Stedelijke Transformatie

Omgevingsparticipatie wordt steeds belangrijker, maar blijkt een grote uitdaging voor iedere initiatiefnemer, eigenaar, projectontwikkelaar en gemeente betrokken bij binnenstedelijke gebiedstransformatie. Het blijkt zowel een voorwaarde, aanwinst, obstakel als kans. Met de nieuwe Omgevingswet wordt die omgevingsparticipatie in een aantal gevallen verplicht. Niet alleen voor overheden, maar voor iedere initiatiefnemer met ruimtelijke plannen. Daarop is nog lang niet iedereen goed voorbereid. Vanuit het programma Stedelijke Transformatie schreef de TU Delft daarom het essay Nieuwe verhoudingen in omgevingsparticipatie: Participatie georganiseerd door private partijen. In deze video deelt Wouter Jan Verheul de belangrijkste inzichten. Meer weten? Kijk op www.stedelijketransformatie.nl. Liever terugkijken? Dat kan op YouTube. 

Het vormgeven van participatie bij gebiedsontwikkelingen is complex. Bijvoorbeeld door de belangen van bewoners, bedrijven en andere gebiedsgebruikers. Maar ook omdat ontwikkelaars steeds vaker initiatief nemen om een gebied te transformeren. Met de nieuwe Omgevingswet in aantocht wordt privaat georganiseerde participatie belangrijker dan ooit. Tijdens een online themasessie op 16 september verkenden we de kansen en uitdagingen van privaat georganiseerde participatie bij gebiedsontwikkelingen.  In dit webinar praten we met: - Wouter Jan Verheul (TU Delft) - Fleur Spijker (gemeente Leiden) - Mireille Knape (BPD) - Stavros Zouridis (Tilburg University) Meer weten? Kijk op www.stedelijketransformatie.nl.  Liever terugkijken? Dat kan op YouTube. 

Hoe kun je opgaven combineren bij binnenstedelijke woningbouw? Binnen het programma Stedelijke Transformatie horen we regelmatig die vraag, maar we zien ook dat er bij een aantal gebiedstransformaties al een integrale aanpak voor verschillende opgaven wordt gehanteerd. In dit luisterartikel geeft Maarten Hoorn een aantal aanbevelingen op basis van die ervaringen. Dat doet hij aan de hand van concrete praktijkvoorbeelden. Binnenstedelijke woningbouw is op zichzelf al een grote en complexe opgave. Daarnaast staan andere onderwerpen als betaalbaarheid, de energietransitie, klimaatadaptatie, duurzame mobiliteit en een gezonde leefomgeving hoog op de agenda van gemeenten. Combineren van deze opgaven is niet makkelijk en kan leiden tot een bijna eindeloos stapelen van ambities. Dat maakt een project complex, vaak met hoge kosten of vertraging tot gevolg. Uit een peiling onder deelnemers van het programma Stedelijke Transformatie blijkt dat een goede kwaliteit van de leefomgeving de meeste kopzorgen baart. Meer nog dan wet- en regelgeving of financiën. Hoe kun je dan verdichten? Aan de hand van onder andere de volgende voorbeelden uit de praktijk biedt dit luisterartikel inspiratie en handvatten: · Klimaatadaptatief transformeren in Breda · Gezond verdichten in Utrecht · Helderheid in de startfase in Haags Energiekwartier · Taskforce Woningbouw in Zwolle · Partnerselectie in Utrechts Smakkelaarsveld · Platform Gebiedsontwikkeling en spelregelkaart in Zaanstad · Spelregelkaart in Cruquiusgebied · Spinnenwebdiagram in Woerden Meer informatie over het programma Stedelijke Transformatie? Kijk op www.stedelijketransformatie.nl

