Ongesigneerd

Op onze oproep aan luisteraars van Ongesigneerd om hun favoriete of meest gehate onopvallende ontwerp in te sturen, kwamen talloze ideeën binnen. Van kaasschaaf tot citroenstamper, van het stoplichtknopje tot de kentekenplaat. In deze aflevering bellen makers Tjitske Mussche en Laura Stek vanuit de studio met ontwerpers en deskundigen, op zoek naar antwoorden. De kaasschaaf is in ieder geval niet Nederlands...

Fietspaden hebben een belangrijke invloed op hoe Nederland eruitziet. Van fietsknooppuntennetwerk tot fietssnelweg tot glow in the dark-pad; het vakgebied is voortdurend in beweging. Wat komt er allemaal kijken bij het ontwerpen van een fietspad? En welke rol speelt het bij de missie om mensen nog vaker de fiets te laten pakken? Met schrijver, filmmaker en 'fietschauvinist' Peter Delpeut, grafisch vormgever en beroepsfietser Yorit Kluitman en Herbert Tiemens, fietspadontwerper van de provincie Utrecht. Makers: Tjitske Mussche en Laura Stek

Actie Zeikwijf legde afgelopen zomer de vinger op de zere plek: de stedelijke urinoirs zijn gemaakt voor mannen, niet voor vrouwen. In Amsterdam siert de zogenaamde ‘plaskrul’ nog altijd het straatbeeld. Maar waar is het vrouwelijk alternatief? Met Alice Roegholt, directeur van Museum het Schip, Artez-student Frederieke Hakman, die een plaskrul voor vrouwen ontwierp en industrieel ontwerper en toilet-kenner Marian Loth. Makers: Tjitske Mussche en Laura Stek

Toen de rode brievenbus in 2007 moest plaatsmaken voor een oranje exemplaar, veranderde het straatbeeld behoorlijk. De brievenbus was immers al rood vanaf 1914. Langzaamaan verdwijnt nu ook de oranje bus. Tijd voor een laatste blik op dit ingenieuze ontwerp, met brievenbus-ontwerpers Rob Parry en Peter Krouwel. Daarnaast vertelt Jean-Luc Otten van PostNL over de brievenbus van de toekomst: de pakketautomaat. Makers: Tjitske Mussche en Laura Stek

Regelmatig ligt NS onder vuur. Vertragingen, uitvallende treinen, overvolle wagons: het zijn veelgehoorde kritiekpunten. Aan de coupés kan dat niet liggen; interieurontwerpers doen er al jaren alles aan om de reiservaring zo optimaal mogelijk te maken. Waar moeten ontwerpers op letten - en wat werkt en wel en niet? Met oud-NS-ontwerper Niels Greif, fervent treinreiziger Paul Haenen en Arne Lijbers van architectenbureau Mecanoo. Makers: Tjitske Mussche en Laura Stek Research: Wies Bakker

Van wipkip tot piratenschip: het gros van de speeltuinen anno 2018 is kleurrijk, maar laat weinig aan de verbeelding over. Ze zouden in ieder geval een doorn in het oog zijn geweest van Aldo van Eyck, die vlak na de Tweede Wereldoorlog een grijs koepelvormige klimrek ontwierp, de klimiglo, dat enorm populair werd in heel Nederland. Welke idealen scholen erachter en wat leeft daar nog van voort bij hedendaagse speeltuinontwerpers? Met dochter Tess Wickham Van Eyck, oud-leerling Herman Hertzberger en architect Saša Radenovic. Makers: Tjitske Mussche en Laura Stek.

Het is misschien wel het meest onopvallende ontwerp in het straatbeeld: de betonnen stoeptegel van 30cm bij 30cm. Toch is minstens twee derde van de Nederlandse stoepen er mee bedekt. Wie heeft ‘m bedacht? Hoe is de tegel zo verbonden geraakt met de Nederlandse stoep? En waarom zijn we hier überhaupt zo gek op stoepen? Met ontwerpers Paul Mijksenaar en Heiko Miskotte, betonfabrikant Aad den Boer en schrijver en filosoof Pieter Hoexum. Makers: Laura Stek en Tjitske Mussche.

