Meesterwerk Podcast

Janusz Korczak (1878-1942) was een Pools-Joodse kinderarts die zijn leven wijdde aan kinderen zonder rechten. In zijn weeshuis in Warschau richtte hij een kinderparlement en kinderrechtbank op – waar ook hijzelf werd aangeklaagd. Al in 1919 formuleerde hij drie grondrechten voor kinderen, zeventig jaar vóór het VN-Kinderrechtenverdrag. In dit gesprek vertelt Arie de Bruin, voorzitter van de Nederlandse Korczak Stichting, over het leven en gedachtegoed van deze bijzondere pedagoog – en waarom zijn ideeën juist nu zo actueel zijn.Arie de Bruin is voorzitter van de Nederlandse Korczak Stichting. Hij was 45 jaar werkzaam in het onderwijs: als onderwijzer, directeur van een basisschool, leraar pedagogiek aan de pabo en locatiedirecteur. In 1985 kwam hij voor het eerst in aanraking met het werk van Korczak via het boek Hoe houd je van een kind? – een ontmoeting die hij beschrijft als 'thuiskomen'. Sindsdien zet hij zich in voor het verspreiden van Korczaks gedachtegoed.Bronnen en meer lezen:Boeken van Janusz KorczakKorczak, J. (2010). Hoe houd je van een kind. Het kind in het gezin. Amsterdam: Uitgeverij SWP. (Vertaling en bewerking R. Görtzen)Korczak, J. (2007). Het recht van het kind op respect. Amsterdam: Uitgeverij SWP. (Vertaling en bewerking R. Görtzen)Korczak, J. (2012). De republiek der kinderen. Amsterdam: Uitgeverij SWP. (Vertaling en bewerking R. Görtzen)Over KorczakBerding, J. (2020). Janusz Korczak: Educating for Justice. Springer.Lifton, B.J. (2005). The King of Children: The Life and Death of Janusz Korczak. American Academy of Pediatrics.ArtikelenStevens, L. & Stevens, M. (2025). 'Korczaks grondrechten in deze tijd: Vergelijk mij niet met anderen.' In: Korczak Jaarboek 2025: Het recht op de dag van vandaag. Janusz Korczak Stichting / Uitgeverij SWP.De Bruin, A. (2015). 'Janusz Korczak: inspirator voor mensen in het onderwijs.' NIVOZ. nivoz.nlBerding, J. 'Janusz Korczak en de wet van respect.' NIVOZ. nivoz.nlWebsitesJanusz Korczak Stichting Nederland: korczak.nlKorczak Digital Repository (internationaal archief): korczak.ckc.uw.edu.pl

"In de opvoeding zal blijken of wij genoeg van de wereld houden."Op 4 december is het precies 50 jaar geleden dat Hannah Arendt overleed. Een bijzonder moment om stil te staan bij een denker wier ideeën over onderwijs actueler zijn dan ooit.Ter gelegenheid van deze sterfdag maakte Jan Jaap Hubeek een podcast met twee belangrijke Nederlandse Arendt-kenners:Joop Berding – auteur van meerdere boeken over Arendt, waaronder Het gepassioneerde leven van Hannah Arendt. Hij publiceerde daarnaast veel over opvoeding en onderwijs. Zijn kennismaking met Arendt, bijna 25 jaar geleden, noemt hij 'transformatief'.Hanke Drop – hogeschoolhoofddocent aan Hogeschool Utrecht, werkzaam bij het lectoraat Normatieve Professionalisering. Ze is actief in liberal arts onderwijs en gefascineerd door Arendts grensoverschrijdende manier van denken.Samen spraken we over liefde voor de wereld, de school als tussenruimte, en de vraag die we te weinig stellen: waartoe leiden we eigenlijk op?Aan bod komen onder andere:*Amor mundi – de liefde voor de wereld als pedagogische opdracht*Nataliteit – kinderen als nieuwkomers die we moeten toerusten, niet vormen naar ons beeld*De school als tussenruimte – tussen de privésfeer van het gezin en de publieke wereld*De tafel van de wereld – hoe verschillende perspectieven in de klas samenkomen*De waartoe-vraag – waarom we niet alleen moeten vragen 'wat werkt?', maar 'waartoe?'Citaat"Verantwoordelijkheid is een heel belangrijk pedagogisch begrip. De zorg voor kinderen betekent ook dat je heel actief inzet om hen iets te leren. We kunnen kinderen niet zomaar aan henzelf overlaten. Het is veel meer een 'wijzen op', een 'verwijzen naar' de dingen die wij als volwassen generatie door willen geven." — Joop BerdingMeer lezen*Hannah Arendt, Tussen verleden en toekomst (met daarin 'De crisis in de opvoeding')*Hannah Arendt, Vita Activa / De menselijke conditie*Joop Berding, zijn werk over Arendt: https://joopberding.com/arendt/*Pedagogische Canon op NIVOZ: Hannah Arendt en de school als tussenruimte: https://nivoz.nl/nl/hannah-arendt-en-de-school-als-tussenruimte-onderwijs-is-er-niet-om-de-wereld-te-verbeteren-maar-om-cultuur-door-te-geven

