Claim OwnershipOver taal gesproken
Subscribed: 307Played: 5,018
Subscribe
© 2025 Instituut voor de Nederlandse Taal / Genootschap Onze Taal
Description
Over taal gesproken is dé podcast over het Nederlands. In elke aflevering spreken Laura van Eerten en Raymond Noë een deskundige over de Nederlandse taal. Bijvoorbeeld over dialecten, over het belang van vaktaal of over het ontstaan van nieuwe woorden. Ook onderwerpen als taaltechnologie, inclusieve taal en het Nederlands in België komen aan bod. Over taal gesproken is een samenwerking van het Instituut voor de Nederlandse Taal (https://www.ivdnt.org) en het Genootschap Onze Taal (https://onzetaal.nl). Presentatie: Laura van Eerten en Raymond Noë. Concept & productie: Laura van Eerten. Muziek: Michel van der Zanden. Logo: Matthijs Sluiter (Studio Het Mes). Reageren? Mail naar: overtaalgesproken@gmail.com.
36 Episodes
Reverse
2Taalkundige Khalid Mourigh groeide op met het Nederlands — de 'leuke taal' — maar toen hij ouder werd kreeg hij steeds meer belangstelling voor het Tamazight (ook wel bekend als Berbers), de taal van zijn vader en opa. Hij onderzocht het Ghomara-Tamazight in de bergen van de Rif, en kreeg ook steeds meer interesse voor de Berber-cultuur. Terug in Nederland richtte hij zich op de straattaal van jongeren in Gouda, die zzzeg mar zzzo praten. We spraken hem over zijn jeugd, over het Berber en, ui...
Wat zijn 'tot machines gemaakten'? Waarom kwispelt een hond naar links? En wat staat er in de korte briefjes van de wolf? In deze aflevering praten we met Bibi Dumon Tak, schrijfster, dierenambassadeur en nu ook gasthoofdredacteur van het dierentaalnummer van het tijdschrift Onze Taal. Een gesprek over dier-en-taal, over hoe je dieren een stem geeft in kinderboeken, over speciëcisme, en over het loeien van koeien. En over wolven — die door ons niet zo goed begrepen worden. Biografie van Bibi ...
Welke talen hoor je allemaal op het Eurovisiesongfestival? Waarom kiezen artiesten voor een bepaalde taal? En wat zie je als je het festival door een taalkundige bril bekijkt? In deze aflevering spreken we met iemand die daar alles van weet, taalkundige en Songfestivalliefhebber Paulette van der Voet. Paulette doet promotieonderzoek aan de universiteit van Umeå in Zweden en zette samen met haar collega's het vak 'Linguistics and the Eurovision Song Contest' op. En verder gaat het uitera...
Kleine woorden zoals hè en oh gebruiken we haast ongemerkt, maar ze zorgen er wel voor dat we soepel een gesprek kunnen voeren. Dit soort woordjes viel lang buiten het blikveld van onderzoekers, maar tegenwoordig krijgen ze veel belangstelling (zie ook het Boekenweek-essay van Paulien Cornelisse). Taalkundige Mark Dingemanse doet er onderzoek naar, en volgens hem zijn dit soort woordjes juist het kloppend hart van de taal. We spraken met hem over gesproken vraagtekens, hummende luisteraars, c...
Het klinkt spannend: kun je een misdaad oplossen door taalonderzoek? En wat onderzoek je dan precies? In deze aflevering spreken we met een heuse taaldetective, iemand die werkt op het snijvlak van taal en recht: forensisch taalkundige Meike de Boer. Over auteursanalyse, onverstaanbare opnames en dadersprofielen. Gebruikte fragmenten: Nieuwsbericht van Omroep West over de vermissing van OrlandoVoorbeelden uit de misdaadseries Hawaii Five-O en Line of Duty Website van Meike de Boer:...