We willen onze steden bereikbaar, aantrekkelijk en leefbaar houden. Nu en in de toekomst. Daarom is het belangrijk om anders om te gaan met mobiliteit. Tijdens dit webinar verkennen we de kansen en mogelijkheden van mobiliteitshubs.   Mobiliteitshubs kunnen worden gezien als een belangrijke oplossing om bij gebiedsontwikkelingen slimme en schone mobiliteitsconcepten te faciliteren. Welke verschillende vormen van mobiliteitshubs zijn er en hoe verhoudt zich dat tot de ontwikkeling van deelmobiliteit en Mobility as a Service (MaaS)? Edvard Hendriksen (Eigenarencollectief Merwede, Over Morgen) en Maarten de Vries (Gemeente Amsterdam, MRA Platform Smart Mobility, Over Morgen) bieden inzicht. Zij bespreken de noodzakelijke randvoorwaarden om een mobiliteitshub te laten functioneren en wat dit betekent voor specifieke gebiedsontwikkelingen qua inhoud en proces. We nemen de organisatie en financiering van mobiliteitshubs onder de loep en besteden daarbij volop aandacht aan inclusieve en betaalbare oplossingen.   Aan de hand van een aantal eerste Nederlandse voorbeelden van mobiliteitshubs, bespreken we de ervaringen. We verkennen hoe we meer vraaggericht kunnen kijken naar mobiliteit bij gebiedsontwikkelingen en hoe we flexibele oplossingen kunnen inbouwen om ruimte te houden voor de verandering van de vraag van de gebruikers. We gaan met elkaar in gesprek om te verkennen onder welke voorwaarde deze hubs van toegevoegde waarde zijn voor gebiedsontwikkelingen.   Meer weten? Kijk op www.stedelijketransformatie.nl Liever terugkijken? Dat kan op YouTube.

De wooncrisis dwingt ons op andere manieren naar bouwen te kijken. Door bij het bouwen van woningen gebruik te maken van gestandaardiseerde en dus herhaalbare oplossingen, kunnen woningen sneller en goedkoper worden gebouwd. Tijdens de online themasessie op 8 juli vertelden Jasper Ponte (Brink Groep), Niels Struijken (Heijmans) en Eric de Rooy en Patrick van Loon (gemeente Rotterdam) over conceptueel en industrieel bouwen in hoogstedelijke gebieden.  Liever terugkijken? Dat kan op YouTube: https://youtu.be/25yomZRl0LI Meer informatie: www.stedelijketransformatie.nl

Hoe kun je omgaan met stikstof bij woningbouw? Tijdens een online themasessie op 12 mei bespraken we de kansen, risico’s en mogelijkheden met o.a. Enno Been (Antea Group) en Friso de Zeeuw (Expertteam Woningbouw). Liever terugkijken? Dat kan op YouTube. Op www.stedelijketransformatie.nl vind je meer informatie, praktijkvoorbeelden en handige publicaties over binnenstedelijke gebiedstransformaties.

Stationsgebieden zijn in trek voor woningbouw. Ze zijn goed bereikbaar en er zijn vaak goede voorzieningen in de directe omgeving. Tegelijkertijd vergt groeiende OV-mobiliteit meer ruimte. Kansen, combinaties en lastige keuzes. Daarover organiseerde het programma Stedelijke Transformatie samen met het Expertteam Woningbouw een digitale themasessie.   In dit webinar praten we met:   - Antoinette van Heijningen (Expertteam Woningbouw) - Damo Holt (Expertteam Woningbouw) - Daan Klaase (NS-stations) - Erik Feenstra (gemeente ’s-Hertogenbosch) - Harm-Jan Stalman (gemeente Purmerend) Liever terugkijken? Dat kan op YouTube. Op www.stedelijketransformatie.nl vind je meer informatie, praktijkvoorbeelden en handige publicaties over binnenstedelijke gebiedstransformaties.

Tijdens de G40/G4 leerkring Omgevingswet staat de verbinding tussen gebiedsontwikkeling en de Omgevingswet centraal. Maarten Hoorn (Platform31) zette tijdens het eerste deel uiteen waar de Omgevingswet leidt tot veranderingen in de processen van stedelijke transformatie. Jeroen Huijben (ministerie van BZK) en Sarah Ros (VNG) vertellen daarna over de Aanvullingswet grondeigendom. Tot slot licht gemeente Zwolle toe hoe zij met de veranderingen bij gebiedsontwikkelingen omgaan en tegen welke worstelingen zij aanlopen.

