Opium

Annemieke Bosman in gesprek met theatermaker Mattias van de Vijver. Van de Vijver regisseert bij Orkater de voorstelling Orchestra Soledad. De voorstelling is een zacht pleidooi van theatermaker Mattias Van de Vijver om mensen te omarmen die geestelijk in nood zijn. Hoe reik je een helpende hand aan mensen die het gevoel hebben uit de samenleving te verdwijnen? Met in de hoofdrollen Reinout Scholten van Aschat en Lotte Driessen in een tekst van Ludwig Bindervoet, begeleid door een koor van vijf stagiaires van drie verschillende toneelscholen. Orchestra Soledad is een meerstemmige etude over eenzaamheid. Mattias Van de Vijver begon in 2013 als Nieuwkomer bij Orkater binnen het collectief Lars Doberman (o.a. Een Bebop Verhaal en De Familie Mansøn). Deze laatste voorstelling werd genomineerd voor de BNG Nieuwe Theatermakersprijs. Van de Vijver speelde daarnaast in succesvoorstellingen Hamlet, de familievøørstelling (Theater Rotterdam) en Het wonderlijke voorval met de hond in de nacht (Theateralliantie). Orchestra Soledad is zijn regiedebuut.

Annemieke Bosman gaat met Frits de Lange in gesprek over zijn nieuwe boek In alles tot het uiterste. Leven en denken van Simone Weil. Simone Weil (1909-1943) was een van de belangrijkste filosofen van de 20ste eeuw, een religieuze mysticus en een politiek activist ineen. In dit boek portretteert Frits de Lange een radicale vrouw die in amper 34 jaar meerdere levens tegelijk leefde. Een hoogbegaafde intellectueel die uit solidariteit een jaar lang loodzwaar werk verrichtte in een fabriek. Een pacifist die haar Spaanse geestverwanten gewapend te hulp komt als de burgeroorlog uitbreekt. Een Joodse vluchteling die zich in Londen aansluit bij het Franse verzet. In deze tour de force brengt De Lange al deze identiteiten en Weils denkbeelden samen in een toegankelijk geheel.

Brecht van Hulten praat met schrijver en journalist Sacha Bronwasser over haar nieuwe boek De Lotgevallen. Een veteraan neemt een raadselachtig voorwerp in zijn hand en vindt daardoor eindelijk de moed zijn liefde te verklaren. Een vrouw is ervan overtuigd dat een zeshonderd jaar oud portret haar gevoelens beantwoordt. Na een bezoek aan de geriater krijgt een patient nieuwe gedachten over zijn favoriete beeldhouwwerk. Deze fictieve verhalen spelen zich af op verschillende plaatsen en onder zeer uiteenlopende omstandigheden. En ze strekken zich uit van het heden tot in de verre toekomst. Maar een ding is zeker: er is altijd een rol weggelegd voor een bestaand kunstwerk.

Annemieke Bosman in gesprek met regisseur Daria Bukvić en actrice Selin Akkulak. Regisseur Daria Bukvić regisseert bij Theater Oostpoolhet bekroonde stuk The Almighty Sometimes, over een briljant tienermeisje met psychische problemen. Een voorstelling over onvoorwaardelijke moeder-dochter liefde, maar ook over hoe zwaar het is om te leven met een kind met depressiviteit - en het gevoel het nooit goed te kunnen doen. Selin Akkulak speelt de hoofdrol in The Almighty Sometimes van de Australische schrijfster Kendall Feaver. Daria Bukvić is artistiek directeur en regisseur bij Theater Oostpool. Ze boekte successen met haar regie van de theaterstukken Girls & Boys en Midzomernachtdroom. Selin Akkulak was eerder te zien in de voorstelling voor Brilka.

Annemieke Bosman in gesprek met Nikki Dekker, schrijver en radiomaker. Dit najaar kwam haar nieuwe boek Graafdier uit. In dit boek graaft Nikki Dekker een tunnel door het Nederlandse landschap, specifieker nog: De Groote Peel. Hoe dieper ze komt, hoe verder ze in het verleden reist, langs de veenmol en pratende schimmels, de ruilverkaveling en vervening naar het oerrund en de uitvinding van de klok, via het jaar 0 en de periode waarin walvissen en reuzenhaaien overzwemmen, tot 300 miljoen jaar geleden.  Op haar kenmerkende lichtvoetige en wroetende manier neemt Dekker de lezer mee de diepte in, waar fascinerende verhalen en grote levensvragen ontkiemen. In die afdaling ontsluit ze eens te meer een wereld vol mogelijkheden.  Nikki Dekker is schrijver en radiomaker. Haar debuutroman diepdiepblauw werd bekroond met het CCS Crone Stipendium en genomineerd voor de Bronzen Uil en De Boon. De Volkskrant riep haar uit tot ‘literair talent van 2023’. Nikki schrijft columns voor Vroege Vogels en zit in de redactie van literair tijdschrift Tirade.