In deze aflevering van de Meesterwerk podcast zijn Alette Baartmans (directeur Education Warehouse) en Emily Fernan (hoofd Intern Leermiddelen Fonds bij VOcampus) te gast. Ze spreken over hoe scholen meer regie kunnen krijgen over hun leermiddelen.Ze bespreken de complexiteit van de leermiddelenmarkt, waar scholen vaak gevangen zitten in contracten met boeteclausules en weinig zicht hebben op het totale aanbod. Baartmans licht toe hoe Education Warehouse een transparante catalogus ontwikkelt die scholen helpt bij het maken van weloverwogen keuzes. Fernand deelt hoe VOcampus door anders aan te besteden directe relaties met uitgevers aangaat, waardoor docenten meer vrijheid krijgen om leermiddelen te kiezen die passen bij hun onderwijsvisie.Centraal staat de zoektocht naar congruentie: hoe leermiddelen kunnen aansluiten bij de pedagogische visie van scholen, zonder dat budgetten en contracten de doorslag geven. Ook de komst van NEON als coöperatieve aanbieder komt aan bod als belangrijk signaal dat de markt in beweging is.

Van theorie naar praktijk: hoe maak je ruimte voor spel in de klas?Na de theoretische verkenning in deel 1 duikt Jan Jaap Hubeek in deze tweede aflevering de onderwijspraktijk in. Hij bezoekt de twaalf Montessorischolen van Stichting Monton in midden-Nederland en spreekt met professionals die dagelijks worstelen met de vraag: hoe geef je kinderen vrijheid én structuur?"Waar ik dus de hele dag mee struggle is die vrijheid en verbondenheid," vertelt een leerkracht eerlijk. "Je geeft vrijheid, maar je bent het ook constant aan het begeleiden." Het is de kern van het pedagogisch handelen in Montessorionderwijs – en misschien wel in elk onderwijs dat spel serieus neemt.Bestuurder Jeroen Gommers legt uit waarom Monton bewust kiest voor meer speelruimte, ondanks de druk van meetbare resultaten: "Spel is misschien wel de meest onderwaardeerde werkvorm die we in het onderwijs hebben." Maar die keuze is spannend. Want uiteindelijk word je als bestuurder niet afgerekend op de brede vorming van kinderen, maar op toetsscores.Schoolleiders Dorien König en Lenny van Pouderoijen beschrijven hoe cruciaal observatie is, hoe je als professional curriculumbewust moet zijn, en waarom fouten maken eigenlijk een geschenk is – al is dat niet makkelijk.Anne Bakker brengt de dimensie van pedagogisch bewegen in: "Het gedrag van potentie. Het kan iets worden. En hoe meer we dat koppelen aan wat het moet worden, hoe meer het zijn potentie verliest."Deze aflevering laat zien dat spel in het onderwijs geen vrijblijvend idealisme is, maar vakmanschap vraagt. Kennis van leerlijnen. Vermogen tot observeren. Moed om los te laten. En het geduld om, zoals Jeroen Gommers het noemt, "ongemak te dragen."Van cheerleader tot kritische spiegel, van facilitator tot achtervang – de professionals bij Monton laten zien wat het betekent om die pedagogische ruimte waar Huizinga, Arendt en Martens over schreven, werkelijk vorm te geven in een klas vol kinderen.Aflevering 1 verkende de theorie. Aflevering 2 toont de complexe, veeleisende, maar ook rijke praktijk van professionals die elke dag opnieuw die balans zoeken tussen vrijheid en structuur, tussen vertrouwen en begeleiding, tussen spel en leren.Een productie van NIVOZ/Meesterwerk en Stichting Monton

