Nauka To Lubię

Kto sprawia, że stadion się nie zawala, a szkoła jest bezpieczna? W tym odcinku Nauka. To lubię Junior opowiadamy o zawodzie inżyniera budownictwa — cichym bohaterze codzienności. Materiał powstał w ramach kampanii „Zostań Inżynierem” Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa.

#płatnawspółpraca Kim jest najczęściej cytowany polski naukowiec w historii? Nie Kopernik. Nie Skłodowska-Curie. To Jan Czochralski – człowiek, którego przypadkowe odkrycie zmieniło cały świat technologii. W tym odcinku opowiadam historię, która zaczyna się w niewielkiej Kcyni, a prowadzi przez Berlin, Frankfurt i Warszawę aż do laboratoriów, w których powstają procesory, smartfony i panele słoneczne. To opowieść o błędzie, który stał się przełomem, o genialnym umyśle bez matury, o sukcesach większych niż można sobie wyobrazić i o dramacie człowieka, którego na długie lata wymazano z historii polskiej nauki. Usłyszysz m.in.: • jak powstała metoda Czochralskiego – fundament produkcji monokryształów krzemu, • […]

Spór o perowskity i Saule Technologies stał się jedną z najbardziej emocjonujących historii polskiej nauki ostatnich lat. Ale żeby cokolwiek zrozumieć, trzeba na chwilę odłożyć emocje i skupić się na faktach. W tym materiale opowiadam, dlaczego ta sprawa jest trudna także dla mnie — Olgę Malinkiewicz znam od wielu lat, inwestorów właściwie nie. A jednak chcę to wszystko wyjaśnić uczciwie: czym naprawdę są perowskity, na jakim etapie była technologia, dlaczego jej skalowanie jest tak trudne i co tak naprawdę wiemy (a czego nadal nie wiemy) o jej potencjale. W filmie tłumaczę, dlaczego ocenianie tego sporu wyłącznie przez pryzmat emocji prowadzi […]

Czy wiesz, że pocałunek jest znany od co najmniej 4500 lat, a najstarszy dowód pochodzi z Mezopotamii? Pocałunek to symbol uczucia, który głęboko zakorzenił się w naszej kulturze. Z czego jednak ewoluował i jaką rolę odgrywa w związku? Zanurz się w fascynujący świat filematologii – nauki o pocałunkach! W tym filmie odkryjesz m.in: Odsłuchaj do końca i dowiedz się, dlaczego pocałunek nie został wymazany przez ewolucję. pocałunek #filematologia #historiapocałunku #biologiamiłości #dopamina #oksytocyna #związki #ciekawostkinaukowe #Neandertalczycy Montaż: Aleksander Siekierzycki Bibliografia:1) https://naukawpolsce.pl/aktualnosci/news%2C108601%2Cbadacz-pocalunek-pozostalosc-po-ostatnim-etapie-sesji-iskania.html2) https://naukawpolsce.pl/aktualnosci/news%2C406067%2Cromantyczny-pocalunek—nieznany-w-wielu-kulturach.html3) https://naukawpolsce.pl/aktualnosci/news%2C96780%2Cnajstarsze-opisy-pocalunkow-pochodza-sprzed-4500-lat.html4) https://news.lafayette.edu/2008/02/05/research-by-carey-wilson-07-and-provost-wendy-hill-featured-in-cover-story-of-scientific-american-mind/5) https://www.national-geographic.pl/nauka/caluj-na-zdrowie-pocalunki-wzmacniaja-wiezi-i-zwiekszaja-odpornosc/6) https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC11624293/7) https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4222975/8) https://www.pap.pl/aktualnosci/news%2C469855%2Cna-ktora-strone-przekrecasz-glowe-podczas-pocałunku%3F.html9) https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/evan.2205010) https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4701942/11) https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22119059/12) https://www.nbcnews.com/health/health-news/mwah-kissing-eases-stress-study-finds-flna1c945228413 )https://www.scirp.org/journal/paperinformation?paperid=94457

W tym odcinku przyglądamy się faktom, zamiast opiniom. Obalamy mity, tłumaczymy liczby i pokazujemy, że energetyka jądrowa nie jest „opcja futurystyczną”, tylko fundamentem bezpieczeństwa energetycznego Polski. 📍Dlaczego atom jest w Polsce niezbędny? 🔋Jak wypada na tle węgla, gazu i OZE? 🌍 Czy naprawdę jest „zielony”? To odcinek, który może zmienić sposób, w jaki myślisz o energii. 📌 Finansowane ze środków publicznych w ramach „Programu polskiej energetyki jądrowej” 🔗 Więcej informacji: https://www.gov.pl/web/polski-atom

