Mesɛud, argaz n Yamina yewweḍ s irebbi n Ṛebbi. Ma d nettat truḥ am wakken inefsusa lxaṭer-is si leɣtab d umerret ias-dyeǧǧa. Ahat, ula d netta tuɣ illa issaram rezzu n tmettant.
Refdeɣ anay-iw, leɛqel yettḥeyyeṛ Ɣer Tizi Wezzu, tura ad nezger Ad d-nerr asirem, ma ɣezzif leɛmeṛ I tarwa tlelli, Ṣṣumam d Ǧeṛǧeṛ A tidet iṛuḥen, ass-a ad kem-nẓeṛ Icenga ad ffɣen, ih, neẓra nezmer Ad d-ners ar wannar, tuddar idurar Taqbaylit tufrar, tennerna teẓweṛ Refdeɣ anay-iw, leɛqel yettḥeyyeṛ Ɣer Tizi Wezzu, tura ad nezger Ad d-nerr asirem, ma ɣezzif leɛmeṛ I tarwa tlelli, Ṣṣumam d Ǧeṛǧeṛ Nebges-d s tebɣest, ɣas yekker uɣebbaṛ Nettwali s wallaɣ, ma d kečč ɣas wexxeṛ Neggul s limin, akken ad d-nerr ttaṛ Acḥal i tenɣam, i txenqem s umrar Refdeɣ anay-iw, leɛqel yettḥeyyeṛ Ɣer Tizi Wezzu, tura ad nezger Ad d-nerr asirem, ma ɣezzif leɛmeṛ I tarwa tlelli, Ṣṣumam d Ǧeṛǧeṛ Atmaten imeṛṛa, wawras d uheggaṛ Ad d-lalen am ass-a, ad egen leqṛaṛ i tsuta uzekka, ad terr izuɣaṛ Ah ay izukar, tarwa n wat lɛaṛ Refdeɣ anay-iw, leɛqel yettḥeyyeṛ Ɣer Tizi Wezzu, tura ad nezger Ad d-nerr asirem, ma ɣezzif leɛmeṛ I tarwa tlelli, Ṣṣumam d Ǧeṛǧeṛ Neẓra i neswa, ar ass-a nedder Taqbaylit-nneɣ, tura ad tt-nɣeṛ Xas tenɣam seg-neɣ, drus i nexseṛ Ad d-leqqmen wiyaḍ, yeṭerḍeq waɛbaṛ Refdeɣ anay-iw, leɛqel yettḥeyyeṛ Ɣer Tizi Wezzu, tura ad nezger Ad d-nerr asirem, ma ɣezzif leɛmeṛ I tarwa tlelli, Ṣṣumam d Ǧeṛǧeṛ Abrid n timunent, ass-agi yenǧeṛ Tefrest-it tarwa-s, lebɣi ad isaṛ. Ad nebnu tamurt, s ucawrar d umɣaṛ. Argaz tameṭṭut, taqbaylit tufrar. Refdeɣ anay-iw, leɛqel yettḥeyyeṛ Ɣer Tizi Wezzu, tura ad nezger Ad d-nerr asirem, ma ɣezzif leɛmeṛ I tarwa tlelli, Ṣṣumam d Ǧeṛǧeṛ
Ccbaḥa n tmurt n Leqbayel weḥd-s di tmurt-nneɣ. Tuddar zgant-d ɣef yidurar. Iberdan yettawin ɣer tuddar-nni zzin am uzrem. Ttalin akk, ttɛeddin gar yidurar, tama n wasif. Di taddart, lɛibad myussanen, tikwal ad tafeḍ ttemyilin akk lɣaci deg yiwet n taddart. Llan yimukan anida ttemyagaren, am lqahwa neɣ lǧameɛ: wigi ad ten tafeḍ d tizyiwin, naɛd d imɣaṛen i d-yettɣimin di taddart. Wa yeqqaṛ, wa ixeddem, wa yunag. Di ccetwa, taddart ɛussen-tt kan yimɣaren. Mi d-yewweḍ unebdu, ad d-uɣalen akk wid yeffɣen, ad yemyagaren. Llan wid yettxiqqin melmi ara d-yaweḍ unebdu i wakken ad mlilen akked wid i uɣen tannumi. Akken i sɛeddayen ussan n unebdu. Ussan n unebdu i yettɣawalen imi temlal tasa d wayen turew. Llan aṭas wid i d-yettasen si tmur atibeṛṛaniyin. Llan wid daɣen i d-yettawin tiwaculin-nsen. LLan wid izewǧen akken tṛumyin, dɣa teddunt-d d yizgazen-nsent. Mi ara d-yas yiwen yettawi-d taṛimit-is, sellen di taddart. Qarren-as: Yusa-d leflani, yewwi-d yid-s taṛumit. Ttxeqqin melmi ara walin taṛumit-nni. Ula d imɣaṛen sɛan awal-nsen
