Przegląd zagraniczny

Jaką przyszłość wybierze Mołdawia? O wyborach w tym kraju i referendum w sprawie dalszej integracji z UE rozmawiamy z historykiem i publicystą Piotrem Oleksym. W Przeglądzie zagranicznym również Bliski Wschód i śmierć lidera Hamasu Jahja Sinwara, a także pytania o przyszłość Ukrainy: Wołodymyr Zełenski przedstawił plan zwycięstwa, a na froncie mogą się pojawić północnokoreańscy żołnierze wspierający Rosję.

Czy Ukraina jest skazana na powolne tracenie terytorium? Co dla tego kraju mogłaby oznaczać wygrana Donalda Trumpa w wyborach prezydenckich w USA? Andrzej Kohut rozmawia na ten temat z Michałem Nowakiem, autorem "Raportu z frontu" publikowanym na YouTube. W Przeglądzie zagranicznym również o skutkach uderzenia huraganu Milton na Florydę oraz o sytuacji politycznej w Japonii po rozpisaniu przez nowego premiera przedterminowych wyborów parlamentarnych.

Wciąż nie wiadomo jak Izrael odpowie na atak rakietowy Iranu sprzed kilku dni. Czy jest gotów zaatakować irańskie obiekty nuklearne albo te związane z produkcji ropy naftowej? Andrzej Kohut pytał o to eksperta od spraw Izraela, Marka Matusiaka z Ośrodka Studiów Wschodnich. Na nieco ponad miesiąc przed wyborami w USA w telewizyjnej debacie spotkali się kandydaci na wiceprezydenta Tim Walz i J.D.Vance. Z kolei na Wschodnim Wybrzeżu tymczasowo zażegnano strajk dokerów, który mógł się położyć cieniem na ostatnich tygodniach kampanii. Rosjanie odnoszą symboliczne i rzeczywiste sukcesy na froncie w Donbasie. Czy to wielki problem dla Ukrainy? Z kolei prorosyjska skrajna prawica wygrywa wybory w Austrii, ale to jeszcze nie oznacza, że będzie rządzić. Open AI pozyskało miliardy dolarów od inwestorów na swoją działalność. W jakim kierunku pójdzie? O świecie sztucznej inteligencji rozmawialiśmy z dr filozofii Leszkiem Bukowskim.

Jak ocenić wizytę prezydenta Ukrainy w Stanach Zjednoczonych? Jakie przyniesie efekty? Wołodymyr Zełenski spotkał się z Joe Bidenem, Kamalą Harris , a także Donaldem Trumpem. O tym, co załatwił, a czego nie - Andrzej Kohut rozmawiał z Krzysztofem Nieczyporem z Ośrodka Studiów Wschodnich. Bliski Wschód jak beczka prochu. W izraelskim nalocie na Bejrut zginął lider Hezbollahu, armia Izraela bombarduje też cele w południowym Libanie. Czy dojdzie tam do regionalnej wojny, a może już wybuchła? Naszym gościem była profesor Joanna Dyduch z Uniwersytetu Jagiellońskiego. Dowiecie się także, co oznaczają kolejne pogróżki Putina? Prezydent Rosji znowu potrząsa nuklearną szabelką. W niemieckiej Brandenburgii SPD o włos wyprzedziła radykalną, prawicową AfD, choć sondaże nie wróżyły socjaldemokratom sukcesu. A w USA burmistrz Nowego Jorku ma zarzuty o korupcję i oszustwa.

Wspierany przez Iran islamski Hezbollah mówi o dziesiatkach zabitych i setkach rannych w dwóch spektakularnych akcjach - najpierw wybuchły pagery zamówione przez tę organizację, a następnego dnia - krótkofalówki. Oskarżenia padają na Izrael. Czy wojna w tym regionie wybuchnie na nowym froncie i ze zdwojoną siłą? Sytuację ocenia Michał Wojnarowicz z Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych. A w Europie Środkowo - Wschodniej trwa usuwanie skutków katastrofalnej powodzi. Czy można było jej uniknać? Jak poradziły Czechy? O tym mówi Krzysztof Dębiec z Ośrodka Studiów Wschodnich.