In deze eerste van twee afleveringen over spelen in de professionele ruimte neemt Jan Jaap Hubeek je mee op een fascinerende reis langs denkers en doeners die laten zien waarom spel zo fundamenteel is voor de ontwikkeling van kinderen.We beginnen bij het concept van de professionele ruimte – die vrijheid die jij als pedagoog hebt en móet pakken om je werk betekenisvol in te richten. Theoloog Cok Bakker laat zien hoe onze interpretatie als professional vaak onzichtbaar maar altijd voelbaar is. Filosofe Hannah Arendt introduceert de 'tussenruimte': de school als beschermde plek tussen gezin en maatschappij, waar kinderen kunnen experimenteren zonder directe druk.Vervolgens duiken we de geschiedenis in. In 1938, terwijl Europa op de rand van oorlog staat, schrijft Johan Huizinga zijn meesterwerk 'Homo Ludens'. Zijn boodschap is krachtig: cultuur ontstaat niet úít spel, maar ín en áls spel. Als we het spelelement verliezen, verliezen we onze menselijkheid.Evolutiepsycholoog Peter Gray levert 75 jaar later het wetenschappelijke bewijs. Zijn jarenlange onderzoek toont aan: vrij spel is essentieel voor echte ontwikkeling. Rob Martens, hoogleraar onderwijswetenschappen, verbindt dit met de onderwijspraktijk en stelt de cruciale vraag: waarom hebben we een systeem ontwikkeld dat de natuurlijke speeldrang van kinderen onderdrukt?Ten slotte vertaalt Maria Montessori deze inzichten naar concrete pedagogiek met haar 'voorbereide omgeving' en vier vrijheden: keuzevrijheid, tempovrijheid, bewegingsvrijheid en niveauvrijheid.De rode draad? Hoe creëren we als professionals een ruimte waarin spel en leren weer samenvloeien?In de volgende aflevering bezoekt Jan Jaap de Montessorischolen van Stichting Monton en gaat hij in gesprek met bestuurder Jeroen Gommers, schoolleiders en leerkrachten over hoe zij deze ideeën in de dagelijkse praktijk brengen.Hoeveel ruimte maak jij eigenlijk voor het spel?

In deze bijzondere aflevering van Meesterwerk is Tanja Jadnanansing te gast, stadsdeelvoorzitter van Amsterdam-Zuidoost. Vanuit haar kantoor – met uitzicht op het beeld van Anton de Kom – deelt ze hoe Wij slaven van Suriname haar diepgaand heeft gevormd. Niet alleen als lezer en als mens, maar ook in haar dagelijkse werk als bestuurder.📚 Het boek van Anton de Kom is voor haar een spiegel, een moreel kompas en een roep om verbondenheid. Tanja vertelt over haar kennismaking met het boek op haar zeventiende in Paramaribo, over de boekenplanken vol literatuur in haar ouderlijk huis, en hoe haar vader haar aanmoedigde dit verhaal te lezen – een verhaal dat sindsdien in haar mee reist.🪞Samen met haar stagiaire Pixie, die ook haar stem laat horen in deze aflevering, praat Tanja over de impact van het boek op de jongere generatie. Over leiderschap, erkenning, en de noodzaak om kinderen een liefdevolle goede morgen te geven. En over het belang van verhalen – van iedereen – als bron van menselijkheid.We horen hoe Anton de Kom haar werk voedt, hoe zijn woorden en levenshouding doorwerken in de Zuidoost Academie, in rituelen, symbolen, en het leiderschap dat zij dagelijks vormgeeft: scherp op onrecht, zacht op de mens. En hoe de zin “Geen volk kan tot volle wasdom komen, dat erfelijk met minderwaardigheidsgevoel belast blijft” haar niet loslaat.📷 En ja, ook hoe het voelt om elke dag te werken met zijn foto aan haar muur van haar kantoor – en zijn kleinzoon als kamer naast haar te hebben. Geschiedenis leeft.🎙️ Een aflevering over slavernij, veerkracht, onderwijs, liefde en leiderschap. En over hoe literatuur ons uitnodigt om naar onszelf én elkaar te kijken. Zoals Tanja zegt: “We kunnen allemaal medemenselijk zijn.”

