ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိခွဲးယာ်သဲစးဂ့ၢ်ဝီပှၤသ့ပှၤဘၣ်စဲၤနီၣ်သ့ၣ်တဖၣ် ဃ့ထီၣ်ဝဲကီၢ်စၢဖှိၣ်ပဒိၣ်လၢ အကဒုးအိၣ်ထီၣ်ကီၢ်စၢဖှိၣ်ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိခွဲးယာ်သဲစးတၢ်ဘျၢန့ၣ်လီၤ. ပှၤသ့ပှၤဘၣ်စဲၤနီၣ်သ့ၣ်တဖၣ် စံးဝဲလၢ တၢ်အံၤမ့ၢ်တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်ဖးဒိၣ်တခါ လၢကဒုးအိၣ်ထီၣ်သဲစးတၢ်ဘျၢအံၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
Australia is home to an array of diverse and beautiful wildlife, and knowing how to respond when you encounter wildlife in your home or on your property will help protect our precious wildlife species whilst keeping you, your family and your pets safe. - အီစထြ့လယါကီၢ်ပူၤအံၤ တၢ်မံၤလၤဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိအိၣ်ဝဲအကလုာ်အါမးဒီး ဖဲနဟံၣ် မ့တမ့ၢ် နတၢ်သူၣ်ထီၣ်အပူၤ နမ့ၢ်ထံၣ်တိနိၣ်ဒီး တၢ်မံၤလၤဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိသ့ၣ်တဖၣ်အခါ တၢ်သ့ၣ်ညါပာ်စၢၤလၢကဘၣ်ခီဆၢအီၤဒ်လဲၣ်န့ၣ် ကမၤစၢၤဒီသဒၢဝဲ ပတၢ်မံၤလၤဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိလၢအလုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်သ့ၣ်တဖၣ်, ဒီး ကပာ်ဝဲနၤ, နဟံၣ်ဖိဃီဖိဒီး ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိလၢနဘုၣ်အီၤသ့ၣ်တဖၣ် ပှဲၤဒီးတၢ်ပူၤဖျဲးန့ၣ်လီၤ.
ပှၤအံးစရ့ခဲလၢာ် ၂ဝဂၤလၢ Hamas ဖီၣ်ကမဲဒုးဃာ်အီၤဖဲ Gaza သ့ၣ်တဖၣ် ဘၣ်တၢ်ပျၢ်ထီၣ်ကွံာ်အဝဲသ့ၣ်လံန့ၣ်လီၤ. တၢ်အံၤမ့ၢ်ဝဲ Gaza တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ် အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ အခီၣ်ထံးတပတီၢ် လၢအမ့ၢ်ဝဲ စံၣ်စိၤဒိၣ်အတၢ်လဲလိာ်တခါန့ၣ်လီၤ. ပှၤပးလဲးစတဲဘူးထီၣ် ၂ဝဝဝ ဂၤဃၣ်ဃၣ် လၢအဘၣ်တၢ်ဖီၣ်ဒုးဃာ်အီၤဖဲ အံးစရ့ဃိးပူၤသ့ၣ်တဖၣ်စ့ၢ်ကီး ဘၣ်တၢ်ပျၢ်ထီၣ်ကွံာ်အီၤ ဒီးအဝဲသ့ၣ်အါတက့ၢ်န့ၣ် က့ၤကဒါဝဲဆူ ပှၤပးလဲစတဲဖိအတၢ်ပၢအလီၢ် လၢအအိၣ်ဒီး တၢ်ဟးဂူာ်ဟးဂီၤခီဖျိတၢ်ဒုးတၢ်ယာ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ကီၢ်အမဲရကၤကီၢ်ခိၣ် Donald Trump စံးဝဲဒၣ်လၢ အံးစရ့ဒီး—ဟါမါစ် အတၢ်ဒုးတၢ်ယာ်အံၤဝံၤဝဲလံ, နာ်သက့ တၢ်တၢၣ်ပီၣ် ကၢၣ်ကီၣ်သ့ၣ်တဖၣ် ဆဲးအိၣ်ဒ်ဝဲဖဲ Egypt ကီၢ်အပူၤ ဒီး တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ် လၢဆၢကတီၢ်ယံၤထၢအဂီၢ်န့ၣ် ကဘၣ်ဒ်ဝဲဖးယံၤန့ၣ်လီၤ.
