Mor Çatı Anlatıyor

Erkek şiddeti kavramını şiddetin öznesini görünür kılmak ve kadınların kadın olduğu için şiddete uğradığı, erkeklerin ise kadınlar üzerinde güç kullanmak, onları kontrol etmek ve baskı kurmak için şiddet uyguladığı erkek egemen sisteme işaret etmek için kullanıyoruz. Podcast serimizin bu son bölümünde "Neden erkek şiddeti diyoruz?" sorusunun yanıtını eşitsizliğin gündelik hayattaki sonuçları ile birlikte tartışıyoruz.

Şiddetle ilgili var olan genel yanılgının aksine kadınlar mağdur oldukları için şiddete maruz kalmaz; şiddet nedeniyle mağdur edilirler. Bu bölümde "kadınları bu mağdur tanımına sıkıştırmak bize şiddete uğrayan kadınlar hakkındaki toplumsal yargılara dair ne söylüyor?" sorusundan yola çıkarak şiddete karşı mücadele ve güçlenme yollarını konuşuyoruz.

Kadınların maruz kaldığı şiddet düşünülürken sorulan sorulardan biri kadının neden şiddeti durdurmadığı olabiliyor. Şiddet gören kadının yerine kendimizi koyduğumuzda ise ben olsam izin vermezdim derken kendimizi bulabiliyoruz. Bu bölümde “şiddeti durdurmak sanıldığı gibi mümkün mü” sorusu üzerine düşünüyor, şiddetin nedenlerini tartışıyoruz.

Fiziksel şiddetten farklı olarak diğer şiddet türlerinin ne zaman başladığını tespit etmek zor. Hal böyle olunca şiddeti fark etmek uzun zaman alabiliyor. Peki şiddetin kendisini fark etmenin dahi zor olduğu koşullarda şiddetin geliyorum dediğini nasıl fark edeceğiz? Bu bölümde şiddeti fark etmemizi sağlayacak sinyalleri konuşuyoruz.

Cinsellik hakkında konuşmanın bir tabu olması, cinsel birlikteliklerimizdeki şiddeti konuşmanın önünde engel teşkil ediyor. Bu bölümde "güvenli bir cinsellik deneyimleyip deneyimlemediğimizi nasıl anlarız" sorusu üzerine düşünüp onay kavramını tartışıyoruz.

Gebelik, kendi fiziksel ve ruhsal iyilik halimize göre, hayat koşullarımızı göz önünde bulundurarak verebileceğimiz bir karar... Çocuk sahibi olmaya ya da olmamaya, olacaksak zamanına ve sayısına dilediğimiz gibi karar verebiliriz. Bu bölümde "Gebeliğe nasıl karar veriyoruz?" sorusu üzerine düşünüyoruz.

Hepimiz hayatı dilediğimiz gibi yaşamayı hak ediyoruz, peki bunu ne ölçüde yapabiliyoruz? Bu bölümde “Hayatımıza dair kararları kim alıyor?” sorusu üstüne düşünüyoruz.

Bu bölümde ekonomik şiddetin sinyallerini konuşuyor, hiç kendi cüzdanımıza sahip olabildik mi ya da finansal durumumuza dair kararları kendi başımıza verebiliyor muyuz sorularına yanıt arıyoruz.

Şiddetten uzaklaşırken yargılanmadan dinlenebileceğimiz, şiddetsiz bir yaşamı kurarken adım adım plan yapabileceğimiz, ihtiyaçlarımızı ve alternatiflerimizi konuşabileceğimiz, bazen bu ihtiyaçları keşfedebileceğimiz ve aynı zamanda yasal mekanizmalardan ne şekilde yararlanabileceğimize dair bilgi alabileceğimiz alanlara ihtiyaç duyabiliriz. Dayanışma merkezleri ve sığınaklar bize bu alanı sağlar. Podcast serimizin son bölümünde dayanışma merkezi ve sığınakların nasıl yerler olduklarını, yapılan çalışmanın yöntemlerini ve nasıl destekler verildiğini konuşuyoruz.

Şiddet, haklarımızın ve bu haklara ulaşabilecek kaynaklarımızın neler olduğunu bilmemizin önüne geçiyor. Haklarımızı kullanabileceğimize, zorlayabileceğimize dair farkındalığımızı engelliyor. Bu bölümde hak temelli politika yapmak ne demek, feministler olarak neden hak temelli politika yapıyoruz, şiddetten uzaklaşırken haklarımızı bilmek ne işe yarar ve bizi nasıl güçlendirir sorularına yanıt arıyoruz.

Annelik toplum tarafından kutsanarak kadınlar için birçok sorumluluk ve duygusal yükü de beraberinde getirir. Şiddet ortamında yaşayan bir kadın iseniz, anne olarak yüklendiğiniz sorumluluklar daha da ağır hale gelebilir. Bu bölümde şiddetin çocuklar ve annenin çocuk ile ilişkisi üzerindeki etkilerini, şiddete maruz kalan bir anne olarak yaşanabilecek çelişkili duyguları ve kadınların şiddet yaşadıkları ilişkiden çıkmalarının önündeki engeller açısından ebeveynlikleriyle ilgili durumları ele alıyoruz.

