Podcast Muzeum Historii Polski

Czy Rosja była państwem kolonialnym? Jak naprawdę wyglądała jej ekspansja terytorialna? W podcaście Muzeum Historii Polski opowiemy o tym, jak rozwijało się Imperium Rosyjskie, jak wyglądał podbój Syberii i co wyróżniało rosyjską politykę na zdobywanych terenach. Czy można powiedzieć, że Rosja „kolonizowała samą siebie”? Czy Jermak Timofiejewicz był pierwszym rosyjskim „konkwistadorem”? Kim był człowiek, który otworzył Rosjanom drogę na Syberię? Jak przebiegały wyprawy kozackie, jak zdobywano nowe terytoria i jakie znaczenie miało „puszyste złoto”, czyli futra napędzające gospodarkę imperium? Zaglądamy także do historii rosyjskiej obecności na Dalekim Wschodzie: od ekspedycji przez "wielką wodę", przez zajęcie Alaski, aż po założenie Fortu Ross w Kalifornii – jednej z najbardziej zaskakujących rosyjskich kolonii.Czy Rosja stosowała przemoc i przymus wobec ludności na podbijanych terenach? Dlaczego rosyjski kolonializm różnił się od modelu zachodniego? Jakie motywy – ekonomiczne, polityczne i religijne – stały za ekspansją na Syberię i Alaskę? Dlaczego Imperium Rosyjskie zdecydowało się sprzedać Alaskę Stanom Zjednoczonym i jaką rolę odegrała w tym Wielka Brytania?Program zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

Co wydarzyło się w Gdańsk w 1308 roku? Czy Krzyżacy dokonali rzezi ludności? Jak w ogóle do tego doszło?Od skromnych początków w twierdzy Vogelsang do stworzenia jednego z najpotężniejszych państw średniowiecznej Europy - tak rosła potęga zakonu krzyżackiego. Sprowadzony do Polski przez Konrada Mazowieckiego, działał z niezwykłą skutecznością. Dokonali podboju pogańskich ziem Prusów, korzystając z sieci wsparcia w całej Europie – od Niemiec po północne Włochy.Jak Krzyżacy budowali swoją międzynarodową pozycję? Dlaczego wspierał ich cesarz Fryderyk II? Kim był mistrz zakonu Herman von Salza? Czy dokonali pogromu Prusów? Czym było rewolucyjne prawo chełmińskie? Dlaczego jego sukces był możliwy właśnie w tej części Europy?Niezwykle doniosłym momentem w dziejach średniowiecznej Polski było zajęcie przez Krzyżaków ujścia Wisły. To wydarzenie zmieniło bieg dziejów Rzeczpospolitej. O tym wszystkim w Podcaście Muzeum Historii Polski z serii Inne historie Polski. Rozmawiają Cezary Korycki i jego gość, prof. Maciej Dorna z Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu. Program zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

Podcast opowiada o jednym z najbardziej fascynujących momentów w historii Polski – odbudowie i tworzeniu II Rzeczypospolitej po 1918 roku. Jak z trzech różnych części udało się stworzyć jedno nowoczesne państwo? Polacy włożyli ogrom pracy w zjednoczenie kraju po 123 latach zaborów: unifikację prawa, waluty, administracji i gospodarki. To historia o wysiłku budowy infrastruktury, odbudowie kolei i powstawaniu nowego aparatu państwowego, który miał połączyć regiony o różnych poziomach rozwoju.Modernizacja dotyczyła różnych obszarów codziennego życia: od budowy kanalizacji w miastach, przez wprowadzenie jednolitego ruchu drogowego, kończąc na tworzeniu prawa, które mogłoby objąć wszystkich obywateli. To opowieść o marzeniu, które wymagało ogromnego wysiłku, ale przyniosło realne efekty: nowoczesne linie kolejowe, Gdynię jako symbol nowoczesności i rozwiązania prawne, które obowiązywały przez kolejne dziesięciolecia.Jak wyglądało życie w państwie, które dopiero powstało? Jak udało się połączyć trzy różne systemy prawne, gospodarcze i społeczne? Czy II Rzeczpospolita była nowoczesnym państwem? I co z jej dorobku przetrwało do dzisiaj?O tym wszystkim w najnowszym odcinku "Reczy Historycznej" Muzeum Historii Polski!Program zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