အီစထြ့လယါကီၢ်ပူၤအံၤ ပိာ်ခွါအတၢ်အိၣ်သယုၢ်သတွၤ ဘၣ်အိၣ်လီၤဖျဲၣ်လီၤဟိန့ၣ် တၢ်ပာ်ဖျါအီၤဒ်အမ့ၢ်တၢ်ဂ့ၢ်ကီဖးဒိၣ်တခါ, ဒီး ဖျါလၢ အဟဲအါထီၣ်ကွ့ၢ်ကွ့ၢ်စ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ.ပှၤတဝၢတၢ်ဖိးတံၢ်စဲဘူး အတၢ်အိၣ်လီၤဖျဲၣ်လီၤဟိအံၤ ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံး ပိာ်ခွါသ့ၣ်တဖၣ် သးအတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့ဒီး တၢ်အိၣ်မုာ်ဆိးပၢၤ တကးဘၣ်, တၢ်အံၤလီၤလၢစ့ၢ်ကီး အီစထြ့လယါမုၢ်ကျိၤဝဲၤကွာ် ဒီလၣ်လၢအဘံလယၢၢ်အါမးန့ၣ်လီၤ.ဘၣ်မနုၤလၢပိာ်ခွါသ့ၣ်တဖၣ်အိၣ်ဖျါလၢအဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဒီး တၢ်အိၣ်သယုၢ်သတွၤ, အိၣ်လီၤဖျဲၣ်လီၤဟိအါဒိၣ်မးလဲၣ်န့ၣ် တယံၤဒ်ဘၣ်တၢ်ဃိထံသ့ၣ်ညါတခါပာ်ဖျါဝဲအတၢ်စံးဆၢန့ၣ်လီၤ.
ဖဲလါစဲးပထ့ဘၢၣ် ၁၁သီ မုၢ်ဘူၣ် — မုၢ်ဃုနံၤန့ၣ် ကညီကျိာ်ကၠိလၢအအိၣ်ဖဲမဲလ်ဘၢမုၢ်နုာ်တပၤ အိၣ်ဒီး ကၠိဖိ ၁၂တီၤသ့ၣ်တဖၣ် အတၢ်ဖျိထီၣ်ကၠိ အမူးန့ၣ်လီၤ. တနံၣ်အံၤပှၤကၠိဖိလၢ အဖျိထီၣ်ကညီကျိာ်ကၠိ ၁၂တီၤသ့ၣ်တဖၣ်အိၣ်ဝဲအဂၤ ၁ဝဘျဲၣ်န့ၣ်လီၤ.
ဖဲလါအီးကထိဘၢၣ် ၉သီအနံၤန့ၣ် တၢ်ဆှၢနုာ်လီၤဝဲဒၣ်သဲစးတၢ်ဘျၢဖဲကီၢ်စၢဖှိၣ်ဘျီၣ်ဒိၣ်အပူၤ ဒ်သိးကပတုာ် တၢ်မၤကစၢ် လၢတၢ်ထုးကွံာ် ခွဲးလၢတၢ်ကြၢးမၤန့ၢ်အီၤသ့ၣ်တဖၣ် ဖဲလၢဟံၣ်ဖိဃီဖိသ့ၣ်တဖၣ်ဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဒီး တၢ်အၢအၢသီသီ လၢအဝဲသ့ၣ်အိၣ်ဖျဲၣ်လီၤဝဲဒၣ်အဖိလၢအသံအခါန့ၣ်လီၤ.
Springtime in Australia brings warmth, blossoms, and longer days—but also the peak of pollen season. For millions of Australians, this means the onset of hay fever and allergy-induced asthma. - တၢ်ကိၢ်ထီၣ်သီ မ့တမ့ၢ် တၢ်ယီၤထီၣ်သီအံၤ ဟဲစိာ်ဝဲ တၢ်မဲထီၣ်ဖးထီၣ်သီသ့ၣ်တဖၣ်, မုၢ်နံၤလၢအထီဒီး တၢ်ကလၢၤဒိၣ်ထီၣ် — နာ်သက့ မ့ၢ်စ့ၢ်ကီး ဖီကမူၣ်ဒံဆူကလံၤကျါအါအါဂီၢ်ဂီၢ်အတၢ်ဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢပှၤအီစထြ့လယါအကကွဲၢ်အါမးသ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်, တၢ်အံၤအခီပညီမ့ၢ်ဝဲဒၣ် hay fever ဒီး တၢ်ဖိးလိာ်ဒီးသွံၣ်ထံ တၢ်သးဘံး သ့ၣ်တဖၣ်စးထီၣ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ.