Voor de nieuwste trends moet je op TikTok zijn, ook voor de nieuwste taaltrends. Daarover praten we in deze aflevering met Ludmilla Coornstra. Ze is zillennial, chronisch online en redacteur bij het tijdschrift Onze Taal, waarin ze sinds kort ook een rubriek schrijft over de taaltrends op sociale media. Een gesprek tussen een babyboomer, een zillennial en een millennial over generaties, memes, loeven, mandjes doen, gen Z'ers die marketingscripts schrijven en bovenal: breinrot. Meer breinrot:...
Nelleke Noordervliet is schrijver en publiceert sinds 1987 historische romans, essays, verhalen en columns. Daarnaast is ze ook de 'Beschermvrouwe van het Gezelschap van de Geadopteerde Vergeetwoorden'. We spraken met haar over vergeetwoorden, maar ook over ontbreekwoorden (voor dingen waar nog geen woord voor is) — een geanimeerd gesprek over oude en nieuwe taal. Overigens: het woord diens wordt in de podcast een 'vergeten woord' genoemd, maar dat is het enkel in de betekenis 'van hem' in o...
Het Papiaments is de moedertaal van de meeste inwoners van Aruba, Bonaire en Curaçao. Maar wat weten we verder eigenlijk van de taal? Hoe is deze creooltaal ontstaan? Hoe is de verhouding met het Nederlands, dat ook een officiële taal is op de drie eilanden? En hoe zit het met die talen in het onderwijs? In deze aflevering gaan we in gesprek met taalkundige duizendpoot Marta Dijkhoff over het belang van het goed beheersen van je thuistaal, de groeiende belangstelling voor het Papiaments, iden...
In deze speciale zomeraflevering praten we met Jaap Parqui, alias Meneer Van Dale, van de gelijknamige podcast. Overdag is Jaap uitgever bij Van Dale, en we spraken hem over zijn werk daar, hoe het is en hoe het was. Maar hij ondervraagt ons ook - over ons werk bij het Instituut voor de Nederlandse Taal en het Genootschap Onze Taal. En verder hebben we het natuurlijk over onze andere gezamenlijke interesse: het podcasten. Een aflevering die anders is dan anders — maar minstens zo leuk! Meer ...
Geen klank is zo variabel als de r. Je hebt de (rollende) tongpunt-r, de huig-r en de Gooise, of beter gezegd, randstad-r. Maar dan heb je ook nog de typisch Haagse r, en soms valt de r helemaal weg. Hoeveel r-en zijn er eigenlijk? Koen Sebregts deed onderzoek naar de klank, en in deze aflevering spreken we hem over hoe het kan dat er zoveel r-en zijn, of er ooit maar één r was en of de Gooise r ook echt uit het Gooi komt? Luisterrrrrren maarrrrrrrrr! Fragmenten Veilig leren Lezen - Letter R...
Vertalen is een anoniem beroep — maar ook een zeer intensieve bezigheid, en hondsmoeilijk bovendien. Denk bijvoorbeeld maar aan alle taal- en cultuurverschillen waar je een oplossing voor moet zien te vinden. En hoe ga je om met onvertaalbare woorden en woordgrapjes, en hoe breng je de stijl van een auteur zo goed mogelijk over? We praten met Paula Stevens over de 5 miljoen soorten Noors, over troosteten en over waarom de Nederlandse vertalingen altijd 10% langer zijn. Paul...
Bij etymologie gaat het vaak over leenwoorden — woorden die we overnemen uit andere talen —, maar een belangrijk deel van onze woordenschat bestaat uit erfwoorden. Dat zijn woorden die er altijd al waren, maar die door de vele eeuwen heen wel aanzienlijk veranderd zijn. En precies die woorden vormen het interessegebied van Yoïn van Spijk. We spraken met hem over hoe woorden veranderen, en over de voorouders van het Nederlands: het proto-Germaans en het proto-Indo-Europees, en ook over hoe we ...
Dialecten dreigen te verdwijnen, maar in Brabant is iets bijzonders aan de hand: daar spreken jongeren een nieuwe vorm van dialect, waarin sommige eigenschappen worden uitvergroot. Taalkundige Kristel Doreleijers doet onderzoek naar taalgebruik en identiteit, en verdiepte zich in het nieuwe, Brabantse hyperdialect. En dan vooral in het lidwoordgebruik, waarmee vooral jongeren zich onderscheiden. Is het dialect, nepdialect of eerder jongerentaal? De fragmenten die je h...
