bij patiënten die een hartstilstand overleefden. Hierover schreef hij het boek Eindeloos Bewustzijn en gaf hij wereldwijd talloze lezingen. Ondanks zijn achtergrond als arts en wetenschapper is hij ervan overtuigd dat we meer zijn dan ons lichaam, en dat de essentie van wie wij zijn, bewustzijn is. Dit is onsterfelijk en onstoffelijk. Pim van Lommel verklaart ook het fenomeen van terminale helderheid: mensen die eerder niet meer aanspreekbaar waren - ook mensen met dementie -, zijn plotseling helder, herkennen hun naasten weer, nemen afscheid, bedanken hen en sterven dan. Hoewel dit soms moeilijk te bevatten is, benadrukt hij dat dit volkomen normaal is. Ditzelfde geldt, zegt Pim van Lommel, voor contact met overleden dierbaren: dit is niet slechts een droom, maar een echte ervaring van onvoorwaardelijke liefde, empathie en compassie. Laat je meenemen in deze wonderlijke laag van het bewustzijn door Ineke, Pim en Karen. En leer meer over het bewustzijn.  Het boek van Pim van Lommel Eindeloos Bewustzijn bestel je hier   Productie & Redactie: Landelijk Expertisecentrum Sterven & Kind Storm Volg ons op Instagram, Facebook & LinkedIn Mail naar: info@landelijkexpertisecentrumsterven.nl  W️ebsite  Community  Designer: Sven ten Hove Host: Karen Kroonstuiver

Hoe beïnvloedt deze goddelijke laag het stervensproces? Op deze vraag geven experts Ineke Visser en Maartje van Hooft antwoord in aflevering zes over de goddelijke laag. Deze staat voor dat wat jou be-zielt en levend maakt, en voor het vermogen om je te verbinden met God, de Bron, het Licht, Universum of welke duiding voor jou passend is. Het symboliseert de verbinding tussen hemel en aarde, inclusief de voorouderlijke lijn. Maartje is yoga- en meditatiedocent en opgeleid tot boeddhistisch priester. Daarnaast heeft zij zich verdiept in Japanse wijsheid. Hierin speelt overgave een grote rol, iets dat naadloos aansluit bij deze zesde, goddelijke laag. Maartje neemt je mee op een reis langs allerlei verschillende leerwegen, van Japan tot Milaan. Door de kennis die zij opdeed en door het sterfbed van haar oma en een vriendin leerde zij om zich open te stellen voor dat wat op aarde niet zichtbaar is. Nadenken over de dood is eigenlijk nadenken over het leven volgens Maartje. Het nodigt uit om dieper in jezelf te zakken. Ze benadrukt de boeddhistische gedachte dat alles goed is en waarin de focus op het nu ligt. We ronden aflevering 6 af door antwoorden te verkennen op een ultieme levensvraag vanuit de community. Luister mee en ontdek meer over deze eeuwenoude, bezielde wijsheden. Meer weten over Maartje? https://www.yoga-opleiding.com   Productie & Redactie: Landelijk Expertisecentrum Sterven & Kind Storm Volg ons op Instagram, Facebook & LinkedIn Mail naar: info@landelijkexpertisecentrumsterven.nl  W️ebsite  Community  Designer: Sven ten Hove Host: Karen Kroonstuiver