ကညီပှၤဒ့တၢ်ဖိ အဲလ့ာ် လၢအသးနံၣ် ၃၄ တဂၤ ဒုးအိၣ်ထီၣ်ဝဲအနီၣ်ကစၢ်ဝဲ ဒၢးဖီၣ်တၢ်ကလုၢ်ပနံာ်တၢ်ဖံးတၢ်မၤ လၢအအိၣ်ဖဲ မဲလ်ဘၢဝ့ၢ် မုၢ်နုာ်တကပၤဒီး တကတီၢ်ဃီန့ၣ်အဝဲမ့ၢ်စ့ၢ်ကီး ဖၠၣ်စိမိၤကၠိဖိတဂၤလၢအမၤလိဝဲဘၣ်တၢ်ကလုၢ်အဂ့ၢ်— Bachelor of Audio ဒီးတနံၣ်အံၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲတၢ်မၤလိ အဆၢကတီၢ် လီၢ်ခံကတၢၢ်န့ၣ်လီၤ.
ကသံၣ်သရၣ်သရၣ် သရၣ်မုၣ် လၢအအိၣ်ဒီးလံာ်ပျဲ—Registered Nurses အကထိကလးအါမး ဖဲကီၢ်ဒီဘ့ၣ်အပူၤ ကန့ၢ်မၤအါထီၣ်တၢ်သ့တၢ်ဘၣ် ဘၣ်ဃးတၢ်နဲၣ်လီၤကသံၣ်ကသီသ့ၣ်တဖၣ်, ညီနုၢ်လၢတၢ်မၤအီၤသ့ဒၣ်ထဲ ကသံၣ်သရၣ်ဖးဒိၣ် ဒီကထၢၣ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်အံၤမ့ၢ်ဝဲတၢ်ဆီတလဲမၤသီထီၣ်က့ၤ အီစထြ့လယါကီၢ်ပူၤကသံၣ်ကသီအပျီမုၢ် — ဒီးပှၤဆါအသးသမူအါမးန့ၣ်လီၤ.
Indigenous Australian athletes have long inspired the nation, uniting communities and shaping our identity. Olympian Kyle Vander-Kuyp and Matildas goalkeeper Lydia Williams are two such Indigenous athletes that have shaped our national identity. Their stories show the power of sport to foster inclusion, equality, and pride for future generations. - အီစထြ့လယါပှၤထူလံၤဖိပှၤလိာ်ကွဲတၢ်ဃ့ၢ်ဖုသ့ၣ်တဖၣ် အိၣ်ဒီးတၢ်ဟ့ၣ်ဆူၣ်ထီၣ်ထံဖိကီၢ်ဖိသ့ၣ်တဖၣ်ယံၤတ့ၢ်မးလံအသိး မၤဃူမၤဖိးဝဲ ပှၤဝၢသ့ၣ်တဖၣ်ဒီး ပာ်ဖျါထီၣ် ပနီၣ်ကစၢ် အတၢ်က့ၣ်ပနီၣ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤလိာ်ကွဲပြၢတၢ်ဖဲအိးလါဘ့းတၢ်လိာ်ကွဲပြၢအပူၤ Kyle Vander-Kuyp ဒီး Matildas ပှၤဖီၣ်ကိ (ပှၤခိးတၢၣ်ဖျိ) Lydia Williams သ့ၣ်တဖၣ် မ့ၢ်ဝဲဒၣ်ပှၤထူလံၤဖိ ပှၤလိာ်ကွဲတၢ်ဃ့ၢ်ဖုခံဂၤ လၢပာ်ဖျါထီၣ် ပပှၤကလုာ်က့ၢ်ဂီၤ အတၢ်က့ၣ်ပနီၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ် အဂ့ၢ်အကျိၤသ့ၣ်တဖၣ် ဒုးနဲၣ်ဖျါဝဲ တၢ်ယူၤယီၣ်ပာ်ကဲ တၢ်ပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ ပှၤကိးဂၤဒဲးအတၢ်နုာ်လီၤပၣ်ဃုာ်, တၢ်တုၤသိးထဲသိးဒီးတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်, ပှၤထူလံၤဖိ တၢ်ဃ့ၢ်ဖုပြၢအပှၤလိာ်ကွဲဖိသ့ၣ်တဖၣ် ကဲထီၣ် ဒီကလုာ်အသူၣ်ကံၢ်သးလဲ လၢအကါဒိၣ်, ထိၣ်ဟူးထိၣ်ဂဲၤစၢၤသွဲၣ်တစိၤဘၣ်တစိၤ လၢကဂဲၤပျုၢ်ကျဲးစၢးတၢ်အဂ့ၤကတၢၢ် ဒီး ကဲအီစထြ့လယါကီၢ်ခၢၣ်စးလၢအပှဲၤဒီးတၢ်ပာ်ကဖၢလၢသးန့ၣ်လီၤ.
