Podcasty Krytyki Politycznej

Czy prezydent Trump bywa stały w uczuciach i czy po ostatnich wyborach w USA zostaliśmy już z Rosją sam na sam? Jak się ma ideologia do amerykańskich interesów – geopolitycznych i tych jak najbardziej rodzinnych? Czy jesteśmy skazani na globalny koncert kilku mocarstw, pod jakimi warunkami Europie uda się na niego wprosić, a może warto jeszcze zawalczyć o świat zbudowany na instytucjach, prawie międzynarodowym i regułach? A także: dlaczego Polska tak rzadko siedzi przy stole – i czy to znaczy, że jesteśmy w karcie dań? W kolejnej Rozmowie Sutowskiego (z bardzo ciekawym człowiekiem) odpowie na te pytania ekspertka ds. Rosji, Izraela i bezpieczeństwa międzynarodowego, politolożka z Uniwersytetu im. Mikołaja Kopernika w Toruniu, dr Agnieszka Bryc.ROZMOWY SUTOWSKIEGO„Rozmowy Sutowskiego” to wideocast o tym, jak zbudować lepszą Polskę. Michał Sutowski pyta o to tych, którzy potrafią odsłonić tło, połączyć kropki, poukładać chaos – jeśli nie w kosmos, to przynajmniej w sensowną całość. To eksperci, analitycy, aktywiści. Z sercem bliżej lewej strony – zazwyczaj. Z chłodną głową – zawsze. Będzie o historii, ekonomii, klimacie, energii, transporcie, zdrowiu, polityce społecznej i międzynarodowej. Eko – tak, ezo – nie, doomism („zagładyzm”) i wieszcze apokalipsy mają wstęp wzbroniony. Tu wciąż wierzy się w oświecenie i postęp. Klasycy mawiali, że nie ma lepszej praktyki niż dobra teoria; inni z kolei, że aby świat zmieniać, to trzeba go najpierw dobrze opisać. A może opowiedzieć? No to opowiemy. To znaczy: goście opowiedzą. Teksty Michała Sutowskiego przeczytasz na https://krytykapolityczna.pl/bio/michalsutowski/ Wspieraj Krytykę Polityczną: https://krytykapolityczna.pl/wspieram/Spis:0:00 - Intro0:48 - Donalda Trumpa stałość w uczuciach7:34 - Zarządzanie relacjami z prezydentem USA11:43 – Alaska, czyli reset?14:10 - Ideologia a biznes22:24 - Jak Ameryka sklejała kontynent31:22 - Europa poza strefą komfortu34:56 - Nowy rok, nowe Niemcy?39:27 - Czy możemy zastąpić Amerykanów47:45 - Polska przy stole czy w menu?55:00 - Czy Europa wprosi się na koncert mocarstw? 1:11:00 - Co (ma) robić (polski rząd)?

Czy nowa Strategia Bezpieczeństwa Narodowego USA to przełom w historii Europy i świata? Dlaczego tak mało mamy amerykanistów w Polsce? Kto w otoczeniu Trumpa popycha politykę amerykańską w którym kierunku? Czy Berlin wróci na kurs resetu z Moskwą pod wpływem… Waszyngtonu? I oczywiście: co z tego wszystkiego wynika dla naszego kraju.Odpowiada Justyna Gotkowska, wicedyrektorka Ośrodka Studiów Wschodnich, kierowniczka zespołu Bezpieczeństwa i Obronności, ekspertka ds. Niemiec i Europy północnej, w październiku 2025 visiting fellow w waszyngtońskim think-tanku Hudson Institute.ROZMOWY SUTOWSKIEGO„Rozmowy Sutowskiego” to wideocast o tym, jak zbudować lepszą Polskę. Michał Sutowski pyta o to tych, którzy potrafią odsłonić tło, połączyć kropki, poukładać chaos – jeśli nie w kosmos, to przynajmniej w sensowną całość. To eksperci, analitycy, aktywiści. Z sercem bliżej lewej strony – zazwyczaj. Z chłodną głową – zawsze. Będzie o historii, ekonomii, klimacie, energii, transporcie, zdrowiu, polityce społecznej i międzynarodowej. Eko – tak, ezo – nie, doomism („zagładyzm”) i wieszcze apokalipsy mają wstęp wzbroniony. Tu wciąż wierzy się w oświecenie i postęp. Klasycy mawiali, że nie ma lepszej praktyki niż dobra teoria; inni z kolei, że aby świat zmieniać, to trzeba go najpierw dobrze opisać. A może opowiedzieć? No to opowiemy. To znaczy: goście opowiedzą.Teksty Michała Sutowskiego przeczytasz na https://krytykapolityczna.pl/bio/michalsutowski/Wspieraj Krytykę Polityczną: https://krytykapolityczna.pl/wspieram/

