เศร้าจริงหรือเศร้าปลอม? Tell Me Why ชวนมารู้จักกับคำว่า "โศกาสาไถย" หรือ "sadfishing" พฤติกรรมการโพสต์หรือแชร์เนื้อหาที่มักเป็นเรื่องส่วนตัวที่แท้จริงแล้วไม่ใช่การระบายความทุกข์แต่เป็นการเรียกร้องความสนใจ
กระแสการย้ายประเทศของคนไทยนั้นมีมาเป็นระลอกและมีมาอย่างต่อเนื่อง จะเห็นได้จากกลุ่มในเฟซบุ๊กย้ายประเทศที่มีคนเข้าร่วมกลุ่มกว่าหนึ่งล้านคน แสดงให้เห็นว่ามีคนไทยจำนวนไม่น้อยที่มีความต้องการไปเริ่มต้นชีวิตใหม่ที่ประเทศอื่น แล้วการได้ย้ายไปอยู่ประเทศที่ตัวเองอยากอยู่ จะทำให้คนเรามีความสุขมากขึ้นจริงไหม Tell Me Why ชวนมาหาคำตอบโดยใช้มุมมองทางจิตวิทยาและเศรษฐศาสตร์พฤติกรรม ร่วมกันเจาะลึกถึงการตัดสินใจครั้งสำคัญนี้ว่ามีผลต่อความพึงพอใจและความสุขอย่างไร
เพราะอะไรคนถึงโดนมิจฉาชีพหรือสแกมเมอร์หลอกลวง Tell Me Why ชวนมาหาคำตอบทางจิตวิทยา แล้วเราจะรับมือและระวังตัวอย่างไรไม่ให้ตกเป็นเหยื่อ
ถ้ามีคนทำนายว่าอีกสองวันหิมะจะตก แล้วมันเกิดขึ้นจริง ๆ คุณคิดว่าคน ๆ นี้เป็นคนที่ทำนายเก่งหรือไม่? . Tell Me Why ชวนมาหาคำตอบ จริงหรือไหมที่ว่า คนที่สามารถทำนายเหตุการณ์ที่มีความไม่แน่นอนสูง หรือดูเหมือนจะทำนายได้ยาก แต่กลับทำนายถูกต้อง มักจะไม่ใช่คนที่เก่งในการทำนายอนาคตโดยทั่วไป
หลายครั้งที่เราเจอเรื่องที่ทำให้เราเจ็บปวด แต่เวลาต่อมาก็สามารถฟื้นตัวกลับสู่สภาวะจิตใจปกติเหมือนเดิมได้ Tell Me Why จะชวนมารู้จักกับระบบภูมิต้านทานความผิดหวังทางจิตวิทยาที่เรียกว่า "Psychological Immune System" ที่ทำให้เราฝ่าวิกฤตทางด้านจิตใจมาได้โดยที่เราไม่รู้ตัว
หลาย ๆ คน เมื่อเดินทางมาถึงจุด ๆ หนึ่งของชีวิตในวัย ๆ หนึ่ง บางครั้งอาจมีความรู้สึกอิ่มตัว ไม่พอใจ มีความกดดัน และความไม่สมหวังกับชีวิตในเรื่องต่าง ๆ ซึ่งบางคนอาจจะเรียกกันว่า Midlife Crisis หรือ "วิกฤตวัยกลางคน" แล้วสิ่งที่ว่านี้มีจริงหรือไม่ หรือเป็นสิ่งที่คนเชื่อ ๆ ตามกันไป Tell Me Why จะชวนมาหาคำตอบและวิธีรับมือ
มิติของความสุขมีอะไรบ้าง แต่ละมิติแตกต่างกันอย่างไร แล้วเราจะสามารถนำความสุขแต่ละมิติมาประยุกต์ใช้ในชีวิตจริงอย่างไรให้มีความสุขมากขึ้น
เคยสังเกตไหมว่า ในการแข่งขันกีฬา นักกีฬาที่ได้เหรียญทองแดงมักจะดูมีความสุขมากกว่าคนที่ได้เหรียญเงิน เพราะเหตุใดจึงเป็นเช่นนั้น ทั้ง ๆ ที่เหรียญเงินน่าจะดีกว่าแท้ ๆ แต่คนได้เหรียญทองแดงกลับดีใจมากกว่า Tell Me Why จะชวนมาหาคำตอบผ่านแนวคิดทางจิตวิทยาที่เรียกว่า "Counterfactual Thinking"
สัมภาษณ์คุณพีพี นักเทคโนโลยีและนักวิจัยเกี่ยวกับ Cyborg Psychology และ Human-AI Interaction จาก MIT Media Lab วันนี้เราจะมาคุยกันว่าด้วยเรื่องของปฏิสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์และ AI ผ่านงานวิจัยเจ๋ง ๆ อย่าง Future You ที่จะทำให้มนุษย์ลดความกังวลความคิดลบและเพิ่ม Future Self-Continuity ได้, AI คือโหราศาสตร์สมัยใหม่จริงหรือ?, การเสพติดการใช้ AI อาจทำให้เกิดสิ่งที่เรียกว่า Addictive Intelligence และปัญหา Sycophancy ของ AI โดยเฉพาะกับ language models เข้าไปทดสองใช้ Future You ได้ที่นี่ https://futureyou.media.mit.edu
