NATUUR💚LEIDEN

Door ons drukke bestaan vergeten wij weleens dat wij niet alleen leven. We leven met alle andere wezens samen en we kunnen niet zonder elkaar. Wij vinden dat het perspectief, de schoonheid en de waarde van onze omgeving meer aandacht nodig heeft, en besloten Leidenaren met een bijzondere betrokkenheid bij onze stad te interviewen. In deze podcast serie zul je meer leren over het leven in de stad Leiden vanuit het perspectief van bomen, planten, vogels en veel meer! 

De Beestenmarkt is een druk plein in Leiden, omringd door restaurantjes, een bioscoop en een fontein waar kinderen spelen in de zomer. Maar weten zij wel waar de naam  Beestenmarkt vandaan komt? En waarom er een grote bel tussen twee panden hangt? Cor Smit legt uit dat dit te maken heeft met de geschiedenis van de Leidse Veemarkt, die ontstond op de Beestenmarkt en eindigde in de Groenoordhallen. Wij maken een reis door de tijd. Hoor je daar de schapen blaten? 

In het Plantsoen staan magistrale bomen. Het is dan ook niet voor niets dat het Plantsoen één van de mooiste stadsparken van Nederland is. Ook elders in Leiden staan indrukwekkende bomen, die Dick de Vos hebben geinspireerd tot het schrijven van een bijzonder boekje. In deze aflevering vertelt hij daar meer over, en staan we stil bij de wijze waarop we naar de natuur kijken. Is onze omgang met de natuur nog wel gezond of kan het anders?  

De wereld verstedelijkt, met alle gevolgen voor mensen en dieren van dien. Opwarming van de stad zorgt ervoor dat bomen en andere organismen zich moeten aanpassen. Als  aanpassing niet lukt, staat de overleving van het soort op het spel. Uit onderzoek blijkt  dat dieren die leven op het platteland ander gedrag vertonen dan hun soortgenoten in de stad. Vandaag staan wij stil bij vragen over de evolutie van dieren en planten in steden, over wat zij nodig hebben om te overleven en wat Darwin zou opvallen als hij de trein uit zou stappen en opgehaald zou worden door Menno Schilthuizen.

Veel Leidenaren willen een kleurige tuin en stoppen bollen in de grond voor mooie bloemenpracht in de lente. Allerlei beestje drinken het nectar van de planten om zich te voeden. En zo ontstaat er een mini ecologisch systeem, waar organismen naast en met elkaar bestaan. Hoe bewust zijn wij van het complexe en intelligente leven van planten? Zien wij hen niet enkel als decorstukken van onze wereld? In de aflevering van vandaag staan we bij deze vragen stil met Norbert Peeters, en leren wij meer over de geschiedenis van de botanie en waarom onkruid niet bestaat.

Wat vliegt daar? Is het een meeuw, een kauw of een ..... Er leven diverse soorten vogels in Leiden en zonder vogels is onze lucht leeg, missen wij hun gezang en zien we ze niet meer op het water dobberen. Vandaag hebben we het over vogels in onze sleutelstad. Wat moet je doen als je een gewonde vogel ziet en waarom moeten wij de eenden geen brood voeren (omdat het heel ongezond is!)? Ga met ons mee de lucht in, naar de wereld van Eef van Meerten, coördinator van het vogelsasiel. 

Middenin de stad ligt een groene oase waar mensen hun eigen groenten, bloemen, kruiden en fruit oogsten. Naast lekker eten, levert de tuin ook een schat op aan kennis over gezonde voeding, het belang van een rijke bodem en zorg voor de natuur en onszelf. Luister naar Jessica Zwartjes - tuinder van het Zoete Land - over oogstplanning, kinderhandjes in zwarte aarde en moeilijke gewassen. 

Wat leeft er in onze grachten? Welke schatten liggen er verscholen onder water en in het slijk? Hoe is het gesteld met de waterkwaliteit? Al deze vragen worden beantwoord door Aaf Verkade, adviseur stadsgrachten en als enige persoon gemachtigd om in de Leidse grachten te zwemmen met haar snorkel. Laat je meenemen op avontuur onder water en zwem met haar mee. 

Waar sta jij voor? Wat zijn jouw idealen? Waar droom je van? Hoe houd je dat vuur in jezelf wakker? Vandaag vertelt Martine over haar idealen, dromen en hoe zij vorm geeft aan het verwezenlijken van wat zij belangrijk vindt (en de rest van de wereld hopelijk ook). De natuur is niet bedoeld als instrumenteel middel om onze behoeften te bevredigen. Het is zoveel meer waard dan dat. Vind jij het ook belangrijk dat idealen niet ondergesneeuwd raken in de waan van de dag? Luister dan naar deze aflevering en als jij ook actief worden, stuur ons een bericht op info@natuurleiden.nl. Laat je stem horen! 

