Hoe blijven we slimmer dan ChatGPT? Daarover praten we met onderzoeker Jan de Wit, docent Janneke van der Loo en sociaal psycholoog Seger Breugelmans.
Hebzucht is niet de meest fraaie menselijke eigenschap. Maar hoe slecht is het nou echt? Ja, het kan leiden tot materialisme, impulsaankopen, en veel, maar kortstondige relaties, zoals wetenschappers laten zien. Maar zonder hebzucht draait er ook geen economie. Als je ervan af wilt, kan dat? In deze tiende aflevering gingen we in gesprek met economisch psycholoog Karlijn Hoyer en onderzoeker consumentengedrag, Niels van de Ven. In de rubriek de Wandeling filosofeert Willem Marie Speelman, hoogleraar theologie, verder over de deugd of de ondeugdzaamheid van hebzucht.
Het aantal kleine zelfstandigen en zzp’ers groeit. Bieden deze flexibele werkers een uitkomst in de overspannen markt? Of leidt die flexibiliteit misschien tot uitbuiting en slechte contracten, zoals onlangs zelfs door de Hoge Raad is vastgesteld bij bezorgdienst Deliveroo? Kan de overheid nog beleid opstellen om vraag en aanbod naar personeel op de arbeidsmarkt soepeler en eerlijker te laten verlopen? Daarover praten we met Sjanne Marie van den Groenendaal, die onderzoek doet naar kleine zelfstandigen en er onlangs zelf een werd. En met Nuna Zekić, universitair hoofddocent arbeidsrecht. We vroegen onze studenten hoe zij hun toekomst op de arbeidsmarkt zien. En econoom en crisisexpert Kenny Meesters legt tijdens de wandeling uit hoe je het beste kunt voorbereiden op een toekomst met mogelijke grote economische spanningen.
Migratie en slavernij zijn van alle tijden en dit zal alleen maar toenemen. Zo waarschuwden hoogleraren Internationale Relaties Mirjam van Reisen en jurist Conny Rijken enkele jaren geleden al op basis van hun onderzoek in Noord-Afrika. Alleen al in deze regio zijn de afgelopen jaren 200.000 mensen, merendeels Eritreeërs, slachtoffer geworden van mensensmokkel, tot slaaf gemaakt en daarbij misbruikt, gemarteld of verkracht. Wat zijn de achtergronden van hedendaagse mensensmokkel? Wat doen landen om die te bestrijden? Kunnen zij, en wij, meer doen? Een gesprek met Van Reisen en Rijken. In de rubriek de wandeling vertelt transcultureel psychiater Mario Braakman over de veerkracht van getraumatiseerde migranten en tot slaaf gemaakte mensen.
Kinderen op sociale media die andere kinderen 'influencen'. Zijn zij een onschuldig rolmodel of gaat het hier om een schadelijk fenomeen? Doen de ouders die dit stimuleren dat alleen om het geld? Is dit kinderarbeid en is publiciteit schadelijk voor kinderen? Wat hebben kinderen echt nodig om zich veilig te kunnen ontwikkelen? Ini van Wesenbeeck, onderzoekster op het gebied van overtuigende communicatie en ontwikkelingspsycholoog Rabia Chhangur gaan in gesprek over dit onderwerp en delen de nieuwste inzichten op het gebied van 'kindfluencing'. Ook laten we een paar jonkies aan het woord om te vertellen hoe mediawijs zij zelf al zijn.
Chatbots, algoritmen, robots… iedereen heeft er mee te maken, ook al realiseren we het ons niet altijd. We hadden er heel veel van verwacht: robots zouden ons vervelend werk uit handen nemen en allerlei problemen sneller en beter oplossen. Robots boezemen ook angst in. In films en literatuur worden ze steevast afgebeeld als wezens die de wereldmacht gaan overnemen. Anno 2022 zijn zelfsturende auto’s nog steeds niet op de weg en de Toeslagenaffaire laat zien dat algoritmen kunnen ontsporen. Hoe slim is die robotica nu eigenlijk geworden? En helpen robots en chatbots ons wel echt? Daarover gaan in gesprek met Marjolijn Antheunis, hoogleraar Communicatie en Technologie en Ton Wilthagen, hoogleraar arbeidsmarkt. Valerie De Bie vroeg hoe onze studenten robotisering zien en of ze last hebben van robotangst. Tot slot vertelt organisatiepsycholoog Djurre Holtrop tijdens de wandeling hoe algoritmes mensen selecteren bij sollicitaties en wat daarbij allemaal nog bij fout gaat.