စးထီၣ်လၢဘီမုၢ်စၢဖှိၣ်ကရၢပာ်ပနီၣ် ထံဂုၤကီၢ်ဂၤတၢ်ကွဲးကျိးထံကျိာ်အမုၢ်နံၤ—International Translation Day န့ၣ် ခဲကနံၣ်အံၤပှဲၤထီၣ်ဝဲ ၈နံၣ်လံန့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤလၤကပီၤ မုၢ်နံၤအံၤ လီၤဘၣ်ဝဲဒၣ် ဖဲလါစဲးပထဲဘၢၣ်အသီ ၃ဝအနံၤ ဒီး မ့ၢ်ဝဲတၢ်ပာ်ပနီၣ် ပှၤသ့ပှၤဘၣ်စဲၤနီၣ်လၢကျိာ်သ့ၣ်တဖၣ် အတၢ်ဖံးတၢ်မၤ လၢအလုၢ်ဖိမၤန့ၢ် တၢ်သ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်လုၢ်လၢ်ဆဲးလၤ, တၢ်ဘျးစဲဒီး တဝၢတၢ်ဖိးတံၢ်စဲဘူးသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့ ပှၤကွဲးကျိးထံကျိာ်ဒီး ပှၤကတိၤကျိးထံကျိာ် ဖဲအီစထြ့လယါကီၢ်ပူၤသ့ၣ်တဖၣ် နာ်ဝဲဒၣ် အလီၢ်အိၣ်လၢတၢ်ကဘၣ်မၤအါထီၣ်တၢ်ဖံးတၢ်မၤ လၢတၢ်ကဒီသဒၢတၢ်ဖံးတၢ်မၤတကွီၣ်ဒီး ပာ်လီၤတိာ်ခီလၢကျိာ်တၢ်တြီတံာ်တာ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
ပှၤဂဲၤလိာ်တၢ်လၢပှၤသူၣ်ဘီၣ်သးစၢ်အဂီၢ်သကုၤဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်သ့ၣ်တဖၣ် လဲၤပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်အသးဖဲ ဘီမုၢ်စၢဖှိၣ်ကရၢ ဝဲၤလီၢ်ခိၣ်ကျၢၢ် လၢအအိၣ်ဖဲ နယူယီၣ်ဝ့ၢ် ဒ်သိးလၢအမ့ၢ် တၢ်နုာ်လီၤပၣ်ဃုာ်ဖဲထံကီၢ်ခိၣ်နၢ်ပတီၢ်ထီ ဘီမုၢ်စၢဖှိၣ်ကရၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖးဒိၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အံၤ မ့ၢ်ဝဲတၢ်ပာ်ပနီၣ် ဘီမုၢ်စၢဖှိၣ်ကရၢ အတၢ်ဒုးအိၣ်ထီၣ် ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ တၢ်ဂဲၤလိာ်တၢ်လၢသးစၢ်အဂီၢ် — World Programme of Action for Youth ပှဲၤထီၣ်အနံၣ် ၃ဝန့ၣ်လီၤ.