Energie ligt aan de basis van onze maatschappij. We gebruiken energie om te koken, om te wassen, om ons huis behaaglijk te houden. Nu gebeurt dat op de smalle basis van fossiele brandstof, en dat levert schaarste op, maar ook schade. Het is hoog tijd onze energie anders te organiseren, en gebruik te maken van verschillende bronnen, uit zon, wind en water. Vandaag vertelt Anne Marieke Schwenke alles over hoe dat kan, wat er nodig is en hoe zij daarin een rol speelt. 

Initiatieven in wijken, het Groene Ideecafé, de donut economie en vele andere onderwerpen zullen in deze aflevering besproken worden! Onze duizendpoot Ant vertelt in deze aflevering over manieren waarop zij zich inzet voor het gezonder en leefbaarder maken van onze omgeving. Als wandelcoach, struikrover, bestuurskundige en natuurgids. Laat je inspireren en verken mogelijkheden om zelf in actie te komen. 

Natuur💚Leiden is terug met een tweede seizoen! We gaan weer in gesprek met bevlogen en inspirerende Leidenaren die zich inzetten voor een duurzaam en groen Leiden. In deze eerste aflevering zijn de makers, Nancy en Laura, aan het woord. Zij kijken terug naar vorig jaar en vooruit waarbij zij een tipje van de sluier oplichten over de gasten van aankomend seizoen. 

Aan de rand van de Merenwijk ligt een heel bijzonder voedselbos, de Okkerheide. Hier groeien meer dan 110 houtige soorten, waaronder de hazelaar, de lijsterbes maar ook soorten zoals Jujube en de Japanse pruim. Ook groeien er veel - dikwijls eetbare - planten en worden er groenten en noten verbouwd.  De initiatiefnemer van dit diversiteitsrijke bos is Tim Seegers. Hij onderhoudt inmiddels samen met vele buurtbewoners en andere geïnteresseerden de Okkerheide. 

Annemarie van Dam is bodemdeskundige. Als doctor ingenieur zet ze zich in voor educatie, voorlichting en promotie van groene initiatieven door en voor burgers in Leiden en de verre omgeving. Niet voor niets heet haar eigen bedrijf Groen&Bodem, want die connectie staat centraal in haar werk. Zonder bodem geen groen, en zonder aandacht en onderhoud van de bodem blijft er dus van beide weinig over. 

Elk jaar vindt er in de maanden februari t/m april de paddentrek plaats. Een zeer bijzondere gebeurtenis waar onze gast van vandaag alles over zal vertellen. Ook is Roek Vermeulen voorzitter van Stichting Groen Cronesteyn en neemt ons mee dit bijzondere park in!

In deze aflevering laat stadshistoricus Cor Smits zijn enthousiaste licht schijnen over het wel en wee van het Leidse groen. Hoe zag de omgeving er uit ver voor de Middeleeuwen, hoe werd dat aangepast, welke invloeden waren er en hoe gedroeg het stadsbestuur zich in al deze ontwikkelingen?

Reclame, wie kent het niet? Overal is het aanwezig, opdringerig, schreeuwend, maar vaak ook subtiel en onderbewust. Het is een krachtige motor voor (over)consumptie en winstbejag, en draagt als zodanig bij aan allerlei negatieve effecten voor natuur en milieu, slechte arbeidsomstandigheden, ongelijkheid en andere sociale verbanden.

Wat betekent democratie als je er niet in bent geboren? Welke rol spelen gedeelde eigendom en zeggenschap in de energietransitie? Samen met Antje Jordan gaan we ons in deze vragen verdiepen. Antje is raadslid in de gemeente Leiden en zij laat ons zien wat haar drijfveren zijn.

Vandaag praten wij met Nancy de Heer. Zij strijdt al van jongs af aan tegen dierenleed, en heeft in 2009 stichting Stem voor Dieren opgericht. Met deze stichting zet ze zich op allerlei manieren in voor een beter dierenwelzijn. 

De Grachtwacht is een uniek Leids fenomeen en vandaag spreken we met één van de oprichters van dit unieke Leids fenomeen: Liselotte Rambonnet. Zij deelt met het verhaal over de oprichting van De Grachtwacht, over de doelen, de geweldige groep vrijwilligers en hun onderzoeken. Liselotte heeft ook een aantal bijzondere vondsten meegenomen! Luister naar deze onthullingen en meer!