Nie milkną echa debaty prezydenckiej w Stanach Zjednoczonych. Czy Donaldowi Trumpowi może zaszkodzić kontrowersyjna wypowiedź o tym, że imigranci jedzą zwierzęta domowe? Jakie znaczenie może mieć poparcie Taylor Swift dla Kamali Harris? Andrzej Kohut rozmawiał z Rafałem Michalskim, specjalistą od polityki amerykańskiej. Usłyszycie też o tym, czy i kiedy Zachód pozwoli Ukrainie używać dostarczonych przez USA i Wielką Brytanię pocisków dalekiego zasięgu do atakowania celów w głębi Rosji. Będzie o kontrowersjach po decyzji Niemiec o zaostrzeniu kontroli granicznych. Z Piotrem Kuczyńskim, ekonomistą i analitykiem rynku finansowego, rozmawialiśmy o raporcie na temat konkurencyjności Unii Europejskiej na świecie.

Przed wyborami w Brandenburgii na wschodzie Niemiec skrajnie prawicowa partia Alternatywa dla Niemiec prowadzi w sondażach. Czy będzie kolejne zwycięstwo radykałów? Andrzej Kohut rozmawiał z Kamilem Frymarkiem, głównym specjalistą w Zespole Niemiec i Europy Północnej z Ośrodka Studiów Wschodnich Zamieszanie polityczne także we Francji. Mimo wyborczego sukcesu lewicy, prezydent Macron powołał na premiera Michela Barniera z prawicowej partii Republikanie. Naszym gościem był Michel Viatteau, dziennikarz, były szef biura AFP w Polsce. Usłyszycie także o zmianach w rządzie Ukrainy i o prześladowaniach politycznych w Wenezueli. Będzie też odpowiedź na pytanie, czy Moskwa kupowała influencerów w USA?

Należało się spodziewać nałożenia ceł przez Komisję Europejską na auta elektryczne z Chin - przyznawał w Przeglądzie zagranicznym Radia RMF24 Jakub Jakóbowski wicedyrektor Ośrodka Studiów Wschodnich, ekspert od spraw chińskich. Według zapowiedzi cła mają wynosić od 17 do nawet 32 procent. "Pytania rysują się gdzie indziej - czy te cła nie powinny być wyższe" - zauważył gość Andrzeja Kohuta. Jak podkreślił Jakóbowski, na razie w ramach odpowiedzi Chińczycy zapowiadają cła na europejską wieprzowinę, ale w miarę jak ta sprawa będzie zmierzać ku finałowi, to Chińczycy mogą uderzyć znacznie mocniej. Szczególnie narażony jest sektor spożywczy.

„Emmanuel Macron na pewno ma kilka scenariuszy” – tak Kacper Kita, publicysta portalu Nowy Ład i komentator francuskiej polityki oceniał w Przeglądzie zagranicznym w Radiu RMF24 nagłą decyzję francuskiego prezydenta o przeprowadzeniu przedterminowych wyborów parlamentarnych. Macron podjął ją po sromotnej porażce swojego ugrupowania w wyborach do europarlamentu. „Podstawowy (scenariusz Macrona – przyp. red.) jest taki, że ogłaszając wybory z zaskoczenia, doprowadzi do tego, że nie będziemy mieli koalicji ani po stronie lewicowej, ani po prawicowej, tylko będziemy mieli zaskoczonych przeciwników i będziemy mieli wokół niego konsolidację wokół niego przynajmniej części wyborców centroprawicy i centrolewicy, którzy realnie przestraszą się tego, że Marine Le Pen może rzeczywiście realnie dojść do władzy. Z drugiej strony myślę, że bierze pod uwagę scenariusz, w którym Le Pen przejmuje realnie parlament. I być może bierze pod uwagę scenariusz, w którym Jordan Bardella realnie zostaje premierem i wtedy Macron na jakiś czas oddaje im władzę, po to, by osłabić ich poparcie, by się zużyli” – ocenia Kacper Kita w rozmowie z Andrzejem Kohutem.