Od momentu, gdy wspólnie z Marcinem Horałą z PiS Paulina Matysiak założyła stowarzyszenie „Tak dla Rozwoju”, posłanka z Kutna budzi skrajne emocje. Dla jednych jej działalność jest przykładem wychodzenia lewicy z bańki i walki o nowych wyborców, dla innych – skrajną polityczną naiwnością lub drogą na listy PiS.Z Matysiak rozmawiamy o powodach jej usunięcia z Razem i kulisach działań partii. Pytamy, czy nie żałuje swoich politycznych decyzji oraz o skuteczność jej polityki. Dowiecie się też, jak polityczka ocenia swoją przyszłość i czy lepiej ocenia rządy Morawieckiego czy Tuska.ROZMOWY MAJMURKA„Rozmowy Majmurka” to nowy wideocast Krytyki Politycznej. Jakub Majmurek znany z komentowania polskiej polityki pyta o nią bezpośrednio jej twórców. Z lewicowej perspektywy, ale bez taryfy ulgowej dla lewicowych polityków. W rozmowach uciekniemy od bieżączki, przekazów dnia, łatwych oskarżeń pod adresem politycznych oponentów („a gdy oni rządzili…”). Będziemy rozmawiać na poważnie o politycznej strategii, diagnozach stawianych przez polityków i rozwiązaniach, jakie proponują.Teksty Jakuba Majmurka przeczytasz na https://krytykapolityczna.pl/bio/jakub-majmurek/Wspieraj Krytykę Polityczną: https://krytykapolityczna.pl/wspieram/

Czy to prawda, że Chińczycy planują politykę na sto lat do przodu i wiedzą o nas wszystko? A może jednak Europa Środkowa myli im się ze środkową, ale Afryką? Czy plany ich ekspansji w naszym regionie umarły śmiercią naturalną, zablokowali je Amerykanie, a może trwają nadal, tylko w nowej postaci? Czy Google i Xiaomi to takie same zbrojne ramiona imperiów i czy jesteśmy w Polsce skazani na wybór między nimi? No i wreszcie: czy świat by się zawalił, gdybyśmy zakazali używania smartfonów w szkołach? O to wszystko pytam w Rozmowie Sutowskiego, a odpowiada Sylwia Czubkowska – dziennikarka ekonomiczna, współautorka podkastu Techstorie, a także autorka znakomitych książek: Chińczycy trzymają nas mocno. Pierwsze śledztwo o tym, jak Chiny kolonizują Europę, w tym Polskę oraz Bóg techy. Jak wielkie firmy technologiczne przejmują władzę nad Polską i światem.ROZMOWY SUTOWSKIEGO„Rozmowy Sutowskiego” to wideocast o tym, jak zbudować lepszą Polskę. Michał Sutowski pyta o to tych, którzy potrafią odsłonić tło, połączyć kropki, poukładać chaos – jeśli nie w kosmos, to przynajmniej w sensowną całość. To eksperci, analitycy, aktywiści. Z sercem bliżej lewej strony – zazwyczaj. Z chłodną głową – zawsze. Będzie o historii, ekonomii, klimacie, energii, transporcie, zdrowiu, polityce społecznej i międzynarodowej. Eko – tak, ezo – nie, doomism („zagładyzm”) i wieszcze apokalipsy mają wstęp wzbroniony. Tu wciąż wierzy się w oświecenie i postęp. Klasycy mawiali, że nie ma lepszej praktyki niż dobra teoria; inni z kolei, że aby świat zmieniać, to trzeba go najpierw dobrze opisać. A może opowiedzieć? No to opowiemy. To znaczy: goście opowiedzą.Teksty Michała Sutowskiego przeczytasz na https://krytykapolityczna.pl/bio/michalsutowski/Wspieraj Krytykę Polityczną: https://krytykapolityczna.pl/wspieram/

