Discover
Minisguard

Minisguard
Author: Radiotelevisiun Svizra Rumantscha (RTR)
Subscribed: 5Played: 16Subscribe
Share
© 2025 SRG SSR
Description
Infurmaziun: Quest podcast da videos vegn stritgà la fin da fanadur 2021. Episodas existentas e futuras chattais vus sin noss portal Play RTR (www.rtr.ch/play). Minisguard è l’emissiun d’infurmaziun per uffants. Ella dat ina survista da quai che succeda en la regiun, en il chantun e sin il mund. Tge capita cun ils peschs sch'il chametg dat en l'aua? Pertge san las flurs cura ch'ellas han da flurir? RTR elavura temas relevants da la politica, da la cultura e dal sport uschia ch’uffants pon chapir quels.
220 Episodes
Reverse
La lutga è in sport cun ina gronda tradiziun. Mo lutga n'è betg be sport mabain tutga er tar la cultura svizra. Simon Keller da Sevgein è fascinà da tut quai che ha da far cun lutga. Al Minisguard ha el mussà sia passiun e nus avain vulì savair co ch'ins daventa propi in lutgader u ina lutgadra. Uschia avain nus accumpagnà il "nausch" giuven tar in trenament cun il club da lutga da Flem.
Wie funktioniert der Schwingsport?
Schwingen ist ein Sport mit einer grossen Tradition. Nur Schwingen ist nicht nur Sport, sondern gehört auch zur Schweizer Kultur. Simon Keller aus Sevgein ist fasziniert von allem, was mit Schwingen zu tun hat. Dem Minisguard zeigt er seine Leidenschaft und wir wollten wissen, wie man wirklich Schwingerin oder Schwinger wird. So begleiteten wir den «bösen» Jungen bei einem Training mit dem Schwingclub Flims.
In di sin l’alp da chauras
Bellezza pastgiras en ils culms, giudair l’entir di en l’aria frestga ensemen cun ils animals – quai è bain ina bella vita sco chavrer u chavrera. Gea, quai è vair – ma i dat cunzunt er blera lavur. Tge ch’i dat tut da far sin l’alp da chauras davent da la damaun baud fin la saira tard – quai ha il «Minisguard» vulì savair. Perquai avain nus accumpagnà il chavrer Mario e la chavrera Regina, visità il signun Koni e gidà la pura Nadia da mulscher.
Ein Tag auf der Ziegenalp
Schöne Weiden in den Bergen, den ganzen Tag an der frischen Luft mit den Tieren verbringen – das klingt nach einem herrlichen Leben als Ziegenhirtin oder Ziegenhirt. Ja, das ist wahr – aber es bedeutet vor allem auch viel Arbeit. Was es alles auf der Ziegenalp zu tun gibt, von frühmorgens bis spätabends – das wollte die Sendung «Minisguard» herausfinden. Deshalb haben wir den Ziegenhirten Mario und die Ziegenhirtin Regina begleitet, den Senn Koni besucht und der Bäuerin Nadia beim Melken geholfen.
Chauns da terapia en chasa da tgira
Sch’in animal è enturn nus, dat quai simplamain in bun sentiment. Quai han era differentas chasas da tgira constatà, perquai vivan uss a Vella persunas attempadas ensemen cun chauns da terapia. Co ch’ina tala convivenza guarda ora, tge ch’è sa midà en la chasa dapi ch’ils chauns Aika e Juna abitan là, e quant plaschair che las abitantas ed ils abitants han dals novs cumpogns, guardain nus en il «Minisguard».
Pertge emprendan chauns uschè tgunsch?
Chauns emprendan fitg gugent ed han grond plaschair da reglas. Ma pertge insumma? In chaun è in animal da gruppa e s’orientescha fitg vi d’in manader da gruppa, saja quai in chaun u in uman. Il «Minisguard» declera tge che l’emprender ha da far cun la gruppa e pertge ch’ins po betg mo educar, mabain er dressar in chaun.
-------------------------------
Therapiehunde im Altersheim
Ein Hund in der Nähe – das sorgt einfach für ein gutes Gefühl. Dies bestätigen auch verschiedene Pflegeheime, darunter jenes in Vella, wo ältere Menschen nun gemeinsam mit Therapiehunden leben. Die Hunde Aika und Juna sind mittlerweile feste Bewohner der Einrichtung und haben das Zusammenleben spürbar verändert. Wie sich der Alltag mit den Vierbeinern gestaltet, welche positiven Effekte sie auf die Bewohnerinnen und Bewohner haben und wie viel Freude sie bereiten, zeigt die Sendung «Minisguard».
Wieso können Hunde so gut lernen?
