Polska pomoc - Polish Aid

Czy Mołdawia może stać się nową gwiazdą europejskiej turystyki? Choć kraj ten zmaga się z masową emigracją i drastycznymi zmianami klimatu, lokalni przedsiębiorcy znaleźli sposób na rozwój. Stawiają na autentyczność i zrównoważoną turystykę. W 2025 roku liczba gości wzrosła tu o ponad 60 proc. w porównaniu do okresu sprzed pandemii, co plasuje Mołdawię w dziesiątce najszybciej rosnących kierunków według UNWTO.Ten trend wzmacnia projekt Fundacji HumanDOC, realizowany dzięki wsparciu programu Polska pomoc Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Dzięki niemu polskie know-how pomaga przekształcić lokalne tradycje w dochodowe mikrobiznesy – od tropienia wilków po cyfrowe ścieżki edukacyjne w aplikacji EkoApp. Te działania budują odporność społeczeństwa na wpływy zewnętrzne i dają nadziei tym, którzy rozważali wyjazd za granicę. W ten sposób turystyka staje się narzędziem transformacji społecznej, chroniąc jednocześnie dziedzictwo kulturowe i przyrodnicze mołdawskiej wsi przed „zadeptaniem”.

Współczesna misja wojskowa to nie tylko patrole i wozy bojowe. W południowym Libanie, na nękanym wojną pograniczu z Izraelem, polscy żołnierze w ramach misji UNIFIL przywracają poczucie normalności. Po krwawym konflikcie z końca 2024 roku powracający do domów cywile zastali ruiny, szkoły bez okien, szpitale bez sprzętu i bardzo złe warunki sanitarne. Pomagają im żołnierze sekcji zajmującej się współpracą cywilno-wojskową (CIMIC), którzy realizują projekty współfinansowane w ramach programu Polska pomoc Ministerstwa Sprawa Zagranicznych.Kpt. Natalia Fiedoruk tłumaczy w jaki sposób fotel dentystyczny podarowany mieszkańcom wioski Haddatha zmienił nastawienie lokalnej społeczności do sił ONZ oraz dlaczego zakup generatorów prądu i budowa wysypisk śmieci poprawiają bezpieczeństwo naszych żołnierzy. CIMIC pomaga Libańczykom odzyskać godność i wiarę w pomoc międzynarodową, cegiełka po cegiełce odbudowując zniszczoną infrastrukturę i międzyludzkie relacje, a równocześnie tworzy "małe bezpieczeństwo" w realiach wielkiego konfliktu.

Inwazja Rosji, mobilizacja, ale także ogromna skala emigracji sprawiły, że Ukraina mierzy się z krytycznym niedoborem rąk do pracy. W odpowiedzi na to wyzwanie, Polska, za pośrednictwem Fundacji Solidarności Międzynarodowej (FSM), aktywnie wspiera projekt "Skills4Recovery" (Kompetencje dla Odbudowy). Program, realizowany w międzynarodowym konsorcjum (m.in. z Niemcami, Estonią i Danią), jest współfinansowany m.in. z programu Polska pomoc Ministerstwa Spraw Zagranicznych (1,17 mln zł w 2024 r. i 3,7 mln zł w 2025 r.).Program wykracza poza pomoc doraźną. Wspiera systemowe przygotowanie Ukrainy do odbudowy i integracji z UE. Szkolenia, bazujące na polskich doświadczeniach przedakcesyjnych, skupiają się na przekwalifikowaniu dorosłych oraz kształceniu zawodowym młodzieży, by zaspokoić deficyt wykwalifikowanych pracowników technicznych, takich jak spawacze, elektrycy, choć nie tylko. Kluczowym elementem jest  wsparcie dla kobiet w "męskich" zawodach oraz pomoc osobom wewnętrznie przemieszczonym, z których aż 45% jest bezrobotnych, podczas gdy 70% firm odczuwa braki kadrowe. "Skills4Recovery" ma także wymiar czysto ludzki, pokazuje Ukraińcom, że ktoś się nimi interesuje, daje nadzieję na przyszłość i buduje kapitał ludzki dla Ukrainy.Polska pomoc to program polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Realizowany jest w krajach, które mierzą się z kryzysami i wyzwaniami rozwojowymi. To działania, które mają sens i historię, które pokazują, jak pomoc zmienia życie ludzi.