Kto naprawdę sprowadził Krzyżaków nad Wisłę i dlaczego to wydarzenie zmieniło bieg historii? Kiedy zaczęła się ich obecność na ziemiach polskich? Czy rzeczywiście chodziło o walkę z pogańskimi Prusami? Pojawienie się pierwszych braci zakonu, Konrada von Lanzberg i jego anonimowego towarzysza rozpocznie jeden z istotniejszych procesów w historii średniowiecznej - wzrostu znaczenia zakonu krzyżackiego nad Wisłą. Dlaczego istotną rolę w tym odegrał śląski książę - Henryk Pobożny? Czy papiestwo wspierało zakon? Czym była Bulla z Rimini?Wreszcie, jak oceniać Konrada Mazowieckiego? Czy możemy zarzucić mu popełnienie jednego z największych błędów w naszej historii? Odpowiedź poznasz w najnowszym odcinku podcastu Muzeum Historii Polski z serii "Inne historie Polski".Program zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

Rzeczpospolita – państwo bez stosów, ale nie bez cenzury!W dzisiejszym odcinku podcastu Muzeum Historii Polski sprawdzamy, jak naprawdę wyglądała wolność słowa w dawnej Polsce. Czy Rzeczpospolita Obojga Narodów rzeczywiście była oazą tolerancji? Kto trafiał na indeks ksiąg zakazanych, kto decydował o cenzurze i dlaczego płonęły książki?Dowiesz się, jak z Kościołem i władzą zderzali się tacy autorzy jak Andrzej Frycz Modrzewski, Stanisław Orzechowski czy Kazimierz Łyszczyński, oraz dlaczego słowo potrafiło być groźniejsze niż miecz. O tym wszystkim w najnowszym odcinku podcastu Muzeum Historii Polski.Program zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

W XVI wieku Europa przeżywała głęboki kryzys religijny. Reformacja zmieniała oblicze chrześcijaństwa, a Kościół katolicki tracił wpływy. Odpowiedzią na te przemiany było powstanie w 1534 roku zakonu jezuitów, który stał się jednym z głównych motorów kontrreformacji. Jezuici postawili na edukację, działalność wydawniczą i intelektualny spór o dogmaty wiary. Ich wpływy, zarówno w Rzeczpospolitej, jak i na świecie zaczęły szybko rosnąć.W Rzeczypospolitej Obojga Narodów, gdzie szerzyły się różne odłamy protestantyzmu, sprowadzono ich w 1565 roku, by wzmocnić katolicyzm i wpływy papieskie. Zakładali szkoły, kolegia i bursy, kształcąc elity, ale też prowadząc działalność charytatywną. Prowadzili spory teologiczne z reformatorami. Z czasem włączyli się też w życie polityczne, wspierając monarchię i projekty takie jak unia brzeska. Historia jezuitów to opowieść o wierze, nauce, władzy i ideologii, która ukształtowała duchowy krajobraz nowożytnej Polski i Europy.O tym wszystkim w najnowszym odcinku Rzeczy Historycznej!Program zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

Kogo było stać na wakacje w II RP? Ile kosztował dwutygodniowy wyjazd do Zakopanego? Dlaczego uzdrowiska cieszyły taką popularnością? Turystyka w II RP to początkowo dzieło pasjonatów, ludzi którzy wyznaczali pierwsze szlaki, budowali pierwsze schroniska. Pionierami byli Mieczysław Orłowicz i Aleksander Bobkowski. Czym była Liga Popierania Turystyki? Kiedy powstało biuro podróży Orbis? Czy Polacy już wtedy marzyli o wakacjach w Zakopanem, Gdyni, Jastarni czy na Helu? Odkryj, jak rodziła się masowa turystyka, szkolne kolonie i harcerskie obozy. Dowiedz się jak wyglądały plaże, jak spędzano czas wolny i w jaki sposób podróżowano w międzywojennej Polsce.O tym wszystkim w najnowszym odcinku Rzeczy Historycznej!Program zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