Nationale excuses staan volop in het nieuws. De regering maakte dit jaar excuses over Sebrenica, oorlogsmisdaden in Nederlands-Indië en kondigde aan zich voor ons land te verontschuldigen op het gebied van de slavernij. Maar ook bedrijven en lagere overheden zeggen sorry: de NS voor het gebruik van giftige verf Chroom-6 en grote steden voor de slavernij bijvoorbeeld. Waarom is er een toename? Zijn het er niet teveel? En wanneer zijn excuses effectief? In deze podcast vertellen Juliette Schaafsma, specialist op het gebied van politieke excuses wereldwijd en Lianne Wijntjes, expert van excuses in de rechtspraak, waaraan goede excuses moeten voldoen. Economisch psycholoog Marcel Zeelenberg legt uit hoe spijt en schuld bijdragen aan excuses.
In de derde aflevering van Science Quest staat de zoektocht naar liefde centraal. Feit is dat dating apps de liefde dichterbij brengen dan ooit. En tegelijk steeds minder bereikbaar. Wat heeft 10 jaar Tinder ons gebracht in de zoektocht naar liefde? Voor de één is het niet meer dan tijdverdrijf om verveling tegen te gaan. Voor de ander een serieus medium om de ware liefde te ontmoeten. Vinden we makkelijker een relatie als we minderen in plaats van Tinderen? En knappen we niet iets te snel af? Onze liefdesexperts vertellen er alles over en delen hun favoriete lees- en luistertips. In De Wandeling bespreken we de liefde als grootste deugd en hoe je de liefde in je leven kunt toelaten door dicht bij jezelf te blijven.
Is de nieuwe virtuele realiteit een vloek of een zegen? Met deepfakes zijn de mogelijkheden eindeloos, maar onze creativiteit ermee rijkt vooralsnog vooral niet verder dan porno en politieke beïnvloeding. Gaat daar iets van terecht komen en zijn er eigenlijk wel voordelen? Kunnen we hiermee leren omgaan of moet de wetgever streng ingrijpen? Onze wetenschappers geven lees- en luistertips. En wandelend door een miezerregen sluiten we af met de emotionele impact van neppe beelden. Sprekers Bart van der Sloot https://bartvandersloot.nl/ Eric Postma https://ericpostma.nl/ Yasemin Erbas LinkedIn
When climate activists block highways to demand action against climate change, are they a danger to society or its defenders? This question lies at the heart of research by Alice Dejean de la Bâtie, a criminal law scholar at Tilburg University. In the latest episode of Science Quest, she explores the thin line between lawful protest and criminal behavior.
Extreme weersomstandigheden, stroomstoringen, politieke onrust: vakantie is bedoeld om te ontspannen, maar onverwachte situaties kunnen alles in één klap veranderen. Moet je daarom een noodpakket inpakken? En wat betekent 'voorbereid op reis gaan' eigenlijk? Onderzoeker Kenny Meesters wandelde door het Warandebos om deze vragen te beantwoorden. Zijn inzichten zijn verrassend nuchter.
René Bakker, hoogleraar Inclusief ondernemerschap en werk, is opgenomen in de MT/Sprout Inclusive 30, een jaarlijkse lijst van 30 ‘inclusieve doeners, denkers en leiders’. Ondanks, of misschien wel juist door de ‘anti-woke-wind’, is het volgens René Bakker cruciaal te komen tot een economie waarin iedereen kan meedoen.