Annemieke Bosman praat met regisseur Peter Wingerden over zijn documentaire Ruigoord: een kosmisch lek. Ruigoord, een dorpje onder de rook van Amsterdam, werd in jaren 70 gekraakt door hippies. Vijftig jaar later is het de oudste culturele vrijplaats van Nederland; een toevluchtsoord voor kunstenaars, dromers en vrijdenkers, als een oase van verwondering ingeklemd door de haven en industrie. Wanneer ze hun 50-jarig bestaan willen vieren hangt de Amsterdamse energietransitie als een zwarte schaduw over het dorp; de nabijgelegen olietanks gaan gebruikt worden voor opslag voor groene waterstof waardoor Ruigoord in de gevarenzone komt te liggen. Gaat het kosmische lek - waaraan de Ruigoorders de magie van het dorp toedichten - soelaas bieden? Ingewikkelde kwesties die allemaal opspelen in de aanloop naar de viering van het jubileum.

Annemieke Bosman gaat in gesprek met Joos Oomen over zijn nieuwe roman Het Paradijs van slapen. Het boek is een ode aan de schoonheid en een pleidooi voor euthanasie bij voltooid leven. Het is het verhaal van twee mannen met als inzet het recht om op eigen voorwaarden te sterven. Voor het schrijven van deze roman interviewde Joost Oomen zijn vader, die in Friesland euthanasiearts is.

Brecht van Hulten in gesprek met Joost Grootens, ontwerper. Afgelopen oktober kreeg Grootens van de Stichting Best Verzorgde Boeken een gloednieuwe prijs De Kapitaal. Een nieuwe jaarlijkse prijs voor een zeer onderscheidende bijdrage in de Nederlandse boekverzorging. Joost Grootens (1971) ontving eerder de Rotterdam Design Prijs. In 2020 promoveerde hij aan de Universiteit van Leiden met zijn proefschrift Blind Maps and Blue Dots: The blurring of the producer-user divide in the production of visual information. In de loop der tijd werden 26 van zijn boeken bekroond als Best Verzorgd Boek. Hij won de Gouden Letter en twee Gouden Medailles in de internationale competitie The Best Book Design from all over the World. Al decennia draagt hij vakkennis over op jongere generaties. Op dit moment onderwijst hij op de Royal Danish Academy – Architecture, Design, Conservation in Kopenhagen en op het Istituto Superiore per le Industrie Artistiche in Urbino.

Annemieke Bosman in gesprek met Pieter Hoexum, filosoof en schrijver. Vorige maand verscheen Kleine filosofie van het ommetje, een verkenning van de buurt. Sinds de coronacrisis weten we dat thuisblijven geen probleem is, als je het maar kunt afwisselen met een wandeling in de buurt. Het ommetje voldoet aan een levensbehoefte: onderweg zijn, en intussen mijmeren en rondkijken. Filosoof Pieter Hoexum gaat in dit boek op zoek naar het ideale ommetje. Ondertussen kijkt hij goed om zich heen en merkt hij dat het fijn is als je meerdere, afwisselende routes kunt lopen: langs rijtjeshuizen, villa’s, het industrieterrein, een park, een sloot of flatgebouwen. Pieter Hoexum schrijft filosofische beschouwingen over architectuur en stedenbouw, en vooral over wonen voor onder meer Trouw, NRC, Filosofie Magazine, De Groene Amsterdammer en De Architect. Eerder schreef hij Kleine filosofie van het rijtjeshuis (2014) en Thuis. Filosofische verkenningen van het alledaagse (2019).