Dennis, de schrik van de school’ – een eyeopener voor elke leerkracht -In deze aflevering van Meesterwerk deelt Merlijn Wentzel, docent Pedagogisch Tact bij Stichting NIVOZ, haar inzichten over het boek Dennis, de schrik van de school van B. Letschert-Grabbe (2008). Dit boek speelt een grote rol in haar begeleidingstrajecten en roept belangrijke pedagogische vragen op.Merlijn neemt je mee in de impact van ontmoediging op kinderen en het belang van bemoediging. Want veel gedragingen die we niet meteen begrijpen, vinden hun oorsprong in ontmoediging. Een ontmoedigd kind kan pas weer constructief meedoen en anderen waarderen als het eerst zelf wordt bemoedigd – iets wat het niet alleen kan.Hoewel dit boek niet meer verkrijgbaar is, kunnen luisteraars van deze podcast het downloaden via: https://breedvormendonderwijs.nl/wp-content/uploads/2024/12/Van-Gorcum-document-Dennis-de-schrik-van-de-school-hele-boek.pdf

In deze aflevering is Luc Stevens, de Founding Father van Stichting NIVOZ, te gast.Luc brengt Catharsia van Sjef Drummen mee als zijn meesterwerk en neemt je mee in de pedagogische kracht van dit boek. Waarom is het een essentieel werk voor onderwijsprofessionals? Welke oriëntatie biedt het in de dagelijkse praktijk?Daarnaast gaat Luc in op urgente thema’s zoals vroegselectie, de motivatietheorie van Deci en Ryan, en de bredere vraag hoe we onderwijs kunnen vormgeven met meer ruimte voor ontwikkeling en eigenaarschap. Een inspirerend gesprek over pedagogiek, motivatie en de toekomst van leren.Bronnen:📖 Catharsia (2019)– Sjef Drummen📖 Maak een kunstwerk van je leven & Je mag geen eisen aan leerlingen stellen (2023)– Sjef Drummen & Jan Fasen

Karim Amghar is te gast over zijn eigen nieuwe Meesterwerk. Zijn boek van de Correspondent leest als een trein. Het is een krachtige oproep voor gelijke kansen en erkenning voor mbo-studenten als de motor van onze samenleving. Wandelend over het Waterlooplein, reflecteren Karim en Jan Jaap op het boek Maar dat begrijp je toch niet, waarin Karim zijn persoonlijke ervaringen en inzichten deelt over het imago en de cruciale rol van het mbo in onze samenleving.Een hartstochtelijk - op momenten confronterend - appèl. Het gesprek raakt thema’s als onderwijskansen, maatschappelijke structuren en de waarde van praktijkgerichte beroepen. Karim spreekt met passie over de noodzaak om de waardering voor mbo-studenten te vergroten, niet alleen met woorden, maar ook in beleid en economische erkenning. Hij pleit voor een radicaal andere kijk op onderwijs, waarin mbo en hbo niet tegenover elkaar staan, maar als gelijkwaardige pilaren van onze maatschappij worden gezien. Met treffende voorbeelden en scherpe observaties maakt hij duidelijk hoe essentieel deze verandering is.Aan het eind van het gesprek delen Karim en Jan Jaap hun hoop voor de toekomst van het beroepsonderwijs en de samenleving. Hoe zorgen we ervoor dat het mbo niet langer als ‘lager’ wordt gezien, maar als een fundament van de samenleving? Welke rol spelen ouders, scholen en beleidsmakers in deze verandering? Lopend op het WLuister naar deze inspirerende aflevering en ontdek hoe onderwijs het verschil kan maken – voor iedereen.

