Nauka To Lubię

Większość badaczy świadomości przyjmuje założenie, że stan mentalny jest  wynikiem funkcjonowania naszego mózgu. Relacja pomiędzy duszą i ciałem nazywana jest… świadomością. W badaniu świadomości wykorzystuje się m.in. test lustra o czym opowiada zaproszony gość prof. Michał Wierzchoń (Instytut Psychologii Uniwersytetu Jagiellońskiego). Są jeszcze węższe pojęcia: samoświadomość i podświadomość. Drugie z tych pojęć ma silne konotacje analityczne. Mówimy także o nieświadomości i to zaprzeczenie odnosi się do próby klasyfikacji rzeczy, które są świadome, a zarazem świadome nie są.

Pierwszy raz od 35 lat. Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego wstrzymało finansowanie statku badawczego Oceania (i dzisiaj je wznowiło), na którego pokładzie miałem okazję uczestniczyć w badaniach i nagrywać materiały na początku roku 2024. Jest to jedyny polski statek badawczy zdolny do prowadzenia działań poza Bałtykiem.

Zastanawialiście się kiedyś, jak to jest być chorym podczas misji kosmicznej? Oczywiście – przed lotem wykonuje się szereg badań, które mimo tego, że mogą wyjść prawidłowe, to jednak nie są aktualne w warunkach promieniowania kosmicznego. Jak poradzić sobie z bólem zęba, czy gardła na orbicie pozaziemskiej? Jak działałyby na nasz organizm leki w warunkach innych niż znane nam – ziemskie? Co z chorobami nowotworowymi lub innymi schorzeniami, które nie są pokłosiem infekcji bakteryjnej lub wirusowej, które mogłyby się ujawnić/uaktywnić podczas takiej misji?  Posłuchajcie rozmowy Tomasza Rożka z Krzysztofem Kurdyłą z Fundacji Nauka. To Lubię dotyczącej chorób w kosmosie.

„Moda” na głodówki nie powstała teraz. Szkot, Angus Barbieri podczas najdłuższego dotychczas notowanego 382 dniowego postu (1965-1966) schudł ponad 125 kilogramów – był wtedy pod opieką lekarzy i zażywał suplementy, niewielkie ilości węglowodanów i gotowane jajka. Uczucie głodu to sygnał od organizmu, który domaga się w ten sposób niezbędnych do życia składników odżywczych. Czasem jednak człowiek wybiera głód, żeby uzyskać konkretny cel np. religijny lub duchowy. Cel może być też zdrowotny – tylko, czy przeciwstawienie się potrzebom organizmu może być zdrowe? Co się dzieje się wtedy w naszym ciele?

Komputer stworzony jest do przetwarzania informacji, a my jako ludzie możemy umiejętnie go zaprogramować. Czy komputer może zrobić wszystko? A może już zrobił, bo okazuje się, że termin Sztuczna Inteligencja (AI) jest terminem dosyć… starym, o czym opowiada w tym materiale profesor Jarosław Arabas. Projekt „Kopernik, Skłodowska-Curie i Czochralski byliby dumni”, którego celem jest popularyzacja nauki i roli Polaków w rozwoju: sztucznej inteligencji, technologii kosmicznych i energetyki, jest dofinansowany ze środków budżetu państwa w ramach programu “Społeczna Odpowiedzialność Nauki II” Ministra Edukacji i Nauki. Kwota dofinansowania: 483 000 zł, całkowita wartość 664 500 zł, umowa z dn. 20.07.2023

Badania pokazują, że coraz większa grupa ludzi, zarówno w Polsce jak i na świecie, zmaga się z zaburzeniami snu. Schorzenie to częściej dotyka kobiety, osoby samotne, oraz te narażone na silny stres w pracy. W 2021r. do problemów z prawidłowym snem przyznawało się prawie 40% Polaków, a WHO szacuje, że co trzecia osoba na świecie śpi za mało. Dlaczego tak jest? Czynnikiem ograniczającym jakość wypoczynku jest przewlekły stres i zaburzenia lękowe. Odpowiadają one za około połowę przypadków diagnozowanej bezsenności. Duży wpływ na jakość snu ma prowadzony tryb życia. Brak lub niewystarczająca aktywność fizyczna powoduje, że trudniej jest czuć się zmęczonym, spada […]

O ataku, czy raczej odwecie, podczas którego Izrael bombarduje irańskie obiekty jądrowe mówiono już kwietniu, kiedy w kierunku Izraela poleciało nieporównywalnie mniej rakiet niż teraz. Wczoraj The New York Times napisał, powołując się na amerykańskich urzędników, że Izrael rozważa atak na irańskie instalacje jądrowe jako odpowiedź na zmasowany atak rakietowy Iranu. Iran ma na swoim terenie różne instalacje jądrowe i są one rozmieszczone w wielu miejscach. Część z nich umieszczona jest w podziemnych bunkrach o głębokości około 100 metrów i nawet gdyby w nie uderzyć, efekt środowiskowy byłby zerowy. Warto przyjrzeć się mapie – Izrael nie graniczy z Iranem, więc […]