Ausserdem erklärt die Sendung, warum Hunde so schnell lernen. Als soziale Rudeltiere orientieren sie sich stark an einer Führungsperson – sei es ein Mensch oder ein anderer Hund. Der «Minisguard» beleuchtet, wie Lernen mit Gruppendynamik zusammenhängt und warum Hunde nicht nur erzogen, sondern auch gezielt trainiert werden können.
Auto Pikachu
La gronda passiun da Daniela Stuppan è il mund dal comic giapunais Pokémon, ma ella è era fascinada dad autos. Uschia ha ella decorà ses auto cun figuras e simbols da quest comic. Nus avain accumpagnà la giuvna da Trimmis durant la transfurmaziun da ses auto a l’ultimativ pokémon.
Scumond d’ir cun auto en il Grischun
Per charrar tras il chantun Grischun duvrav’ins avant 100 onns blera pazienza e ... geabain, chavals. Cunquai ch’il scumond dad ir cun auto en il Grischun è pir vegni abolì ils 21-06-1925, eri fin lura lescha da tschentar giu il motor e da laschar trair l’auto da chavals.
_______________________________________________________
Vom Fahrverbot zum Pikachu-Mobil: Graubündens bewegte Autogeschichte
Vor 100 Jahren war Autofahren in Graubünden verboten – heute fährt ein leuchtend gelbes Pikachu-Auto durch Trimmis. Die Geschichte zeigt, wie sich Mobilität vom Verbot zur kreativen Freiheit entwickelt hat.
Daniela Stuppan aus Trimmis hat ihre zwei großen Leidenschaften – Pokémon und Autos – auf kreative Weise vereint. Mit viel Liebe zum Detail verwandelte sie ihr Fahrzeug in ein rollendes Kunstwerk im Stil der japanischen Comicwelt. Ihr Auto, inspiriert von Pikachu, zieht als farbenfrohes Pokémon-Mobil alle Blicke auf sich.
Ein Blick in die Vergangenheit zeigt, wie sehr sich die Mobilität im Kanton Graubünden verändert hat: Noch vor 100 Jahren war das Autofahren dort verboten. Erst am 21. Juni 1925 wurde das Verbot aufgehoben. Bis dahin mussten Motorfahrzeuge abgeschaltet und von Pferden gezogen werden – ein faszinierender Kontrast zur heutigen, kreativen Autokultur.
In Graubünden hat die Fischereisaison begonnen – und der «Minisguard» ist mit dabei. Maurin und Ramun aus Sent zeigen, was man zum Fischen braucht und nehmen uns mit auf einen frühen Angelausflug an den Fluss En. Ob am Ende eine Forelle auf dem Grill landet?
Ausserdem klärt der «Minisguard» eine spannende Frage: Wie atmen Fische eigentlich unter Wasser? Wir werfen einen Blick auf die faszinierende Funktion der Kiemen und entdecken, wie Fische den lebenswichtigen Sauerstoff aus dem Wasser filtern.
Suenter che nus avain mussà co che avieuls fan mel, vai en il «Minisguard» da quest’emna per la dumonda: Co vegn il mel d’avieuls da la patgna en il magiel?
L’apicultur Rafael Mazzetta mussa pass per pass co che mintga dagut mel d’avieuls vegn tratg or da las patgnas per emplenir el en in magiel. Per far quai dovra el in petgen, ina centrifuga ed in refractometer. Il mel d’avieuls cuntegna er ina u l’autra surpraisa.
Mintga di che cumenza cun ina buna talgia-paun cun paintg e mel d’avieuls è in di che cumenza bain. Ma co fan ils avieuls insumma mel? E quanta lavur dovri per emplenir in glas?
Ronja ha vulì savair tge ch’i dovra tut per far il mel dultsch. Perquai è ella sa messa sin via per scuvrir il mund fascinant dals avieuls. En il chantun da Turitg è ella s’inscuntrada cun l’apicultur Rafael Mazzetta. El ha mussà a Ronja ses avieuls e pudì respunder ad ella tut las dumondas.
En l’emprima da duas episodas mussa il «Minisguard» quest’emna co ch’ils avieuls empleneschan patgna per patgna cun mel.
Tge èn ministrants e ministrantas? – La via fin ch'ins po daventar papa – Conclave: co vegn il papa propi elegì?
Senza dubi has ti er gia giugà cun ils tscheps da plastic da tuttas colurs. Ils Legos èn baingea in dals termagls ils pli enconuschents. Ma danunder vegnan quests termagls? E tgi ha inventà els? Il «Minisguard» s’occupa durant in’entira emissiun cun ils Legos. Uschia era la scola da Zernez che ha quest’emna gì l’emna da project cun il tema MINT. Tranter auter ha la 5 e 6avla classa experimentà e programmà cun LEGO Spike. Legos cun motors, e computerins integrads.