Een Ode aan de School als Vrije PlaatsIn deze eerste aflevering van de nieuwe Meesterwerk Podcast-reeks duikt Jan Jaap Hubeek samen met Rob Kikkert in het boek Apologie van de School (2012) van Jan Masschelein en Maarten Simons. Het gesprek gaat over de unieke rol van de school als een ruimte waar leerlingen zich kunnen ontwikkelen, los van economische en maatschappelijke druk. De auteurs pleiten voor het behoud van de school als autonome plek voor vorming en ontmoeting, waarin de relatie tussen leraar en leerling centraal staat.Masschelein en Simons dagen ons uit om het huidige discours over efficiëntie en resultaatgerichtheid in onderwijs kritisch te bekijken. De school is volgens hen geen fabriek die producten aflevert, maar een werkplaats voor denken en een oefenplaats voor democratie. Ze benadrukken de kracht van traagheid en reflectie als essentiële elementen om leerlingen niet alleen kennis, maar ook de vrijheid te bieden om hun eigen toekomst vorm te geven.Deze aflevering markeert het begin van een serie waarin onderwijsprofessionals hun pedagogische meesterwerken delen. Wat maakt een boek een meesterwerk? En wat kunnen we ervan leren voor het onderwijs van vandaag en morgen? Laat je inspireren door dit pleidooi voor een herwaardering van de school en ontdek hoe we de kern van onderwijs kunnen beschermen in een snel veranderende wereld. Beluister de aflevering nu via je favoriete podcastkanaal.Het boek is hier te downloaden: https://respaedagogica.be/sites/default/files/pdf/Apologie-van-de-school.pdf

In deze bijzondere aflevering duiken we diep in de kern van wat school werkelijk de school maakt. Jan Masschelein en Maarten Simons, beiden verbonden aan de Katholieke Universiteit Leuven, nemen ons mee in hun visie op de school als een plek van vrijheid, gelijkheid en vorming. Ze belichten hoe scholen nieuwe generaties de kans bieden zich tot werelden te verhouden, voorbij de dominante prestatiedrang en het efficiëntiedenken.Na een kritisch-pedagogische fase besloten Masschelein en Simons te pleiten voor een herwaardering van de school als een fysieke, sociale én publieke ruimte die van fundamenteel belang is voor de democratie. In een tijdperk van toenemende digitalisering en personalisering door AI, stellen zij dat het juist nu cruciaal is om die unieke eigenschappen van de school te beschermen die élk individu de ruimte geeft om diens eigen toekomst vorm te geven. Hoe kan AI een plaats krijgen binnen het onderwijs zonder de vrijheid, gelijkheid en vorming te ondermijnen?Deze aflevering biedt stof tot nadenken over de toekomst van onderwijs in een wereld waar technologische vooruitgang en maatschappelijke verwachtingen soms botsen met pedagogische idealen. Een inspirerende oproep om opnieuw ruimte te maken voor echte aandacht, fysieke aanwezigheid, en de mogelijkheid om als mens in vrijheid te zijn en worden.

De kracht van Algoritmen!In deze aflevering duiken we in de fascinerende wereld van kunstmatige intelligentie en haar impact op ons dagelijks leven. Van de digitale transformatie tijdens de coronacrisis tot de controverses rond de Amerikaanse presidentsverkiezingen en de mediastorm rond de rechtszaak van Johnny Depp – hoe sturen algoritmen onze keuzes en beïnvloeden ze ons gedrag? • “AI biedt geen neutrale spiegel; het versterkt onze vooroordelen en blinde vlekken.” – Shannon VallorMet spraakmakende voorbeelden zoals het Cambridge Analytica-schandaal en de psychologische manipulatie via sociale media, onderzoeken we de ethische uitdagingen van AI. Wat kunnen we leren uit het verleden om technologie beter te benutten in opvoeding, onderwijs en samenleving? • “Hoe zorgen we ervoor dat technologie ons dient, zonder onze autonomie te ondermijnen?”Een aflevering vol inzichten, kritische reflecties en praktische vragen voor de toekomst. Bronnen: Zie ondertekst aflevering 1