Wojna o Inflanty między Rzeczpospolitą a Szwecją miała charakter dynastyczny. Dlaczego Szwedzi na początku XVII wieku przybyli na ziemie należące do Rzeczpospolitej? Jak to możliwe, że mniej zasobne państwo było w stanie wystawić liczniejsze siły militarne? Jak przebiegł ten konflikt i jakie przyniósł konsekwencje Koronie i Wielkiemu Księstwu Litewskiemu? Kim był dowódca armii Rzeczpospolitej - Jan Karol Chodkiewicz? Na czym polegał jego taktyczny geniusz? Jak przebiegła bitwa? Gdzie Szwedzi popełnili błędy? Czy Rzeczpospolita wykorzystała ten wielki militarny triumf? Wreszcie, czy o zwycięskie w bataliach decydowała tylko husaria?O tym wszystkim w Podcaście Muzeum Historii Polski z serii Inne historie Polski. Rozmawiają Cezary Korycki i jego gość, dr Przemysławem Gawron z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego.Podcast zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

W latach 60. XX wieku w Polsce narodził się nurt określany mianem narodowego komunizmu. Najbardziej rozpoznawalną twarzą tego zjawiska był Mieczysław Moczar – potężny minister spraw wewnętrznych i lider nieformalnej grupy tzw. partyzantów. Kim oni właściwie byli? Dlaczego w pewnym momencie stali się tak wpływowi? I czym w istocie był narodowy komunizm?Moczar przeszedł długą i krętą drogę na szczyty władzy w Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej. Jego doświadczenia wojenne, legenda dowódcy partyzanckiego oraz odsunięcie na boczny tor w okresie stalinizmu ukształtowały w nim postawę, która stała się fundamentem działalności „partyzantów”. Grupa ta odwoływała się do etosu walki partyzanckiej, haseł narodowych, a także do nastrojów antysemickich. Jak doszło do tego, że znajdowali poparcie także wśród dawnych żołnierzy Armii Krajowej?Czy Moczar i jego zwolennicy dążyli do obalenia rządzącego wówczas I sekretarza KC PZPR Władysława Gomułki? Jaką rolę odegrali pod koniec lat 60.? Na czym polegała przeprowadzona przez nich czystka kadrowa w partii? I wreszcie – czy niebezpieczne hasła moczarowców mogą być wciąż aktualne dziś?O tych wszystkich kwestiach rozmawiają w dzisiejszym podcaście dr Michał Przeperski i prof. Paweł Machcewicz z Instytutu Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk.Podcast został zrealizowany w ramach projektu: Kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego – Portal Historyczny Dzieje.pl.

Książka "Wielka czystka" Aleksandra Weissberga-Cybulskiego to świadectwo człowieka, który na własnej skórze doświadczył zbrodniczego charakteru dwóch totalitaryzmów - komunizmu i nazizmu. Jego życie to dramatyczna droga przez przedwojenne Niemcy, Związek Sowiecki, więzienie NKWD i getto krakowskie, aż po powojenną ucieczkę z Polski na Zachód. To historia fizyka, inżyniera, pisarza i hazardzisty, który pozostawił jedno z najważniejszych świadectw epoki. Weissberg znalazł się w samym centrum wydarzeń – jego pobyt w ZSRR przypadł na okres Wielkiego Głodu i Wielkiej Czystki, które pochłonęły miliony istnień. Sam stał się ofiarą represji, przebywając dwa lata w enkawudowskim więzieniu. Po wojnie to Arthur Koestler, jego przyjaciel i światowej sławy pisarz, namówił go do napisania "Wielkiej czystki". Dlaczego młody człowiek z żydowskiej rodziny z Krakowa uwierzył w komunizm? Kiedy nastąpiło rozczarowanie tą zbrodniczą ideologią? Czy Weissberg-Cybulski uważał się za ofiarę? A może, ze względu na komunistyczne sympatie, poczuwał się do współodpowiedzialności za tym, czym był sowiecki komunizm? O tym wszystkim w dzisiejszym podcaście rozmawiają dr Michał Przeperski i prof. Irena Grudzińska-Gross z Princeton University oraz Instytut Slawistyki PAN Podcast zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