Muzyka jest często stereotypowo postrzegana jako jeden z mniej przydatnych przedmiotów szkolnych, ale to kompletna bzdura! Badania pokazują, że trening gry na instrumencie ma korzystny wpływ na rozwój poznawczy i emocjonalny dziecka. Dzięki zjawisku transferu uczenia, nauka gry na instrumencie poprawia zdolności w uczeniu się języków obcych. Wzmacnia też słuch fonemowy oraz świadomość fonologiczną, co bezpośrednio wspiera naukę czytania. Na co jeszcze wpływa? Odkryj, jak granie na instrumencie pozytywnie wpływa na IQ oraz buduje gotowość do współpracy i synchronizuje emocje. Pamiętaj jednak o najważniejszym wniosku: najlepsze efekty daje gra płynąca z własnej motywacji dziecka, a nie przymusu! Współpraca: Monika FiguraMontaż: […]

Bałtyk – morze piękne, ale niebezpieczne. Dla jednych wakacyjny krajobraz, dla innych żywioł, który potrafi być bezlitosny. W tym odcinku pokazuję, dlaczego Bałtyk jest jednym z najbardziej zdradliwych mórz świata i jak jego siła doprowadziła do tragedii promu Jan Heweliusz.Z tego filmu dowiesz się: #Bałtyk #Heweliusz #KatastrofaMorska #Film #Netflix #Oceanografia #MorzeFilm powstał we współpracy z Netflix.

Odpady resztkowe nie muszą trafić na składowiska. W nowoczesnych instalacjach, takich jak ITPOK w Poznaniu, stają się energią dla miasta. Oto relacja z wizyty – od bunkra odpadów, przez piec i ruszt, po systemy filtracji i monitoring emisji. Partnerem odcinka jest firma PreZero Polska – międzynarodowa firma zajmująca się gospodarką odpadami i usługami w zakresie ochrony środowiska. Jako dostawca usług odbioru, transportui zagospodarowania odpadów wspiera rozwój gospodarkio obiegu zamkniętym.

Czy róża pachnie inaczej w kosmosie?Czy pająki potrafią utkać sieć bez grawitacji? I co robiła kawa… na orbicie? W tym odcinku Jarosław Juszkiewicz opowiada o pięciu najbardziej niezwykłych eksperymentach, jakie człowiek przeprowadził poza Ziemią. Od róż i pająków, przez żółwie, aż po espresso w stanie mikrograwitacji — naukowcy i astronauci potrafią naprawdę zaskoczyć! To odcinek o nauce, ale też o tym, jak bardzo… ludzki jest nasz instynkt odkrywania. Bo nawet w stanie nieważkości człowiek szuka zapachu kawy i porządkuje pajęcze sieci.

Sztuczna Inteligencja: Wielki Wyrównywacz czy Pogłębiacz Nierówności? Sztuczna inteligencja jest reklamowana jako rewolucyjna, ogólnodostępna technologia, która ma demokratyzować dostęp do wiedzy. Jednak dokładna analiza wzorców użytkowania LLMów (Dużych Modeli Językowych) maluje znacznie bardziej złożony i niepokojący obraz. Wygląda na to, że AI powtarza ścieżkę historycznych technologii transformacyjnych, które zwiększały globalne dysproporcje. Co możemy z tym zrobić? Źródła:

Agresja Rosji na Ukrainę pokazała jak ważną częścią wojny stały się drony. Czy całe wojsko musimy opierać teraz na bezzałogowcach? W rozmowie z Krzysztofem Kurdyłą zastanawiamy się jak będzie wyglądać kolejny front walki. * Odcinek powstał dzięki wsparciu Widzów: zrzutka.pl/NaukaToLubie

Czy hipnoza to magia, manipulacja czy może skuteczne narzędzie terapeutyczne? Dr Tomasz Rożek tłumaczy, co naprawdę dzieje się w naszym mózgu, kiedy wpadamy w stan hipnotyczny.Od XVIII-wiecznych teorii Mesmera po współczesną hipnoterapię i badania nad pamięcią.Czy da się odzyskać utracone wspomnienia?Dlaczego nasz mózg potrafi „wymyślić” coś, co nigdy się nie wydarzyło?I czy można kogoś zahipnotyzować wbrew jego woli? Partnerem odcinka jest Pan Materac – miejsce, w którym eksperci pomogą dobrać materac, łóżko i akcesoria do snu idealnie dopasowane do Twoich potrzeb. Bo zdrowy sen zaczyna się od dobrego miejsca do odpoczynku.

Edit: Wieczorem 7.10 premier na konferencji prasowej obiecał finansowanie dla radioteleskopu. Polska traci jedno ze swoich najważniejszych narzędzi do badania Wszechświata. Ministerstwo Nauki nie przyznało finansowania dla 32-metrowego radioteleskopu RT4 UMK pod Toruniem – jedynego w kraju instrumentu tej klasy, działającego nieprzerwanie od ponad 20 lat.Od 1 stycznia przyszłego roku RT4 może zostać wyłączony z użytku. To oznacza koniec wieloletnich projektów badawczych:obserwacji obłoków protogwiazdowych w pasmach masera metanolowego,monitorowania szybkich błysków radiowych (FRB),udziału Polski w globalnych sieciach interferometrycznych VLBI. RT4 jeszcze niedawno znalazł się na okładce Nature Astronomy, a jego praca była oceniana przez ekspertów jako „bardzo dobra” i „kluczowa dla […]

Co naprawdę dzieje się z naszym mózgiem, gdy śpimy? Dr Tomasz Rożek opowiada o najdziwniejszych zaburzeniach snu – od lunatykowania i mioklonii przysennych po narkolepsję i rekordy deprywacji snu. Odkryj niezwykły świat nocnych fenomenów. Partnerem odcinka jest Pan Materac – miejsce, w którym eksperci pomogą dobrać materac, łóżko i akcesoria do snu idealnie dopasowane do Twoich potrzeb. Bo zdrowy sen zaczyna się od dobrego miejsca do odpoczynku.