Współpraca międzynarodowa i mądre wsparcie rozwojowe są kluczem do trwałej zmiany. Ideę tę ilustruje projekt Fundacji Ekonomicznej Polska - Afryka Wschodnia, która od lat angażuje się w rozwój przedsiębiorczości i edukacji rolniczej w Tanzanii, u podnóża Kilimandżaro. Założyciele Fundacji, Małgorzata i Robert Zduńczyk, wykorzystali doświadczenia polskiej transformacji gospodarczej do wsparcia lokalnej spółdzielni rolników mleczarzy.Projekt, finansowany m.in. z programu Polska pomoc MSZ, polega na modernizacji mleczarni i rozwoju rolniczej szkoły zawodowej. Przykładem takich działań są nowe, w tym miejscu, metody żywienia krów i edukacja praktyczna. Pomimo różnic kulturowych, cierpliwe budowanie zaufania i inwestowanie w ludzi przyniosło  efekty, a skup mleka wzrósł kilkakrotnie.Inicjatywa stworzyła stabilne miejsca pracy dla młodych Tanzańczyków, przez co przeciwdziała migracji i wspiera rozwój lokalnego rolnictwa. Długofalowy sukces polega na przekazywaniu odpowiedzialności lokalnym menedżerom, co jest dowodem na to, że pomoc oparta na partnerstwie i budowaniu kompetencji realnie zmienia świat.Polska pomoc to program polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Realizowany jest w krajach, które mierzą się z kryzysami i wyzwaniami rozwojowymi. To działania, które mają sens i historię, które pokazują, jak pomoc zmienia życie ludzi.

Lekarze kenijskich oddziałów położniczych doceniają pomoc ze strony lekarzy z Polski. Nawet pozornie proste rozwiązania powodują ogromny spadek liczby śmierci noworodków. Marcin Kiszka, lekarz radiolog i prezes  Stowarzyszenia "Leczymy z misją" opowiada o jeszcze ambitniejszych  planach Polaków. W jednym z najbardziej zaniedbanych zakątków kraju powstał budzący zazdrość system ratownictwa. Nadal wymaga dużo pracy, ale rozwiązanie wdrożone ze wsparciem "Polskiej pomocy" już zaczyna żyć własnym życiem, a po pełnym wdrożeniu może być przełomem, z którego korzystać będą też Polacy. 

Organizacje pozarządowe z Polski wspierają zdrowie psychiczne w Ukrainie. Wojna kaleczy nie tylko psychicznie, a pomocy potrzebują nie tylko żołnierze. Szczególnie narażone są tu dzieci. Nawet połowa Ukraińców może potrzebować wsparcia, którego udzielają polskie organizacje pozarządowe realizujące projekty współfinansowane przez program "Polska pomoc".

Magdalena Kudlicka została oddelegowana przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych do pracy w UNDP, gdzie m. in. wspiera realizację projektów w Mołdawii. Za przykład skutecznych mechanizmów wsparcia uważa Polish Challenge Fund angażujący firmy i instytuty badawcze z Polski. W ramach środków uzyskanych z tego funduszu Jerzy Ślusarczyk, prezes firmy Prote, pomaga wdrożyć własną technologię poprawy jakości oczyszczanych ścieków i zmniejszania ilości osadów. Z kolei Ecobean w innowacyjny sposób wykorzystuje fusy po kawie. Tatiana Arkan, przedstawicielka Business Development Capital z Mołdawii, partnera polskiej firmy, opowiada o projekcie Queen Innovation Challenge, w ramach którego Civitta Polska pomaga nawiązywać kontakty i współpracę między polskimi i mołdawskimi kobietami biznesu.Dotychczas MSZ przekazał do UNDP kwotę 1,5 mln dolarów na realizację tego rodzaju projektów.

Ministerstwo Spraw Zagranicznych sfinansowało 8 projektów wsparcia dla uchodźców z Ukrainy w Polsce oraz dla uchodźców wewnętrznych, którzy pozostali w ojczyźnie. Wartość tych projektów wyniosła 11 659 257 zł. Polska  dokonuje też licznych wpłat na rzecz Ukrainy do organizacji wielostronnych świadczących wyspecjalizowaną pomoc, w tym m. in. na rzecz Międzynarodowego Komitetu Czerwonego Krzyża (MKCK), UNICEF, Biura ONZ ds. Koordynacji Pomocy Humanitarnej (UN OCHA).