Przez niemal stulecie Fryderyk Chopin zdążył zaświadczyć o kulturalnej potędze sanacyjnej RP i o słuszności walki klasowej ludu wiejskiego. Za Bieruta pielęgnował przyjaźń polsko- radziecką, za Gierka umacniał wiarę, że „Polak potrafi”. Genialni wykonawcy szerzyli dziejowy optymizm lub podżegali do buntu - a muzyczni krytycy w ramach „azjatyckiej paniki” snuli wizję przenosin Konkursu z Warszawy do Tokio już 40 lat temu. O pozamuzycznych znaczeniach legendarnego wydarzenia muzycznego opowiada dr Kornelia Sobczak, współautorka książki Chopinowskie igrzysko.ROZMOWY SUTOWSKIEGO„Rozmowy Sutowskiego” to wideocast o tym, jak zbudować lepszą Polskę. Michał Sutowski pyta o to tych, którzy potrafią odsłonić tło, połączyć kropki, poukładać chaos – jeśli nie w kosmos, to przynajmniej w sensowną całość. To eksperci, analitycy, aktywiści. Z sercem bliżej lewej strony – zazwyczaj. Z chłodną głową – zawsze. Będzie o historii, ekonomii, klimacie, energii, transporcie, zdrowiu, polityce społecznej i międzynarodowej. Eko – tak, ezo – nie, doomism („zagładyzm”) i wieszcze apokalipsy mają wstęp wzbroniony. Tu wciąż wierzy się w oświecenie i postęp. Klasycy mawiali, że nie ma lepszej praktyki niż dobra teoria; inni z kolei, że aby świat zmieniać, to trzeba go najpierw dobrze opisać. A może opowiedzieć? No to opowiemy. To znaczy: goście opowiedzą. Teksty Michała Sutowskiego przeczytasz na https://krytykapolityczna.pl/bio/michalsutowski/.Wspieraj Krytykę Polityczną: https://krytykapolityczna.pl/wspieram/

Jak iść po władzę w czasach, gdy nie ma demokratycznych wyborów? Czy jest spadkobiercą ONR-u partia – a może to nacjonaliści są dziećmi MSW i PZPR? W jaki sposób społeczna frustracja, zablokowany awans, poczucie marazmu i marne widoki na lepszy los tworzą grunt pod faszyzm? Jak wokół historii – trochę prawdziwej, trochę zakłamanej, ale żywo obecnej w pamięci ludzi – skutecznie budować polityczną opowieść? I dlaczego polska historia sprzed półwiecza wydaje się tak aktualna?Odpowiada Paweł Machcewicz, profesor Instytutu Studiów Politycznych PAN, były dyrektor Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku, redaktor głośnego tomu prac naukowych Wokół Jedwabnego, a także licznych książek o historii najnowszej, ostatnio Narodowy komunizm po polsku. „Partyzanci” Moczara.ROZMOWY SUTOWSKIEGO  „Rozmowy Sutowskiego” to wideocast o tym, jak zbudować lepszą Polskę. Michał Sutowski pyta o to tych, którzy potrafią odsłonić tło, połączyć kropki, poukładać chaos – jeśli nie w kosmos, to przynajmniej w sensowną całość. To eksperci, analitycy, aktywiści. Z sercem bliżej lewej strony – zazwyczaj. Z chłodną głową – zawsze. Będzie o historii, ekonomii, klimacie, energii, transporcie, zdrowiu, polityce społecznej i międzynarodowej. Eko – tak, ezo – nie, doomism („zagładyzm”) i wieszcze apokalipsy mają wstęp wzbroniony. Tu wciąż wierzy się w oświecenie i postęp. Klasycy mawiali, że nie ma lepszej praktyki niż dobra teoria; inni z kolei, że aby świat zmieniać, to trzeba go najpierw dobrze opisać. A może opowiedzieć? No to opowiemy. To znaczy: goście opowiedzą.Teksty Michała Sutowskiego przeczytasz na Krytyce Politycznej.

Minęło 10 lat, odkąd dzięki debacie przed wyborami parlamentarnymi w 2015 roku cała Polska poznała Adrianem Zandberga. Rozmawiamy z liderem Razem o tym, jak w tym czasie zmieniła się polska polityka. Czy Razem osiągnęło swoje cele? A może kręci się w kółko? Czy wyszło poza studencko-wielkomiejską bańkę? Jaki ma pomysł na pozyskanie nowych wyborców? Czy poszło w „alt-left”, antyliberalną lewicowość, i widzi siebie jako koalicjanta PiS? A może jest partią, która z nikim nie jest się w stanie dogadać?ROZMOWY MAJMURKA„Rozmowy Majmurka” to nowy wideocast Krytyki Politycznej. Jakub Majmurek znany z komentowania polskiej polityki pyta o nią bezpośrednio jej twórców. Z lewicowej perspektywy, ale bez taryfy ulgowej dla lewicowych polityków. W rozmowach uciekniemy od bieżączki, przekazów dnia, łatwych oskarżeń pod adresem politycznych oponentów („a gdy oni rządzili…”). Będziemy rozmawiać na poważnie o politycznej strategii, diagnozach stawianych przez polityków i rozwiązaniach, jakie proponują.Teksty Jakuba Majmurka przeczytasz na https://krytykapolityczna.pl/bio/jakub-majmurek/Wspieraj Krytykę Polityczną: https://krytykapolityczna.pl/wspieram/