Het is een van de meest geavanceerde ontwerpen in ons dagelijks bestaan: het paspoort. De grafisch ontwerpers achter het paspoort, hebben een lastige taak: ze moeten een zwaar beveiligd document maken, maar wat doen ze met het menselijke aspect van het paspoort? Met onder andere: Jelle van der Toorn Vrijthoff, ontwerper van het paspoort van 1995-2001, die geïnspireerd werd door Kuifje voor zijn ontwerp, en kunstenaar Robert Glas over Jacob Lentz, de omstreden grondlegger van het Nederlandse identiteitsbewijs. Makers: Tjitske Mussche en Laura Stek.

De eerste aflevering van het derde seizoen Ongesigneerd! En hij gaat over... de vibrator. Hoe een vibrator eruit ziet, zegt veel over vrouwelijke seksualiteit en hoe daar vroeger over werd gedacht. Maar hoe zit dat anno 2018? Met (de onlangs overleden) uitvinder Wim Langenhoff, seksshop-eigenaar Hanni Jagtman, vibrator-ontwerper Rianne Swierstra en curator Tom Loois. Makers: Tjitske Mussche en Laura Stek.

Het Centraal Orgaan Opvang Asielzoekers en de Rijksbouwmeester schreven een wedstrijd uit. Het verzoek: ontwerp flexibele huisvesting voor de onvoorspelbare vluchtelingenstroom. Maar hoe ontwerp je iets bevredigends voor een groep mensen die niet altijd even gewenst is, binnen de eis van 5 m2 per persoon en het principe 'sober en humaan'? Architect Anneloes de Koff kwam tot een idee en ervaringsdeskundige Rodaan Al Galidi geeft wat praktische tips. Eefje Blankvoort (de Asielzoekmachine) vertelt daarnaast over het net gerenoveerde asielcomplex Ter Apel.

Ondanks de opkomst van online shopping worden er nog altijd nieuwe winkelcentra geopend. Door de extra sterke concurrentie moet alles uit de kast worden getrokken om de klant tot kopen te verleiden. Hoe dat werkt? Luister hier.

De dierentuin is nog steeds populair, maar het is geen vanzelfsprekend concept meer. Het dierenwelzijn wordt belangrijker en de concurrentie in recreatieland is groot. Wat zegt het ontwerp van de dierentuin over onze veranderende kijk op het dier – en ons zelf? Met onder andere: het Disney-achtige Wildlands in Emmen, het wellnessresort van de olifanten in Artis en de classicistische schuurpalen in Diergaarde Blijdorp.

Van Mad Men-office tot vergader-ballenbak: het kantoor heeft door de jaren heen vele gedaantes gekend. Achter de cubicles, flexplekken en kantoortuinen gaan ideeën schuil over de werknemer en zijn creativiteit en over de positie van werk in onze samenleving. Het sleutelwoord? Koffie.

Cremeren is populair. Zo populair dat de begraafplaats wel eens tot het verleden kan gaan behoren. De aantrekkingskracht van crematie reflecteert onze geïndividualiseerde samenleving, maar wat voor gevolgen heeft deze ontwikkeling voor de infrastructuur van de dood?

Na 150 jaar gesteggel ontwierp architect Pi de Bruijn in 1992 de huidige Tweede Kamer. Toch is D66’er Alexander Pechtold niet tevreden. Vooral de plenaire vergaderzaal moet het bezuren, want die vergroot volgens hem de kloof tussen burger en politiek. Heeft hij een punt? En welke invloed heeft de vormgeving van een parlement op de democratie? Historicus Diederik Smit geeft wat relativerende context en David Mulder van der Vegt van architectenbureau XML schetst futuristische alternatieven.

De Mickey Mouse-straat, het Ella Fitzgeraldpad, het Wim T. Schippersplein, ze bestaan echt. Maar wie verzint deze en andere namen op Nederlandse straatnaambordjes? In 'What's in a streetname' hoor je de trends op het gebied van straatnaamgeving door de eeuwen heen en steekt Tjitske Mussche haar licht op bij de straatnaamcommissie die het misschien de afgelopen jaren wel het drukst heeft gehad, die van Almere. Met straatnaamhistoricus Gerard Otten en straatnaamgever Cees Noordhoek. What's in a streetname? is aflevering #8 van Ongesigneerd, een achtdelige serie over onopvallend design. Ongesigneerd is gemaakt door Tjitske Mussche en Laura Stek en is geïnspireerd op de Amerikaanse radioshow ‘99% Invisible''. De serie werd gemaakt voor Woord.nl en kwam tot stand met steun van het Mediafonds.