W razie wypadku, szukając pomocy, automatycznie dzwonimy pod 112. Nie wszędzie jest to oczywiste. Pod względem rozwoju ratownictwa Gruzja przypomina Polskę z początku lat 90. ubiegłego wieku. W ramach projektu wspieranego przez Polską pomoc strażacy z Polski dzielą się z gruzińskimi kolegami i pomagają im zbudować zintegrowany system zarządzania kryzysowego. Chcą pomóc Gruzinom przejść podobną drogę do tej, którą przed laty przeszedł nasz kraj.

Jednym z obszarów, którymi zajmuje się Polska pomoc jest zapewnienie bezpieczeństwa żywnościowego w krajach takich państwa Afryki Wschodniej. Problemy z dostępem do żywności mogą wynikać z działań ludzi, na przykład z wojen, czy z katastrofalnych susz bądź powodzi. Wyzwaniach związanych z dostępem do żywności i o projektach pomagających stawiać czoła wyzwaniom opowiada Jacek Bazański, ambasador Polski w Kenii.

Wolontariusze wspomagają projekty rozwojowe w różnych częściach świata. Fundacja Redemptoris Missio stawia na profesjonalistów dzielących się wiedzą i doświadczeniami. Z kolei wolontariusza Salezjańskiego Wolontariatu Misyjnego opowiada o swoich doświadczeniach w ramach projektu rozwojowego. Niestety pandemia Covid-19 i związane z nią ograniczenia spowodowały, że Wolontariat Polska pomoc nie jest kontynuowany.

Dostęp do opieki zdrowotnej wydaje się rzeczą podstawową i oczywistą, jednak nie wszędzie tak jest. Stąd Polska pomoc wspiera system opieki zdrowotnej w Etiopii, jednym z najbiedniejszych krajów na świecie. Z kolei na Ukrainie potrzeba wsparcia medycznego jest związana z konsekwencjami trwającej od lat wojną na wschodzie kraju. Kluczem do sukcesu w projektach tego rodzaju jest dobre poznanie potrzeb, w czym, na przykład, pomagają polscy misjonarze.

Od 25 lat Polska należy do Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju. To elitarny klub zrzeszający 38 krajów rozwiniętych. Jedną z form działalności OECD jest wspieranie programów rozwojowych w krajach biedniejszych. Polska dołączyła do państw, które chcą brać odpowiedzialność za sytuację globalną, choć nadał nakłady na ten cel są stosunkowo niewielkie. O tej działalności opowiada Aleksander Surdej, Stały Przedstawiciel RP przy OECD.

W strefach konfliktów czy na obszarach dotkniętych klęskami naturalnymi kobiety są szczególnie narażone na niebezpieczeństwo utraty zdrowia. Co więcej, uwarunkowania kulturowe niekiedy powodują, że niesienie im pomocy medycznej jest znacznie trudniejsze, niż leczenie czy profilaktyka mężczyzn. Projekty Polskiej pomocy realizowane przez organizacje partnerskie i projekty placówkowe, czyli bezpośrednio finansowane przez placówki w krajach potrzebujących, kładą nacisk na ten obszar wsparcia. Formy pomocy są różne, od finansowego wsparcia dla lekarzy, zakupy leków i sprzętu, aż po edukację i rozmaite działania profilaktyczne. Nie mniej istotne od opieki zdrowotnej jest zapewnienie kobietom bezpieczeństwa i ochrona przed wyzyskiem. W sytuacjach ekstremalnych konsekwencją biedy jest nawet zniewolenie. Tutaj także, podobnie jak w przypadku opieki medycznej, konieczne są zarówno działania interwencyjne, edukacja i profilaktyka. Inicjatywy tego rodzaju podejmowane są we współpracy z lokalnymi partnerami, którzy najlepiej rozumieją potrzeby i możliwości niesienia pomocy z zewnątrz.  