Kto robił sobie jaja ze stacji kolejowej Włoszczowa Północ, a kto się potem śmiał ostatni? Czy CPK to „pomysł na dzisiejsze czasy kompletnie porąbany”, a może odważny projekt służący ludziom, ważny dla bezpieczeństwa Polski? Kto lepiej przywraca pociągu miastu i wsi – samorządowcy czy ministrowie, koledzy Tuska czy Morawieckiego? Czy rozkład jazdy ma poglądy polityczne, czy warto budować dworce (bardzo) na wyrost i czy szybki pociąg powinien zatrzymywać się w Kaliszu?Odpowiada Karol Trammer, pasjonat i ekspert ds. kolei, redaktor naczelny pisma „Z biegiem szyn”, autor kultowej książki Ostre cięcie. Jak niszczono polską kolej. Jego najnowsza książka nosi tytuł Przestawianie zwrotnicy. Jak politycy bawią się koleją.ROZMOWY SUTOWSKIEGO „Rozmowy Sutowskiego” to wideocast o tym, jak zbudować lepszą Polskę. Michał Sutowski pyta o to tych, którzy potrafią odsłonić tło, połączyć kropki, poukładać chaos – jeśli nie w kosmos, to przynajmniej w sensowną całość. To eksperci, analitycy, aktywiści. Z sercem bliżej lewej strony – zazwyczaj. Z chłodną głową – zawsze. Będzie o historii, ekonomii, klimacie, energii, transporcie, zdrowiu, polityce społecznej i międzynarodowej. Eko – tak, ezo – nie, doomism („zagładyzm”) i wieszcze apokalipsy mają wstęp wzbroniony. Tu wciąż wierzy się w oświecenie i postęp. Klasycy mawiali, że nie ma lepszej praktyki niż dobra teoria; inni z kolei, że aby świat zmieniać, to trzeba go najpierw dobrze opisać. A może opowiedzieć? No to opowiemy. To znaczy: goście opowiedzą. Teksty Michała Sutowskiego przeczytasz na: https://krytykapolityczna.pl/bio/michalsutowski/Wspieraj Krytykę Polityczną: https://krytykapolityczna.pl/wspieram

Czy w Polsce zabraknie prądu, kiedy może to nastąpić i czyja to wina? Kto i za czyje pieniądze budować nam będzie kolejne bloki jądrowe? Czy wiatraki na polskim Bałtyku mają przyszłość i czy prezydent Nawrocki faktycznie pragnie zatrzymać wiatr na polskim lądzie? A może tylko chce pomóc PiS-owi lub Konfederacji wygrać wybory? Usłyszycie też, co w tej sprawie robić, a czego w żadnym razie nie warto i jakie mamy szanse na sensowną politykę w warunkach ostrego konfliktu. Inaczej mówiąc: jak żyć, gdy sprawy najważniejsze – takie jak przebudowa polskiej energetyki – nie łączą już elit politycznych ani społeczeństwa, tylko dzielą, nawet jeśli nie dokładnie na pół.Odpowiada Jakub Wiech, zielony konserwatysta, redaktor naczelny portalu Energetyka24.com, twórca podkastu „Elektryfikacja”, autor książek Energiewende. Nowe niemieckie imperium; Globalne ocieplenie. Podręcznik dla Zielonej Prawicy; oraz Energetyka po prostu.ROZMOWY SUTOWSKIEGO „Rozmowy Sutowskiego” to wideocast o tym, jak zbudować lepszą Polskę. Michał Sutowski pyta o to tych, którzy potrafią odsłonić tło, połączyć kropki, poukładać chaos – jeśli nie w kosmos, to przynajmniej w sensowną całość. To eksperci, analitycy, aktywiści. Z sercem bliżej lewej strony – zazwyczaj. Z chłodną głową – zawsze. Będzie o historii, ekonomii, klimacie, energii, transporcie, zdrowiu, polityce społecznej i międzynarodowej. Eko – tak, ezo – nie, doomism („zagładyzm”) i wieszcze apokalipsy mają wstęp wzbroniony. Tu wciąż wierzy się w oświecenie i postęp. Klasycy mawiali, że nie ma lepszej praktyki niż dobra teoria; inni z kolei, że aby świat zmieniać, to trzeba go najpierw dobrze opisać. A może opowiedzieć? No to opowiemy. To znaczy: goście opowiedzą. Teksty Michała Sutowskiego przeczytasz na: https://krytykapolityczna.pl/bio/michalsutowski/Wspieraj Krytykę Polityczną: https://krytykapolityczna.pl/wspieram

