Oorlog & Economie | BNR

Wat kan Trump stoppen? | Er gebeurt te veel | Zal Europa Oekraïne ook verraden?See omnystudio.com/listener for privacy information.

De economische sancties raken niet alleen Rusland, maar ook Nederlandse ondernemers krijgen indirect flinke klappen. Waar lopen ze tegen aan? En kunnen ze de het aan? We praten erover met Ingrid Thijssen, voorzitter bij werkgeversorganisatie VNO-NCW. Gasten in BNR's Big Five van de Oorlogseconomie  - Rob de Wijk, hoogleraar internationale betrekkingen en oprichter van HCSS - Han de Jong, econoom - Allard Castelein, topman Haven Rotterdam - Annemarie van Gaal, was ondernemer in Rusland - Ingrid Thijssen, voorzitter VNO-NCWSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Annemarie van Gaal runde tien jaar lang een mediabedrijf in Rusland. Maar het land van toen herkent ze totaal niet meer terug. Welke impact heeft dat op de economie? Over deze en andere zaken vertelt ze in BNR's Big Five van de Oorlogseconomie.   Gasten in BNR's Big Five van de Oorlogseconomie - Rob de Wijk, hoogleraar internationale betrekkingen en oprichter van HCSS - Han de Jong, econoom - Allard Castelein, topman Haven Rotterdam - Annemarie van Gaal, was ondernemer in Rusland - Ingrid Thijssen, voorzitter VNO-NCWSee omnystudio.com/listener for privacy information.

De oorlog en de sancties tegen Rusland zorgen ervoor dat er stapels containers stil komen te staan: raakt Rotterdamse haven uit balans? We bespreken het met Allard Castelein, president-directeur (CEO) van het Havenbedrijf Rotterdam. Luister om 10:00 LIVE naar BNR's Big Five Gasten in BNR's Big Five van de Oorlogseconomie - Rob de Wijk, hoogleraar internationale betrekkingen en oprichter van HCSS - Han de Jong, econoom - Allard Castelein, topman Haven Rotterdam - Annemarie van Gaal, was ondernemer in Rusland - Ingrid Thijssen, voorzitter VNO-NCWSee omnystudio.com/listener for privacy information.

De oorlog in Oekraïne zorgt voor grote verstoringen in de wereldwijde handel. Gaat dat zorgen voor een economische reset? Te gast is econoom Han de Jong. Gasten in BNR's Big Five van de Oorlogseconomie - Rob de Wijk, hoogleraar internationale betrekkingen en oprichter van HCSS - Han de Jong, econoom - Allard Castelein, topman Haven Rotterdam - Annemarie van Gaal, was ondernemer in Rusland - Ingrid Thijssen, voorzitter VNO-NCWSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Met ongekend grote sanctiepakketten proberen de EU en de VS Rusland hard te raken. Hoe lang kan Poetin zijn oorlog nog financieren? En: hebben die sancties wel het gewenste effect? Te gast is Rob de Wijk, hoogleraar internationale betrekkingen en oprichter van HCSS, The Hague Centre for Strategic Studies Gasten in BNR's Big Five van de Oorlogseconomie - Rob de Wijk, hoogleraar internationale betrekkingen en oprichter van HCSS - Han de Jong, econoom - Allard Castelein, topman Haven Rotterdam - Annemarie van Gaal, was ondernemer in Rusland - Ingrid Thijssen, voorzitter VNO-NCWSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Half augustus komt het CBS met de groeicijfers over het tweede kwartaal. Die zullen bevestigen dat Nederland in een diepe recessie zit. 'Als ik naar buiten ga, zie ik dat nog niet echt', merkt luisteraar Steven op. 'Hoe komt dat?'Solidariteit met Italië Verder zijn er ook vragen over de solidariteit met Italië. Anno wil weten wie daar nu het meest van profiteert, Italië of landen zoals Nederland? Iemand anders wil weten of er een punt moet zijn waarop we zeggen: 'Nu is het genoeg geweest met die hulp'. Lees ook | 'Opvallende parallellen S&P 500 met Grote Depressie'Oplopende staatsschulden Robbert de Jager maakt zich dan weer zorgen over de oplopende staatsschulden. 'Hoe moet het straks verder als centrale banken ophouden met overheidsobligaties opkopen?' Ook Camiel Coenen is ongerust. Hoe bang moeten we zijn voor de 'totale dominantie' van centrale banken op de obligatiemarkt, wil hij weten. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het kan bij een tweede golf niet langer zo zijn dat als dingen niet voor iedereen kunnen, zoals een bioscoopbezoek, ze voor niemand kunnen', stelt Daan. Een lockdown, en dat kan bijvoorbeeld zelfs voor een enkele provincie zijn, moet wel streng genoeg zijn, benadrukt Mathijs. 'Onderzoek suggereert dat je de economie meer schade toebrengt als mensen uit angst voor besmetting geen geld meer uitgeven. De schade daarvan kan veel hoger oplopen dan de korte pijn van een lockdown.' Luister ook I Effecten steunmaatregelen vallen tegen Verder spreken ze met William De Vijlder. Vanuit Parijs vertelt de hoofdeconoom van de Franse grootbank BNP Paribas hoe het Élysée de crisis heeft aangepakt, en of president Emmanuel Macron daar van hem goede rapportcijfers voor krijgt. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Economen Mathijs Bouman en Daan Ballegeer bespreken de voor- en nadelen van een dergelijke vereenvoudiging. Daarbij gaat het onder meer over het door Toyota bedachte just in time-model, waar de Japanse autobouwer de afgelopen decennia veel profijt van heeft gehad. Toeleveranciers bezorgen dan precies op tijd hun onderdelen voor de productie. Dat spaart heel wat kosten uit, maar kan in de papieren lopen als er een kink in de kabel komt. Verder praten Mathijs en Daan in de rubriek Neighbours met de Londense FD-correspondent Joost Dobber. Hij vertelt hoe, en hoe goed, de Britten de coronacrisis tot nu toe hebben aangepakt. Met een verrassende rol voor de brexit. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Optimisme is een morele plicht Toch is het niet uitgesloten dat de economie weer opveert, vertellen Daan Ballegeer en Mathijs Bouman in deze aflevering van 'Ongekend in vredestijd', een podcast van FD en BNR. 'Optimisme is een morele plicht', citeert Daan een beroemd politiek filosoof. Dat is in elk geval een emotie die overheerst op de beurs. Beleggers hebben de beurzen na een aanvankelijke kaalslag weer flink de hoogte ingestuwd. Is dat voorbarig, of terecht?Abonneren Luister elke week naar Daan Ballegeer en Mathijs Bouman in Ongekend In Vredestijd via bnr.nl/ongekend, Apple Podcast of Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