Zgodnie z definicją przyjętą przez Organizację Narodów Zjednoczonych, zrównoważony rozwój ma odpowiadać obecnym potrzebom ludzi nie ograniczając możliwości zaspokojenia potrzeb przez przyszłe pokolenia. Państwa zrzeszone w ONZ przyjęły 17 celów, których osiągnięcie ma ochronić świat przed katastrofą klimatyczną, ale także  poprawić jakość życia ludzi. To wymaga podjęcia zróżnicowanych działań, poczynając od ochrony środowiska poprzez opiekę zdrowotną, poprawę warunków życia ludzi, aż po rozwój relacji międzypaństwowych. Każdy z krajów członkowskich ONZ powinien wybrać cele odpowiednie dla siebie i włączyć do własnej polityki krajowej. Jednak udział w realizacji Celów Zrównoważonego Rozwoju i ratowaniu świata może i powinien wziąć każdy. Mariola Ratschka z Ośrodka  Informacji ONZ w Warszawie przyznaje, że jej ulubionym Celem Zrównoważonym Rozwoju jest ten, który nakłania do ograniczania konsumpcji.Monika Krupa-Leończyk z Ministerstwa Rozwoju, Pracy i Technologii podkreśla, że Cele Zrównoważonego Rozwoju realizowane w obszarach gospodarczym, społecznym i środowiska są ze sobą ściśle powiązane. Dlatego w Polsce w podejmowane działania włączanych  jest wielu różnych interesariuszy, poczynając od władz państwowych, poprzez samorządy aż po prywatnych przedsiębiorców, co nie tylko zapewnia osiąganie  celów, ale także zgodność z krajowymi priorytetami rozwojowymi. Marta Kałużyńska z Centrum Edukacji Obywatelskiej opowiada o praktycznej realizacji Celów Zrównoważonego Rozwoju. Podkreśla, że osiąganie tych celów ma chronić naszą planetę i sprawić, aby każdy, kto na niej żyje mógł mieć sprawiedliwe i godne życie. Zdaniem Magdy Kałużyńskiej szczególnie istotna dla przyszłości jest edukacja, na co nacisk kładą projekty realizowane przez Centrum Edukacji Obywatelskiej.

Wojna domowa w Syrii wywołała gigantyczną katastrofę humanitarną. Miliony ludzi straciło dosłownie wszystko. Zanim znowu zaczną odbudowywać swoje życie muszą mieć możliwość przetrwania. Gwarancję najbardziej podstawowej, fizycznej egzystencji. O pomaganiu uchodźcwom syryjskim opowiada Sylwia Hazboun z Caritas Polska.Zmiany klimatyczne nie tylko powodują, że miliony ludzi ucieka z  domów, ale także pogarszają sytuację tych, którzy stali się już uchodźcami na skutek wojny. Małgorzata Olasińska-Chart mówi o wspieranych przez Polską pomoc projektach w Iraku i życiu uchodźców dodatkowo dotkniętych przez fale upałów.Pandemia Covid-19 wydłużyła listę potrzeb humanitarnych. Fundacja Solidarności Międzynarodowej znacząco zmieniła sposób działania, aby nieść pomoc potrzebującym. Rafał Dzięciołowski, prezes Fundacji, opowiada o sposobach niesienia takiego wsparcia, w tym o wielkich konwojach z pomocą humanitarną wysłanych, m. in., na Białoruś i Ukrainę.Łącznie w 2020 r. Polska udzieliła pomocy na kwotę 131,42 mln złotych, co oznacza wzrost o ponad 84% w porównaniu z rokiem 2019. Różnica ta wynika z potrzebą odpowiedzi na pandemię koronawirusa. Pamiętać przy tym warto, że Polska nie tylko niesie pomoc za pośrednictwem organizacji pozarządowych, ale także wspiera inicjatywy innych donatorów i wnosi wpłaty do organizacji pozarządowych.