De grote woningnood, klimaatverandering en de overgang naar duurzame energie vragen om innovatieve oplossingen in het bouwproces. Hoewel bekend is dat innovaties tijdwinst kunnen opleveren, de bouw goedkoper kan worden en er minder druk op de bouwplaats is, is het nog steeds lastig om innovaties in de bouw van de grond te krijgen. Tijdens dit webinar verkennen we hoe gemeenten en marktpartijen innovaties in de bouw kunnen aanjagen: waarom is het zo lastig om deze innovaties van de grond te krijgen? Hoe kunnen gemeenten en marktpartijen innovaties aanjagen?  En welke innovatieve oplossingen zijn er al?   In dit webinar praten we hierover met: - Mariska Louman  (senior adviseur innovatie gemeente Eindhoven) - Denis Hauer (Urban Climate Architects) - Henk Havinga (Koopmans Ontwikkeling) Liever terugkijken? Dat kan op YouTube: https://youtu.be/j4gn20ACNtQ Meer informatie: www.stedelijketransformatie.nl

Op 17 maart vinden de Tweede Kamerverkiezingen plaats. De onderwerpen ruimte en wonen zijn belangrijker dan ooit. De schaarse ruimte wordt vanuit alle hoeken geclaimd. Uit een publieksenquête van I&O Research blijkt dat de woningnood, na COVID-19, de grootste uitdaging vormt voor het nieuwe kabinet. Wat moet de nieuwe regering doen? Op vrijdag 26 februari ging Platform31 hierover in gesprek met politici (VVD, PvdA, CDA, GroenLinks, D66, SP en ChristenUnie) en experts op dit vakgebied.  Onder leiding van Paul Gerretsen (Deltametropool) werd een debat gevoerd over:  - Oplossingen voor de woonproblematiek  - Keuzes voor de inrichting van de schaarse ruimte  - De bestuurlijke organisatie van ruimte en wonen  De drie onderdelen zijn ingeleid door de experts Hans Leeflang, Hugo Priemus en Co Verdaas (samen 150 jaar ervaring) en de volgende zeven politici (allen kandidaat voor een zetel in de Tweede Kamer) gingen met elkaar in debat:  Sandra Beckerman (SP), Daniel Koerhuis (VVD), Julius Terpstra (CDA), Paul Smeulders (GroenLinks), Matthijs van Neerbos (PvdA), Faissal Boulakjar (D66) en Pieter Grinwis (ChristenUnie)  Liever terugkijken?  Dat kan op YouTube: https://youtu.be/ZWrTnzSB1eg  Meer weten?  - Artikel Ruimte en Wonen over verkiezingsprogramma’s: https://www.ruimteenwonen.nl/gewenst-noodzakelijk-waarschijnlijk  - Onderzoek naar de gevolgen van 30 jaar volkshuisvestingsbeleid op sociaal wonen: Gebouw van de volkshuisvesting; renovatie gewenst!: https://www.platform31.nl/publicaties/gebouw-van-de-volkshuisvesting-renovatie-gewenst  - Verkiezingsnotitie: Hoe het Rijk kan bijdragen aan de veerkracht, weerbaarheid en brede welvaart in steden en regio’s: https://www.platform31.nl/publicaties/kompas-voor-keuzes  - Analyse, duiding en reflectie Rijksbegroting 2021: https://www.platform31.nl/publicaties/analyse-rijksbegroting-2021   - Rapport Hugo Priemus: Doelgericht woonbeleid: https://www.platform31.nl/publicaties/doelgericht-woonbeleid

Het Rijk wil meer gaan sturen op de woningbouwontwikkeling. Tijdens dit rondetafelgesprek tijdens het 4de jaarcongres Stedelijke Transformatie bespreken Rik Bauer (directeur ministerie BZK), Harriët Tiemens (wethouder Nijmegen), Anne Koning (gedeputeerde Zuid-Holland) en Henri van Dam (directeur Synchroon) de knelpunten die vragen om meer sturing. Aan de hand van de verschillende sturingsmogelijkheden (stimuleren, faciliteren, richting geven en reguleren) voeren we het gesprek over effectieve sturingsmogelijkheden en de instrumenten die daarbij horen.   Terugkijken kan op YouTube: https://youtu.be/weT1ilO3Fec Meer informatie: www.stedelijketransformatie.nl