Dzień z życia ukraińskiej aktorki.Warszawa uszami migrantki.Scenariusz, montaż, reżyseria:Oksana CherkashynaMarcin LenarczykWojtek Zrałek-KossakowskiOrganizator/ka: Krytyka Polityczna*Słuchowisko zdobyło wyróżnienie w organizowanym przez Fundację Fonorama KONKURSIE NA NAJLEPSZE SŁUCHOWISKO 2024 ROKU**Słuchowisko powstało jako część projektu „Warszawo, moja Warszawa” prowadzonego przez Jasną 10: Społeczną Instytucję Kultury Krytyki Politycznej w ramach realizacji zadania publicznego „Różnorodna Warszawa” finansowanego przez miasto stołeczne Warszawa.

To nie przypadek, że w Anglii grodzeniu dóbr ziemskich i lasów towarzyszyła rozbudowa kopalń węgla. Energia, żywność i praca od zawsze były ze sobą splecione: tanie paliwo pozwalało wdrażać do pracy maszyny i ścigać się na technologiczną produktywność; tania żywność z kolei pozwalała obniżać płacę. O tym, czy tania – i na czyj koszt – energia jest warunkiem rozwoju, czy węgiel przyniósł robotnikom wolność i wreszcie: czym są społeczności energetyczne – rozmawiamy z drą Agatą Stasik, socjolożką z Akademii Leona Koźmińskiego.KILKA TANICH RZECZYKapitalizm to system wyjątkowo efektywny: potrafi zaprząc do produktywnej pracy nie tylko ludzi, ale i naturę. A żywność i energię czyni tanią, jak to tylko możliwe. Brzmi dobrze – dopóki nie doczytamy, że tanie w kapitalizmie jest również… życie, a produktem najlepiej symbolizującym ten system – nuggetsy z kurczaka, a nie żaden smartfon czy elektryczny SUV. Raj Patel i Jason Moore w książce „Historia świata w siedmiu tanich rzeczach” wyjaśniają, jakim kosztem – tanim dla systemu, drogim dla jego zasobów, czyli nas i całej natury – kręci się kapitalistyczny świat. A my w podcaście „Kilka tanich rzeczy” opisujemy, jak to się ma do warunków Polski i co z tym fantem zrobić.Kup książkę na stronie Wydawnictwa Krytyki Politycznej. ***dr Agata Stasik - kierowniczka i wykonawczyni w licznych krajowych i międzynarodowych projektach badawczych dotyczących społecznych aspektów energetyki, zrównoważonej transformacji, oraz zarządzaniem innowacjami społeczno-technologicznymi. Bierze udział w projektach interdyscyplinarnych, gromadzących badaczy z różnych dziedzin (nauki społeczne i techniczne) oraz transdyscyplinarnych – realizowanych wspólnie z praktykami: przedstawicielami samorządów i firm. Laureatka nagrody Monografie FNP dla najlepszych książek w dziedzinach humanistycznych i społecznych za książkę „Współwytwarzanie wiedzy o technologii. Gaz łupkowy jako wyzwanie dla zbiorowości.” (2019). Autorka ponad 20 artykułów w recenzowanych czasopismach i monografiach. Uczestniczka Postdoc Academy for Transformational Leadership (2021-23). Współkierowniczka specjalności „Sustainable Transtions” na kierunku zarządzanie. Członkini Komisji Etyki Badań ALK. Prowadzi zajęcia między innymi z metodologii badań, teorii organizacji, zrównoważonego rozwoju, partycypacyjnej oceny technologii.**Podcast został zrealizowny dzięki wsparciu European Climate Foundation.

