Podcasty Rzeczpospolitej

Jest czwartek, 21 października, a w najnowszym odcinku „Twój Biznes” Bartłomiej Kawałek podsumowuje najważniejsze wydarzenia gospodarcze. Dziś omówimy wpływ rywalizacji Lidla i Biedronki na polski handel, strategię banków wobec kredytów frankowych, rekordowe zakupy rosyjskiego gazu przez Francję oraz perspektywy dużego IPO na warszawskim parkiecie. Najważniejsze informacje: Lidl i Biedronka zmieniają polski handel – Dyskonty zdobywają coraz większy udział w rynku, co destabilizuje konkurencję i stanowi zagrożenie dla producentów. Marki własne osiągają już 40% sprzedaży w Biedronce, a eksperci przewidują dalszy rozwój tego trendu. Frankowa kontrofensywa banków – Wobec niekorzystnych orzeczeń sądowych, banki pozywają klientów o zwrot kapitału z kredytów frankowych. Liczba pozwów przekroczyła 30 tysięcy. Rekordowe zakupy rosyjskiego gazu przez Francję – Mimo sankcji, Francja importuje rekordowe ilości LNG z Rosji, co budzi kontrowersje w UE. Kolejne IPO na GPW – Chorwacka sieć sklepów Studenac planuje debiut na warszawskiej giełdzie, licząc na 80 mln euro z emisji akcji na rozwój i przejęcia. Zapraszamy do subskrypcji i śledzenia kolejnych odcinków na rp.pl, aby być na bieżąco z najnowszymi analizami i informacjami gospodarczymi!

Najnowszy raport opracowany przez naukowczynie z Uniwersytetu Warszawskiego pokazuje, że aż 49 proc. młodych nauczycieli, którzy uczą mniej niż pięć lat, rozważa zmianę zawodu. Obecnie w polskich placówkach brakuje ok. 20 tys.  pedagogów.   Dlaczego młodzi ludzie nie chcą pracować w szkole? – Tu nie chodzi tylko o pieniądze. To jest także pytanie o warunki pracy, relacje w obrębie tego zakładu pracy, relacje z rodzicami, o kolosalną trudność, z jaką wiąże się dzisiaj wykonywanie tego zawodu. Dziś nie jest to tylko i wyłącznie dydaktyka, ale także cała masa spraw, które jest zobligowany wykonać. Nauczyciel to człowiek do wszystkiego –od wsparcia psychologicznego poprzez bycie rozjemcą w szkole czy w rodzinie aż po organizację różnego rodzaju eventów w gminie, w mieście, w powiecie w postaci akademii z okazji ku czci – mówił gość podcastu „Szkoła na nowo” Sławomir Broniarz, prezes Związku Nauczycielstwa Polskiego.  Związkowiec zwraca uwagę na to, że w ostatnich latach można zauważyć szczególny problem z rodzicami. – Za każdym młodym człowiekiem stoją rodzice, którzy nie zawsze chcą współpracować. Dzisiaj coraz częściej zamieniają się oni w recenzentów, którzy wszystko wiedzą najlepiej – mówił Broniarz. - Szkoła żąda od młodego człowieka zbyt wiele, nie dając mu wiele w zamian. Czy nowe władze w MEN spełniły oczekiwania nauczycieli? Podczas podcastu rozmawialiśmy także o rozwijającym się rynku korepetycji, niskich wynagrodzeniach nauczycieli, uczniach z Ukrainy a także tych, które mają orzeczenie o specjalnych potrzebach edukacyjnych. - Mamy dzieci, które wymagają specjalnej opieki i wiele z nich powinno pójść do szkoły specjalnej. Ale rodzice nie wyrażają na to zgody. Nauczyciel musi sobie z tym poradzić – mówił Broniarz. Jak? Zdaniem Broniarza pomogłoby m.in. zmniejszenie liczebności klas a także wykorzystywanie wszystkich pieniędzy, które szkoła dostaje na takie dziecko, na zorganizowanie dla niego pomocy w nauce. – Dziś z tych pieniędzy często łata się szkolne budżety – mówił Broniarz.  Zapytaliśmy także szefa oświatowych związków zawodowych, czy nowa władza spełniła oczekiwania nauczycieli. – Tu będzie dziewięć sekund milczenia Lewandowskiego – odpowiedział Broniarz.      

Jest środa, 20 listopada, a w najnowszym odcinku „Twój Biznes” Bartłomiej Kawałek omawia najważniejsze wydarzenia gospodarcze. Dziś przyjrzymy się planom Ministerstwa Obrony dotyczącym inwestycji w start-upy, nadchodzącej obniżce składki zdrowotnej, rewolucyjnym zmianom w kwestii jawności wynagrodzeń oraz sytuacji na rynku ETF-ów. Najważniejsze informacje: MON chce inwestować w innowacje – Plany stworzenia funduszu finansującego start-upy rozwijające technologie cywilno-wojskowe spotykają się z pozytywnym odbiorem ekspertów, ale kluczowe będzie unikanie biurokracji i odpowiednie zarządzanie środkami. Obniżka składki zdrowotnej – Rząd przyjął projekt ustawy, który wprowadza niższą minimalną składkę zdrowotną dla przedsiębiorców od 2025 roku. Zmiany obejmą m.in. osoby na skali podatkowej i liniowym PIT. Koniec tajemnicy wynagrodzeń – Projekt ustawy „jasne zarobki” przewiduje obowiązek publikowania widełek płacowych w ofertach pracy, co ma poprawić transparentność rynku pracy i zmniejszyć lukę płacową. ETF-y na GPW – Zniesienie opłat za obrót ETF-ami na warszawskiej giełdzie to pierwszy krok w promowaniu tego segmentu, ale kluczowe będzie wsparcie brokerów. Zapraszamy do subskrypcji i śledzenia kolejnych odcinków na rp.pl, aby być na bieżąco z najnowszymi analizami i informacjami gospodarczymi!  

Jest wtorek, 19 listopada, a w najnowszym odcinku „Twój Biznes” Bartłomiej Kawałek analizuje kluczowe wydarzenia gospodarcze. Omówimy szanse polskich firm na rozwój na Ukrainie, przyspieszenie cyfryzacji nad Wisłą oraz rekordowy eksport niemieckiej zbrojeniówki. Dodatkowo, potwierdzono plany zamrożenia cen prądu na cały 2025 rok. Najważniejsze informacje: ·       Polskie firmy na Ukrainie – Mimo trwającej wojny, polskie przedsiębiorstwa inwestują w Ukrainie, a Polska Agencja Inwestycji i Handlu zgromadziła już ponad 3 tys. firm chętnych do udziału w odbudowie kraju po zakończeniu konfliktu. Kluczowe będą gwarancje UE i mechanizmy wsparcia. ·       Cyfryzacja nabiera tempa – Średnie firmy w Polsce zanotowały wzrost cyfryzacji w indeksie DIGI do 2,3 pkt, ale w dużych przedsiębiorstwach wynik spadł do 2,5 pkt. Branża motoryzacyjna pozostaje liderem transformacji cyfrowej. ·       Rekordowy eksport niemieckiej zbrojeniówki – Niemcy wyeksportowały broń o wartości 11 mld euro do końca października, głównie na Ukrainę i do krajów takich jak Turcja czy Arabia Saudyjska, korzystając z liberalizacji zasad eksportu. ·       Mrożenie cen prądu na 2025 rok – Potwierdzono plany zamrożenia cen energii elektrycznej w 2025 roku. Ostateczny poziom stawek zostanie ustalony przez Ministerstwo Finansów, a projekt zakłada usprawnienie wypłat rekompensat dla MŚP. Zapraszamy do subskrypcji i śledzenia kolejnych odcinków na rp.pl, aby być na bieżąco z najnowszymi analizami i informacjami gospodarczymi!  

Jak wygląda praca fotografa politycznego od kuchni? W dzisiejszym odcinku Michał Kolanko rozmawia z Łukaszem Kamińskim, fotografem, który przez lata uwieczniał polityków, w tym prezydenta Bronisława Komorowskiego, podczas kampanii i codziennej pracy. Praca fotografa politycznego to nie tylko robienie zdjęć, ale także oddawanie emocji, dokumentowanie kluczowych momentów i współtworzenie wizerunku. W pierwszej takiej rozmowie Łukasz Kamiński – fotograf m.in. prezydenta Bronisława Komorowskiego, Władysława Kosiniaka-Kamysza dzieli się swoimi doświadczeniami, zdradza kulisy prezydenckich sesji i opowiada o wyzwaniach związanych z fotografią w kampaniach wyborczych. W nowym odcinku „Pałacu Prezydenckiego” Kamiński opowiada, jak jego zawód zmienił się od czasu prezydentury Baracka Obamy, którego legendarny fotograf Pete Souza wyznaczył nowe standardy w uwiecznianiu polityków. „Zdjęcia to nie tylko dokumentacja – to sposób na pokazanie człowieczeństwa polityka,” mówi Kamiński. Szczególne znaczenie ma uwiecznianie emocji, które „nie zawsze da się ukryć, zwłaszcza w kampaniach.” Podczas sesji wszystko musi być dopięte na ostatni guzik. Kamiński opisuje, jak przed kluczową konwencją Władysława Kosiniaka-Kamysza w Rzeszowie przyjechał dwa dni wcześniej, aby zaplanować kadry. „Fotografia powstaje najpierw w głowie – zanim nacisnę spust migawki, wiem, co chcę uchwycić,” podkreśla. W dobie Instagrama i memów praca fotografa politycznego nabiera nowego wymiaru. „Czarno-białe zdjęcia przyciągają uwagę w świecie zalanym kolorami,” zauważa Kamiński, tłumacząc, że to klasyka pozwala skupić się na emocjach i szczegółach. W rozmowie też poruszono temat nowych trendów w polityce i mediach społecznościowych. Czy rozwój technologii i coraz lepsze aparaty w smartfonach zmienią zawód fotografa? Kamiński uważa, że zdjęcia polityków robione przez profesjonalistów wciąż będą kluczowe. „Im bliżej fotograf jest polityka, tym ciekawszy materiał powstaje,” podsumowuje. Podcast „Pałac Prezydencki” ukazuje się co poniedziałek – aż do wyborów prezydenckich w maju 2025 roku.    Planowanie i wyczucie chwili – sekret dobrego zdjęcia

Jest poniedziałek, 18 listopada, a w najnowszym odcinku „Twój Biznes” Bartłomiej Kawałek analizuje najważniejsze wydarzenia gospodarcze ostatnich dni. Przyglądamy się kryzysowi w sektorze motoryzacyjnym, decyzjom Unii Europejskiej dotyczącym finansowania zbrojeniówki oraz korekcie cen mieszkań w Polsce. Sprawdzamy również, jak rosyjskie nawozy wpływają na sytuację Grupy Azoty. Najważniejsze informacje: Fala zwolnień w automotive – W polskich zakładach branży motoryzacyjnej zapowiadane są masowe redukcje etatów. Do końca roku Magneti Marelli zwolni 1/3 załogi w Bielsku-Białej, a MA Polska przeprowadza zwolnienia w Tychach i Kielcach. UE dofinansuje zbrojeniówkę, ale nie w Polsce – Mimo listu intencyjnego dotyczącego zakupu zestawów Piorun, polski projekt znalazł się na liście rezerwowej w unijnym programie EDIRPA. Główne środki trafią do niemieckich producentów. Ceny mieszkań spadają – W siedmiu polskich miastach odnotowano spadek cen nowych mieszkań. To efekt wyższej podaży i mniejszej zdolności kredytowej Polaków, co zmniejsza popyt. Grupa Azoty walczy o przetrwanie – Zadłużenie netto spółki wynosi niemal 11 mld zł, a rosnący import rosyjskich nawozów ogranicza rentowność. Przyszłość zależy od akceptacji planu restrukturyzacji przez banki. Zapraszamy do subskrypcji i śledzenia kolejnych odcinków na rp.pl, aby być na bieżąco z najnowszymi analizami i informacjami gospodarczymi!

Jak prawybory wpłyną na Koalicję Obywatelską? Jak PiS chce rozstrzygnąć dylemat kandydata na prezydenta? Czy powrót Donalda Trumpa międzynarodową scenę polityczną pomoże polskiej prawicy, czy stanie się dla niej problemem szybciej, niż się ktokolwiek spodziewał? – na te pytania w najnowszym odcinku podcastu „Polityczne Michałki” odpowiedzi szukają Michał Szułdrzyński i Michał Kolanko  Już wiadomo, że prawybory w KO odbędą się w piątek 22 listopada. Wyniki będą znane po zakończeniu głosowania. W ostatnich dniach doszło do dalszej eskalacji napięcia między Sikorskim a Trzaskowskim, a raczej między ich obozami. – W PO nie podoba się, że do spraw partii wtrącają się ludzie spoza, czyli Roman Giertych i Michał Kamiński – mówił Michał Kolanko. I to może mieć wpływ na wynik nadchodzącego głosowania. Jak zauważa Michał Szułdrzyński, decyzja o prawyborach w KO, „to decyzja lidera partii. I może być intepretowana jako cedowanie przez niego odpowiedzialności”, ale i jednocześnie sukces politycznej szarży Radosława Sikorskiego. Prawybory niosą konsekwencje: szanse i ryzyka. – Mandat kandydata z prawyborów jest mocniejszy. Sikorski jednak wbija szpile coraz mocniej, co budzi obawy o wykorzystanie tych jego argumentów później przez PiS w kampanii – dodaje Kolanko.    PiS i wybór kandydata – chaos czy strategia? Również PiS zmaga się z problemem wyboru kandydata na prezydenta. Główni pretendenci to Przemysław Czarnek, Tobiasz Bocheński i Karol Nawrocki. Jak zauważa Kolanko, „każdy z nich ma swoje wady i zalety, ale żaden nie jest idealnym wyborem”. Czarnek, choć najbardziej doświadczony z całej trójki, budzi kontrowersje w elektoracie umiarkowanym, zaś Nawrocki i Bocheński muszą budować swój wizerunek niemal od zera. Jak zauważył Szułdrzyński, „próby zdominowania medialnej uwagi przez KO w postaci prawyborów zmusiły PiS do rozważenia ogłoszenia swojego kandydata wcześniej, niż planowano”. Rywalizacja między liderami stawki w PiS jest jednak nadal niepewna i może przyczynić się do dalszej destabilizacji partii oraz kolejnych frakcyjnych gier.  Donald Trump i polska prawica – ryzyko czy szansa? Ostatnia część rozmowy poświęcona jest wpływowi Donalda Trumpa na PiS i polską politykę. „PiS przypisało wielkie znaczenie powrotowi Trumpa, co sprawia, że są z nim na dobre i na złe związani” – komentuje Kolanko. Obaj prowadzący zastanawiają się, czy kontrowersyjne decyzje personalne nowej administracji Trumpa, takie jak nominacje zwolenników teorii spiskowych, mogą zaszkodzić polskiej prawicy - Bycie w bliskiej relacji z Trumpem to ryzyko dla PiS, szczególnie jeśli jego decyzje dotyczące wojny na Ukrainie nie przypadną Polakom do gustu – dodaje Kolanko. Przyznaje jednak, że ewentualna wizyta Trumpa w Polsce przed wyborami prezydenckimi w maju 2025 może być ważnym wydarzeniem, które PiS będzie próbował wykorzystać propagandowo.

Jest piątek, 15 listopada, a w najnowszym odcinku „Twój Biznes” Bartłomiej Kawałek podsumowuje kluczowe wydarzenia gospodarcze. Dzisiaj omówimy rosnące ceny w sklepach i ich wpływ na konsumpcję, ambitne plany polskiego giganta CCC oraz rozwój współpracy Orlenu z Synthosem w zakresie małych reaktorów jądrowych. Przyjrzymy się również finalizacji umowy UE z Mercosurem i jej potencjalnym skutkom dla gospodarki. Najważniejsze informacje: Drożyzna uderza w portfele – W październiku ceny w sklepach wzrosły o 5,4% rok do roku. Najbardziej podrożały owoce, słodycze i napoje. Ekonomiści ostrzegają, że ograniczenie konsumpcji może wpłynąć na spowolnienie wzrostu PKB. Orlen i Synthos zacieśniają współpracę nad SMR – Wspólna budowa małych reaktorów jądrowych (BWRX-300) nabiera tempa. Pierwsza jednostka może powstać już w 2030 roku. CCC stawia na ekspansję – Grupa zamierza potroić liczbę sklepów i mocniej wejść na rynek odzieżowy. Modivo stanie się centralną platformą e-commerce spółki. UE bliżej porozumienia z Mercosurem – Umowa handlowa z krajami Ameryki Południowej budzi kontrowersje. Rolnicy obawiają się konkurencji, podczas gdy europejski przemysł liczy na nowe możliwości handlowe. Zapraszamy do subskrypcji i śledzenia kolejnych odcinków na rp.pl, aby być na bieżąco z najnowszymi analizami i informacjami gospodarczymi!

Publikacja dostępna w serwisie rp.pl Zachęcamy do wykupienia subskrypcji w naszym serwisie. Autor tekstu: Tomasz Krzyżak Czyta Cezary Szymanek

Jest czwartek, 14 października, a w najnowszym odcinku „Twój Biznes” Bartłomiej Kawałek podsumowuje kluczowe wydarzenia gospodarcze. Dzisiaj przyjrzymy się sytuacji na rynku pracy, rozwojowi polskiego eksportu zbrojeniowego oraz trendom na Giełdzie Papierów Wartościowych. Ponadto poznaliśmy zwycięzców XX edycji Rankingu Samorządów Rzeczpospolitej, gdzie najwyższe miejsca zajęły Dąbrowa Górnicza, Łeba i gmina Skalmierzyce. Najważniejsze informacje: Rośnie liczba ofert pracy – W październiku na polskich portalach rekrutacyjnych opublikowano o 12% więcej ofert niż rok temu. Poszukiwani są głównie specjaliści IT, inżynierowie oraz specjaliści z sektora logistyki. Eksport Piorunów – Polski przemysł zbrojeniowy przyciąga uwagę krajów europejskich. Norwegia, Litwa i Estonia planują zakup polskich wyrzutni Piorun, dzięki czemu Polska oraz jej partnerzy zyskają premię finansową z unijnego programu EDIRPA. Problemy i prymusi na GPW – Mimo trudnych warunków rynkowych niektóre spółki na GPW, takie jak Forte, Dino i Bank Millenium, notują solidne wzrosty, co chroni je przed spadkami widocznymi w indeksie WIG20. InPost wychodzi poza granice Polski – Nowa usługa pozwoli klientom wysyłać paczki między paczkomatami w Polsce a sześcioma krajami europejskimi, z konkurencyjnymi cenami dostawy. Zapraszamy do subskrypcji i śledzenia kolejnych odcinków na rp.pl, aby być na bieżąco z najnowszymi analizami i informacjami gospodarczymi!

Szkoła w Hrubieszowie walczy o dodatkowe pieniądze, by kształcić w nowych i potrzebnych na rynku zawodach. Być może wykształci także budowniczych dronów. - Kształcenie zawodowe jest drogie. To co otrzymujemy z budżetu państwa wystarcza na opłacenie nauki i wynagrodzeń dla nauczycieli. Ale jeśli chcemy mieć nowocześnie wyposażone pracownie, musimy te środki zdobyć na własną rękę – mówi w podcaście „Szkoła na nowo” Joanna Wieczorek-Smerdel, p.o. dyrektora Zespołu szkół nr 1 w Hrubieszowie.  Więcej pieniędzy to nowe możliwości kształcenia uczniów Jak opowiada, w szkole w której pracuje, udało się zdobyć ponad milion złotych na modernizacje pracowni i dodatkowe kursy czeladnicze dla uczniów. - Chcielibyśmy, żeby nasi uczniowie oprócz tych zawodów, w których kształcimy, mieli również możliwość zdobycia innych, dodatkowych kwalifikacji, których u nas nie ma – tłumaczy nasza rozmówczyni.   Co powstanie w ramach tych pozyskanych środków? – Przeznaczymy je m.in. na pracownię kosmetyczną, pracownię wizażu, pracownię fryzjerska z modułem przedłużania włosów ale też pracownię cukierniczą. Będzie też pracownia monoporcji cukierniczych. Również pracownia do lakiernictwa i do blacharstwa. My kształcimy w pokrewnych zawodach, więc będą to dla naszych absolwentów dodatkowe uprawnienia ważne na rynku pracy – tłumaczy Wieczorek-Smerdel. – Bardzo mi też zależało na tym, by te projekty powstawały w porozumieniu z uczniami i uczennicami. By robić to, czego oni rzeczywiście potrzebuje.  Dlatego zanim zaczęłam pisać wniosek, przeprowadziłam diagnozę wśród swoich uczniów. Poprosiłam, by wskazali, jakie zawody chcieliby wykonywać w przyszłości. Wskazali właśnie te, o których wcześniej powiedziałam. I dopiero na podstawie tej diagnozy przygotowałam i złożyłam wniosek – mówi dyrektorka szkoły.  Rozmówczyni tłumaczy, że obecnie starają się także o dofinansowanie na uruchomienie nowego kierunku związanego z budową, naprawą i pilotażem dronów. Zawody te mogą być bardzo popularne w miejscowościach przygranicznych. Szkoła myśli także o kształceniu w zawodzie technik urządzeń odnawialnych. 

Jest środa, 13 listopada, a w najnowszym odcinku „Twój Biznes” Bartłomiej Kawałek przedstawia najświeższe wieści gospodarcze. Dzisiejsze tematy obejmują rosnące obawy o przerwy w dostawach prądu w Polsce, pesymistyczne prognozy dla branży motoryzacyjnej w Europie oraz rekordowe notowania Bitcoina. Dowiedz się, jak wprowadzenie funduszy wojskowych wpłynie na wsparcie regionalne oraz o rosnącym uzależnieniu Europy od dostaw rzadkich minerałów. Najważniejsze informacje: Przyszłość sektora motoryzacyjnego niepewna – Raport pokazuje, że polscy producenci motoryzacyjni przewidują spadek zatrudnienia, obawiając się konkurencji i automatyzacji. Braki energii elektrycznej na horyzoncie – Raport PSE wskazuje na potencjalne niedobory mocy w Polsce, które mogą wymagać szybkich decyzji legislacyjnych. Bitcoin zyskuje na wartości – Kryptowaluta osiąga nowe rekordy, napędzana nadziejami inwestorów na sprzyjające zmiany w amerykańskim podejściu do kryptowalut. Zmiana polityki funduszy regionalnych – Komisja Europejska rozważa przekierowanie części funduszy spójności na potrzeby wojskowe, co wywołuje kontrowersje wśród europarlamentarzystów. Rekordowy udział OZE w Niemczech – Niemieckie odnawialne źródła energii w tym roku przekroczyły 45% udziału w miksie energetycznym, choć kraj wciąż zmaga się z wysokimi kosztami energii. Zapraszamy do subskrypcji i śledzenia kolejnych odcinków na rp.pl, aby być na bieżąco z najnowszymi analizami i informacjami gospodarczymi!

Jest wtorek, 12 listopada, a w najnowszym odcinku „Twój Biznes” Bartłomiej Kawałek przedstawia przegląd najważniejszych wydarzeń gospodarczych. Dowiesz się, jakie wyzwania stoją przed małymi przedsiębiorstwami w Polsce, o rządowym planie zamrożenia cen energii oraz o tym, jak amerykańskie firmy reagują na zapowiedź ceł na produkty z Chin. Przyjrzymy się również rosnącemu popytowi na auta oraz kolejnym wzrostom cen żywności na świecie. Najważniejsze informacje: Małe firmy w Polsce zmagają się z rosnącymi kosztami – Przedsiębiorcy najbardziej obawiają się wzrostu składek i kosztów prowadzenia działalności. Premier Donald Tusk o zamrożeniu cen energii – Rząd zapowiada zamrożenie cen na przyszły rok, co może wpłynąć na postrzeganie Zielonego Ładu. Amerykańskie firmy reagują na plany Trumpa – Przedsiębiorstwa zabezpieczają się przed możliwymi cłami na produkty z Chin, przenosząc produkcję do innych krajów. Wzrost zainteresowania zakupem aut – Obawy przed nadchodzącymi podwyżkami cen aut napędzają popyt na samochody w Polsce. Ceny żywności ponownie w górę – Największe wzrosty dotyczą olejów roślinnych, co wpływa na globalny rynek żywności. Zapraszamy do subskrypcji i śledzenia kolejnych odcinków na rp.pl, aby być na bieżąco z najnowszymi analizami i informacjami gospodarczymi!

W najnowszym odcinku „Komisji Kultury” rozmawiam z pisarzem Wojciechem Chmielewskim o twórczości noblisty Jona Fossego. Czy literatura może być doświadczeniem mistycznym? Czy możliwe jest pisanie o sobie bez obnażania się? A może w pełni zrozumieć pisarza da się tylko poprzez znajomość jego biografii? Te i inne pytania postawiłem mojemu rozmówcy, by pomóc słuchaczom zgłębić świat jednego z najciekawszych współczesnych pisarzy. W tym odcinku rozkładamy na czynniki pierwsze twórczość laureata literackiego Nobla z 2023 r., a impulsem do rozmowy jest polska premiera książki „Ja to ktoś inny” – drugiej części cyklu „Septologia”. Bodaj największego osiągnięcia prozatorskiego Norwega, za które był także dwukrotnie nominowany do International Man Booker Prize w latach 2020 i 2022. Fosse w wywiadach porównuje proces pisania do modlitwy, wewnętrznego dialogu i zarazem ucieczki od samego siebie ku czemuś wyższemu. Czy takie porównanie jest dla współczesnego odbiorcy przekonujące? Czy w erze laicyzacji literatury, kiedy pisarzy rzadko kiedy drążą religijne rozterki, jest jeszcze miejsce na literaturę metafizyczną? Chmielewski tłumaczy, że w prozie Fossego nie chodzi o anegdoty czy fabularne twisty – to bardziej doświadczenie duchowe. W rozmowie porównujemy pisarstwo Norwega do twórczości Franza Kafki czy Samuela Becketta, a nawet do mistyków: św. Jana od Krzyża czy Mistrza Eckharta. Fenomen Jona Fossego, katolika i mistyka, którego ceni zlaicyzowany świat Fosse, choć inspiruje się klasykami, wytycza swoją unikalną ścieżkę – jego styl to zapętlony monolog, zdania są długie, znaki przestankowe stawiane oszczędne, postacie mają swoje liczne odbicia, a sytuacje warianty, które są raz po raz przeżywane przez narratora na nowo – jakby Fosse chciał powiedzieć, że rzeczywistość i tożsamość człowieka tylko z pozoru jest spójna. Razem z Wojciechem Chmielewskim bronimy go przed zaszufladkowaniem jako autora tylko dla krytyków i koneserów literatury eksperymentalnej. Zdaniem mojego rozmówcy Fosse to pisarz, który, choć wymagający, potrafi wciągnąć czytelnika jak rwący strumień. Wystarczy wejść w ten świat bez uprzedzeń – wtedy Fosse daje niezrównaną satysfakcję, a jego książki stają się wyzwaniem, które przynosi autentyczną radość. W jednym z najważniejszych zdań swojej mowy noblowskiej Norweg wyznał, że czasem obawia się, że jego teksty mogą pogłębiać samobójcze myśli u czytelników w trudnych chwilach. Jednak gdy słyszy, że jego książki pomogły komuś przetrwać ciężkie momenty, zyskuje pewność, że literatura naprawdę może ocalać. Na pewno też uratowała samego autora „Ja to ktoś inny”, kiedy kilkanaście lat temu zmagał się z alkoholizmem i wewnętrznym zagubieniem. Czy Jon Fosse jest pisarzem dla każdego czy tylko dla koneserów? Żeby nie było zbyt sielankowo, poszukałem też głosów krytycznych na temat „Septologii” i skonfrontowałem ceniącego Fossego Wojciecha Chmielewskiego z opinią Kingi Dunin (Krytyka Polityczna). Jak odniósł się do zarzutów o kiczowatości i pisarstwie teologicznym? Zapraszam do odsłuchania nowego odcinka „Komisji Kultury”, aby się o tym przekonać.

W podcaście „Posłuchaj Plus Minus” rozmawiamy o interesujących i zajmujących, szeroko dyskutowanych zagadnieniach na kanwie tekstów z bloku głównego najnowszego numeru „Plusa Minusa”. Bo zawsze warto wiedzieć więcej. W dzisiejszym odcinku zadamy bardzo ważne i niecierpiące zwłoki pytanie. Polska bowiem przetrwała, ale – co dalej? Czy nasza tożsamość ma szansę uchować się we współczesnym świecie? A może należałoby o niej zapomnieć, gdyż nie ma po co ciągle oglądać się na przeszłość. Albo wręcz przeciwnie – trzeba nieustannie o niej przypominać, ponieważ stanowi niezatarte dziedzictwo istotne dla całej Europy. Jednak czy na pewno polskiej tożsamości nie trzeba dostosować do wymogów nowoczesności? Odpowiedź na te wszystkie pytania z pewnością nie jest prosta. Widzimy jednak wyraźnie, że pomimo globalizacji i postępującego ujednolicenia społeczeństw uczucia patriotyczne jeszcze od czasu do czasu rozgrzewają nasze serca. Już za chwilę na Marszu 11 Listopada w Warszawie mogą wybuchnąć zamieszki. Paradoksalnie wydaje się, że każdemu są one na rękę, przynajmniej w kontekście bieżącej polityki. Niemniej wygląda na to, że Polacy potrzebują przestrzeni na to, aby cieszyć się z tego, że odzyskali suwerenne państwo. Ale takiej prawdziwej, a nie ugrzecznionej i pozbawionej narodowej symboliki. Niemniej, czy potrafimy jeszcze świętować razem, bez politycznych podziałów. Niestety wygląda na to, że z dnia na dzień staje się to coraz bardziej niemożliwe.  Gościem Darii Chibner była Estera Flieger – dziennikarka, publicystka A jakie teksty stanowiły tło dla naszej rozmowy? Estera Flieger autorka tekstu otwierającego numer „Plusa Minusa” sięgnęła do słynnej polskiej powieści – „Lalki” Prusa – by przed Świętem Niepodległości w niebanalny sposób opowiedzieć, czym jest owa niepodległość. A także zapytać o to, jaka Polska jest warta poświęceń? Próbę odpowiedzi na to pytanie znajdą też państwo w rozmowie z nowym szefem Muzeum Historii Polski Marcinem Napiórkowskim. Ten błyskotliwy naukowiec spiera się z dociekliwym, nieodpuszczającym łatwo dziennikarzem Piotrem Zarembą, który ów wywiad przeprowadził. Bardzo zachęcam do przeczytania! Oraz do zastanowienia się nad tym, jak państwo odpowiedzieliby na postawione tam pytania.   Ponadto w najnowszym numerze „Plusa Minusa” znajdą państwo jeszcze wiele innych, smakowitych tekstów. Przykładowo Marcin Łuniewski pisze o tym, jak izraelski wywiad i ich służby stały się najlepsze na świecie, choć to wcale nie pomoże w tym, aby zaprowadzić pokój na Bliskim Wschodzie. Marek Oramus sięga do wznowionej powieści Lema „Niezwyciężony”, a Marcin Kube rozmawia z toczącą nieustające boje w mediach społecznościowych argentyńską pisarką Claudią Piñeiro. Natomiast Adam Podlewski pisze o uniwersum gier z serii „Halo”, która 20 lat temu na zawsze zmieniła świat elektronicznej rozrywki. Ciekawe, czy do jednego z tych dzieł sięgną w przyszłości publicyści, by opisać losy Polski albo wybory któregoś z następców Trumpa?

Czy sukces Donalda Trumpa zmieni polską politykę? Co dalej z kandydatem PiS na prezydenta? Eskalacja rywalizacji Sikorski-Trzaskowski. I jakie wnioski siły polityczne wyciągają po tym, co wydarzyło się w Stanach? - to najważniejsze tematy nowego odcinka podcastu "Polityczne Michałki".   Zwycięstwo Donalda Trumpa odbiło się szerokim echem także w Polsce, a PiS widzi w tym szansę na odwrócenie swojej sytuacji i wsparcie dla przyszłych działań. Entuzjazm polityków PiS wokół wygranej Trumpa wyraża się w ich głębokim przekonaniu, że nowy-stary prezydent USA może dać polskiej prawicy „polityczne paliwo”.  - PiS liczy na to, że Donald Trump strategicznie zmieni ich położenie - mówi w podcaście Michał Kolanko. Rozmówcy zauważają, że polska polityka i politycy chętnie szukają inspiracji w USA, lecz podkreślają, że ślepe kopiowanie amerykańskich strategii może okazać się ryzykowne, zwłaszcza na krótką metę i pod wpływem emocji. PiS jednocześnie mocno przegrzewa ten temat. - Rzeczywistość przerosła moje oczekiwania. Owacje na stojąco i posłowie PiS skandujący Donald Trump, Donald Trump przebili wszystko, czego się mogłem spodziewać. Potem mieliśmy Dominika Tarczyńskiego, który zameldował, że doniósł na Donalda Tuska i Radosława Sikorskiego" - mówił Michał Szułdrzyński.  W drugiej części odcinka „Rzecz w tym” Kolanko i Szułdrzyński przyglądają się wewnętrznym rozgrywkom w Prawie i Sprawiedliwości, które mierzy się z wyzwaniem znalezienia odpowiedniego kandydata na prezydenta. Z jednej strony partia rozważa postawienie na polityka, który wzbudzi emocje podobne do tych, jakie wywołuje Trump. Z drugiej jednak, ciągła rotacja kandydatur takich jak Przemysław Czarnek, Mariusz Błaszczak czy Karol Nawrocki  pokazuje brak jednoznacznego faworyta. Kolanko zauważa, że w PiS jest po prostu jest kłopot, bo "gdyby był jasny wybór, już by został ogłoszony”, sugerując, że przeciągające się decyzje mogą wynikać z wewnętrznych podziałów i napięć między frakcjami. Jednym z wyzwań jest pogodzenie twardej, konserwatywnej linii partii z oczekiwaniami umiarkowanego elektoratu skoncentrowanego bardziej np. na gospodarce.  Zdaniem rozmówców bardziej radykalne nazwiska, choć popularne wśród twardych zwolenników, mogą zniechęcić część społeczeństwa, i jednocześnie zmobilizować znaczną część wyborców rywali PiS. A trudności w wyłonieniu jednego kandydata mogą osłabiać partię przed kluczową kampanią. Kolanko i Szułdrzyński podsumowują, że przeciągające się decyzje i „pół roku jałowej dyskusji” wyraźnie pokazują, jak skomplikowana stała się wewnętrzna sytuacja w PiS.  W trzeciej części podcastu Kolanko i Szułdrzyński analizują sytuację Koalicji Obywatelskiej, która staje przed dylematem wyboru kandydata na prezydenta. Rywalizacja między Rafałem Trzaskowskim a Radosławem Sikorskim budzi emocje zarówno w partii, jak i wśród wyborców. Trzaskowski, wcześniej naturalny faworyt, cieszy się rozpoznawalnością i poparciem, ale coraz częściej pojawiają się głosy, że Sikorski mógłby lepiej sprawdzić się w obecnych warunkach, zwłaszcza po wygranej Trumpa. Prowadzący zauważają, że Tusk nie przerywa w żaden sposób - mimo wielu okazji - coraz ostrzejszej gry między Sikorskim a Trzaskowskim. - To oznacza, że zapewne do tej chwili uważa, że ta rywalizacja nie szkodzi partii i jej szansom w wyborach w 2025 roku. Tusk musi doskonale zdawać sobie sprawę ze stawki tych wyborców, jako wytrawny polityk - mówi Kolanko. W sobotę odbędzie się posiedzenie zarządu PO, które poświęcone będzie m.in. właśnie kwestii kandydata na prezydenta. 

Jest piątek, 8 października, a w najnowszym odcinku „Twój Biznes” Bartłomiej Kawałek przedstawia przegląd kluczowych wydarzeń gospodarczych. Dziś dowiesz się, jak chińska konkurencja wpływa na rynek kurierski, o politycznych i gospodarczych wyzwaniach w Niemczech oraz problemach Orlenu z projektem Olefiny III. Porozmawiamy też o trudnej sytuacji gospodarczej Rosji i możliwych zmianach w inwestycjach zbrojeniowych. Najważniejsze informacje: Kurierzy obawiają się chińskiej konkurencji – Wzrost udziału chińskich platform e-commerce może zmienić rynek przesyłek w Europie, a firmy kurierskie mają obawy co do nadchodzących zmian. Niemcy w politycznym zawirowaniu – Presja na rozpisanie przyspieszonych wyborów rośnie po rozpadzie koalicji rządzącej. Problemy z inwestycją Olefiny III – PKN Orlen musi dostosować plany inwestycyjne, gdyż obecny projekt okazuje się znacznie droższy niż przewidywano. Rosyjska gospodarka w tarapatach – Rosja zmaga się z niedoborem siły roboczej i wycofywaniem się zagranicznych firm produkcyjnych, co pogarsza jej sytuację ekonomiczną. Zapraszamy do subskrypcji i śledzenia kolejnych odcinków na rp.pl, aby być na bieżąco z najnowszymi analizami i informacjami gospodarczymi!

Jest czwartek, 7 października, a w najnowszym odcinku „Twój Biznes” Bartłomiej Kawałek przynosi kluczowe wieści gospodarcze. Dziś usłyszysz o gospodarczym planie Donalda Trumpa, wyzwaniach z pierwszą elektrownią jądrową w Polsce, szansach wynikających z dekarbonizacji dla gospodarki oraz wzroście znaczenia amerykańskiego sektora zbrojeniowego. Najważniejsze informacje: Plan Trumpa dla gospodarki USA – Obietnice podatkowe i protekcjonistyczne działania mogą wzmocnić amerykański przemysł, ale wywołują obawy o ich wpływ na europejskie gospodarki. Opóźnienia przy budowie elektrowni jądrowej w Choczewie – Problemy z harmonogramem i braki kadrowe mogą wpłynąć na terminowość projektu. Dekarbonizacja jako impuls dla Polski – Według Banku Światowego, zerowa emisja netto do 2050 roku mogłaby zwiększyć wzrost PKB o 4% i poprawić konkurencyjność kraju. Silne wsparcie dla amerykańskiego przemysłu zbrojeniowego – Polska stała się głównym klientem amerykańskich firm, a Trump prawdopodobnie kontynuowałby promowanie amerykańskiej zbrojeniówki. Zapraszamy do subskrypcji i śledzenia kolejnych odcinków na rp.pl, aby być na bieżąco z najnowszymi analizami i informacjami gospodarczymi!

Będąc dyrektorem szkoły czuję się tak, jakbym siedział na takiej bombie, która prędzej czy później, ale kiedyś wybuchnie. Choć szkoła, w której pracuję jest bardzo fajna – mówi Jarosław Pytlak, nauczyciel, dyrektor Zespołu Szkół STO na warszawskim Bemowie, autorem bloga „Wokół szkoły”.      - Zmiany dotyczące zakazu zadawania prac domowych oceniam bardzo źle. Brałem udział w konsultacjach tego projektu i nigdy nie ukrywałem swoich poglądów – mówi w podcaście „Szkoła na nowo” Jarosław Pytlak. Jak tłumaczył nauczyciel, jest to urzędnicza ingerencja w metodykę nauczania. – Jeśli ta metodyka na tym etapie jest już właściwa, czy może należy ją zmienić. Takie paznokciowe metody działania nie są dobre, bo zrównują wszystkich nauczycieli - zarówno tych artystów zawodu, i tych rzemieślników i tych, którym należałoby pomóc – zaznaczał Pytlak.  Rozmówca podkreślał także, że decyzja o wycofaniu prac domowych, co było jej ogromną wadą, była motywowana politycznie. – 95 proc. opinii, które wpłynęły do ministerstwa o projekcie tego rozporządzenia, było negatywne. Ale zostały zignorowane, bo plan polityczny był taki, że ma nie być prac domowych, ponieważ zostało to obiecane wyborcom – mówił Pytlak.  Reforma oświaty jest bardzo trudna do przeprowadzenia Dyrektor szkoły STO na Bemowie zwracał także uwagę na to, że szkoły nie da się zreformować szybko a zapowiadane przez Ministerstwo Edukacji Narodowej zmiany nie naprawią systemu oświaty. - Edukacja jest bardzo skomplikowaną dziedziną. Każdy uczeń jest inny a jednocześnie szkoła jest takim miejscem, gdzie uczą się rożni ludzie. Nie sposób jest w klasie każdemu poświęcić indywidualnie naukę. I stoimy w rozkroku, bo nauczyciele widzą, że mogą być jak koń w „Folwarku zwierzęcym” i pracować coraz ciężej, ale i tak nie będzie z tego efektu – mówił Pytlak.  W rozmowie podkreślał także, że ogromnym błędem była likwidacja gimnazjów. - Ja nigdy nie daruję Annie Zalewskiej likwidacji gimnazjów – podkreślał Pytlak.

W specjalnym wydaniu podcastu "Polityczne Michałki" Michał Szułdrzyński i Michał Kolanko analizują pierwsze wyniki z USA i spodziewane konsekwencje wygranej Donalda Trumpa. A także skutki tej wygranej dla polskiej polityki, PiS i koalicji rządzącej. Zaczyna się nowa globalna rzeczywistość - to jeden z wniosków z tego odcinka. Według rozmówców, niepowodzenie Kamali Harris było związane z koncentracją na atakach wobec Trumpa, a nie przedstawieniem wizji przyszłości. W efekcie, jak mówi Michał Kolanko, „Demokraci muszą przeprowadzić wewnętrzny rachunek sumienia”, by dostosować swój przekaz. Trump, postawiwszy na polaryzację, odniósł sukces - polaryzacja w USA ma głębokie korzenie. Kolanko podkreśla też, że wygrana Trumpa jest też wyzwaniem dla Partii Demokratycznej, której progresywne postulaty okazały się niewystarczające. Demokraci muszą teraz zwrócić uwagę na potrzeby klasy średniej, bardziej dotkniętej inflacją i kryzysem gospodarczym. Szułdrzyński i Kolanko analizują też wpływ sukcesu Trumpa na polską politykę, pozycję Andrzeja Dudy i kampanię prezydencką. - Dla prezydenta Dudy dobre relacje z Trumpem to miecz obosieczny - mówił Kolanko. Szułdrzyński i Kolanko są zgodni, że wygrana Republikanów w USA może mieć wpływ na dynamikę kampanii w Polsce, przede wszystkim na dylematy, które w sprawie kandydata ma PiS. Więcej na stronie: rp.pl Twitterze: twitter.com/rzeczpospolita Facebooku: facebook.com/dziennikrzeczpospolita Linkedin: linkedin.com/company/rzeczpospolita/