Monumentale wandkunst is een specifiek soort gebouwgebonden kunst. En de wandkunst uit de periode na de Tweede Wereldoorlog, de wederopbouw, is (extra)bijzonder door het gebruik van alledaagse materialen; van badkamertegels tot kiezelstenen. We gaan op pad!
Jan Peeters is vóór de oorlog opgeleid, aan de Rijksacademie in Amsterdam waar het onderwijs volledig was gericht op traditie. ‘En dan zie je dit werk: dit staat helemaal los daarvan. En dat is wel zo ontzettend goed, man.’ Zegt kunstenaar en vrijwilliger bij het Van Eesteren Museum Rob Loos.
Henk Tieman, de kunstenaar van dit werk, heeft een enorme staat van dienst wat betreft keramische vormgeving. Ruim 40 jaar lang was hij verbonden aan de vermaarde aardewerkfabriek De Porceleyne Fles in Delft.
Het kunstwerk heet twee Cherubijnen (ook: Vissen) en het is van kunstenaar Dick Elffers. Het werk zit op de luifel boven de entree van de kerk De Ontmoeting. In de jaren 50 waren mensen nog veelal gelovig en gingen vaak naar de kerk. Ook de godshuizen kregen kunstwerken binnen de 1-procentsregeling.
De twee kleurige gebouwen in deze Van Deysselbuurt heten in de volksmond De Grote en Kleine Verfdoos. Wat direct opvalt zijn de kleurvlakken op de gevels. Die vlakken zijn een compositie, ontworpen door de in Antwerpen geboren kunstenaar Joseph Ongenae.
Dit kunstwerk van Josephus Johannes Wilhelmus Wong Lun Hing , oftewel: Jos Wong, is een keramische reliëf uit 1957 getiteld: Communicatieapparatuur. Het is uit klei gebakken.
Net als vele andere wandkunstenaars, volgde ook Nico Onkenhout zijn opleiding aan de Rijksacademie in Amsterdam. Zijn bekendste werk is een bronzen beeld van Dik Trom, met Trom omgekeerd zittend op een bokkende ezel. De gevelsculptuur hier is qua stijl puur figuratief. Toch is het ook modern, want de overgangen tussen de keramische blokken waarvan het is gemaakt, zijn zichtbaar gehouden en maken duidelijk van welk materiaal het beeld is gemaakt.
De Glasappliqué, ook wel gelijmd glas, van Joop van den Broek, is in het voormalige hoofdkantoor van het Nederlands Verbond van Vakverenigingen gevestigd. Nu huist hier de stadsdeelcommissie van Amsterdam Nieuw-West.
Meinke Horn, dochter van Lex Horn, vertelt over dit kunstwerk van haar vader: ‘Ik vind het zelf heel mooi, ook van kleur. Het is zachtgeel en blauw in een beetje groen, grijs, en het ritme vind ik heel mooi en de compositie refereert natuurlijk ook een beetje en aan De Stijl. Echt retro heet dat tegenwoordig, dat is een tijdlang natuurlijk helemaal niet hip geweest, maar nu weer wel.’
Het kunstwerk is een zogenoemde sgraffito, een techniek waarbij de voorstelling in de ondergrond, in dit geval de bakstenen, wordt geschraapt of gekrast en vervolgens ingekleurd volgens de fresco-techniek. Als je goed kijkt, zie je hier en daar nog wat wit pigment in de diepste krassen in de muur. Bijvoorbeeld in de handen. Foto: HFJ Slabbers
De maker van dit werk is Alaniz, een Argentijnse straatkunstenaar. In 2012 heeft Anna Stolyarova, de oprichter van het Street Art Museum Amsterdam hem gevraagd om voor deze muur een kunstwerk te maken.
De kunstenaar, Harry op de Laak, was een veelzijdig mens. Hij was schilder, graficus, textielontwerper, keramist en monumentaal kunstenaar. Rob Loos: ‘Een typische exponent van de Nederlandse wederopbouw-kunst, Harry.’
Het kunstwerk is op een galerijflat van Piet Zanstra geplaatst. In het midden van de compositie is duidelijk een feniks te herkennen. De abstracte elementen daaromheen bieden de kijker de ruimte voor een eigen interpretatie