Who picks our produce, packs our parcels and pays the price? PhD researcher Kornélia Anna Kerti spent four years investigating the living and working conditions of Central and Eastern European migrant workers, including six weeks undercover in a warehouse herself. Her findings are concerning: long hours, insecure contracts, physically demanding work, and often overcrowded housing. Temporary work agencies act as both employer and landlord, creating a difficult situation for workers with little security and few options. “Migrant workers often can’t speak up,” Kerti says. “They deserve the same decent working and living conditions as everyone else.” She calls on employers and municipalities to step up: “Check in with your people. Talk to them. And create policies that give them a fair chance, especially when it comes to housing.” 🎧 Listen to the podcast to hear more about her research.
Van ChatGPT tot zelfrijdende auto's: AI belooft een revolutionaire toekomst. Maar is deze technologie werkelijk zo baanbrekend als vaak wordt beweerd? Een gesprek met Caspar van Lissa, universitair hoofddocent Social Data Science, over de 'AI-bubbel' en waarom wetenschappelijke modellen nog altijd onmisbaar zijn.Meer informatie: https://www.tilburguniversity.edu/nl/magazine/overzicht/waarom-wetenschappelijke-modellen-onmisbaar-blijven
Nederlandse infrastructuurbedrijven werken vaak langs elkaar heen, met grote inefficiënties tot gevolg. Promovendus David Wodak onderzocht waarom de digitale transformatie in deze sector zo moeizaam verloopt. De grootste hindernissen blijken niet technisch maar organisatorisch van aard. Met de juiste aanpak kan Nederland uitgroeien tot een koploper in slimme infrastructuur, met grote voordelen voor duurzaamheid en economie.Meer info: https://www.tilburguniversity.edu/nl/magazine/overzicht/waarom-praten-infrastructuurbedrijven-niet-met-elkaar
PhD candidate Ceren Şahin discusses why repairing clothing isn’t as common as recycling, despite being a greener alternative. Walking through the Warande forest, Ceren, who is studying how social perceptions influence green behaviors, sheds light on how societal attitudes shape the way people approach sustainability in fashion.
Heel lang was economische groei de enige maatstaf voor vooruitgang. Inmiddels erkennen steeds meer wetenschappers, beleidsmakers en ondernemers dat een bredere kijk op welvaart noodzakelijk is. In de nieuwste aflevering van de Science Quest podcast duiken we in het concept van ‘brede welvaart’. Universiteitshoogleraar Brede Welvaart Kim Putters en Professor of Practice Otto Raspe delen hun inzichten en visie.
Hoewel kunstmatige intelligentie (AI) ons leven makkelijker kan maken, roept het ook belangrijke vragen op. Wist je dat de overheid al meer dan 120 AI-systemen gebruikt, terwijl de gevolgen voor privacy vaak onduidelijk zijn? Denk aan misstanden zoals bij DUO en de Toeslagenaffaire. Tegelijkertijd helpt AI ons bij het sneller vinden en maken van werk, maar hoe houden we grip op algoritmes die ons dagelijks leven beïnvloeden? In Europa wordt gewerkt aan wetgeving om de invloed van grote techbedrijven te beperken, maar hoe zorgen we voor een digitale transitie die eerlijk, duurzaam en ethisch verantwoord is? En wat doen we met de enorme energieverspilling van datacenters? In deze aflevering praten we met jurist en hoogleraar Global ICT Law Lokke Moerel en hoogleraar AI Eric Postma. In de rubriek 'De wandeling' vertelt socioloog Joan Baaijens waarom ethiek onmisbaar is in deze transitie.
Hoewel Nederlanders tot de gelukkigste mensen ter wereld behoren, gaat het met onze jongeren verrassend slecht. Uit onderzoek blijkt dat de helft van de meiden zich vaak ongelukkig voelt, en voor jongens is dat 20%. Maar hoe zit dat precies? Wat zijn de oorzaken van deze sombere cijfers, en hoe kunnen we jongeren weerbaar en gelukkig maken? In deze aflevering praten we met onderzoekspyscholoog Nessa Ikani en gezondheidspsycholoog Peter van der Velden. In de rubriek ‘De wandeling’ vertelt Emmelyn Croes of sociale chatbots je kunnen helpen om uit je dip te komen.
In deze Science Quest Special kun je het panelgesprek terugluisteren dat plaatsvond tijdens de Opening Academisch Jaar 2024-2025. Hierin spraken studenten en deskundigen over studentenwelzijn.