__________________________________________________
Sicherlich habt ihr auch schon mit den bunten Plastiksteinen gespielt. Lego ist eines der bekanntesten Kinderspielzeuge weltweit. Aber woher stammen diese Spielzeuge und wer hat sie erfunden? Die Sendung «Minisguard» widmet sich in einer ganzen Episode den Legosteinen. Auch die Schule von Zernez hat sich in ihrer Projektwoche dem Thema MINT gewidmet. Dabei haben die Schülerinnen und Schüler der 5. und 6. Klasse mit Lego Spike experimentiert und programmiert. Diese speziellen Legosteine sind mit Motoren und Computern ausgestattet und ermöglichen spannende technische Projekte.
Chattar ossa d’animals
Quirin e ses amis da Schlans en Surselva fan gugent termagls en il guaud. Cun raiver enturn, far gieus da pigliar u ir en taunas chattan els adina puspè ossa dad animals. Sch’in plascha ad els, lura piglian els cun l’oss e mettan el tar lur pitschna collecziun. Ma adatg, simplamain ir a rimnar ossa na dastgan ins betg – i dat in pèr reglas, pertge che tut tenor èsi scumandà u po perfin esser privlus per la sanadad.
Chattar corna
Savevas che tschiervs u chavriels bittan giu mintg’onn tranter favrer ed avrigl lur corna? E fin il fanadur è la nova corna gia creschida suenter – savens anc pli gronda che l’onn avant. Ma pertge insumma? Els pudessan gea er simplamain laschar crescher adina vinavant la corna sco p. ex. las vatgas u ils capricorns. Il «Minisguard» declera co che quai cun la corna funcziuna.
---------------------------------------------------------------------------------------------------------
Quirin und seine Freunde aus Schlans in der Surselva streifen gerne durch den Wald und finden dabei oft Tierknochen, die sie in ihre Sammlung aufnehmen. Allerdings gibt es Regeln, die das Sammeln von Knochen einschränken, da es je nach Art der Knochen verboten oder gesundheitsschädlich sein kann. Hirsche und Rehe werfen jedes Jahr zwischen Februar und April ihre Hörner ab; diese wachsen bis Juli wieder nach? Auch diese Geweihe findet man im Frühling mit etwas Glück im Wald. Die Sendung «Minisguard» erklärt, warum diese Tiere ihre Hörner abwerfen und wie der Prozess funktioniert.
Tgi che va cun skis sto dar in’egliada sin il privel da lavinas. E per pudair valitar lez sto l’Institut per la perscrutaziun da naiv e lavinas (SLF) far differentas mesiraziuns e quai di per di. Il «Minisguard» ha accumpagnà Chasper Buchli dal SLF sin l’areal da perscrutaziun en las muntognas da Tavau. Ed il cool – i na va betg be per guardar quanta naiv ch’igl ha dà e sche quella è loma u bletscha, mabain anc per in’entira massa autras chaussas.
La circulaziun da l'aua
Sin noss mund datti radund 1,4 trilliardas liters aua, la gronda part en furma d’aua da sal en las mars. Tut quest’aua fa part da la circulaziun d’aua. Grazia a la chalira dal sulegl è ella permanentamain en moviment e sa mida adina puspè da la furma liquida en vapur ed enavos. Ma tge capita precis?
Ina savur ferma en il nas la primavaira – quai n'èn betg mo las pradas che flureschan, mabain era la puschina e la grascha ch’ins dovra per engraschar las pradas. Era sche la savur n’è betg adina empernaivla, è quai impurtant per il pastg e per las flurs. Il «Minisguard» ha visità la famiglia Winzap a Falera per guardar tge ch’è la differenza tranter la grascha e la puschina e co ch’ins las reparta sin il prà.
Pertge dovra il prà puschina e grascha e cura metter ella?
Per ch’il prà possia crescher, dovra el differentas chaussas: sulegl, aua e gas or da l’aria. Ma per ch’il pastg e las flurs creschian anc pli fitg, dovran els nutriment supplementar. E quel datti en la puschina ed en la grascha. Quest nutriment survegn il prà la primavaira e l’atun. Ma uschè simpel n’èsi betg declerà. Cura exact ch’il prà survegn tge nutriment è in’istorgia per sasezza – che ti vegns a savair cun guardar il «Minisguard».