In deze aflevering staat de razendsnelle ontwikkeling van technologie centraal en de manier waarop dit ons denken, leren en samenleven beïnvloedt. We maken een reis door de tijd, beginnend bij de Koude Oorlog, een periode waarin technologische innovatie werd aangewakkerd door rivaliteit en geopolitieke spanning. Van de wedloop naar de maan en de historische Apollo 11-missie tot de impact van de wet van Moore, die de basis legde voor de miniaturisatie en kracht van moderne technologie.We verkennen hoe deze vooruitgang ons bracht naar nieuwe hoogten, zoals de overwinning van de supercomputer Deep Blue op Garry Kasparov en de baanbrekende prestaties van AlphaGo. Maar de technologische reis stopt niet bij het verslaan van grootmeesters in spellen. In deze aflevering bespreken we naar een van de meest complexe uitdagingen die technologie heeft helpen oplossen: het ontrafelen van eiwitstructuren door AlphaFold, een mijlpaal die de toekomst van wetenschap en geneeskunde transformeert.Wat betekent deze explosieve vooruitgang voor ons onderwijs en de opvoeding van onze kinderen? Hoe leren we jongeren omgaan met een wereld waarin technologie alles doordringt? En hoe bewaken we de balans tussen technologische mogelijkheden en de menselijke waarden die we willen behouden? Dat, en meer, staat centraal in deze aflevering.Bronnen: zie ondertekst aflevering 1.

Van Prometheus tot ChatGPT: Hoe AI ons denken vormgeeftIn deze aflevering maken we een reis door de geschiedenis van kunstmatige intelligentie, van de mythische verhalen rond Prometheus tot de baanbrekende technologische mijlpalen van vandaag. We onderzoeken hoe AI ons denken en handelen beïnvloedt, maar ook welke vragen en uitdagingen deze technologie stelt aan opvoeding, onderwijs en de samenleving.We duiken in de visie van Alan Turing, die met zijn beroemde Turing-test vroeg of een machine ooit menselijk denkvermogen zou kunnen evenaren. We bespreken Thomas Hobbes, die in de 17e eeuw al filosofeerde over het brein als een mechanisch systeem, vergelijkbaar met de algoritmen die onze huidige technologie aandrijven. En we gaan in op René Descartes, die lichaam en geest scheidde en ons leerde dat complexe systemen — of het nu een mens of een machine is — begrepen kunnen worden door ze te ontleden in logische, gestructureerde stappen.Daarnaast reflecteren we op de denkers Martin Heidegger en Cornelis Verhoeven, die ons herinneren aan de keerzijde van technologische vooruitgang. Heidegger waarschuwde dat techniek ons kan vervreemden van wat ons mens maakt, terwijl Verhoeven pleitte voor verwondering en stilte in een wereld die steeds meer gericht is op maakbaarheid en meetbaarheid. Hoe verhouden we ons tot de snel evoluerende technologie zonder onze menselijkheid te verliezen? Deze vragen staan centraal in deze aflevering, waarin we verleden, heden en toekomst verbinden in een zoektocht naar antwoorden.