Het ontwikkelen van een nieuwe wijk kan een complex en uitdagend proces zijn. Er is geen standaard recept voor een succesvolle ontwikkelstrategie. Welke uitdagingen kun je tegenkomen tijdens het ontwikkelen van een nieuwe wijk en hoe ga je hiermee om? Op welke manier ontwikkel je een nieuw wijkcentrum voor zowel de korte als de lange termijn? Hoe ontwikkel je ontmoetingsplekken en welke ontmoetingsfuncties kun je hiervoor samenbrengen? In deze sessie geven we inspirerende voorbeelden en handvatten voor het ontwikkelen van een nieuwe stadswijk.   Mathijs van Beem (Koopmans), Hans Karssenberg (Stadsmakersfonds) en Rob van Kalmhout (Rebel) vertelden hierover tijdens het 4de jaarcongres Stedelijke Transformatie.   Terugkijken kan op YouTube: https://youtu.be/YgjGEHW-tDk Meer informatie: www.stedelijketransformatie.nl

In deze sessie kunt u zich laten inspireren door goede voorbeelden uit het buitenland. KCAP ontwierp het Jurong Lake District in Singapore. We gaan in op de succesfactoren van deze gebiedsontwikkeling en laten zien hoe de geleerde lessen kunnen bijdragen aan de transformatie van het stationsgebied Fellenoord in Eindhoven. Daarnaast bespreken we de binnenstedelijke gebiedsontwikkeling King’s Cross in Londen. Hier wordt een voormalig brownfield getransformeerd naar een duurzaam mixed-use gebied met ruimte voor wonen, werken, voorzieningen en leisure. Hoe realiseer je een dergelijke complexe duurzame gebiedsontwikkeling? Wat leert de Engelse praktijk ons over samenwerking en publieke en private rollen? Hoe zorg je dat omliggende wijken baat hebben van de gebiedstransformatie?   Frank Werner (KCAP) en Erwin Heurkens (TU Delft) vertellen tijdens het 4e jaarcongres Stedelijke Transformatie over inspiratievolle voorbeelden van binnenstedelijke transformaties in het buitenland.    Terugkijken kan op YouTube: https://youtu.be/uI8P4S1D0wk Meer informatie: www.stedelijketransformatie.nl

Bij veel gebiedsontwikkelingen wordt op een andere manier naar mobiliteit gekeken: de auto staat minder centraal. Dit draagt bij aan een lagere parkeerbehoefte, waardoor een plan haalbaarder wordt. En het past binnen een trend van verduurzaming en delen van voorzieningen. In deze sessie besteden we aandacht aan de veranderingen van mobiliteit. We focussen specifiek op de kansen en valkuilen van deelmobiliteit.   Martien Das (Rijkswaterstaat), Jelle Postma (Vinu) en Leon Peeters (gemeente Utrecht) vertellen tijdens het 4de jaarcongres Stedelijke Transformatie over wat de veranderingen in mobiliteit (kunnen) betekenen voor binnenstedelijke gebiedstransformaties.   Terugkijken kan op YouTube: https://youtu.be/KNngg3XUZUE Meer informatie: www.stedelijketransformatie.nl

We staan voor de uitdaging om onze steden weerbaar te maken tegen een snel veranderend klimaat. Ook bij gebiedsontwikkelingen is dit een belangrijke opgave. Hoe voorkomen we wateroverlast, verdroging en hittestress? Natuurinclusief bouwen kan de oplossing zijn, en tegelijkertijd de biodiversiteit, natuurwaarde en belevingswaarde in gebieden verhogen. Om met ontwikkelaars, bouwers en gemeenten kennis en ervaringen vanuit projecten te delen werd afgelopen jaar het KAN-platform gelanceerd. In deze sessie laten we twee plannen voor natuurinclusieve stedelijk transformatieprojecten de revue passeren: Stadsblokken Meinerswijk in Arnhem en Binck Blocks in Den Haag.   Paul Splinter (actieprogramma Klimaatadaptief bouwen met de natuur), Roy Nijenhuis (KondorWessels Projecten), Wendy Poppelaars (VORM Ontwikkeling) en Irene Mulder (gemeente Den Haag) vertellen tijdens deze themasessie tijdens het 4de jaarcongres Stedelijke Transformatie alles over klimaatadaptief en natuurinclusief bouwen.   Terugkijken kan op YouTube: https://youtu.be/XgmcWjpN2As Meer informatie: www.stedelijketransformatie.nl