Czy wiesz, że możesz być manipulowany przez muzykę w tle? Twoje zachowania konsumenckie w sklepach czy restauracjach są „nastrajane” przez odpowiedni dobór muzyki. Dowiedz się jak to się dzieje, że wydajesz więcej gdy gra spokojna muzyka, Moim gościem jest Sylwia Makomaska z Instytutu Muzykologii Uniwersytetu Warszawskiego, autorka bloga Strefa Psychologii Muzyki.

Nauka języków obcych nie tylko rozwija nasze zdolności komunikacyjne, ale też jest jednym z najlepszych sposobów na opóźnienie procesów starzenia i poprawę kondycji psychofizycznej. Dowiedz się, dlaczego władanie kilkoma językami wpływa na nasz mózg i umiejętności poznawcze.

We wrześniu byliśmy świadkami pięciodniowej misji Polaris Dawn. Ufundowana za prywatne pieniądze, wbrew pozorom nie była jednak turystycznym wypadem, aleb misją pełną naukowych i technologicznych wyzwań. Co jeszcze, oprócz pierwszego prywatnego spaceru tam osiągnięto? Tego dowiecie się z tej rozmowy.

Świat okiem sztucznej inteligencji – co widzi AI? Tego dowiecie się z najnowszego odcinka, najpopularniejszego medium popnaukowego w Polsce. Materiał powstał we współpracy z BrainScan

Zastanawialiście się kiedyś, ile energii musielibyśmy zużyć, żeby świadomie podjąć każdą z decyzji? Czasem działamy na „autopilocie” i powtarzane wielokrotnie czynności wykonujemy bez żadnego wysiłku. Musi pojawić się coś naprawdę niestandardowego, żeby zaczęli świadomie główkować. Jeśli przyjrzymy się małym dzieciom, to schemat ich rozwoju wydaje się być z tej perspektywy niebywale logiczny. Pierwszy rok naszego życia mózg poświęca na wyspecjalizowanie się i przygotowanie do poruszania na dwóch nogach, dopiero drugi i trzeci rok poświęcone są rozwojowi komunikacji werbalnej. Gdy w mózgu zajdą procesy automatyzacji schematów poruszania się, przechodzi on do kolejnych umiejętności, które są nam potrzebne do przetrwania w świecie wypełnionym […]

„W każdym momencie naszego życia mamy korzyści z tego, że w nim jesteśmy, ale każdy niesie też ze sobą kosztorys. Kosztorys ten związany jest z wzorcami, które budują mądrość ludzką, ale mogą być także kotwicą, która trzyma nas w naszych standardach”. O tym dlaczego stereotypy są naszym największym wrogiem.Dlaczego nie tyle starzejemy się, ile zużywamy.. opowiada neurodydaktyk i memetyk, nauczyciel i wykładowca, doktor w zakresie nauk biologicznych, profesor Uniwersytetu Śląskiego – Marek Kaczmarzyk specjalizujący się w zakresie ewolucyjnego, neurobiologicznego i memetycznego podłoża procesów uczenia się, nauczania i wychowania. W rozmowie z Tomaszem Rożkiem opowiada o ewolucji, mózgu i dojrzewaniu do […]

Pole to jest obszar w którym działa jakaś siła. Ziemia ma pole grawitacyjne, które jest najbardziej namacalnym do oddziaływania obszarem, natomiast paradoksalnie my jako ludzie mało o nim nie wiemy. Drugim polem, który ma ziemia jest pole magnetyczne. W tym odcinku dowiecie się o nich nieco więcej.

Jakie skojarzenia przywodzi na myśl termin „cyfrowy bliźniak”? Lęk? Niepokój? A może dumę z osiągnięć technologicznych XXI wieku? Wiesz, że cyfrowe bliźniaki są wręcz stworzone, aby wspierać nasze wysiłki w podboju kosmosu?! Na ziemi nie jesteśmy w stanie odwzorować części warunków, które czekają na nasze urządzenia w przestrzeni kosmicznej. Ale potrafimy te warunki zasymulować w wirtualnym świecie. I już to robimy. Cyfrowy bliźniak wspomagał na przykład marsjańskiego łazika NASA Perseverance, w opracowaniu procedury lądowania na Marsie.  Takich przykładów wspierania codzienności przez cyfrowego bliźniaka jest naprawdę sporo. Dowiesz się o nich słuchając tego podcastu, a na kanale Nauka. To Lubię znajdziesz […]