In aflevering vijf deelt expert Ineke Visser haar inzichten over de essentiële, relationele laag. Deze laag gaat over nabij zijn, over de kwaliteit van relaties, ook die met jezelf, én over de mate waarin je zin ervaart in het leven. Met onze gast Gea Arentsen duiken we meteen de diepte in. Want wat kun je wel of juist niet bespreken aan het sterfbed? Gea is psychosociaal therapeut bij ziekte, rouw en verlies en docent palliatieve zorg, met jarenlange ervaring in een hospice. Zij legt uit hoe de wereld van iemand die sterft steeds kleiner wordt en benadrukt hoe belangrijk de rol is van de mensen die er nog bij mogen en kunnen zijn. Ook laat ze zien dat je gesprekken die je wilt voeren aan een sterfbed vooraf kunt oefenen. En: eerlijkheid is belangrijk, vooral als er kinderen betrokken zijn. Voorbeelden hiervan heeft Gea te over. De menselijke behoefte aan erkenning en gezien worden vormt de kern van haar verhalen. Aan de hand van ontroerende ervaringsverhalen gidst zij ons door dit relationele proces. Deze vijfde laag is van grote betekenis bij leven en sterven én voor de manier waarop dit gebeurt. Laat je meenemen door de verhalen en inzichten van Gea en Ineke. En ontdek hoe je de ander en jezelf meer nabij kunt zijn.   Meer weten over Gea Arentsen? Gea Arentsen | Praktijk voor Afscheid- en Rouwbegeleiding (gea-arentsen.nl)   Over dit boek van Judith Koelemeijer sprak Gea: https://www.bol.com/nl/nl/f/het-zwijgen-van-maria-zachea/30008654/   Productie & Redactie: Landelijk Expertisecentrum Sterven & Kind Storm Volg ons op Instagram, Facebook & LinkedIn Mail naar: info@landelijkexpertisecentrumsterven.nl  W️ebsite  Community  Designer: Sven ten Hove Host: Karen Kroonstuiver

Verlangens naar zingeving, verbondenheid en verzoening horen bij de spirituele dimensie. Juist op het einde, als veel wegvalt, hebben we grote(re) behoefte om ergens onderdeel van uit te maken, om samen te zijn. Expert Ineke Visser geeft een minicollege over deze wezenlijke laag, waarna verhalenverteller en psychosociaal hulpverlener Joke Goudswaard verhalen aaneen weeft waarin velen zich zullen herkennen. Joke laat zien hoe verbeeldingskracht jou tot steun kan zijn. Wat gebeurt er bijvoorbeeld als je jezelf als Florence Nightingale voorstelt in plaats van als hulpverlener of rouwdeskundige? Haar verhalen bieden ook helderheid en troost aan de kinderen die ze begeleidt na verlies. Rouw is voor iedereen anders, weet Joke. Zij vertelt hoe je persoonlijke antwoorden kunt vinden die passen bij jouw persoonlijkheid en identiteit. Ook deelt ze haar eigen ontroerende ervaringen, zoals bij het verlies van haar geliefde vriendinnetje Odette op jonge leeftijd. In deze vierde podcast met als thema de spirituele laag geven Ineke en Joke tot slot antwoord op een vraag vanuit de community. Veel luisterplezier gewenst!  Joke is als trainer verbonden aan opleidingsinstituut Phoenix, meer informatie is hier te vinden. https://www.phoenixopleidingen.nl/ Het verhaal van de koning die niet dood wil in zijn geheel lezen, klik hier.   Productie & Redactie: Landelijk Expertisecentrum Sterven & Kind Storm Volg ons op Instagram, Facebook & LinkedIn Mail naar: info@landelijkexpertisecentrumsterven.nl  W️ebsite  Community  Designer: Sven ten Hove Host: Karen Kroonstuiver

Net als tijdens het leven kunnen overtuigingen en aannames ook in de weg zitten tijdens het sterven. Tegelijkertijd kan mentale kennis opdoen over sterven een positief verschil maken. Zo krijg je meer begrip van wat er precies gebeurt. In deze aflevering neemt expert Ineke Visser je mee in de mentale dimensie van het stervensproces. Host Karen Kroonstuiver gaat vervolgens in gesprek met onze gast Bas Kodden, hoogleraar Leiderschap & Managementontwikkeling aan Nyenrode Business Universiteit. “Acceptatie van wat is, is van groot belang”, zegt hij. Bas put uit zowel wetenschappelijke kennis als persoonlijke ervaringen. Twee vrienden kwamen om het leven tijdens hun huwelijksreis, wat een diepe indruk op hem heeft gemaakt. Daarnaast deelt hij in deze podcast graag de wijze lessen van wijlen hoogleraar Paul de Bot met wie hij veel tijd doorbracht. “Observeer goed”, gaf die hem mee. De vruchten hiervan plukte Bas bij het overlijden van zijn geliefde oom. Natuurlijk behandelen Ineke en Bas ook een vraag uit de community. Luister nu naar deze aflevering van Leven met Sterven en ontdek meer over de mentale laag. Meer weten over Bas Kodden? Zie https://www.baskodden.nl Productie & Redactie: Landelijk Expertisecentrum Sterven & Kind Storm Volg ons op Instagram, Facebook & LinkedIn Mail naar: info@landelijkexpertisecentrumsterven.nl  W️ebsite  Community  Designer: Sven ten Hove Host: Karen Kroonstuiver