တၢ်ဃိထံသ့ၣ်ညါအသီတခါ စံးဝဲဒၣ်လၢ ပှၤအီစထြ့လယါဖိလၢအဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးဒီးတၢ်တၤကျိၣ်တၤစ့အနီၣ်ဂံၢ်န့ၣ်ဟဲအါထီၣ်ဝဲန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဃိထံသ့ၣ်ညါအံၤ ဒုးနဲၣ်ဖျါဝဲ တၢ်တၤကျိၣ်တၤစ့ဒီး ဟံၣ်ပူၤဃီပူၤတၢ်မၤဆူၣ်မၤဆီး, တၢ်မၤသံလီၤနီၣ်ကစၢ်သး, ဒီး ကျိၣ်စ့တၢ်နးတၢ်ကီတၢ်ခဲ အဘၢၣ်စၢၤ တၢ်ဘျးစဲသ့ၣ်တဖၣ်, ဒီး ပှၤအီစထြ့လယါအါန့ၢ်အဂၤ ၃ကကွဲၢ်စံးဝဲလၢအအိၣ်ဒီးတၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးလၢတၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ်လီၤ.
Cervical cancer is preventable, but only if you catch it early. Cultural and personal barriers have often meant that women avoid cervical cancer testing. But now with the help of a world-leading test, Australia is aiming to eliminate cervical cancer by 2035. The test is a safe and culturally sensitive option for women from all backgrounds. Best of all it could save your life—or that of someone close to you. - ဒၢလီၢ်ခိၣ်ထိးခဲစၢၣ်တၢ်ဆါန့ၣ်မ့ၢ်တၢ်လၢတၢ်ဒီသဒၢဆိအီၤန့ၢ်တခါ, နာ်သက့ ထဲဒၣ်လၢနမ့ၢ်ဃုထံၣ်သ့ၣ်ညါချုးန့ၢ်အီၤလၢအဆိအချ့အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢလုၢ်လၢ်ဆဲးလၤဒီး နီၣ်ကစၢ်တဂၤအဂ့ၢ် တၢ်အိၣ်သး အတၢ်တြီတံာ်သ့ၣ်တဖၣ်အဃိ အါစုအါဘျီန့ၣ် ပိာ်မုၣ်သ့ၣ်တဖၣ် ထုးယံၤအသးလၢ တၢ်မၤကွၢ် ဒၢလီၢ်ခိၣ်ထိးခဲစၢၣ်တၢ်ဆါန့ၣ်လီၤ. နာ်သက့ ခဲကနံၣ်အံၤန့ၣ်, မ့ၢ်လၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်တၢ်မၤကွၢ်ကျိၤကျဲလၢအဂ့ၤကတၢၢ် အတၢ်မၤစၢၤအဃိ, မ့ၢ်တုၤလီၤဖဲ ၂ဝ၃၅နံၣ်န့ၣ် အီစထြ့လယါကီၢ်အိၣ်ဒီးတၢ်ပညိၣ်လၢ အကဒုးဟးဂီၤကွံာ် ဒၢလီၢ်ခိၣ်ထိးခဲစၢၣ်တၢ်ဆါတုၤအန့ၢ်န့ၣ်လီၤ. ပိာ်မုၣ်အထူအထံးဟဲန့ၢ်လၢ အအိၣ်ဒီးလုၢ်လၢ်ဆဲးလၤတၢ်တြီတံာ်သ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ် တၢ်မၤကွၢ်အံၤအိၣ်ဒီးတၢ်ပူၤဖျဲးန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်ခဲလၢာ်အဖီခိၣ် တၢ်အဂ့ၤအကတၢၢ်န့ၣ်မ့ၢ်ဝဲ တၢ်အံၤမ့ၢ်တၢ်လၢအမၤပူၤဖျဲးနသးသမူ မ့တမ့ၢ် ပှၤလၢအအိၣ်ဘူးအိၣ်တံၢ်ဒီးနၤတဂၤဂၤ အသးသမူသ့ဝဲန့ၣ်လီၤ.