In deze aflevering kijken we terug op het afgelopen taaljaar: wat waren de ontwikkelingen, wie zijn ons ontvallen, en wat waren de woorden van dit jaar? Onze deskundige gast daarbij is Kees van der Zwan, tot voor kort hoofdredacteur van het taaltijdschrift Onze Taal. En behalve naar het voorbije jaar, kijken we ook naar de afgelopen dértig jaar — de periode dat Van der Zwan aan Onze Taal verbonden was. Wat is er allemaal veranderd in die jaren, en wat juist niet? De fragmenten zijn afk...
Triëst is een van de vijf Italiaanse steden waar je Nederlands kunt studeren. De opleiding, die vooral tolken en vertalers aflevert, bestaat zestig jaar — en dat was reden om te spreken met drie mensen die er meer van weten: Paola Gentile, hoofd van de opleiding, Frieda Steurs, die nauw betrokken was bij een uitwisselingsproject tussen de universiteiten van Triëst en Leuven, en Alessandro Colagiovanni, een veelgevraagde tolk-vertaler, die in Triëst afstudeerde. Een gesprek over de...
Hoe zetten politici taal in om hun publiek te overtuigen? In de aanloop naar de komende verkiezingen praten we erover met deskundige Robbert Wigt, auteur van een boek over de debatvaardigheden van Mark Rutte. Een gesprek over hoe je als politicus het debat naar je hand kunt zetten, over het belang van een goeie grap op zijn tijd, over wat Rutte zo'n goede debater maakt, en over hoe zijn opvolgers in de politieke arena - Yesilgöz, Timmermans, Omtzigt, Van der Plas - het doen, qua taal. M...
Waarom is het zo lastig om geuren goed te omschrijven? Hadden we vroeger meer woorden voor geur? Kun je met meer geurwoorden beter over geur praten? En hoe belangrijk is het om over geur te (kunnen) praten? We spreken erover met kunst- en geurhistorica Caro Verbeek. Een odoresk gesprek over geurwoorden, geurindelingen en geurhistorie, over de Maleisische Jahai die veel nauwkeuriger over geuren kunnen praten dan wij, over het verband tussen geur en gezondheid, en over pomanders, loddereindoosj...
Hoe druk je een gevoel uit in taal? Dat kan met je intonatie ('Zie ik daar nou een béér?) of met je woordkeus ('Shit!'), maar het kan ook door een bepaalde zinsconstructie te gebruiken, zoals 'Wat zit je nou te lachen ...?' of 'Al dat gezeur!' Het opvallende is dat dat soort zinnen soms ongrammaticaal lijken - ze zijn niet 'af' -, maar toch begrijpt iedereen wat je ermee bedoelt. Die 'grammatica van het gevoel' is een van de onderzoeksgebieden van taalkundige en docent Ronny Boogaart, die zic...
Sinds we online daten (sinds bijna dertig jaar alweer) is het Nederlands verrijkt met woorden als swipen, ghosten, gaslighten, wokefishen, benchen, doordaten, prela, ignorela, appaire, bambiseks, poema, fuckboy, beer, sugardaddy en nog vele, vele andere. We spreken erover met Milou Andree, poema en samensteller van het Datingwoordenboekje van het Instituut voor de Nederlandse Taal. Doe je mee aan ons luisteronderzoek? Dat kan hier. Lees alle woorden terug in het DatingwoordenboekjeLees het a...
Moet je het n-woord en woorden als smous uit het woordenboek schrappen? En uit historische uitgaven? En uit ons dagelijks taalgebruik? We praten erover met taalhistoricus Ewoud Sanders, die onlangs het boek Het n-woord publiceerde, over de geschiedenis van deze beladen term. En we spreken met Peggy Bouva, die in de podcast 'De plantage van onze voorouders' onderzoek deed naar het slavernijverleden van haar familie, over wat het n-woord voor haar betekent. • Ewoud Sanders is taalhistoricus ...
Comments
Download from Google Play
Download from App Store
United States