Mintgatant èsi impurtant da savair, sch’i dat sulegl ils proxims dis u sch’igl è da pachetar en ina giacca da plievgia. Quai savain nus savens grazia a las prognosas da l’aura en l’internet, al radio u en la televisiun. Il «Minisguard» è stà sin il tetg probablamain il pli enconuschent da la Svizra per guardar co ch’ils meteorologs da SRF vegnan da guardar en l’avegnir.
Entaifer pacas uras han Braida e Flavia chantà e registrà 14 chanzuns d’uffants rumantschas. Ruedi ha accumpagnà ellas sin il clavazin. Per che tut tunia a la fin endretg e bain, ha dentant era Gioni, il tecnicist dal tun betg dastgà mancar.
Liv e Lia emprendan da sautar in saut da l'India - E tge è rassissem?
Èlin va oz a spendrar vitas – e quai cun dar sang. Nus accumpagnain ella e guardain tge viadi ch’il sang dad Èlin fa, fin ch’el è pront per ina persuna che dovra ina donaziun da sang, per exempel suenter in grev accident. Cun INA donaziun po Èlin numnadamain spendrar TRAIS vitas! Ensemen cun las laborantas dal Center da donaziun da sang a Cuira chattain nus plinavant ora la gruppa da sang dad Èlin ed elavurain il sang, fin ch’ins vesa sias trais parts.
Gruppas da sang
Lura guardain nus tge gruppas da sang ch’i dat e co ch’ellas sa differenzieschan ina da l’autra. Has ti savì che betg tut las persunas pon survegnir sang da tut las persunas? La gruppa da sang gioga ina gronda rolla, i po uschiglio daventar fitg privlus. En il «Minisguard» scuvrin nus pertge che quai è uschia.
Trenar sin il glatsch da hockey cun ils profis. Quai han uffants pudì far in suentermezdi a Samedan. Sin differents posts e cun tips e trics da las HCD Ladies han els pudì perfecziunar lur moviments sin il glatsch, ma er lur tirs sin il gol. In grond highlight hai era dà dasper il glatsch: ina sentupada cun il trenader naziunal Patrick Fischer.
Co producesch’ins in glatsch artifizial?
Glatsch na datti betg mo en la natira, ins al po era producir artifizialmain. Cler, ils quadrins da glatsch per la limonada vegnan or da la schelentera. Ma co vegn propi fatg il glatsch per in’entira patinera? Il «Minisguard» ha dà in’egliada davos las culissas e scuvrì il misteri dal glatsch per dar hockey, curling e far piruettas.
Far acrobatica sin il chaval
Ir a chaval è per bleras persunas in grond hobi, ma er far gimnastica e figuras d'acrobatica.
La cumbinaziun da quests dus sports è voltischar.
Ma far figuras acrobaticas sin in chaval che sa mova n'è betg uschè simpel.
Quai pretenda blera concentraziun, tensiun dal corp, in bun equiliber e natiralmain er curaschi. Nus avain visità l'uniun «Voltige Allegra» durant in exercizi a Tumein.
La domesticaziun da chavals
Chavals èn schon dapi massada onns noss cumpogns fidads.
Mo co èsi daventà ord quai animal selvadi, che viveva ina giada en tutta libertad, in animal che fa uschè per cumond a nus.
Cura e co ha quella amicizia cumenzà? Quai guardainsa en il Minisguard.
Discurrer rumantsch – crescher si a Winterthur
Ils blers da nus Rumantschas e Rumantschs discurran rumantsch en il mintgadi, cler, ma en in territori cumplainamain tudestg sa chapescha quai betg da sasez. Nus avain accumpagnà 3 famiglias durant ina s’entupada cun lur uniun “Allegra Winti” a Winterthur. Uffants e geniturs giaudan d’avair la pussibilitad da pudair discurrer, promover e viver il rumantsch. Esser Rumantscha u Rumantsch en la bassa, saja ina sfida ma era in grond sentiment da patria.
L’istorgia dal rumantsch
Cura ch’ils Romans èn arrivads en nossas valladas, han ils schuldads influenzà la lingua ch’il pievel discurriva lura qua tar nus. La maschaida tranter il latin e la lingua che vegniva discurrì en il Grischun ha dà rumantsch. Ma cura e co precis che quai e capità e pertge ch’i dat uschè grondas differenzas tranter ils idioms, guardain nus en il Minisguard.
L'istorgia dal pli aut eroport da l'Europa – in di sin la plazza aviatica a Samedan –
Co funcziuna in helicopter?
Il Minisguard ha accumpagnà la gruppa d’uffants «Singvögel» a sia preschentaziun en l’emissiun «Samschtig-Jass» cun lur chanzun rumantscha «Boomshakalaka».
Comments