Bartłomiej Zdaniuk, ambasador Polski w Mołdawii, podkreśla, że wyzwaniem i zadaniem jest łączenie programów rozwojowych z wymianą gospodarczą. Projekty, niezależnie od tego, czy są finansowane przez Polską pomoc czy przez ambasadę, budują wizerunek Polski w Mołdawii. Wiele niedużych przedsiębiorstw czy organizacji takie wsparcie uzyskało i kluczowym pytaniem jest „Co dalej?”. O ile ten pierwszy krok, pomocowy, pozwala rozpoznać potrzeby, to konieczny jest drugi, czyli promowanie polskich przedsiębiorców.Pomysłem na takie współdziałanie jest wspierany przez Polską pomoc projekt Polish-Ukrainian Startup Bridge realizowany przez Fundację Fundusz Współpracy. Łukasz Wawak, menadżer projektu, opowiada o łączeniu polskiego kapitału i praktyk biznesowych z pomysłami i wiedzą przedsiębiorców ukraińskich. Skutkiem tego jest rozwijanie innowacyjnych przedsiębiorstw, których działalność przynosi korzyści po obu stronach granicy.Wspieranie przedsiębiorczości wykracza poza granice współpracy gospodarczej. Anna Radecka z Polskie Centrum Pomocy Międzynarodowej opowiada o rozwijaniu idei samorządności wśród Palestyńczyków. Podobnie jak we wcześniejszych przykładach, także tutaj członkowie muszą się nie tylko zaangażować, ale także wnieść znaczący wkład własny, aby następnie korzystać ze szkoleń i innego wsparcia udzielanego w ramach projektu. Szczególnie interesujące są spółdzielnie kobiece, których członkinie nie tylko wypracowują dochód dla rodziny, ale także tworzą miejsca ważne dla rozwoju społeczności, w których żyją.

Miliony ludzi musiało uciekać z domów przed wojną domową w Syrii. Dołączyli do rzeszy uchodźców  poszukujących schronienia w różnych częściach świata. Ludzie Ci często nie mają zupełnie niczego. Krzysztof Czapla, ambasador Polski w Syrii obecnie urzędujący w Libanie, opowiada o ich potrzebach. Wspomina obraz dziewczynki wdzięcznej za otrzymane leki, ale podkreślającej, że nie działają lepiej na pusty żołądek, a żywności brak.Liban należy do krajów, do których uciekali Syryjczycy. Agnieszka Nosowska z PCPM wyjaśnia na czym polega udzielane im wsparcie, zwłaszcza w obliczu kryzysu gospodarczego boleśnie dotykającego kraj. Polacy pomagają też uchodźcom w Rogu Afryki. W Kenii znajdują się jedne z największych obozów na świecie, o czym mówi ambasador RP w Kenii, Jacek Bazański.

Krzysztof Buzalski, ambasador Polski w Tanzanii podkreśla niezwykła moc afrykańskiego ducha przedsiębiorczości. Robert Zduńczyk, prezes Fundacji Ekonomicznej Polska - Afryka Wschodnia, buduje na tej energii. Dzięki wsparciu na stokach Kilimandżaro rozwija się mleczarstwo czerpiące z lokalnych doświadczeń w połączeniu z wiedzą i sprzętem z Polski. Tego rodzaju projekty nie tylko pomagają lokalnym przedsiębiorcom i farmerom, ale także otwierają nowe możliwości przed polskimi przedsiębiorcami.O potrzebie przekonywania przedsiębiorców do zainteresowania się rynkiem afrykańskim i o znaczeniu dyplomacji ekonomicznej opowiada Jacek Bazański, ambasador RP w Kenii. Podkreśla przy tym, że czasem pozornie proste rozwiązania potrafią mieć ogromne znaczenie. Przykładem takiego działania są "tamy piaskowe" budowane przez Polską Akcję Humanitarną, o których opowiada Anna Skowera, koordynatorka projektu.

Strażacy w Kenii, Etiopii i Tanzanii, a więc krajach priorytetowych dla Polskiej pomocy, potrzebują wsparcia.  Polacy modernizują, rozbudowują, a czasem wyznaczają standardy pracy strażaków. Jacek Bazański, ambasador Polski w Kenii,  mówi o tym dlaczego Polska pomaga w Rogu Afryki i jakie znaczenie ma wspieranie projektów rozwojowych, a w szczególności rozbudowy, czy wręcz tworzenia, służb ratowniczych. Wojciech Wilk, prezes Polskiego Centrum Pomocy Międzynarodowej, opowiada o rozbudowie i modernizacji kenijskiej straży pożarnej. Niezwykłe znaczenie, wykraczające poza możliwości gaszenia pożarów czy niesienia pomocy poszkodowanym w wypadkach, ma utworzone przez Polaków centrum szkolenia straży pożarnej.