ကီၢ်အီစထြ့လယါ နုာ်လီၤပၣ်ဃုာ်သကိးဒီး ကီၢ်ခဲနဒၣ်, ပီးတူးကၢး ဒီး ကီၢ်ယူခ့ၤ လၢတၢ်ပာ်ပနီၣ် ပှၤပးလဲးစတဲကီၢ် ဖဲဘီမုၢ်စၢဖှိၣ်ကရၢ န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဘိးဘၣ်ရၤလီၤအံၤ ဘၣ်တၢ်ဒုးသ့ၣ်ညါလီၤအီၤလၢ ကိတိာ်ခိၣ်ကျၢၢ် Anthony Albanese ဒီး ထံဂုၤကီၢ်ဂၤကိတိာ် Penny Wong ဖဲဘီမုၢ်စၢဖှိၣ်ကရၢဝဲၤလီၢ်ခိၣ်သ့ၣ် အချၢ လၢအအိၣ်ဖဲနယူယီၣ်ဝ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. ပဒိၣ်စံးဝဲဒၣ် တၢ်ပာ်ပနီၣ်အံၤ မ့ၢ်ဝဲဒၣ် တၢ်ဆီၣ်ဖျိးလၢတၢ်ကဒုးကဲထီၣ်ထံကီၢ်ခံဘ့ၣ်အဂီၢ် လၢအမ့ၢ်ဝဲဒၣ် ပှၤအံးစရ့ ဒီး ပှၤပးလဲးစတဲ တၢ်သဘံၣ်သဘုၣ် အဘှါရှဲအကျဲတခါန့ၣ်လီၤ.
တၢ်ပာ်ဖျါလၢခံကတၢၢ်တခါ အတၢ်ဒုးနဲၣ်ဖျါအပူၤန့ၣ် အပူၤကွံာ်အနံၣ်တဆံဘျဲၣ်အတီၢ်ပူၤန့ၣ် အီစထြ့လယါကီၢ်အံၤ တၢ်ဆါလၢအကဲထီၣ်ခီဖျိ တၢ်အိၣ်ဃုာ်မံဃုာ်လိာ်သးသ့ၣ်တဖၣ် ဟဲအါထီၣ်တုၤလၢ တၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်အတီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲ University of New South Wales ဝဲၤကျိၤလၢအမ့ၢ်, Kirby Institute တၢ်ပာ်ဖျါအပူၤန့ၣ် စံးဝဲဒၣ် ခီဖျိလၢ တၢ်လီၤဖျဲၣ်လီၤဟိဒီး တၢ်ကူစါယါဘျါ အတၢ်ဂ့ၢ်ကီသ့ၣ်တဖၣ် အဃိ ဒုးအါထီၣ်ဝဲ ပှၤဘၣ်တၢ်ဆါလၢအကဲထီၣ်ခီဖျိတၢ်အိၣ်ဃုာ်မံဃုာ်—လၢအဘၣ်တၢ်သ့ၣ်ညါစ့ၢ်ကီးအီၤလၢ (sexually transmitted infections, STIs) န့ၣ်လီၤ.
နီၣ်မီၤန့သွဲၤ လၢအဘၣ်တၢ်သ့ၣ်ညါစ့ၢ်ကီးအီၤလၢ နီၣ်မိန့သွဲၤကဲထီၣ်ဝဲ ကညီဘၣ်ကီဘၣ်ခဲလၢအဟဲသုးအိၣ်ဆိးဖဲအီစထြ့လယါ အဆိကတၢၢ်တဂၤ လၢအဒိးန့ၢ်ဘၣ်ခိၣ်ဖးတၢ်လၤကပီၤ ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်မၤ ပနံာ်တၢ်ဖံးတၢ်မၤန့ၣ်လီၤ.
အီစထြ့လယါကီၢ် eSafety ပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါ ဘိးဘၣ်သ့ၣ်ညါလီၤဝဲ တၢ်ဘျၢတၢ်နဲၣ်ကျဲလၢ ကမျၢၢ်တၢ်ဆဲးကျိးတဝၢ (social media) ပျဲၢ်စီၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ်, လၢအကမ့ၢ်ပဒိၣ် တၢ်တြီ ပှၤသးနံၣ် ၁၆နံၣ်ဆူအဖီလာ် တၢ်သူကမျၢၢ်တၢ်ဆဲးကျိးတဝၢန့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်တုၤလီၤဖဲလါဒံၤစဲဘၢၣ် အသီ ၁ဝ မး တၢ်တြီတံာ်အတၢ်ဘျၢအံၤအသးသမူ ကစးထီၣ်အသးနာ်သက့, eSafety မူဒါခိၣ်စံးလၢ တသ့ဖဲအသ့န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်အဲၣ်ဒိးလၢ တၢ်ဘျၢအံၤကနုာ်လီၤဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. နာ်သက့ဖဲတၢ်ဘျၢသီအံၤအဖီလာ်န့ၣ် ကမျၢၢ်တၢ်ဆဲးကျိးတဝၢပျဲၢ်စီၣ်သ့ၣ်တဖၣ် တလိၣ်မၤလီၤတံၢ် ပှၤသူအဝဲသ့ၣ်ပျဲၢ်စီၣ် အသးနံၣ်ကိးဂၤဒဲးဘၣ်.