Imi lɛid teţeddu-d, dda Lwennas yenna-yas. Acu tenniḍ limer ad nheggi si tura tabdart n yemdanen ara yawin tunt di timecreṭ-agi d-iteddun? Dda Ḥemmu yegdeh. Ihi isenker asnas Excel akken ad bdun ad arun ismawen n yixammen n taddart. Yuzen iznan s yimayl i wid iseqdacen allalen atraren. Ma d wiyaḍ ad ten-iwali ticki. Ar tagara yenṭeq Dda Lwennas yenna-yas. A Ḥemmu, azekka ad nali ar Uqbu ad tedduḍ yidi, ula d nek ad d-aɣeɣ yiwet n tfelwit n uselkem, imi aseqdec-is mačči d ayen ẓẓayen. Rnu ɣur-s, ad izmireɣ ad inigeɣ sanida bɣiɣ, melmi bɣiɣ. Akken i yella lḥal. Ddan yemdukal s Aqbu. Uɣen-d tafelwit n uselkem. Yal ass, dda Lwennas yeţissin ugar. Ilmed ula d tira n tutlayt n teqbaylit. Ass-a yessaweḍ ad isefrek ablug yeţmeslayen ɣef yensayen n taddart-is s teqbaylit. Yessaweḍ ad yemlil ula d yemdukal-is iqbuṛen yellan akin agmaḍ di Tizi Wezzu akked Tubireţ. Yal tameddit, Dda Ḥemmu akked Dda Lwennas, ad d-ffɣen ar tejmaɛit s tfelwiyin n uselkem gar ifasen, ad qqimen ad ţarun deg iblugen-nsen ɣef temsal icudden ar teqbaylit tatrart deg ifecka imaynuten.
Dda Lwennas isel i yilmeẓyen ticki ţmeslayen ɣef ayen icudden ar Internet. Yeẓra d akken d aẓeţa i yesdukklen ibenkan n umaḍal meṛṛa. Yeẓra d akken mačči ala iselkimen kan, ula d iṛubuten n yiẓmi neɣ timacinin n txeggaṭ zemren ad qqnen ar uẓeṭṭa-agi agraɣlan. Acu kan, meskin, ur yessin ara ad yaru, dɣa yeḥruri aṭas. Tikwal yesḥissif deg iman-is. Dda Lwennas iḥemmel Dda Ḥemmu. Cerken tabaḍnit, myekcamen aṭas. Dda Ḥemmu si tama-s, imi yeẓra tamsalt, yal tikelt ara yemlil yid-s, ad s-yesken kra n tixbula n tuqqna ar Internet s useqdec n tfelwit n uselkem din-a di tejmaɛit. Yemmel-ayas amek ţbeddilen iɣewwaṛen n tutlayt di kra n yisnasen akked ifecka. Yemmal-ayas amek ara yessel i yifuyla imeslawen srid seg usmel Web, war ma yessider-d isefka ar tfelwit-is s wudem adigan. Yemmel-ayas amek ara yernu amiḍan i tira n yiznan di Gmail.
Sɣur Muḥend Belkacem Da Ḥemmu di tejmaɛit s tfelwit n uselkem Dda Ḥemmu, ṭamen n udrum n Iḥiducen, ɣas akken zrin fell-as 65 n iseggasen, yeţban am ilemẓi. Yeṛwa aman n temẓin. Ilul di 20 yebrir 1952 ihi dɣa yeţzuxxu s wazemz n tlalit-is. Yeqqaṛ-asen i yilmeẓyen n taddart-is, nek d Amaziɣ s wudem amezwer. Ɣas akken ugar n uzgen n tudert-is yewwet-iţ di Fṛansa, tutlayt n teqbaylit ur ţ-yeţu ara. Mačči am wid irezzun ar tmura n umalu tagara-agi. Akken yeqqaṛ Atmani, wa yuɣal d aɛrab, wayeḍ d aṛumi. Dda Ḥemmu, iḥemmel ad d-yeffeɣ ar tejmaɛit yal tameddit. Ibiri deg idis, tafelwit n uselkem gar ifassen-is. Deqs i yeɣilen d aselkim aziraz ameẓyan. Da ḥemmu yezga yeqqaṛ-asen, ala, tagi qaṛṛen-as tafelwit n uselkem. Teţeddu s yiwen n unagraw n wammud isem-is Android. Llant tfelwiyin-nniḍen n Apple qqaren-asent iPAD, acu kan teddunt s unagraw iOS. Dda Ḥemmu yezga yessefham deg-sen, acu kan ahbuh. Gullen ur gezzun tigert. Ḥatan ihi, yerna-d Dda Lwennas ɣur-s. Dda Lwennas, ɣas akken ur yeɣri ara, acu kan igezzu timsal imir imir. Ur s-teţunefk ara tegniţ ad yeddu ar uɣerbaz am neţa am wiyaḍ. Imi yekker-d d agujil deg tallit-nni n tegrawla mgal Fṛansa.