Aile içerisinde genç kadınlara yönelik erkek şiddeti bir kontrol mekanizmasıdır. Sistemin eşitsizliğini devam ettirmenin aracıdır. Genç kadınlar ailelerinde şiddetin tüm türlerini yaşarken en yaygın olarak görülenler, sosyal izolasyon, zorla evlilik, eğitim hakkının kısıtlanması veya tamamen gasp edilmesi oluyor. Faili ise, baba, abi ve erkek kardeş. Bu bölümde genç kadınların aile içerisinde maruz kaldıkları şiddetin onlar üzerindeki etkilerini, bu şiddetin koca şiddetinden farklılaşan yanlarını ve genç kadınlar için yeni bir hayatın nasıl mümkün olduğunu konuşuyoruz.

Şiddet, fiziksel ve ruhsal sınırları yıkarak, müthiş bir kontrolsüzlük ve çaresizlik hissine yol açar; temel güven ve güvenlik hissimizi sarsar. Şiddetin yakındaki bir kişiden gelmesi, çok karmaşık ve yoğun duyguları tetikler. Bizi yalnızlık, yabancılık, herkesten farklı olma hissi, kimsenin anlayamayacağı hissi, utanç ve suçluluk gibi hislerle baş başa bırakır. Bu bölümde şiddetin yarattığı utanç, suçluluk, çaresizlik ve yalnızlaştırma gibi duyguları ele alıyoruz ve şiddetin adını koymanın bu karmaşık duygulara karşı nasıl güçlendirici olduğunu konuşuyoruz.

Şiddet davranışı bilerek ve isteyerek seçilen bir davranıştır. İlişkide olduğumuz kişinin günlük hayat pratiklerinde çevresindeki insanlara olan davranışları, toplumsal cinsiyet eşitliğine dair tutumları ve toplumsal cinsiyet rollerini ne kadar benimsediği şiddet davranışı ile doğrudan ilişkilidir. Dolayısıyla şiddet geliyorum der fakat öncesinde nasıl sinyaller barındırdığını görmek her zaman kolay değildir. Bu bölümde ilişkimizin güvenli olup olmadığına dair sinyallerin neler olabileceğini ve bunları nasıl tespit edebileceğimizi konuşuyoruz.

Kadınlar olarak erkek şiddetine maruz kaldığımızda suçluluk, çaresizlik, utanç, korku gibi birçok karmaşık duyguyu bir arada yaşayabiliyoruz. Şiddet ortamından uzaklaşmanın birçok nedenden ötürü mümkün olamadığı hallerde de çeşitli direnç noktalarımız, stratejilerimiz, kaynaklarımız ve yapabildiklerimiz var. Tüm bu kaynaklar ve direnç noktaları günün birinde şiddet ortamından uzaklaşmayı kararlaştıran kadınların iyileşme sürecinde de başlıca rol oynuyor. Bu bölümde şiddetten uzaklaşırken direnç noktalarımız ve iyileşme süreçlerimizi ele alıyoruz.

Erkek şiddeti oldukça yaygın olduğu halde şiddet davranışlarının pek çoğunun normal kabul edilmesi, toplumsal cinsiyet rollerinin etkisi, şiddetin etkileri gibi pek çok nedenle yaşadığımız şiddeti tespit etmek oldukça zor. Bu bölümde kadına yönelik şiddeti, kaynağını, şiddetin biçimlerini ve tüm bunların kadınlar olarak bizi nasıl etkilediğini konuşarak yaşadığımız şiddeti tespit etmek neden zor sorusuna yanıt arıyoruz.

Kadına yönelik şiddetten bahsederken genellikle şiddetten nasıl korunacağımızı konuşuyoruz. Peki şiddetin geldiğini erkenden farketmek, sinyallerini tanımak ve mümkün olduğunca az zarar görerek ilişkiden uzaklaşmak mümkün mü? Cinsiyet eşitsizliğinden kaynaklanan erkek şiddeti, eşitsizliği yeniden üreten ve ondan faydalanan söz, davranış ve tutumlarla geliyorum diyor. Mor Çatı Anlatıyor podcast serisinin yeni bölümlerinde şiddetin sinyallerini ve eşitsizliğin yarattığı sonuçları tartışıyoruz. Bu yolla kadın dayanışmasının gücüne sırtımızı yaslıyor, birbirimizin deneyimlerinden faydalanıyor ve beraber güçleniyoruz.

Kadına yönelik şiddet bugün geçmişe kıyasla çok daha bilinen bir olgu olsa da biz kadınlar yaşadığımız şiddetin adını hemen koymakta güçlük çekebildiğimiz gibi utanç, suçluluk gibi duygular hissedebiliyor ve ilişkiden kolayca çıkamayabiliyoruz. Mor Çatı'da kadınlarla kurulan dayanışma bizlere erkek şiddetinin karmaşık ve zorlu yapısı kadar kadınların bu şiddete karşı gücünü de gösteriyor. Bu podcast serisinde Mor Çatı gönüllüleri Mor Çatı deneyiminden hareketle erkek şiddetinin kadınlar üstündeki etkisini, kadınları şiddet ilişkisinde tutan nedenleri ve kadınların şiddetten uzaklaşma mücadelelerini tartışıyor.