Kuchnia sarmackiego stołu zaskoczyłaby większość z nas. Nie przypominała tego, co dzisiaj znamy z restauracji serwujących staropolskie potrawy. Obywatele I Rzeczpospolitej zajadali się potrawą ze ślimakami, bobrowymi ogonami, żółwiami i cynaderkami, czy też wnętrznościami rybnymi i ozorkami karpiowymi. Jedzono oczywiście dziczyznę, wieprzowinę i warzywa. Wszystko podawano jednak z olbrzymią ilością przypraw. Dlaczego? Czy staropolska kuchnia była smaczna? Opinie na ten ostatni temat były bardzo podzielone, zwłaszcza wśród przybywających do Rzeczypospolitej obcokrajowców. Jedno jest pewne - jadano obficie i z rozmachem, bo uczty miały imponować, nawet jeśli nie zawsze zachwycały smakami. Magnackie stoły uginały się pod ciężarem niezliczonych potraw. Kiedy zaczęło się to zmieniać i kim był Paul Tremo? Jakie były początki polskiej sztuki kulinarnej i jak się ona zmieniała? Dlaczego jedną z najpopularniejszych książek kucharskich napisał człowiek, który właściwie nie znał się na gotowaniu? Co znaczyło wówczas „bigosować” i jak ma się to do współczesnego bigosu? O tym wszystkim w najnowszym odcinku Rzeczy Historycznej!Program zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

Historia I Rzeczypospolitej jest zdominowana przez mężczyzn. Wiemy, jak rządzili, jakie toczyli wojny i czego dokonali. Historia Polski to ich historia. Nie jest to jednak pełny tej epoki. Jakie miejsce w sarmackim świecie zajmowały kobiety?Czy można powiedzieć, że kobiety odgrywały w świecie sarmackim rolę po stokroć istotniejszą, aniżeli mogłoby to się wydawać na pierwszy rzut oka? Wśród kobiet doby staropolskiej nie brakowało niezwykłych osobowości, które odcisnęły piętno na swoich czasach. Przypomnimy postaci kobiet, które nie wpisały się w zarezerwowane dla nich role społeczne. Kim była Teofila Chmielecka, Elżbieta Łucja Sieniawska, a kim Elżbieta Drużbacka? Jak szlachcianki radziły sobie w aranżowanych małżeństwach? W jakim stopniu mogły decydować o własnym losie? Czy kobiety w I Rzeczpospolitej miały większe prawa niż kobiety w innych krajach?O tym wszystkim w najnowszym odcinku Rzeczy Historycznej!Program zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

3 maja 1791 roku Stanisław August Poniatowski był triumfatorem, człowiekiem dzięki któremu Rzeczpospolita Obojga Narodów miała znowu stanąć na nogi. Po niecałych czterech latach zaliczany był do największych zdrajców. Jak do tego doszło? Opowiemy o ostatnich latach ostatniego polskiego monarchy. To historia człowieka rozdartego między ambicjami reformatora a geopolitycznymi ograniczeniami, uwikłanego w polityczne zależności, które wpłynęły na losy I Rzeczypospolitej.Czy Stanisław August Poniatowski słusznie stał się symbolem upadku państwa? Jak rozumieć jego przystąpienie do konfederacji targowickiej? Kiedy opuścił Warszawę i dokąd się udał? Dlaczego Poniatowski abdykował w dniu imienin imperatorowej Katarzyny? Czy car Paweł I rzeczywiście otoczył go szczególną opieką?O tym wszystkim w najnowszym odcinku Rzeczy Historycznej!Program zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

Zanim w sierpniu 1980 roku wybuchła „Solidarność", dziesięć lat wcześniej na polityczną scenę komunistycznej Polski wszedł Edward Gierek. A z nim wielkie projekty modernizacyjne, ogromne inwestycje w infrastrukturę drogową i budownictwo mieszkaniowe, a wreszcie wizerunek przywódcy, który rozmawia z ludźmi i ich słucha.Jednocześnie to właśnie za rządów Gierka po czerwcu 1976 roku pojawiła się opozycja demokratyczna. To właśnie jego rządy kończą się falą strajków, w której bierze udział ponad 700 tysięcy Polaków. Zawiedzione nadzieje, złamane obietnice, upadek wiary w znośny socjalizm – to wszystko przyczyniły się do rewolucji „Solidarności”.W jaki sposób wielkie nadzieje przerodziły się w wielkie rozczarowanie? Co czuli i myśleli Polacy żyjący w Polsce lat 70-tych? Kiedy pojawiły się kartki? Dlaczego komuniści nie zreformowali gospodarki PRL?I jak to wszystko doprowadziło do powstania ruchu społecznego bez precedensu w historii świata?O tym wszystkim w dzisiejszym podcaście rozmawiają dr Michał Przeperski i prof. Marcin Zaremba z Wydziału Historii Uniwersytetu Warszawskiego. Podcast zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

