Przybliżamy historię średniowiecznego manuskryptu, które polskie badaczki przetłumaczyły na język angielski. Tekst rzuca nowe światło na islamizację w Starej Dongoli - starożytnej stolicy chrześcijańskiego królestwa makuriańskiego położonego w dzisiejszym Sudanie. Dzięki pracy tłumaczeniowej polskich naukowczyń, możemy dowiedzieć się czegoś więcej z terenu na którym zaszły ogromne zmiany religijne i tym samym kulturowe i jak wyglądał świat średniowiecznego Sudanu.
Myszy polne potrafią przechytrzyć swojego przeciwnika... Podczas ucieczki stosują uniki, zwody i wprowadzają w błąd przeciwnika. Badali to naukowcy z Uniwersytetu Warszawskiego. Jednak w świecie zwierząt nie tylko myszy stosują oszustwa behawioralne. Wiele gatunków ptaków posiada całą gamę trików, manipulacji i zagrywek np. udając zranienie aby oszukać przeciwnika lub zyskać partnera.
Na marginesach starodruków można znaleźć wiele ciekawostek. We wczesnej nowożytności obowiązywały zalecenia, aby notować na książkach. Służyły do tego szerokie marginesy. Czasem są to proste notatki dotyczące treści, ale bardzo często również opinie o tekście lub nawet inwektywy pod adresem autora...
Zespół badaczy z kilku polskich ośrodków naukowych pracuje nad materiałami, które mogą zrewolucjonizować sposób zarządzania temperaturą w budynkach. Inspiracją do projektu stały się... skrzydła motyli, zdolne zarówno do niemal całkowitego pochłaniania światła, jak i wyjątkowo skutecznego jego odbijania. Dzięki temu innowacyjnemu podejściu w przyszłości możliwe może być ograniczenie zużycia energii na ogrzewanie i klimatyzację.
Skrzydła motyli, od wieków inspirowały artystów, architektów i konstruktorów, a to wszystko dzięki połączeniu estetyki, funkcjonalności i złożonej mikrostruktury. Do dziś zabezpieczenia na euro, dolarach czy funtach, gdzie elementy optyczne zmieniają barwę pod różnymi kątami, powstały dzięki podglądaniu skrzydeł motyli. Świat przyrody ma jeszcze więcej inspiracji...
Dr Tomasz Michalik z Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej UW pokazuje w pionierskich badaniach, że to, na czym skupiamy wzrok, patrząc na zabytki, może wzbogacić naszą wiedzę o przeszłości, pomóc zrozumieć sposoby jej interpretowania, a także uczynić dziedzictwo archeologiczne przystępnym dla przedstawicieli różnych kultur.
GARD-EN to projekt, który łączy technologię z miłością do roślin. Został opracowany przez studentów Politechniki Krakowskiej. Stworzyli oni niskobudżetową platformę która pomaga monitorować stan naszych roślin, gdy nie ma nas w domu.
Polityczni influenserzy istnieli od dawien dawna. Takim przykładem jest czołowy myśliciel epoki oświecenia - Wolter. Pisał teksty uzasadniające rosyjską interwencję wojskową w Polsce. Jak wynika z badań warszawskiego naukowca - dra Jacka Kordela, filozof nie tylko korespondował z Katarzyną II, ale także przygotowywał teksty propagandowe.
Od ponad dwóch dekad polscy archeolodzy prowadzą badania w Turkmenistanie, koncentrując się głównie na terenie blisko granicy z Iranem i Afganistanem. Ich prace znacząco przyczyniły się do poznania historii regionu, zwłaszcza związanej z zoroastryzmem i świątyniami ognia.
Czy chmiel, znany przede wszystkim z piwa, może stać się bazą dla nowoczesnych preparatów leczniczych? Odpowiedzi na to pytanie poszukiwać będą naukowcy z Politechniki Warszawskiej i Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.
Komputery kwantowe to przyszłość, a ich zastosowania przyspieszy pracę w wielu dziedzinach. Obecnie polscy naukowcy pracują nad kwantowym przetwarzaniem sygnału. To rozwiązanie pozwoli na super bezpieczną łączność i przyspieszy pracę tradycyjnych komputerów.
Opowiadamy o... bumerangu z Jaskini Obłazowej niedaleko Białki Tatrzańskiej. Okazał się on starszy niż przypuszczaliśmy. To też dowód na bardzo wczesne pojawienie się człowieka na terenie obecnej Polski.
Od kilku dni Europę Zachodnią - od Portugalii po kraje Morza Śródziemnego - nawiedzają ekstremalnie wysokie temperatury, sięgające nawet do 40 stopni. W świecie antycznym takie zjawiska również miały miejsce. Konstruktorzy w Imperium Rzymskim znali kilka rozwiązań architektonicznych, które dawały ukojenie podczas upalnego lata...
Na co można się natknąć spacerując leśnymi ścieżkami w Choczewie i jakie tajemnice skrywa znajdująca się tam stara huta szkła? Archeolodzy natrafili na pozostałości zabudowy pieca pochodzącego z XVIII wiecznej huty. Jakie jeszcze artefakty możemy tam znaleźć?
W jaki sposób pachnie wieczność - a konkretnie starożytne mumie? Takie zadnie postawili sobie naukowcy z Polski i Chorwacji. Odkryli, że 5-tysięczne szczątki egipskich faraonów pachną drewnem, przyprawami i delikatnymi nutami kwiatowymi. Jak przebiegło to badanie?
Na dnie Jeziora Lednica archeolodzy podwodni odkryli drewnianą belkę z wizerunkiem ludzkiej twarzy. Prawdopodobnie wyrzeźbioną ponad 1000 lat temu. Maska mogła mieć funkcję obronną lub wierzeniową, co poszerza świat wyobrażeń mieszkańców wczesnopiastowskiego grodu.
W świecie zwierząt, podobnie jak w świecie ludzi: mamy śmiałków i nieśmiałków. Dotyczy to również kijanek. To właśnie ich zachowaniom przyjrzeli się biolodzy z Mazurskiego Centrum Bioróżnorodności i Uniwersytetu Warszawskiego. W tym odcinku o tym, jakie czynniki kształtują cechy behawioralne płazów i czy "doświadczenia życiowe" kijanek wpływają na zachowania dorosłej żaby.
Lakier do paznokci, który nie tylko zdobi, ale też leczy ból, stany zapalne czy infekcje grzybicze? Dzięki studentom i naukowcom Politechniki Krakowskiej taki nowatorski pomysł może stać się rzeczywistością. Krakowscy biotechnolodzy, pracują nad innowacyjnymi lakierami do paznokci, które mogą dostarczać substancje lecznicze - zarówno miejscowo, jak i ogólnoustrojowo.
"A study in Isolation" to międzynarodowy projekt autorstwa Jana Świerkowskiego który łączy naukę i sztukę. Dwoje artystów zostało zamkniętych w hubie na dwa tygodnie aby zbadać co się dzieje z umysłem i ciałem w izolacji, i w jaki sposób izolacja wpływa na kreatywność.
Kończy się kosmiczna misja Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego - pierwszego Polaka na orbicie od czasów Hermaszewskiego. Sławosz realizował eksperymenty naukowe na pokładzie ISS, promując jednocześnie polską naukę i inżynierię. Teraz czas na podsumowanie tego przełomowego etapu.