Czy Polska Ludowa wyzwoliła Polki z okowów patriarchatu? Jakie wynagrodzenie należy się za pracę w domu? Jak - i od kiedy - kapitalizm kręci się dzięki bezpłatnej i niewidocznej pracy zwanej „obowiązkami domowymi”? I wreszcie co zrobić, by praca opiekuńcza przestała być „tania” - kosztem drugiego etatu babć, matek i córek, opowiada socjolożka, prof. Elżbieta Korolczuk z Uniwersytetu Södertörn w Sztokholmie i Ośrodka Studiów Amerykańskich UW.KILKA TANICH RZECZYKapitalizm to system wyjątkowo efektywny: potrafi zaprząc do produktywnej pracy nie tylko ludzi, ale i naturę. A żywność i energię czyni tanią, jak to tylko możliwe. Brzmi dobrze – dopóki nie doczytamy, że tanie w kapitalizmie jest również… życie, a produktem najlepiej symbolizującym ten system – nuggetsy z kurczaka, a nie żaden smartfon czy elektryczny SUV. Raj Patel i Jason Moore w książce „Historia świata w siedmiu tanich rzeczach” wyjaśniają, jakim kosztem – tanim dla systemu, drogim dla jego zasobów, czyli nas i całej natury – kręci się kapitalistyczny świat. A my w podcaście „Kilka tanich rzeczy” opisujemy, jak to się ma do warunków Polski i co z tym fantem zrobić.Kup książkę na stronie Wydawnictwa Krytyki Politycznej. ***dr hab. Elżbieta Korolczuk, prof. UW – jest socjolożką, pracuje na Uniwersytecie Södertörn w Sztokhomie i wykłada w Ośrodku Studiów Amerykańskich na Uniwersytecie Warszawskim. Bada ruchy społeczne, społeczeństwo obywatelskie, kategorię płci oraz rodzicielstwo. Dr Korolczuk jest też działaczką społeczną i komentatorką. Jest honorową członkinią Stowarzyszenia „Dla Naszych Dzieci”, członkinią rady Fundacji „Akcja Demokracja” oraz członkinią Rady Kobiet przy Prezydencie Warszawy Jest autorką licznych artykułów naukowych oraz książek.**Podcast został zrealizowany dzięki wsparciu European Climate Foundation.**Podcast został zrealizowny dzięki wsparciu European Climate Foundation.

Czy kapitalizm z niewolnictwem daje się pogodzić? Po której stronie była Polska, gdy Portugalczycy wycinali drzewa na Maderze, a Krzysztof Kolumb podbijał rdzenne ludy Ameryk? Czy praca i natura w PRL były tak samo tanie jak po drugiej stronie żelaznej kurtyny? W kolejnym odcinku Kilku tanich rzeczy dr Maciej Grodzicki, ekonomista z UJ i Polskiej Sieci Ekonomii, opowiada o „taniej pracy”: tej nad Wisłą i tej według autorów Historii świata w siedmiu tanich rzeczach.KILKA TANICH RZECZYKapitalizm to system wyjątkowo efektywny: potrafi zaprząc do produktywnej pracy nie tylko ludzi, ale i naturę. A żywność i energię czyni tanią, jak to tylko możliwe. Brzmi dobrze – dopóki nie doczytamy, że tanie w kapitalizmie jest również… życie, a produktem najlepiej symbolizującym ten system – nuggetsy z kurczaka, a nie żaden smartfon czy elektryczny SUV. Raj Patel i Jason Moore w książce „Historia świata w siedmiu tanich rzeczach” wyjaśniają, jakim kosztem – tanim dla systemu, drogim dla jego zasobów, czyli nas i całej natury – kręci się kapitalistyczny świat. A my w podcaście „Kilka tanich rzeczy” opisujemy, jak to się ma do warunków Polski i co z tym fantem zrobić.Kup książkę na stronie Wydawnictwa Krytyki Politycznej. ***dr Maciej Grodzicki – ekonomista, pracownik naukowy Uniwersytetu Jagiellońskiego, członek zarządu Polskiej Sieci Ekonomii i działacz związkowy w Inicjatywie Pracowniczej. Prowadzi badania nad międzynarodową ekonomią polityczną, globalnymi łańcuchami dostaw i ekonomią wspólnych zasobów, w tym lasów. Poszukuje rozwiązań dla zrównoważonej i sprawiedliwej gospodarki w duchu dewzrostu.**Podcast został zrealizowny dzięki wsparciu European Climate Foundation.