Tomasz Rożek rozmawia z Dominiką Koprowską i Michałem Walesiakiem – twórcami Naukowego Radia Białowieża, którzy opowiadają o swojej pracy w Instytucie Biologii Ssaków PAN, pasji do popularyzacji nauki i o tym, jak wygląda badanie przyrody od pomysłu po publikację. 🎧 Usłyszysz o monitoringu rysia, pracy z fotopułapkami, dźwiękach przyrody i kulisach badań terenowych w jednym z najpiękniejszych miejsc w Polsce. 👉 Projekt finansowany jest ze środków budżetu państwa, przyznanych przez Ministra Edukacji i Nauki w ramach Programu Społeczna odpowiedzialność nauki II.

Tomasz Rożek rozmawia z lek. Dariuszem Chrapkiem (CEO Więcej niż Matura) o tym, jak łączyć szkołę, nauczyciela-mentora i AI, żeby uczyć się skuteczniej. Co to znaczy „odwrócona klasa” w praktyce? Czy da się przygotować do matury od zera? I gdzie są granice technologii w edukacji? Partner odcinka: 🤝 Więcej niż Matura — kursy do matury z biologii, chemii i matematyki, największa baza zadań, wbudowane korepetycje oraz Asystent AI.https://wiecejnizmatura.pl/

Czy w końcu nadejdzie czas, że fuzja termojądrowa zastąpi inne źródła energii?Zapraszamy na rozmowę z dr hab Agatą Chomiczewską. Projekt „Kopernik, Skłodowska-Curie i Czochralski byliby dumni”, którego celem jest popularyzacja nauki i roli Polaków w rozwoju: sztucznej inteligencji, technologii kosmicznych i energetyki, jest dofinansowany ze środków budżetu państwa w ramach programu “Społeczna Odpowiedzialność Nauki II” Ministra Edukacji i Nauki. Kwota dofinansowania: 483 000 zł, całkowita wartość 664 500 zł, umowa z dn. 20.07.2023

#płatna współpracaKto z nas nie lubi spać?Mimo że robimy to codziennie, czy zdajemy sobie sprawę, co dzieje się w naszych głowach gdy śpimy?   W nowym odcinku zabieram was w podróż do krainy sennych marzeń i odpowiem na pytania związane z jedną z największych zagwozdek psychologii, biologii i kognitywistyki – śnienia. Posłuchajcie i dowiedzcie się, czym jest fragmentaryzacja snu i dlaczego warto dbać o zdrowy sen. Film powstał we współpracy z Panem Materacem, gdzie znajdziecie dla siebie idealny materac i łóżka dla całej rodziny.

Po atakach rosyjskich dronów pojawiła się koncepcja stworzenia w Polsce rozproszonego, obywatelskiego systemu wykrywania bezzałogowców, opartego na nauce obywatelskiej. Polegałoby to na wykorzystaniu dużej liczby prostych, niskokosztowych czujników, których dane, uśrednione, tworzyłyby skuteczny system monitorowania przestrzeni powietrznej, uzupełniając profesjonalne rozwiązania. Inspiracją jest ukraiński system „Sky Fortress”, który używa prawie 10 tysięcy smartfonów lub dedykowanych czujników z mikrofonami do wykrywania dronów, osiągając ponad 90% skuteczności przy znacznie niższych kosztach niż tradycyjne systemy. Informacje są przesyłane do obrony przeciwlotniczej, skupiając się na głośniejszych dronach. Polska, z polskimi firmami, specjalistami w wojskach cybernetycznych i zaangażowanymi obywatelami, ma wszelkie predyspozycje do stworzenia podobnego rozwiązania. […]

Europa się starzeje. Spada liczba urodzeń, kurczą się społeczeństwa, a coraz większą część mieszkańców stanowią seniorzy. W tle toczy się spór o przyszłość naszej cywilizacji – czy kryzys demograficzny pociągnie za sobą kryzys kulturowy? Czy Europa, jak wiele innych cywilizacji w historii, zniknie z mapy dziejów? W tym odcinku dr Tomasz Rożek – naukowiec i popularyzator nauki – w chłodny, oparty na danych sposób przygląda się:dlaczego Polacy i Europejczycy mają dziś mniej dzieci niż w czasie II Wojny Światowej,jakie znaczenie mają mieszkania, umowy o pracę i indywidualizm,co pokazują najnowsze raporty demograficzne UE i prognozy „The Lancet”,dlaczego programy prorodzinne działają w […]