A forced marriage occurs when one or both individuals do not consent freely, often due to threats, coercion, deception, or if they are under 16 or those with mental incapacities. No matter how long you've been living here, it's vital to know: You have the right to choose who you marry. In this episode, we'll explore the difference between arranged and forced marriage and where you can turn for help if you or someone you know is affected. - တၢ်ဖျီန့ၢ်ဆူၣ်တၢ်န့ၣ်, ပှၤလၢအပၣ်ဃုာ်တဂၤ မ့တမ့ၢ် ခံဂၤဒဲးန့ၣ် အတအိၣ်ဒီးတၢ်သဘျ့ လၢတၢ်သးလီၤပလိာ်ဃုာ်အဂီၢ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. — တၢ်ဖျီန့ၢ်ဆူၣ်တၢ်န့ၣ် ပၣ်ဃုာ်ဒီးတၢ်ဂ့ၢ်ဒ်သိး တၢ်မၤပျံၤမၤဖုး, တၢ်မၤန့ၢ်ဆူၣ်, တၢ်လီန့ၢ်, မ့တမ့ၢ် မ့ၢ်ပှၤလၢ အသးနံၣ်အိၣ် ၁၆နံၣ် ဆူအဖီလာ် လၢအသးတၢ်ဆိကမိၣ်တထီၣ်ဘးဒ်ဘၣ်, ဒ်သိးအံၤသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. နအိၣ်ဖဲအံၤယံၤထဲလဲၣ်လံလဲၣ်န့ၣ်အတွးတအိၣ်ဘၣ်, တၢ်အံၤ မ့ၢ်ဝဲတၢ်ဂ့ၢ်အရ့ဒိၣ်လၢကဘၣ်သ့ၣ်ညါအီၤ: လၢနအိၣ်ဒီးတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ် လၢနကဃုထၢ ပှၤလၢနအဲၣ်ဒိးဖျီသးဒီးအီၤန့ၣ်လီၤ. တနံၤအံၤန့ၣ် ပကဃုသ့ၣ်ညါဘၣ်ဃး တၢ်ဒိးတ့ဒိးဖျီလၢ တၢ်သုးကျဲၤပာ်အီၤဒီး တၢ်ဒိးတ့ဒိးဖျီလၢ တၢ်မၤန့ၢ်ဆူၣ်အီၤ အဘၢၣ်စၢၤ လီၤဆီလိာ်အသးဒ်လဲၣ်ဒီး နၤ မ့တမ့ၢ် ပှၤတဂၤလၢ်လၢ်လၢနသ့ၣ်ညါအီၤ လၢအဘၣ်သဂၢၢ်ဒီးတၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် နကဃုမၤန့ၢ်တၢ်မၤစၢၤဖဲလဲၣ် အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ.
အီစထြ့လယါဆူၣ်ချ့ဒီးတၢ်အိၣ်မုာ်ဆိးပၢၤကရူၢ် (Australian Institute of Health and Welfare) ထုးထီၣ်ဝဲဒၣ် တၢ်ဂီၤဒိပာ်ဖျါလၢ အဘၣ်ဃးပှၤပိာ်မုၣ်သ့ၣ်တဖၣ် အတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့ဖဲအတၢ်အိၣ်မူဒီတစိၤညါအပူၤန့ၣ်လီၤ. အပူၤကွံာ် ၂၅နံၣ်အတီၢ်ပူၤ ပှၤပိာ်မုၣ်လၢအဘၣ်တၢ်ဆါခဲစၢၣ်အနီၣ်ဂံၢ်သ့ၣ်တဖၣ်လီၤစှၤကွံာ် နာ်သက့, သးစၢ်ပိာ်မုၣ်သ့ၣ်တဖၣ် အနီၣ်ဂံၢ်အိၣ်အါလၢ အဆဲးတူၢ်ဘၣ် လဲၤခီဖျိဘၣ် တၢ်သးသဟီၣ်လီၤထုးဒီး နီၣ်သးဆူၣ်ချ့တၢ်အိၣ်သးအဂုၤအဂၤသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.