Dlaczego to dzięki Kartezjuszowi możemy jeść nuggetsy z kurczaka? Czy kapitalizm zaczął się od maszyny parowej – a może od apetytu na słodycze? Kto płaci za wszystkie tanie rzeczy, które system nam oferuje? Jak ludzie zaczęli pochłaniać całą planetę – i którzy ludzie konkretnie? W pierwszym odcinku podcastu o świeżo wydanej książce Raja Patela i Jasona Moore’a „Historia świata w 7 tanich rzeczach” o tym wszystkim opowiada filozofka i socjolożka, prof. Ewa Bińczyk.KILKA TANICH RZECZYKapitalizm to system wyjątkowo efektywny: potrafi zaprząc do produktywnej pracy nie tylko ludzi, ale i naturę. A żywność i energię czyni tanią, jak to tylko możliwe. Brzmi dobrze – dopóki nie doczytamy, że tanie w kapitalizmie jest również… życie, a produktem najlepiej symbolizującym ten system – nuggetsy z kurczaka, a nie żaden smartfon czy elektryczny SUV. Raj Patel i Jason Moore w książce „Historia świata w siedmiu tanich rzeczach” wyjaśniają, jakim kosztem – tanim dla systemu, drogim dla jego zasobów, czyli nas i całej natury – kręci się kapitalistyczny świat. A my w podcaście „Kilka tanich rzeczy” opisujemy, jak to się ma do warunków Polski i co z tym fantem zrobić.Kup książkę na stronie Wydawnictwa Krytyki Politycznej. ***Prof. dr hab. Ewa Bińczyk zajmuje się współczesną filozofią nauki i techniki, studiami nad nauką i technologią, socjologią wiedzy naukowej i kontrowersjami w nauce. Obecnie prowadzi badania w zakresie retoryki środowiskowej, ekonomii ekologicznej, dewzrostu i problemu marazmu antropocenu. Jest autorką książek: Socjologia wiedzy w Biblii (Nomos 2003), Obraz, który nas zniewala (Universitas 2007), Technonauka w społeczeństwie ryzyka (UMK 2012), Epoka człowieka. Retoryka i marazm antropocenu (PWN 2018, tłum. na ros. 2022, tłum na ukr. 2023, 2019 nominacja do Nagrody im. Długosza, jedna z „20 książek do czytania w XXI wieku”, Lista Międzynarodowego Czytania akcji „Polityki” i Teatru Studio) oraz Uspołecznianie antropocenu. Ekowerwa i ekologizowanie ekonomii (UMK 2023). Członkini Komitetu Prognoz PAN, Rady Ekspertów Koalicji Klimatycznej i Rady Fundacji Edukacji Klimatycznej.**Podcast został zrealizowny dzięki wsparciu European Climate Foundation.

W dwa lata od rozpoczęcia pełnoskalowej agresji Rosji na Ukrainę Dariusz Gzyra wraca do tematu pozaludzkiego wymiaru wojny. Niemal od początku w doniesieniach o niej, jak i spowodowanym nią masowym uchodźstwie, były obecne zwierzęta. Stopniowo jednak ich wizerunki i historie znikały z mediów. Dziś pojawiają się rzadko. W szesnastym – i ostatnim dla Krytyki Politycznej – odcinku podcastu „Ważne nieważne”, sięgniemy do dzienników i wierszy czasu wojny, zawartych w książce „Wojna 2022. Dzienniki, eseje, wiersze” (Centrum Mieroszewskiego, Nowa Polszcza, 2023), żeby odnaleźć w nich ślady zwierząt. W przywoływanych cytatach odnajdziemy wiele wątków, które szerzej omówione są w ramach wykładu Dariusza Gzyry „Pozaludzki wymiar wojny w Ukrainie.” https://www.youtube.com/watch?v=4nXVCL1RS6Y Zachęcamy do polubienia profilu podcastu „Ważne nieważne” na Facebooku https://www.facebook.com/wazneniewazne

Tym razem rozmówczynią Dariusza Gzyry jest Edyta Bystroń, ilustratorka, rysowniczka, autorka komiksów, organizatorka warsztatów. W swojej twórczości porusza zagadnienia z dziedziny szeroko pojętej problematyki społecznej, kwestie związane z niesprawiedliwością systemu władzy czy eksploatacją zwierząt. Aktywnie uczestniczy oraz współtworzy wydarzenia promujące sztukę komiksową w Polsce. Dowiemy się jaki status w środowisku twórców i twórczyń komiksów ma tematyka związana ze zwierzętami i kto tworzy komiksy prozwierzęce. Poznamy przykłady podobnych prac z Polski i ze świata. Prześledzimy różne wątki twórczości Edyty, charakterystyczne elementy jej stylu i techniki, jakie wykorzystuje. Jak działa selfpublishing? Czy twórczość komiksowa wrażliwa na wykluczenie zwierząt może być źródłem dochodu? Czy rysunkowe opowieści musi i powinien poprzedzać solidny research związany z poruszaną tematyką?