Annemieke Bosman in gesprek met zanger en tekstdichter Flip Noorman. Voor zijn nieuwe programma Animal Farm liet zich inspireren door de gelijknamige dystopische allegorie van George Orwell. Flip Noorman neemt het legendarische en nog altijd actuele boek als vertrekpunt en schreef voor alle belangrijke dieren een eigen nummer. Flip Noorman staat bekend om zijn rauwe stemgeluid en eigenzinnige voorstellingen. Als frontman van zijn gezelschap ‘De Noormannen’ maakte hij diverse programma’s waarmee hij honderden keren speelde. Hij won de Wim Sonneveldprijs, werd tweemaal genomineerd voor de Annie M.G. Schmidtprijs en speelde een uitverkochte tournee met het werk van Leonard Cohen waarin hij die nummers herinterpreteerde en deels ook vertaalde. Eerder maakte hij de voorstellingen Love it en Flip Noorman zingt Tom Waits (in het Nederlands).

Volkskrant-columnist Thomas van der Meer biedt een inkijk in de levens van de meest kwetsbare en doorgaans onzichtbare patiënten: verpleeghuisbewoners en mensen die langdurig zijn opgenomen in een psychiatrische kliniek. Ook toont Van der Meer de pijnlijke gevolgen van jarenlange bezuinigingen: zorginstellingen moeten steeds meer mensen verzorgen voor steeds minder geld. Hoe is het om te werken in een sector die worstelt om het hoofd boven water te houden? Zullen we dan maar heel lang leven is vooral een boek over menselijkheid en mededogen. Annemieke Bosman gaat met Thomas in gesprek.

Brecht van Hulten praat met komiek en schrijver Ronald Snijders over zijn nieuwe voorstelling Als mens. Zijn theatershows stonden altijd bol van de vrolijke, fictieve nonsens, maar wat als absurdist Ronald Snijders ineens persoonlijk wordt en gaat vertellen over zijn echte leven als mens? Dat wordt het uitgangspunt voor het nieuwe theaterprogramma 'Ronald Snijders Als Mens'. Persoonlijker? Zeker, maar waarschijnlijk zal hij toch ook weer voorlezen uit eigen werk, met taalgrappen strooien, vreemde liedjes zingen en over de randen van de logica heen banjeren.

Annemieke Bosman in gesprek met theatermaker Florian Myjer.  Zijn uit 2023 daterende voorstelling Brideshead Revisited toert momenteel door het land. Brideshead Revisited van theatergroep De Warme Winkel ging in juni 2023 in première op het Holland Festival en stond een maand lang stijf uitverkocht in de grote zaal van theaterbroedplaats De Sloot. De voorstelling werd geselecteerd door het Nederlands Theaterfestival als één van de meest indrukwekkende producties van het seizoen.  Na het succesvolle Lady Chatterley’s Lover brengt De Warme Winkel en Myjer opnieuw een Engelse literatuurklassieker naar het theater. Florian Myjer katapulteert samen met Abke Haring Brideshead Revisited de 21e-eeuw in.

Annemieke Bosman in gesprek met Suzanne Raes, documentairemaker. Haar nieuwste documentaire Where Dragons Live ging vorige week in premiere op het IDFA. Where Dragons Live is een intiem portret van een excentrieke Engelse familie die bij het leegruimen van het ouderlijk huis de angsten uit hun kindertijd moet verwerken.  Suzanne Raes maakte eerder succesvolle en internationaal bekroonde films als Kom nader over zanger/muzikant Boudewijn de Groot, De tegenprestatie over de Rotterdamse sociale dienst en de internationale coproductie Ganz, How I Lost My Beetle. In 2023 was haar film Dicht bij Vermeer de Nederlandse inzending voor de Academy Awards® voor Best Documentary Feature. De film werd ook genomineerd voor een Gouden Kalf.

Annemieke Bosman praat met theatermaker Koen Verheijden over zijn voorstelling Jongensuren, die hij maakt voor Toneelschuur Producties. Jongensuren is een theaterbewerking gebaseerd op het werk van schrijver Andreas Burnier. In Jongensuren, een nieuwe theatertekst van Koen Verheijden op basis van Burniers romans, zien we vier acteurs, vier vrouwen op de vloer, die afwisselend Andreas Burnier en de door haar gecreëerde personages spelen. Het is een onderzoekende, haast documentaire voorstelling, gemaakt door iemand die diep in het leven en werk is gedoken van een van Nederlands grootste queer schrijvers. Jongensuren is een theatrale ode aan Andreas Burnier, ook in vorm en stijl; associatief, vanuit verschillende perspectieven en met veel (soms wrange) humor.