Straatnaambordjes, neem die bijvoorbeeld in de hoofdstad Amsterdam, zijn altijd blauw met hoge kapitalen in wit. Toch? Wie goed kijkt ontdekt dat het in werkelijkheid een rommeltje is op die bordjes: verschillende lettertypes, provisorisch overplakt met tape met daarop nieuwe letters. Wie ontwierp de letter voor de Nederlandse straatnaambordjes, en dan met name in Amsterdam? Een verhaal van Tjitske Mussche, met letterontwerpers Gerard Unger en Albert-Jan Pool en vormgever en straatnaambordjes-expert Carel Kuitenbrouwer. De vorming van straatnaambordjes is aflevering #7 van Ongesigneerd, een achtdelige serie over onopvallend design. Ongesigneerd is gemaakt door Tjitske Mussche en Laura Stek en is geïnspireerd op de Amerikaanse radioshow ‘99% Invisible''. De serie werd gemaakt voor Woord.nl en kwam tot stand met steun van het Mediafonds.

Isoleercel als veilige baarmoeder Geen land ter wereld sloot zoveel mensen op in een isoleercel als Nederland. De prikkelarme omgeving als remedie tegen zware geestelijke nood. Tot 2008, toen de isoleercel in opspraak kwam nadat een patiënt in zo'n cel overleed. Nu pleit de GGZ voor een beleid zonder 'dwang en drang'. Maar hoe wordt dat uitgevoerd? En wat is er concreet op de afdeling terug te zien van dat beleid? Mentrum Reigersbos sloopte alle isoleercellen op de gesloten afdeling en schakelde ontwerpbureau Ddock in voor een nieuw concept. De isoleercel werd vervangen door een warme cocon. Terug naar de baarmoeder. Met manager Marjan Holla, ontwerper Francesco Messori en professor Joost Vijselaar. De isoleercel is aflevering #5 van Ongesigneerd, een achtdelige serie over onopvallend design. Ongesigneerd is gemaakt door Tjitske Mussche en Laura Stek en is geïnspireerd op de Amerikaanse radioshow ‘99% Invisible''. De serie werd gemaakt voor Woord.nl en kwam tot stand met steun van het Mediafonds.

Het voetgangersverkeerslicht. Omdat we er dagelijks naar staren hebben we er geen mening over. Het onopvallende figuurtje in de zwarte huls is onderdeel van ons straatbeeld geworden, het enige dat telt is de kleur. Maar wat als dat figuurtje opeens andere vormen aanneemt - en als er een vrouwtje met een staartje verschijnt, een jolig mannetje met een hoedje op, of een dansend konijn? Dan blijkt ook iets onbeduidends als een stoplichtfiguurtje een karakter te kunnen krijgen. In Duitsland is het beste voorbeeld te zien; daar is het vrolijke Ampelmanchen het symbool geworden van de zogenaamde Ostalgie. In Nederland worden ook pogingen gedaan, bijvoorbeeld met 'Sofie'. Een verhaal over stoplichtmannetjes en -vrouwtjes aan de vooravond van de viering van 25 jaar Val van de Muur. De stoplichtman of -vrouw is aflevering #4 van Ongesigneerd, een achtdelige serie over onopvallend design. Ongesigneerd is gemaakt door Tjitske Mussche en Laura Stek en is geïnspireerd op de Amerikaanse radioshow ‘99% Invisible''. De serie werd gemaakt voor Woord.nl en kwam tot stand met steun van het Mediafonds.

Geurdesign is booming business. Er zijn steeds meer bedrijven die de kracht van de neus onderkennen en hun klanten met geur in de watten leggen. Hoe groot is de invloed van geur precies en hoe ver kunnen ontwerpers daarin gaan? Een verhaal over het aroma van de wereldvrede. Met geurexpert Tanja Deurloo (Annindriya), psycholoog Cretien van Campen en parfumeur Christophe Laudamiel. De vertelstem is van Laura Stek. Geurdesign is de laatste aflevering van Ongesigneerd, een achtdelige serie over onopvallend design. Ongesigneerd is gemaakt door Tjitske Mussche en Laura Stek en is geïnspireerd op de Amerikaanse radioshow ‘99% Invisible''. De serie werd gemaakt voor Woord.nl en kwam tot stand met steun van het Mediafonds.