Konfederacja targowicka to jedno z najtragiczniejszych wydarzeń w historii I Rzeczypospolitej. Zwołana przez magnatów w celu „ratowania ojczyzny”, w rzeczywistości otworzyła drzwi rosyjskiej interwencji i przyspieszyła upadek państwa polsko-litewskiego. Do dziś uchodzi za symbolem zdrady.Czy przywódców Targowicy, potężnych magnatów - Stanisława Szczęsnego Potockiego, Ksawerego Branickiego oraz Seweryna Rzewuskiego, spotkała kara za zdradę ojczyzny? A może przeciwnie, zrobili na niej dobry interes i cieszyli się spokojnym, dostatnim życiem? W tym odcinku opowiemy nie tylko o konfederacji targowickiej, ale przede wszystkim o losach jej przywódców – od ich politycznych poglądów, przez osobiste dylematy, aż po zaskakujące, a czasem groteskowe epizody z ich życia. Dlaczego opowiedzieli się za konfederacją? Jak ułożyły się ich kariery? Kto z nich zajął się alchemią? Kto zginął w niesławie? A kto – śmiejąc się w twarz rodakom – cieszył się spokojną starością? O tym wszystkim w najnowszym odcinku Rzeczy Historycznej!Program zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

Kontusz, żupan, guzy, delie i czechmany – określenia te mogą dzisiaj niewiele mówić, ale dla sarmatów były codziennością. Często odnosiły się do obiektów ich westchnień, zazdrości, pogardy. Jak się okazuje, w szlacheckim świecie moda była czymś więcej niż tylko kwestią gustu – była manifestacją statusu społecznego. Skąd wiemy jak ubierali się sarmaci? Z czego składał się szlachecki ubiór? Ile kosztował kontusz? Czym różnił się strój prostaczka od kogoś herbowego?Choć w drugiej połowie XVIII wieku kontusz ustąpił miejsca frakowi, pamięć o stroju sarmackim pozostała w polskiej kulturze żywa. Stał się symbolem nie tylko narodowej specyfiki, ale także odrębności szlachty jako grupy społecznej. O tym wszystkim w najnowszym odcinku Rzeczy Historycznej!Program zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

Bolesławów w historii Polski mieliśmy wielu. Ci najbardziej znaczący to oczywiście Chrobry, Krzywousty i Szczodry. Poza tym podium znajduje się Bolesław Kędzierzawy. Pamiętamy go z tego, że po testamencie ojca próbował nie dopuścić do rozdrobnienia Polski. Czy miał szanse na powodzenie?Kędzierzawy skonfrontował się ze słynnym cesarzem Fryderykiem Barbarossą, zwanym "Rudym Smokiem". Dlaczego do tego doszło? Czy upokarzający piastowskiego księcia hołd był ważnym gestem politycznym? Czy można powiedzieć, że Bolesław Kędzierzawy miał ambicję zorganizowania krucjaty przeciwko Getom? Kim byli? Dlaczego książę poniósł porażkę? Jaki związek z tą wyprawą miał Henryk Sandomierski i jakie to miało konsekwencje dla naszej historii? Wspomnimy także o buncie w Jędrzejowie.W tym odcinku cofniemy się do połowy XII wieku – czasów zdrad, pałacowych intryg, buntów, bitew i papieskich poselstw. Odkryjemy człowieka, którego historia zapamiętała raczej z przydomka. Czy słusznie?O tym wszystkim w Podcaście Muzeum Historii Polski z serii Inne historie Polski. Rozmawiają Cezary Korycki i jego gość, dr Rafał Rutkowski z Instytutu Historii Polskiej Akademii Nauk.Podcast zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

Marię Kazimierę d’Arquien znamy jako „Marysieńkę”, ale to zdrobnienie niesłusznie umniejsza rangę tej postaci. Francuska szlachcianka przeszła długą drogę: od dwórki Marii Ludwiki Gonzagi, przez nieszczęśliwe małżeństwo z potężnym magnatem Janem Zamoyskim, aż po koronę królowej Rzeczypospolitej.Związek Marii Kazimiery z Janem Sobieskim był wyjątkowy. W świecie małżeństw aranżowanych, opartych na politycznej kalkulacji, połączyły ich nie tylko uczucia, lecz także wspólne lektury i intelektualne porozumienie. Choć nie ingerowała bezpośrednio w politykę męża, odgrywała na dworze fundamentalną rolę. Zabiegała o stworzenie dynastii.Kim była Maria Kazimiera? Dlaczego była tak ważna dla królowej Marii Ludwiki Gonzagi? Co kryje w sobie jej słynna korespondencja z Janem Sobieskim? I dlaczego wielu historyków przez lata umniejszało jej znaczenie?O tym wszystkim w Podcaście Muzeum Historii Polski z serii Inne historie Polski. Rozmawiają Cezary Korycki i jego gość, prof. Aleksandra Skrzypietz z Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.Podcast zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