Annemieke Bosman praat met journaliste Vivian de Gier. Zij schreef Geef me de ruimte, de biografie van jeugdboekenschrijver Thea Beckman. Scholieren gingen door haar boeken geschiedenis studeren. Ze wilden schrijver worden, of troubadour. Ouders noemden hun pasgeborenen Hasse of Thura. En als de kinderen hun romans uit hadden, lazen hun ouders en grootouders ze daarna. Met haar avontuurlijke jeugdromans vol eigenzinnige, vrijgevochten personages vernieuwde Thea Beckman (1923-2004) de naoorlogse jeugdliteratuur en veroverde ze de harten van generaties lezers, jong én oud. Ze wist al op haar elfde dat ze schrijfster wilde worden. Maar dat ze een van de bekendste en meest geliefde kinderboekenschrijvers zou worden was allesbehalve vanzelfsprekend. Haar jeugd in Rotterdam werd getekend door armoede als gevolg van de economische crisis in de jaren dertig en de Tweede Wereldoorlog. Dat zette een streep door haar wens te gaan studeren. Maar vastberaden als ze was, wist ze op eigen kracht te bereiken wat ze voor ogen had. In ruim vier decennia bouwde Thea Beckman een rijk en veelzijdig oeuvre op met klassiekers als Kruistocht in spijkerbroek en Geef me de ruimte! Haar boeken hadden ook een grote vormende invloed op generaties lezers. Dat het oké is om jezelf te zijn, ook als je ‘anders’ bent, en je de vrijheid hebt om zelf te beslissen over je leven en lot – dat is wat zij haar lezers meegaf.

Brecht van Hulten praat met schrijver en journalist Toine Heijmans over zijn nieuwste roman Buitendijks. Willem de Waal bewoont een tentje in de uiterwaarden van een grote rivier. Hij is jong en sterk en leeft alleen met de natuur die hem omringt, onder de bescherming van een eeuwenoude zwarte populier. Niemand weet van zijn vrije, buitendijkse bestaan. Of wel? Pas wanneer hij wordt verjaagd uit zijn terrein, blijkt wie werkelijk de baas is over de wildernis.

Annemieke Bosman praat met regisseurs Peter en Petra Lataster-Czisch over hun documentaire Alles goed, die in premiere ging op het IDFA en vanaf vandaag draait in de bioscoop. De documentaire Alles Goed volgt drie gevluchte Oekraïense vrouwen tijdens hun verblijf in een opvang in Weesp. Natasha, Svitlana en Zoia delen een groot gemis met elkaar: het verlies van hun vaderland, de plek waar ze thuis zijn en de scheiding van hun geliefden. Alles Goed is een intieme en intense documentaire over het leven van Oekraïense vluchtelingen in Nederland.

Annemieke Bosman in gesprek met Titia Zoeter, conservator geschiedenis & cultuur bij het Joods Cultureel Kwartier. Deze week opent in het Joods Museum in Amsterdam de tentoonstelling Sex: Jewish Positions. Sex: Jewish Positions toont de veelzijdige, verrassende en vaak tegenstrijdige betekenissen van seksualiteit in de Joodse traditie en cultuur. De tentoonstelling verkent diverse perspectieven, van Joodse geleerden uit vroegere tijden tot hedendaagse kunstenaars en instagrammers, van religieus tot seculier, en van hetero tot lhbtqi+-Joden.

Annemieke Bosman in gesprek met Renske Suijver, conservator van De Mesdag Collectie. In Den Haag is dit najaar in De Mesdag Collectie de eerste tentoonstelling te zien over het werk van Rosa Bonheur. Rosa Bonheur (1822-1899) was een van de beroemdste kunstenaars van haar tijd, maar door je jaren heen een beetje in de vergetelheid geraakt. Ze was in Europa en Amerika zeer bekend vanwege haar indrukwekkende schilderijen van dieren. Tussen 1859 en 1899 woonde ze in haar eigen Château in By, nabij het bos van Fontainebleau. Tegen de conventies van de tijd vulde ze haar leven daar naar eigen wens in, grotendeels in gezelschap van haar vriendin Nathalie Micas en later met de Amerikaanse schilder Anna Klumpke. Ze had een enorme liefde voor dieren. Haar werk richtte zich in eerste instantie op schilderijen met vee en later op wilde dieren (waaronder leeuwen), die ze hield in haar eigen dierentuin op haar landgoed. Haar werk kenmerkt zich door de verbeelding van dieren waarbij hun belevingswereld krachtig is weergegeven.