In soaprubriek 'Neighbours' praten Daan en Mathijs verder met Carsten Brzeski. De hoofdeconoom van ING in Duitsland, legt uit hoe ze daar de coronacrisis aanpakken. 'Je mag nooit tegen een Duitser zeggen dat zijn land hetzelfde economische beleid heeft als Frankrijk. Maar toch gaat het nu precies die kant op.' Opinie | Tompucen, rookworsten en onderbroekenAbonneren Luister elke week naar Daan Ballegeer en Mathijs Bouman in Ongekend In Vredestijd via bnr.nl/ongekend, Apple Podcast of Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Economen Daan en Mathijs bespreken verder hoe de overheid in deze coronacrisis aan prijzen kan morrelen, bijvoorbeeld door de mix van belastingen en subsidies te herbekijken. Waarom geen systeem invoeren waarbij de helft van de daling van benzine- en dieselprijzen wordt tenietgedaan door een stijging van de accijnzen? Luister ook |Kees de Kort: Ontslagrondes en gratis geld van de ECB Dat kan helpen om de klimaatcrisis aan te pakken, zeker nu de pijn beperkt is door de al lage brandstofprijzen, zegt Daan. Zeker als de opbrengst gaat naar het optuigen van een waterstofeconomie om maar een voorbeeld te noemen. 'Ik heb buitengewoon veel sympathie voor dit buitengewoon naïeve idee', zegt Mathijs. 'We moeten echt niet binnen deze recessie de prijs van energie verhogen. En ik geloof ook niet dat mensen daarvoor zouden stemmen.' Daarnaast spreken Mathijs en Daan in de nieuwe rubriek 'Neighbours' met Jasper D'hoore, politiek journalist bij de Belgische zakenkrant De Tijd. Die legt uit hoe onze zuiderburen de economische gevolgen van de coronacrisis bestrijden. 'Toen het huis in brand stond, ging het nog wel. Maar nu er na de brand moet worden gestut, missen we toch echt een volwaardige landelijke regering.'Abonneren Luister elke week naar Daan Ballegeer en Mathijs Bouman in Ongekend In Vredestijd via bnr.nl/ongekend, Apple Podcast of Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het is duidelijk welke route de Commissievoorzitter verkiest. Ze pleitte voor 'stoutmoedige maatregelen', en lidstaten die 'samen een sprong voorwaarts maken'. Von der Leyen stelde voor om een wederopbouwfonds op te tuigen van 750 mrd om de door corona getroffen economieën te helpen. 'We kunnen de basis leggen voor een Europese Unie die klimaatneutraal, digitaal en robuuster dan tevoren wordt.' In deze aflevering van Ongekend in vredestijd bespreken economen Mathijs Bouman en Daan Ballegeer waarom dat plan nodig is, en hoe het tot stand is gekomen. Daarbij duikelt Daan een lang vergeten minister van Buitenlandse Zaken op, die waarschuwde voor 'de Nederlandse angst om beduveld te worden'. Misschien gaat het dan wel over de 500 miljard aan nieuwe subsidies die Von der Leyen in gedachten heeft? Want wie gaat dat betalen? 'Als het aan mij lag, ging er een stukje van de nationale inkomstenbelasting naar Europa', zegt Mathijs. 'Maar dat zal nooit gebeuren.' Hij legt uit waarom, en hoe de Commissie dat gat dan wel hoopt te dichten.Abonneren Luister elke week naar Daan Ballegeer en Mathijs Bouman in Ongekend In Vredestijd via bnr.nl/ongekend, Apple Podcast of Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Zo wil Simon van de Beek weten hoeveel structurele schade de economie finaal zal oplopen door het coronavirus. Wat kunnen overheden ondertussen doen om zoveel mogelijk stimulus te knijpen uit elke euro steun die ze geven, vraagt Sander van Nielen. En wat met de schulden die overheden, bedrijven en gezinnen opstapelen, werpt Robbert de Jager op. Belanden we straks met een schuldencrisis van de regen in de drup? Julia Verbist verwacht dat de huurprijzen straks zullen dalen, al dan niet met behulp van de verhuurwebsite Airbnb, die nu slechte zaken doet. Maar is dat ook zo? Sowieso zal die prijsontwikkeling onvoldoende vervat zitten in het inflatiecijfer, vermoedt Rob Wijers, al kan hij er zijn vinger niet opleggen waarom. Florian van Leeuwen is nieuwsgierig naar hoe de Europese Centrale Bank precies de economie stimuleert. 'Hoe bepaalt de ECB van welke landen obligaties worden opgekocht en hoeveel per land?', wil hij weten. Romain Houben vraagt zich dan weer af of het niet beter zou zijn dat Italië terugkeert naar de lire. 'Met een eigen monetair beleid kan het zelf bepalen hoeveel geld het drukt', merkt hij op. Maar is dat wel een goede zaak? Verder stelt Wesley Breel voor dat de Nederlandse overheid in ruil voor zijn steun aan bedrijven aandelen krijgt, maar dan wel via een staatsfonds zoals dat in Noorwegen is geregeld. Daarmee hoopt hij de uiteenlopende standpunten van Mathijs en Daan te verzoenen, maar lukt dat ook? Tot slot wil Lasse Hofstra weten welke heilige huisjes de komende tijd zullen sneuvelen in Den Haag. Dat leidt tot een discussie over de toekomst van Europa.Abonneren Luister elke week naar Daan Ballegeer en Mathijs Bouman in Ongekend In Vredestijd via bnr.nl/ongekend, Apple Podcast of Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Lag de focus aanvankelijk nog bij behoud van werkgelegenheid, nu staat het veiligstellen van economische bedrijvigheid centraal, zelfs als daar minder mensen voor nodig zijn. We zijn immers in een andere fase van de crisis terechtgekomen, zoals Wouter Koolmees al opmerkte. 'Dat deze crisis geen effect zou hebben op de werkgelegenheid of bedrijven, dat is natuurlijk een sprookje', zei de minister van Sociale Zaken vorige week in het praatprogramma Op1. Als het niet lukt om via de verschillende maatregelen baanbehoud te garanderen, moeten we the next best thing doen, vinden Mathijs en Daan. Help hen op weg naar nieuw werk, door te investeren in opleidingen en bijscholingen. Jammer genoeg blijkt het poldermodel hierbij eerder een belemmering dan een hulp. Verder bespreken de economen de verschillende knoppen waaraan bedrijven kunnen draaien om het beste te maken van de crisis, of er zelfs van te profiteren. Ze geven concrete voorbeelden van hoe ondernemingen hun omzet kunnen verhogen door veranderingen aan te brengen aan hun producten, die anders te promoten, elders aan de man te brengen, of andere prijzen te vragen.Abonneren Luister elke week naar Daan Ballegeer en Mathijs Bouman in Ongekend In Vredestijd via bnr.nl/ongekend, Apple Podcast of Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