15 i 16 czerwca odbędzie się w Szwajcarii szczyt pokojowy dotyczący konfliktu na Ukrainie. W szczycie wezmą udział przedstawiciele Ukrainy, państw zachodnich, ale także Indii. Nie będzie za to Rosjan czy Chińczyków. "Delegacje spotkają się właściwie po to, żeby omówić zaledwie cześć Formuły Pokoju, której autorem jest Wołodymyr Zełenski (...). Będzie to spotkanie, którego celem będzie podtrzymanie wojny ukraińsko-rosyjskiej jako problemu o globalnym charakterze, który należy rozwiązać" - mówi w rozmowie z Andrzejem Kohutem Krzysztof Nieczypor z Ośrodka Studiów Wschodnich.

Zakończyły się największe demokratyczne wybory na świecie. Narendra Modi pozostanie premierem Indii, ale jego partia odnotowała dużo gorszy wynik, niż zakładano. Co rządy koalicyjne mogą oznaczać dla Indii? O tym Andrzej Kohut rozmawiał z Patrykiem Kuglem z Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych.

"Wyznaczając termin wyborów do Izby Gmin na 4 lipca, premier Wielkiej Brytanii Rishi Sunak zaskoczył nie tylko wyborców, ale też swoich własnych ministrów" - mówiła w Przeglądzie Zagranicznym w internetowym Radiu RMF24 Katarzyna Sobiepanek z portalu UKpoliticsPL. Jak dodała, wszystko wskazuje na to, że po kilkunastu latach u władzy Partia Konserwatywna najprawdopodobniej przegra te wybory, ale ważne jest także to, jak duża to będzie porażka. Zdaniem gościa Andrzeja Kohuta kampania wyborcza będzie się kręcić przede wszystkim wokół migracji.

Wszystko wskazuje na to, że katastrofa śmigłowca, w której zginął m.in. prezydent Iranu Ebrahim Raisi, to był wypadek komunikacyjny - mówił w Przeglądzie Zagranicznym w Radiu RMF24 Marcin Krzyżanowski, wykładowca z Uniwersytetu Jagiellońskiego, były dyplomata. Jak tłumaczył, to był najpewniej nieszczęśliwy wypadek - kombinacja brawury pilota, gwałtownego załamania pogody i nienajlepszego stanu śmigłowca. Marcin Krzyżanowski twierdzi, że nagła, niespodziewana śmierć prezydenta nie zmieni radykalnie sytuacji politycznej w Iranie, zaś irańskie społeczeństwo jest bardzo podzielone w kwestii tego, co dzieje się w republice islamskiej. Część Irańczyków cieszyła się bowiem z katastrofy z udziałem "rzeźnika z Teheranu", druga część, liczniejsza, pospieszyła do meczetów, by modlić się za przywódcę. Jednak najliczniejsza część była na tę tragedię obojętna. Andrzej Kohut pytał też swojego gościa o aktualną sytuację w Izraelu i Strefie Gazy.

W środę został postrzelony premier Słowacji Robert Fico. Do zdarzenia doszło w miejscowości Handlowa podczas wyjazdowego posiedzenia słowackiego rządu. O tym zamachu Andrzej Kohut rozmawiał w Przeglądzie zagranicznym w Radiu RMF24 z Krzysztofem Dębcem, analitykiem z Ośrodka Studiów Wschodnich.

Od kilku dni Rosjanie atakują na północ od Charkowa. Udało im się zająć kilka przygranicznych miejscowości i dotrzeć do pierwszego większego miasta - Wowczańska. Czy obserwując to, co dzieje się na Charkowszczyźnie można założyć, że Rosjanie myślą poważnie o zajęciu Charkowa, czy coś innego jest celem tej operacji? O tym Andrzej Kohut rozmawiał w Przeglądzie zagranicznym w Radiu RMF24 z Michałem Nowakiem, autorem "Raportu z frontu", członek redakcji portalu Nowy Ład.