Kolejny odcinek podcastu Dariusza Gzyry „Ważne nieważne” to zbiór (niedomkniętych) myśli na temat dopuszczalności wykorzystywania zwłok lub fragmentów zwierząt, w tym ludzi, w ramach sztuki, szczególnie sztuki krytycznej. Czy sztuce wolno w tym względzie więcej niż to ma miejsce w sferach poza nią? A może mniej? Jakie są przykłady wykorzystywania ciał zwierząt w sztuce? Jak artystki motywują sięganie po fragmenty zwłok jako tworzywa sztuki? Jakie cele chcą osiągnąć? Jakie ich uczucia, myśli, wątpliwości temu towarzyszą? Czym jest repodmiotowienie? Czy każde użycie jest nadużyciem? Kiedy jest, a kiedy nie? Co ma do tego szowinistyczna norma społeczna i znormalizowane korzystanie ze zwierzęcych ciał w wielu aspektach życia? Czy sztuka krytyczna sięgająca po zwierzęce ciała, jest wegańska? Czy definicja weganizmu ma sens? Jak mogłaby brzmieć lepsza?

Antybiotykooporność może pojawiać się naturalnie, jednak niewłaściwe i nadmierne stosowanie środków przeciwdrobnoustrojowych w ochronie zdrowia i w weterynarii powoduje wzrost skali tego problemu. Tak, antybiotyki stosowane są w hodowlach zwierząt, szczególnie w tych przemysłowych. Środki te stosowane są nie tylko w przypadkach chorób zwierząt, lecz także w celach profilaktycznych i jako stymulatory wzrostu. O antybiotykooporności, której przyczyną jest także sektor hodowlany, jest ten podcast.

Jak przekonywać do politycznych rozwiązań kryzysu, którego obywatele się boją lub wprost nie przyjmują do wiadomości? Czy widmo katastrofy mobilizuje do działania, a może zamyka nas w gorsecie bezpiecznych, choć błędnych odruchów i przekonań? Kto może opowiedzieć wizję "obwarzanka uzbrojonego" i czy można ją ludziom sprzedać niczym robota kuchennego, polityka lub proszek do prania? O niełatwych wnioskach z badania narracji "obwarzanka uzbrojonego" rozmawia ich autor, Bartosz Matyja z psycholożką społeczną, dr Magdaleną Budziszewską. *** Podcast powstał we współpracy z Fundacją im. Heinricha Bölla w Warszawie. Zawarte w tekście/wywiadzie poglądy i konkluzje wyrażają opinie autorki/rozmówczyni i nie muszą odzwierciedlać oficjalnego stanowiska Fundacji im. Heinricha Bölla.

Trzeci odcinek to próba odpowiedzi na pytanie, dlaczego za miliardami dotacji do szkodliwej produkcji żywności stoją klasyczni poeci z ich naiwnymi wizjami wiejskiej sielanki i czy liczby i prawa biologii wystarczą do przekonania świata o potrzebie zmiany. Słuchajcie podcastu, czytajcie Monbiota – a kotlet, sojowe latte, a nawet lokalny pomidor nigdy nie będą tym samym, co niegdyś. *** Georges Monbiot domaga się rewolucji w dziedzinie, o której myślimy dużo, ale nieczęsto systemowo, a już z pewnością nie politycznie. A przecież to co i jak jemy, a przede wszystkim kto i jak to wszystko produkuje, to sprawa życia i śmierci dla milionów ludzi i ekosystemów Ziemi. Autor książki „Regenesis” https://shorturl.at/eBS13 stawia tezy obrazoburcze: nasze rolnictwo (zwłaszcza hodowla zwierząt na mięso i nabiał) zatruwa przyrodę i przy okazji nas na skalę większą niż przemysł; wiele żywności „ekologicznej” czy „organicznej” niespecjalnie zasługuje na swoje nazwy, a globalny system żywnościowy, który pozwala nam cieszyć się produktami z całego świata i w każdej chwili stoi na krawędzi załamania. Wyjałowione gleby nie pozwolą na dalszy wzrost plonów, a niszowe projekty alternatywnego rolnictwa okazują się często zabawą bogatych i na ich użytek. To wszystko nie znaczy, że katastrofa jest nieuchronna – choć liczba ludzi głodnych od kilku lat znów zaczęła rosnąć. Publicysta słynnego „Guardiana” nie uprawia czarnowidztwa i nie wieszczy apokalipsy. Nie domaga się ascezy, depopulacji Ziemi, ani powrotu do wyśnionej wspólnoty łowców-zbieraczy. Pokazuje za to źródła nadziei, ale też bohaterów i zalążki lepszego świata, w którym dobre plony nie kłócą się z regeneracją natury, a nowoczesne technologie służą człowiekowi, a nie korporacjom. My – Paulina Januszewska i Michał Sutowski – w podkaście Krytyki Politycznej opowiadamy te wątki pasjonującej książki Monbiota, które zachęcą Was do sięgnięcia po całość: skąd zło, co już się robi, by mu zaradzić, ale też co nas powstrzymuje przed całkowitą przebudową systemu żywnościowego.