Het naderende afscheid maakt veel gevoelens los, zowel bij de stervende als bij de naaststaanden. Daarnaast kunnen er ook onverwerkte emoties naar boven komen. Hoe ga je hiermee om en hoe kun je de stervende nabij zijn? In deze tweede podcast licht expert Ineke Visser de emotionele laag uit. Te gast is Bho Roosterman, een gevoelsmens, die al jong haar man verloor en nu ook beroepsmatig mensen bijstaat bij het afscheid. Tot slot beantwoorden Ineke en Bho een vraag vanuit de community. Net als sterven, is rouwen hard werken, zegt Bho. Toch kun je ervoor zorgen dat het rouwproces goed gaat. Precies hierom heeft ze haar werk als kostuumontwerper losgelaten en is ze uitvaartondernemer geworden. Het advies dat Bho ooit zelf kreeg, geeft ze nu anderen: “Lieverd, het komt gewoon in golven. Het is niet iets dat stilstaat of van de ene op de andere dag voorbij is.” Luister nu naar de aflevering over de emotionele laag. Ontdek hoe jij zorg en aandacht kunt hebben voor de emoties die bij afscheid en sterven horen. Deze inzichten kunnen je steun bieden aan het sterfbed.  Meer informatie over Bho Roosterman vind je hier https://www.wijlenuitvaartbybho.com Productie & Redactie: Landelijk Expertisecentrum Sterven & Kind Storm Volg ons op Instagram, Facebook & LinkedIn Mail naar: info@landelijkexpertisecentrumsterven.nl  W️ebsite  Community  Designer: Sven ten Hove Host: Karen Kroonstuiver

In deze aflevering van Leven met Sterven staat de fysieke laag centraal. Ineke Visser vertelt in een mini-college wat er in het fysieke lichaam gebeurt als iemand stervende is. Onze gast Ruth Cooiman neemt jou als luisteraar vervolgens mee in haar rijke verleden als verpleegkundige in de (hospice)zorg. Zij geeft onder andere antwoord op de vraag: wat heeft de stervende en diens naaste(n) nodig?   Sterven is, net als het leven zelf, hard werken, vertelt Ruth. En hoe graag we ook willen weten hoe en wanneer het zal gebeuren: sterven kent geen tijd; het duurt zo lang als het duurt. Ze deelt persoonlijke verhalen die de diversiteit en complexiteit van het fysieke stervensproces uitleggen en geeft praktische tips.  In haar omgeving werd Ruth soms de 'party killer' genoemd, als ze haar werk ter sprake bracht op feesten en partijen. Het zou zwaar zijn. Maar juist aan het sterfbed is er volgens Ruth vaak ook ruimte voor luchtigheid en humor in de gesprekken met de stervende. Voorbeelden hiervan heeft ze te over.  Luister naar deze aflevering om meer te leren over de fysieke aspecten van sterven en de waardevolle inzichten van Ruth Cooiman, met recht een expert op dit gebied. Deze kunnen je helpen om steviger te staan als de laatste fase nabij is voor jouzelf of een naaste. Meer informatie over Ruth vind je op https://www.ngrotterdam.nl/evenvoorstellen/#ruth  ️Productie & Redactie: Landelijk Expertisecentrum Sterven & Kind Storm Volg ons op Instagram, Facebook & LinkedIn Mail naar: info@landelijkexpertisecentrumsterven.nl  W️ebsite  Community  ️Designer: Sven ten Hove Host: Karen Kroonstuiver