In 'Ongekend in vredestijd', een podcast van het FD en BNR, bespreken economen Daan Ballegeer en Mathijs Bouman de inhoud en het belang van deze uitspraak. Wat is er precies zo omstreden aan het opkoopbeleid van de ECB? En waarom zijn het specifiek de Duitsers die eisen dat er een betere motivering komt? Nota bene nadat ze hun collega's van het Europees Hof van Justitie praktisch hadden weggezet als 'prutsers'. Het lijkt erop dat de Duitse rechters zich in hun rol hebben vergist, meent Mathijs. Volgens hem zijn zij niet economisch bekwaam genoeg om inhoudelijk te beoordelen of het beleid van de ECB voldoende geslaagd is. 'De grap gaat dat juristen mensen zijn die econoom wilden worden, maar jammer genoeg niet kunnen rekenen. Als ik ECB-president Christine Lagarde was, stuurde ik die rechters een gigantisch groot databestand door met allemaal ingewikkelde modellen die als basis dienden om de beslissingen te nemen. Succes ermee!' Toch is er ook iets goeds aan deze hele controverse, vindt Daan. De ECB geeft landen bij de bestrijding van de coronacrisis nu rugdekking door de rente op hun schulden laag te houden. Dat lijkt op monetaire financiering, wat verboden is door het Europees Verdrag. Het is daarom aan politici om tot een nieuwe consensus te komen wat precies de taak van de ECB moet zijn. Dan hoeven rechters hierover later niet te ruziën. See omnystudio.com/listener for privacy information.