W dawnej Rzeczypospolitej karczma była czymś znacznie więcej niż tylko miejscem, gdzie pito i jedzono. To lokalne centrum życia społecznego — wiejska agora, miejsce spotkań, działalności sądów i rozwiązywania sporów. Pełniła funkcję podobną do dzisiejszych mediów społecznościowych: tu przekazywano wieści, zawierano umowy, kłócono się i godzono, tu też koncentrowało się życie gospodarcze lokalnej wspólnoty.Kto mógł prowadzić karczmę? Kto na niej zarabiał? Czy chłopi dysponowali gotówką? Czy prawdą jest, że to karczmy wprowadzały w ruch obrót gotówkowy? Co o polskich karczmach pisali zagraniczni podróżnicy?Warto pamiętać, że karczmy miały też swoją ciemną stronę. Funkcjonowały jako ośrodki organizowania się grup przestępczych, miejsca szemranych interesów i niejasnych układów. W tym kontekście pojawia się choćby postać Łukasza Moskalika. Kim był i czym się wyróżniał?Czy prawdą jest, że szlachta rozpijała chłopów? Czy nasi przodkowie pili piwo i jak wiązało się to z humoralną teorią dotyczącą zdrowia, w którą wówczas wierzono?O tym wszystkim w Podcaście Muzeum Historii Polski z serii Inne historie Polski. Rozmawiają Cezary Korycki i jego gość, Jan Błoński z Instytutu Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk. Podcast zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

Kobieta koronowana na króla. To zdarzyło się tylko dwa razy w historii Polski - u zarania oraz przy zmierzchu ery Jagiellońskiej. W pierwszym przypadku wszystko było przygotowane, w drugim – wydarzeniami poniekąd rządził przypadek, a także emocje. Jak doszło do koronacji Anny? Czy miała realną władzę? Czy rzeczywiście, jak mówiło wielu, nie nadawała się na władcę i była tylko marionetką na zmieniającej się scenie politycznej? Dlaczego w naszej historii odegrała tak niebagatelną rolę? Anna była córką króla Zygmunta Starego oraz siostrą ostatniego władcy z dynastii Jagiellonów, Zygmunta Augusta. Jej najstarsza siostra Izabela została królową Węgier. Kolejna siostra, Zofia, wyszła za księcia Brunszwiku-Wolfenbüttel. Najmłodsza z rodzeństwa Katarzyna została królową Szwecji. Anna miała jeszcze długo pozostać jedyną niezamężną jagiellońską królewną.Gdy w 1572 roku Zygmunt August zmarł bezpotomnie. Zgodnie z ustawami wydanymi jeszcze przez Zygmunta Starego, odtąd król miał być wybierany przez szlachtę na wolnej elekcji. Pierwszym elekcyjnym władcą był Henryk Walezy. Możnowładcy chcąc zacieśnić więzy między nowym królem a starą dynastią, postanowili wydać Jagiellonkę za Walezego. Jednak młody król odkładał ślub ze starszą o dwadzieścia osiem lat królewną na później. W końcu uciekł z Rzeczypospolitej, by sięgnąć po koronę Francji. Szlachta, rozczarowana cudzoziemcem, który wzgardził ich krajem, postanowiła, że tym razem wybierze króla-rodaka. Królem tym miała być Anna. Ponieważ jednak wciąż nie uważano, że kobieta może rządzić, postanowiono, że Jagiellonka poślubi księcia siedmiogrodzkiego Stefana Batorego. Batory i Anna najpierw zawarli małżeństwo, a następnie na ich głowach spoczęły korony. Od tego momentu, aż do swojej śmierci to on dzierżył realną władzę. Ale to Anna została wybrana królem przez szlachtę, a Batory w monarchię się wżenił.O Annie Jagiellonce w podcaście z serii „1000 lat. Prześwietlenie” opowie Łukasz Starowieyski. Jego gościem jest dr Anna Ziemlewska z Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie.Podcast zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl