Pogawędnik Filozoficzny

<p>Gadamy o filozofii i jej okolicach. Rzeczowo, ale nie zawsze w akademickim tonie. Serio, ale nie bardzo poważnie. W duchu pogawędki, niekoniecznie konwersatorium.<br /><br />Pogawędnik redagują pracownicy Instytutu Filozofii UMK: Marcin T. Zdrenka i Adam Grzeliński przy współpracy Piotra Domerackiego,<br />wspierani przez wspólnotę osób zaprzyjaźnionych z toruńską filozofią.<br /><br />Główny motyw graficzny podkastu - Nikodem Pręgowski. <br />Główny temat muzyczny - Waldemar Bata. </p><p>Pomysłodawca nazwy - Stanisław Zdrenka.<br /><br /></p>

ZAPOWIEDŹ – O pierwszych dniach wojny. Zapiski z charkowskiego uniwersytetu | PF 168

29 grudnia, w ostatnim odcinku Pogawędnika Filozoficznego w roku 2025 porozmawiamy z docent Zofią Butko, prodziekan Wydziału Filologicznego ds. współpracy z zagranicą Charkowskiego Uniwersytetu Narodowego im. Wasyla Karazina. Głównym tematem rozmowy będzie studencki projekt "Dziennik czasów wojny" opisujący doświadczenia młodych ludzi po napaści Rosji na Ukrainę. Zastanowimy się, jaką funkcję pełni ów projekt – dokumentacyjną, tożsamościową, czy może terapeutyczną. Porozmawiamy również ...

12-22
01:37

O rodzimowierstwie | PF 167

Zapraszamy na rozmowę o rodzimowierstwie. Naszym Gościem jest prof. Piotr Grochowski z Katedry Kulturoznawstwa Instytutu Nauk o Kulturze UMK, autor głośnej książki pt. „Polskie rodzimowierstwo. Dziedzictwo przedchrześcijańskich Słowian w świecie późnej nowoczesności”, Toruń 2025. Gawędzimy o wierze dawnych Słowian, kontrowersjach z związanych z jej rekonstrukcją. Próbujemy odpowiedzieć na pytanie czy istnieje rodzimowiercza teologia, dlaczego rodzimowierswto różni się od zwykłych rekonstrukcj...

12-08
47:44

O rewolucji smutku, czyli Hugonie Ballu | PF 166

Zapraszamy na pogawędkę o Hugonie Ballu – artyście, filozofie, publicyście, poecie, teologu, mistyku i współtwórcy dadaizmu. Naszą Rozmówczynią jest dr Magdalena Krasińska z Wydziału Filozofii Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, autorka książki Rewolucja smutku. Hugo Ball i dadaistyczna estetyka odkupienia, Bydgoszcz, 2025. Rozmawiamy o szwajcarskim kabarecie, artystycznym ruchu Dada, traumie militaryzmu, przemowie pewnego biskupa, biografii Hermana Hessego oraz o tym,...

11-17
36:31

O fornalstwie, czyli snobizmie opowiedzianym na nowo | PF 165

Zapraszamy do naszego etycznego laboratorium. Przed dekadą, gdy ukazała się książka Sześć cnót mniejszych, którą przygotowaliśmy z Piotrem Domerackim i Marcinem Jaranowskim (Instytut Filozofii UMK w Toruniu), obiecaliśmy sobie, że spróbujemy napisać część drugą, poświęconą mniejszym przywarom. Od dłuższego czasu borykamy się z tym pomysłem, który okazał się trudniejszy niż nam się na początku wydawało. Prace jednak postępują, dlatego już teraz możemy zaprosić do wysłuchania opowieści o jednej...

10-27
35:29

O mieście jako marce | PF 164

W odcinkach O genius loci, czyli wycieczce do Chełmna | PF 97 oraz O mieście, które zadaje pytania | PF 104 próbowaliśmy zmierzyć się z ideą miasta na przykładzie Chełmna i Wałbrzycha. Teraz chcieliśmy wysłuchamy kogoś, kto bada idęę miasta od strony tzw. marki. Naszym Gościem jest dr Michał Grala z Instytutu Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Wrocławskiego, badacz i specjalista od komunikacji wizerunkowej i budowania marki. Rozmawiamy o wyobrażeniach, skojarzeni...

10-13
45:53

O książce "Idzie wojna? Spodziewaj się najlepszego, przygotuj na najgorsze" | PF 163

Rozmawiamy z red. Agnieszką Lichnerowicz, związaną z Radiem TOK FM, w którym prowadzi m.in. programy „Światopodgląd” i „Wieczorem”. Specjalizuje się w tematyce międzynarodowej oraz w zagadnieniach transformacji społecznych, polityki historycznej i ideologii gospodarczych. Nasza Gościni jest autorką książki pt. Idzie wojna? Spodziewaj się najlepszego, przygotuj na najgorsze, która jest zbiorem rozmów z osobami zaznajomionymi z wojną: od wojskowych, przez medyków pola walki, specjal...

09-29
50:03

O tekstach świętych - Omówienie tematu Olimpiady Filozoficznej 2025 | PF 162

Zapraszamy na trzeci i ostatni odcinek z cyklu pogawędek na tematy Olimpiady Filozoficznej 2025. Tym razem gościmy dr. hab. Marka Nowaka z Zakładu Filozofii Religii Wydziału Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego, opiekuna naukowego tematu nr 11: "Księgi święte i ich interpretacja. Czy można interpretować księgi święte? Jakie są stosowane metody? A może wszelka interpretacja jest zabroniona? A może każda lektura i tak jest już interpretacją?" Do ilustracji wykorzystaliśmy obraz Georgesa d...

09-15
27:21

O życiu i śmierci (komentarz do słów Elzenberga) - Omówienie tematu Olimpiady Filozoficznej 2025 | PF 161

Zapraszamy na kolejną dyskusję o XXXVIII Olimpiadzie Filozoficznej 2025. Tym razem rozmawiamy o temacie nr 8: Czy zgadzasz się z myślą Elzenberga, że: „śmierć w żaden sposób sama przez się nie jest nieszczęściem, tak samo jak życie samo w sobie nie ma żadnej wartości” Opiekun naukowy: dr hab. Kinga Kaśkiewicz, prof. UMK. W dyskusji udział biorą: Piotr Domeracki, Marcin Leźnicki, Dawid Wincław i Marcin T. Zdrenka. Wspomniany w rozmowie odcinek znajdziecie tutaj: PF 150 - O Instytuc...

09-08
35:48

O człowieczeństwie dzisiaj. Omówienie tematu Olimpiady Filozoficznej 2025 | PF 160

Zapraszamy do krótkiego rozwinięcia tematu XXXVIII Olimpiady Filozoficznej. Chcemy naszą pogawędką pomóc Uczestniczkom i Uczestnikom tej edycji przygotować się do pierwszego etapu konkursu. Tematu nie wyczerpujemy – ledwie sygnalizujemy niektóre jego elementy. Omawiamy temat nr 10: Niezależnie od postępu technicznego i nowych wyzwań związanych z tzw. sztuczną inteligencją, w mocy pozostaje klasyczne pytanie o człowieczeństwo. Czym jest człowieczeństwo dzisiaj? W dyskusji udział biorą: P...

09-01
23:48

O janusowym obliczu Johna Tolanda | PF 159

Zapraszamy na pogawędkę o pewnym irlandzkim filozoficznym skandaliście. Znany jest tylko jeden portret Johna Tolanda (1670-1722), uważanego dziś za najwybitniejszego irlandzkiego filozofa. Urodzony i wychowany na irlandzkim półwyspie Inishowen, podróżował po jedenastu stolicach Europy. Władał dziesięcioma językami, a mimo to nieustannie fascynował się swoim ojczystym językiem gaelickiem, którego starożytną mądrość zgłębiał w licznych traktatach. Zaprzysięgły wróg religijnej ortodoksji, ...

08-18
34:53

O Olendrach, czyli naszych nieco zapomnianych sąsiadach | PF 158

Zapraszamy na wycieczkę do Olenderskiego Parku Etnograficznego w Wielkiej Nieszawce koło Torunia. Kim byli Olendrzy? Dlaczego i kiedy przybyli do Polski? Czego tu szukali i co po sobie zostawili? Jak układały się ich relacje z okoliczną ludnością? Kiedy i dlaczego zniknęli z naszego kraju? Na te wszystkie pytania próbujemy odpowiedzieć z naszą Przewodniczką – Joanną Sójką, historyczką sztuki i muzealniczką z Muzeum Etnograficznego im. Marii Znamierowskiej-Prufferowej w Toruniu. Patronat media...

08-04
31:52

O przeplotach polifonii perspektyw | PF 157

Zapraszamy na opowieść o ogólnopolskiej konferencji naukowej, zorganizowanej przez Studenckie Filozoficzne Koło Naukowe UMK, Instytut Filozofii UMK, Instytut Socjologii UMK oraz Szkołę Doktorską UKEN w Krakowie, pt. „Przeploty polifonii perspektyw II”. Gościmy Marię Urbaniak, Rafała Węża oraz Jeremiego F. Rybickiego. Głos dadzą także Julia Piszcz oraz inne osoby studiujące w naszym Instytucie i goszczące na Konferencji. Korzystamy z okazji by skierować tutaj serdeczne podziękowania p. R...

07-21
36:24

O studiowaniu filozofii w Toruniu - opowieść Absolwentów 2000 | PF 156

Zapraszamy do wysłuchania opowieści Absolwentek i Absolwentów filozofii z rocznika 2000, a więc osób mających ćwierćwiekowy dystans do czasów studenckich. Co dziś robią? Kim są? Co im filozofia dała? Czego ich nauczyła? A może czegoś pozbawiła? Dlaczego także dziś warto ją studiować? I dlaczego warto to robić w Instytucie Filozofii UMK Toruniu? Naszymi Rozmówczyniami i Rozmówcami są: Tomasz Klejna, Anna Dukowska, Joanna Książek, Beata Jasudowicz, Piotr Zegarski i Magda Sośnicka. Patronat me...

06-30
19:46

O magii i piśmie | PF 155

Zapraszamy na wieczór autorski. Nasz Gość - dr Michał Rydlewski (Uniwersytet Wrocławski), opowiada o swojej książce „Magia i pismo. O dwóch odmianach komunikowania: obrazowym i pojęciowym”, która ukazała się w prestiżowej „Złotej Serii Uniwersytetu Wrocławskiego”. Jest mowa o myśleniu magicznym, które – jak się okazuje wcale nie zniknęło z naszego nowoczesnego czy ponowoczesnego świata, o tym, dlaczego takie myślenie pomaga przeżyć żałobę, jakie ma mroczne strony i co z tym wspólnego ma posth...

06-23
42:01

O smakach Torunia | PF 154

Zapraszamy na kulinarną wycieczkę po Toruniu i regionie. Naszymi Przewodniczkami są Agnieszka Michałowska (Akademia Kulinarna), Marta Sikorska i Sonia Tlili z profilu „Foodbook. Smaki Torunia”. Jak przystało na archeolożkę, historyczkę i antropolożkę kulturową – nie gawędzimy tylko o jedzeniu, ale także o jego historii, specyfice kuchni regionalnej, pewnej tajemniczej kobiecie z Grudziądza, która napisała w 1866 roku popularną książkę kucharską, pt. „Marta. Godna zaufania doradczyni w s...

06-09
38:21

O dziurach w pamięci | PF 153

Filozoficzny namysł nad pamięcią ma bogatą tradycję – zajmowali się nią Fichte, Kierkegaard, Husserl czy Bergson. W ostatnich latach mowa jest wręcz o „złotym wieku badań nad pamięcią”. Podobnie o procesach zapominania powiedziano i napisano wiele; niemal każdy słyszał o wywodzonym z psychologii mechanizmie wyparcia oraz jego psychoanalitycznych rozwinięciach. My jednak chcemy pójść inną drogą i skupić się na pojęciu dziury. Zastanamiamy się, czy dziura, wyrwa, wnka i nisza mogą być przydatny...

05-26
41:12

O filozofii i literaturze z Dobrosławem Kotem i Witem Szostakiem | PF 152

Gościmy w naszym studio filozofa – Dr hab. Dobrosława Kota, prof. UEK z Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, badacza myśli fenomenologicznej i hermeneutycznej, autora książki Myślenie dramatyczne, Kraków 2016. Nasz Rozmówca występuje także pod zupełnie innym nazwiskiem – jako autor fascynujących powieści – Wit Szostak. Rozmawiamy o tym, jak to jest działać i tworzyć w dwóch postaciach i na dwóch polach badawczej i pisarskiej aktywności, co na to Heidegger, czy i jak filozofia przydaje się p...

05-12
47:35

O zmyśle moralnym według Francisa Hutchesona | PF 151

Pogawędka o koncepcji zmysłu moralnego i o tym, jak trudno usłyszeć jego głos w zgiełku naszych namiętności. Kanwą opowieści jest nieco zapomniana koncepcja osiemnastowiecznego szkockiego moralisty i estetyka, Francisa Hutchesona. Jego dorobek interesuje historyków filozofii i etyków. Pierwsi dostrzegają jego znaczenie dla rozwoju brytyjskiej myśli asymilującej dokonania Shaftesbury’ego i Locke’a, drudzy doceniają jego precyzję pojęć i próbę łączenia etyki cnót z utyli...

04-28
28:54

O Instytucie Dobrej Śmierci | PF 150

Rozmawiamy o śmierci i żałobie, a raczej o tym, że niespecjalnie sobie dobrze z tą ostatnią radzimy. Naszą Przewodniczką jest Anja Franczak z Instytutu Dobrej Śmierci w Warszawie – organizacji, która postawiła sobie zadanie zbudowania przyjaznej i troskliwej przestrzeni, w której można nie tylko porozmawiać o umieraniu i żałobie, ale także uzyskać wsparcie. To miejsce, które łączy ludzi, którzy wierzą, że świadomość przemijania może pogłębić jakość naszego życia oraz podzielają przekonanie, ż...

04-14
31:30

O pewnym szlafroku, czyli włóknach i ich splotach z filozofią | PF 149

Rozmawiamy o włóknach, tkaninach, haftach oraz wątkach splatających je z filozofią. Gawędzimy o teorii włóknistej, oświeceniowej biologii, rzemieślnikach, partaczach, wynalazku mikroskopu i …szlafroku Dioderota. Naszą Przewodniczką jest dr Magdalena Krasińska z Wydziału Filozofii Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy. Rozmowę ilustrujemy reprodukcją (na tkaninie!) rysunku z książki Antoni van Leeuwebhock, Opera Omnia, Leiden 1715, vol. 1, p. 46. Patronat medialny Pogawędnika: Dwumies...

03-31
36:41

Recommend Channels