Podcast Vrijdag

Heeft COVID-19 een blijvende impact op onze samenleving? Dat onderzoeken we de komende weken in Vrijdag. Architect-filosoof Gideon Boie roept alvast op om de stad te hertekenen.

Annemie Peeters neemt de actualiteit onder de loep met Dorian de Meeûs, hoofdredacteur van La Libre Belgique

Nadia Nsayi is politicologe, gespecialiseerd in Congo. In Vrijdag laat ze haar licht over de actualiteit schijnen.

Historicus Jeroen Puttevils kreeg een prestigieuze Europese onderzoeksbeurs. Annemie Peeters peilt wat hem bezig houdt in het heden.

Econoom Caroline Ven mengt zich met enthousiasme in het publiek debat. Zowel in haar columns voor De Tijd als op haar drukke Twitter account spreekt ze zich uit over ondernemerschap en welzijn, of over de link tussen klimaatverandering en bedrijfsleven.

Als hoofdredacteur van Knack houdt Bert Bultinck de vinger aan de pols van onze samenleving. In zijn wekelijkse commentaarstukken spreekt hij zich uit over de actualiteit. Maar wat houdt hem persoonlijk het meest bezig? Wat valt hem op aan de berichtgeving?

Marc Van den Wijngaert is dé autoriteit als het over het Belgische koningshuis gaat. Hij publiceerde verschillende boeken over de monarchie, maar ook over de Tweede Wereldoorlog en de Belgische naoorlogse politiek. Wat is hem bijgebleven uit de actualiteit, en wat verdient meer aandacht? Dat vertelt hij aan Annemie Peeters.

Arbeidseconoom en UGent-prof Stijn Baert spreekt zich regelmatig uit over discriminatie op de arbeidsmarkt, indienstneming van 55-plussers en het minimumpensioen; en is hevig geïnteresseerd in de binnenlandse politiek. Wat houdt hem vooral bezig? En waarvoor zou er in de berichtgeving meer aandacht moeten zijn?

'Kunnen robots discrimineren?' is voor moraalfilosoof Katleen Gabriels geen ongewone vraag. Ze bestudeert de ethische gevolgen van computertechnologie en digitale ontwikkelingen. Hoogst noodzakelijk, want we zijn daar nogal naïef in: de cijferreeks '123456' en 'password' zijn bijvoorbeeld de meest gebruikte paswoorden. Hoe kijkt zij naar de gebeurtenissen in de wereld, en hoe erover bericht wordt? Katleen Gabriels: 'Mensen dénken vaak dat technologie exacte wetenschap is, en dus per defenitie neutraal. Het is de gebruiker die beslist wat hij met die technologie doet, zo wordt geredeneerd. Maar eigenlijk klopt dat niet, want technologie beïnvloedt hoe we naar de wereld kijken en hoe we ons gedragen.' De kinderen van nu zijn online van voor de geboorte tot na de dood. Meer dan één op drie Vlaamse volwassenen zou dagelijks minstens 3 uur met zijn/haar smartphone bezig zijn. We leiden allemaal een deels gedigitaliseerd leven. De vraag die Katleen Gabriëls zich stelt is: Hoe kunnen we ervoor zorgen dat technologische en ethische vooruitgang hand in hand gaan? Hoe kijkt zij van daaruit naar de berichtgeving van de laatste tijd? Wat viel haar op, en wat was er niet of te weinig te horen? 'Regels voor robots, ethiek in tijden van AI' van Katleen Gabriels verscheen onlangs bij VUBpress.