Welkom in de Nivoz Podcast over ‘hoe AI het onderwijs uitdaagt’Meesterwerk gaat verder via Stichting Nivoz: AI- het pedagogisch appèl:De eerste paar afleveringen worden ook hier gedeeld.Een serie vertragende gesprekken over welke verantwoordelijkheden de snelle ontwikkelingen van generatieve AI aan de leraar én het onderwijs vragen.In deze aflevering staat de introductie op het vraagstuk over AI centraal. Wij verkennen de hedendaagse vraagstukken die door de snelle opkomst van AI aan het onderwijs gesteld worden. Deze podcast is een Stichting NIVOZ productie. Stichting NIVOZ sterkt leraren, schoolopleiders, lerarenopleiders en bestuurders in de uitvoering van hun pedagogische opdracht. AI klopt aan de deur van scholen, en in deze serie sterken wij de onderwijsprofessional om na te denken over wat AI vraagt aan de pedagogische verantwoordelijkheid.Bronnen: Khan, S. (2023). How AI will revolutionize education. Sal Khan Blog. https://www.khanacademy.orgKhan, S. (2023, May 1). How AI could save (not destroy) education [Video]. TED. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=hJP5GqnTrNoRenze op Zondag. (2023, September 3). Aflevering 27 [Televisieaflevering]. In BNNVARA, Renze op Zondag. TVblik. https://tvblik.nl/renze-op-zondag/aflevering-27Stichting Nivoz. (z.d.). Gert Biesta en Rob Martens aan een podcast-tafel: Wat staat er op het spel in onderwijs? Geraadpleegd op https://nivoz.nl/nl/gert-biesta-en-rob-martens-aan-een-podcast-tafel-wat-staat-er-op-het-spel-in-onderwijsPodcast te beluisteren via: https://nivoz.nl/podcast/?name=biesta_martens.mp3Turing, A. M. (1950). Computing machinery and intelligence. Mind, 59(236), 433–460. https://doi.org/10.1093/mind/LIX.236.433

In deze aflevering is Pieter Boshuizen te gast.Pieter Boshuizen is theoretisch pedagoog en onderwijskundige. Pieter is werkzaam als opleider en praktijkonderzoeker aan de Thomas More Hogeschool in Rotterdam. Pieter is lid van het lectoraat professionaliseren met hart en ziel en is met name geïnteresseerd in kansengelijkheid en democratische vorming in het onderwijs. Naast zijn werkzaamheden aan de Thomas More Hogeschool is Pieter ook actief als wijkraadslid in Vreewijk, een wijk in Rotterdam Zuid.In deze aflevering bevragen Rob Kickert en Jan Jaap Hubeek of AI de belofte van de democratie ondermijnt.

In deze aflevering is Rob Martens te gast.Onderwijspsycholoog Rob Martens is hoogleraar aan de faculteit Onderwijswetenschappen van de OU. Zijn belangrijkste onderzoeksinteresses zijn motivatie en onderwijsvernieuwing. In 2019 verscheen zijn boek ‘We moeten spelen’ en in 2022 verscheen ‘Leerlingen intrinsiek motiveren’.In deze aflevering vertelt Rob Martens over de relatie tussen zelfdeterminatie en Hoogbegaafdheid en specifiek welke rol Generatieve AI daarbij speelt.Boeken Rob Martens:We moeten spelen: https://www.lannoocampus.nl/nl/we-moeten-spelenLeerlingen intrinsiek motiveren: https://www.lannoocampus.nl/nl/leerlingen-intrinsiek-motiveren

In deze aflevering is Rob Kickert te gast. Rob is psycholoog, toetsdeskundige en universitaire docent aan de Educatieve Master Primair Onderwijs (EMPO). Een samenwerking tussen de Erasmus Universiteit Rotterdam en Stichting NIVOZ.In deze aflevering duiken we in een intrigerend gesprek met Rob Kickert over de rol van AI in het onderwijs. Samen bespreken we de impact van kunstmatige intelligentie op toetsing en motivatie, en onderzoeken we of AI ooit de plaats van de leraar kan innemen. Kan AI goede vragen stellen? Kan AI de toets vervangen?Rob reflecteert op de beperkingen van metingen en de diepere pedagogische waarden die moeilijk te vatten zijn in cijfers. Wat gebeurt er met het onderwijs als we ons te veel richten op wat meetbaar is en de menselijke kant uit het oog verliezen?Linken:Rob Kickert: https://nivoz.nl/nl/gebruikersprofiel/rob-kickertPhilippe Meirieu: https://www.uitgeverijphronese.nl/frankenstein-en-de-pedagogiek/EMPO: https://www.eur.nl/essb/informatie-voor/studiekiezers/educatieve-master-primair-onderwijs

In deze aflevering Is Jelle Ris te gast.Jelle noemt zichzelf een pedagogisch troubadour. Vanuit een pedagogisch denken over onderwijs probeert hij, op uiteenlopende plekken binnen de sector, theorie en praktijk op creatieve en vruchtbare wijze met elkaar te verbinden. Jelle is opgeleid als autonoom beeldend kunstenaar en leraar basisonderwijs aan Hogeschool Rotterdam. Aan de Erasmus Universiteit Rotterdam studeerde hij onderwijswetenschappen. Jelle is werkzaam als lerarenopleider en docentonderzoeker bij het kenniscentrum talentontwikkeling van Hogeschool Rotterdam. Hier werkt hij nauw samen met lector pedagogiek Carlos van Kan. Tevens onderhoudt Jelle nauwe banden met Stichting NIVOZ. Ook verzorgt hij lezingen en studieochtenden door het land. Jelle is co-auteur van het boek ‘Wereldgericht onderwijzen – Biesta in de praktijk’.Jelle laat zijn pedagogisch denken en handelen inspireren door een rijk palet aan denkers waarvan hij er in de podcast enkele noemt zoals Gert Biesta, Jan Masschelein en Maarten Simons, Henry Giroux, Michael Apple en Max van Manen. Rob kickert, docent van de educatieve masteropleiding voor primair onderwijs, en Jan Jaap Hubeek hebben Jelle gevraagd om in gesprek te gaan over het pedagogisch appel dat AI op de leraar en het onderwijs doet.Linken naar bronnen:https://www.educatheek.nl/wereldgericht-onderwijzen-biesta-in-de-praktijkhttps://nivoz.nl/nl/gebruikersprofiel/jelle-rishttps://www.managementboek.nl/boek/9789462701496/dat-is-pedagogiek-jan-masschelein

In deze tweede aflevering over 'hoe AI het onderwijs uitdaagt' is Joop Berding te gast.Joop Berding (1954) is schrijver van een groot aantal (pedagogische) boeken en werkte tot oktober 2017 als hogeschooldocent, opleidingsmanager en praktijkonderzoeker op Hogeschool Rotterdam. Joop heeft als (co)auteur en co(redacteur) ruim 25 boeken op zijn naam, alsmede vele artikelen in boeken en tijdschriften. Veel daarvan gaan over de pedagogiek van John Dewey en de pedagogiek van Janusz Korczak. In de afgelopen jaren publiceerde hij ook over Hannah Arendt en Cornelis Verhoeven.Een belangrijk thema in dit gesprek is de intergenerationele rol van opvoeding, waarbij de oudere generatie de jongere generatie inleidt in de wereld. Berding benadrukt dat dit proces steeds meer wordt beïnvloed door technologieën die een autonoom karakter hebben, wat kan leiden tot een omkering van de rol van onderwijs. In plaats van dat technologie het onderwijs ondersteunt, lijkt het onderwijs zich steeds meer aan te passen aan de mogelijkheden van technologie.Het gesprek gaat verder in op de noodzaak van kritisch nadenken over de rol van technologie in de klas en pleit voor een evenwichtige benadering, waarin niet alleen snelheid en efficiëntie worden nagestreefd, maar ook vertraging en reflectie. Berding wijst op het gevaar van een verplatting van het onderwijs door te veel vertrouwen op technologie en roept op tot een herwaardering van menselijke interactie en pedagogische waarden.Meer informatie over Joop Berding is hier te vinden: https://joopberding.com/Bronnen uit het gesprek:Berding, J. (2018). John Dewey: Ervaring en opvoeding. Klement.Berding, J. (2019). Traktaat over het spieken: Over onderwijs, opvoeding en civilisatie. Klement.Berding, J. (2020). Hannah Arendt: Vijf opstellen over onderwijs en opvoeding. Klement.Berding, J. (2021). Over lezen en schrijven: Cornelis Verhoeven als gids. Klement.Meirieu, Philippe. Frankenstein pédagogue: Les dérives de la formation des maîtres. ESF, 1996.Rosa, Hartmut. Onbeschikbaarheid. Lemniscaat, 2021.