In deze aflevering van bespreken economen Daan Ballegeer en Mathijs Bouman hoe dat kan, en vanaf wanneer. Minister van Financiën Wopke Hoekstra zou misschien volgend jaar al willen bezuinigen. Is dat wel verstandig? Gelukkig voor de schatkist drukt de Europese Centrale Bank de rente die landen moeten betalen op hun schulden. Maar het leidt er ook toe dat de rente op spaarboekjes laag blijft, iets waar veel Nederlanders boos over zijn. Omdat de inflatie de afgelopen jaren hoger lag dan de rente, verloor hun geld immers aan koopkracht. De komende maanden is het gevaar op een hoge inflatie beperkt, er lijken zelfs eerder prijsdalingen aan te komen. Op de lange termijn is het koffiedik kijken, al zullen landen met hoge overheidsschulden stiekem hopen op een golf van inflatie. Toch kan dat heel slecht uitpakken, zoals een Bundesbank-baas ooit waarschuwde: 'Inflatie is als tandpasta. Eenmaal eruit, krijg je het er niet meer terug in. Dus kun je maar beter niet te hard op de tube duwen.' See omnystudio.com/listener for privacy information.

In Ongekend in vredestijd, een podcast van FD en BNR, bespreken economen Mathijs Bouman en Daan Ballegeer die voorwaarden. Moeten garanties die de overheid geeft voor bedrijfskredieten niet beloond worden met een aandeel in het bedrijf? En moeten we dat dan wel willen, de overheid als aandeelhouder? See omnystudio.com/listener for privacy information.

De wereldeconomie krimpt dit jaar met 3%, raamde het Internationaal Monetair Fonds deze week. Dat is de grootste klap sinds de Grote Depressie van de jaren dertig van de vorige eeuw. Zelfs de financiële crisis van 2008 gaf de wereldeconomie een tik van maar 0,1%. Die onheilstijding lijkt beleggers amper te deren. Ze hebben de aandelenmarkten de afgelopen weken flink hoger gestuwd, met dank aan de steun van centrale banken en overheden aan de economie en de hoop dat het ergste achter de rug is. Is dat vooruitziend, of gewoon naïef? In deze aflevering van Ongekend in vredestijd, een podcast van FD en BNR, maken economen Mathijs Bouman en Daan Ballegeer een voorlopige balans op. See omnystudio.com/listener for privacy information.

In goede tijden is de BV Nederland een kloeke dame die gezwind doorfietst. Als het economisch wat minder gaat, trapt ze met de wind op kop. Maar door coronacrisis moet ze van de overheid noodgedwongen de beentjes stilhouden. De overheid hoopt met duwtjes hier en daar toch wat vaart te houden, en zo te voorkomen dat de fiets, en dus de economie, omvalt.Hoe verder in een anderhalve meter-economie? Mathijs en Daan bespreken welke maatregelen daar precies voor zijn genomen, en wat het beoogde effect is. Hopelijk volstaan ze om de economie zonder permanente schade naar een herstel te loodsen. Terugkeren naar het oude is daarbij geen optie. Sommige activiteiten zullen nog een tijd verboden blijven door de regering. We moeten ook naar een anderhalvemeter-economie, en de beperkingen die daarbij horen. Hoe starten we straks alles weer op? Tot slot kiezen Mathijs en Daan ook een verrassende winnaar en een onverwachte verliezer in de, vooral deze keer, toepasselijk getitelde rubriek 'Goede tijden, slechte tijden'.Abonneren Luister elke week naar Daan Ballegeer en Mathijs Bouman in Ongekend In Vredestijd via bnr.nl/ongekend, Apple Podcast of Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.