Wetenschapsfilosoof Sylvia Wenmackers begon fysica te studeren omdat ze sciencefiction wilde schrijven. Maar ze doctoreerde in de wetenschapsfilosofie, en onderzoekt o.m. de rol van oneindigheid in de fysica. Ze heeft oog voor de verborgen wetenschap achter het dagelijks leven; en pleit voor meer meisjes in de wetenschap. Wat viel haar op in de berichtgeving van de laatste tijd? In 'Kans op chocoladetaart, proeven van wetenschap', bundelt Sylvia Wenmackers haar colomns. Alles kan een aanleiding zijn om over te schrijven, als je maar goed genoeg kijkt. Voor haar kan dat een kop verse koffie zijn, of de spelcomputer van haar zoon. Wenmackers begint vanuit het alledaagse om ons naar vragen uit de fysica, wiskunde of filosofie te leiden. Ze pleit voor meer wiskunde en verwondering. En gelooft in het adagio: communiceren om te motiveren. Dat geldt zowel voor haar vakken aan de KUL, als voor haar lezingen en columns. Over de prenatale lessen toen ze zwanger was : "Bij de les over babyvoeding werd er zowel aandacht besteed aan moedermelk als aan flesvoeding. Op dit punt is het standpunt in alle officiële brochures helder : moedermelk geniet de voorkeur. (..) 'Maar,' zo werd ons tijdens de les op het hart gedrukt, 'vrouwen zijn ook mensen. Die mogen zelf kiezen hè.' Waarom klonk dat nu niet als de geruststelling die bedoeld was?" Wat houdt haar vooral bezig? 'Kans op chocoladetaart, proeven van wetenschap' van Sylvia Wenmackers kwam onlangs uit bij Sterck & De Vreese.

Jeugdadvocaat Ingrid De Jonghe richtte negen jaar geleden TEJO op, een laagdrempelig centrum voor jongeren met psychische problemen; en werd zelf ook jeugdtherapeut. Uit noodzaak, omdat er voor die jongeren geen opvang was. Ze kreeg er onlangs de prestigieuze opvoedingsprijs Filson Steers Mariman voor, en de barones-titel. 'Er woedt geen oorlog,' zegt ze, 'en toch leven we in een angstige, gespannen samenleving.' Sinds ze op haar 17de vrijwilligerswerk deed met kansarme jongeren in een buurthuis in Antwerpen, heeft de problematiek van jongeren haar niet meer losgelaten. Haar motto heeft ze van wijlen Stéphane Hessels: Neem het niet! De Jonghe handelde ernaar. Er zijn intussen 14 TEJO-huizen in Vlaanderen en 1 in Nederland. 8 Op de 10 jongeren kunnen na de therapie bij TEJO de draad weer opnemen. De jury van de Opvoedingsprijs formuleert het zo : 'Het valt op hoe ze blijft zoeken naar vernieuwende, hoopvolle inzichten voor de jonge generaties.' Hoe kijkt Ingrid De Jonghe vanuit die positie naar de berichtgeving? Wat bleef haar bij? Wat miste ze?

Annemie Peeters praat in deze podcast met de Nederlands-Congolese auteur en opiniemaker Alphonse Muambi.

Politiek journalist Marc Van de Looverbosch volgt voor de VRT al jarenlang de gebeurtenissen in de Wetstraat. Binnenkort volgt er een tweede seizoen van zijn Canvas-reeks 'De wissel van de macht'. Hij blijft gefascineerd kijken en analyseren, want volgens hem 'overtreft de Belgische politiek elke fictie'.

Professor Germeys werd weggekaapt aan de Universiteit Maastricht om aan de KUL het Centrum voor Contextuele Psychiatrie op te richten. Onlangs bleek uit een onderzoek dat ze voerde, dat bijna 1 op 5 Vlaamse jongeren matige tot ernstige psychische klachten heeft. Maakt deze tijd ons kwetsbaarder voor depressie en burn out? Hoe zit dat bij andere culturen? Hoe kijkt ze vanuit die kennis naar de gebeurtenissen in de wereld?

Een andere kijk op de actualiteit. Annemie Peeters bevraagt intelligente stemmen over wat hen momenteel bezig houdt. Vandaag: Nico Wouters, hoofd van CEGESOMA, het Studie- en Documentatiecentrum Oorlog en Hedendaagse Maatschappij.