ช่วงนี้มีข่าวเครื่องบินตกบ่อยเหลือเกิน ทำให้หลาย ๆ คนไม่กล้าที่จะใช้เครื่องบินในการเดินทางกันเลยทีเดียว แล้วความกลัวจากการเห็นข่าวเครื่องบินตก จนตัดสินใจเดินทางด้วยวิธีอื่นนี้เกิดมาจากอะไร Tell Me Why จะชวนมาหาคำตอบ และชวนมารู้จักกับอคติทางความคิดที่ทางจิตวิทยาเรียกว่า "Availability Heuristic" หรือการตัดสินอะไรก็ตามจากตัวอย่างที่เรานึกได้ในชั่วขณะนั้น
เคยอยู่ในสถานการณ์ที่เราคิดว่าตัวเองคิดไม่เหมือนคนอื่น แต่จริง ๆ แล้วคนอื่นก็คิดเหมือนกับเราบ้างไหม? Tell Me Why ชวนมาหาคำตอบเกี่ยวกับสถานการณ์ที่ทางจิตวิทยาเรียกว่า "Pluralistic Ignorance" ซึ่งเป็นพฤติกรรมที่ส่งผลเสียไม่ใช่ต่อตนเองเท่านั้น แต่อาจส่งผลต่อสังคมและปัญหาใหญ่ ๆ ตามมา
รู้จักกับ Asymmetric Information ทฤษฏีที่ทำให้คนเก่งจริงไม่มีที่ยืน ใน episode นี้ Tell Me Why จะชวนมาหาคำตอบว่า เพราะเหตุใด ผู้เชี่ยวชาญที่ไม่มีความสามารถจริง ๆ ถึงมีความโดดเด่นและได้พื้นที่ในสื่อต่าง ๆ มากกว่าผู้ที่เป็นผู้เชี่ยวชาญที่แท้จริง
ยิ่งมีวุฒิการศึกษาที่สูง ยิ่งทำให้คนเรามีความสุข? Tell Me Why ชวนมาหาคำตอบว่าด้วยเรื่องการศึกษาและความสุข
"โชค" เป็นต้นทุนของชีวิต? Tell Me Why ชวนมาหาคำตอบว่าโชคหรือความพยายามที่ส่งผลต่อความสำเร็จของคน ๆ หนึ่ง โชคในฐานะทุนเป็นสิ่งที่สำคัญมากน้อยแค่ไหน
"คนเราจะเชื่อในสิ่งที่เราอยากจะเชื่อ" Tell Me Why ชวนมาหาคำตอบและรู้จักกับ Motivated Reasoning ผ่านตัวอย่างของเรื่องฟุตบอลและอื่น ๆ ที่ถึงแม้เราจะมองชุดข้อมูลชุดเดียวกัน แต่ความเห็นกลับแตกต่างกัน
ทำไมบางแผลใจใช้เวลาเท่าไหร่ก็รักษาไม่หายสักที? Tell Me Why ชวนมาหาคำตอบเรื่องเวลากับแผลใจทุกประเภทไม่ว่าจะอกหักหรือการประสบพบเจอสิ่งที่ไม่คาดคิดกะทันหันและต่อมากลายเป็นความเจ็บปวดในใจ ขอเป็นกำลังใจให้กับทุกคนที่กำลังมีแผลใจให้กลับมาหายดีได้เร็วไว
ถ้าคุณมีโอกาส คุณจะนอกใจแฟนของคุณไหม? Tell Me Why ชวนมาหาคำตอบว่าทำไมคน(ดี)ถึงนอกใจผ่านงานวิจัย Hot-cold Empathy Gap ว่าเกี่ยวอย่างไรกับการนอกใจของคนดี
โง่แต่อวดฉลาด? Tell Me Why ชวนมาหาคำตอบว่า ทำไมคนโง่ถึงคิดว่าตัวเองฉลาดและมักประเมินว่าตัวเองมีความสามารถเกินกว่าความเป็นจริง แล้วทำไมในทางกลับกัน คนฉลาดถึงคิดว่าตัวเองไม่ได้เก่งหรือมีความรู้ ผ่านงานวิจัย Dunning-Kruger effect และแนวคิด Optimism Bias
อาชีพที่มีโอกาสถูก AI เข้ามาแทนที่? Tell Me Why ชวนมาหาคำตอบและปูพื้นฐานตั้งแต่ความหมายและการทำงานของ AI , Generative AI คืออะไร สิ่งเหล่านี้สามารถเข้ามา disrupt ตลาดแรงงานได้ไหม และประเด็นเรื่องจริยธรรม AI พบกับแขกรับเชิญที่เป็นผู้เชี่ยวชาญทางด้าน AI ที่จะมานั่งพูดคุย นั่นก็คือ Dr. Dusit Niyato หรืออ.เต๋า ปัจจุบันเป็น Chair Professor ที่ School of Computer Science and Engineering, NTU (หากใครเปิด Google Scholar จะรู้ว่ามีคน cite งานของอ.เต๋าเยอะมาก ๆ)
เด็กสมัยนี้ไม่มีความอดทนเอาเสียเลย!! Tell Me Why ชวนมาหาคำตอบว่าทำไมคนรุ่นเก่าบางคนถึงมีความคิดว่าคนรุ่นใหม่ไม่มีความอดทน ก้าวร้าว ในขณะเดียวกัน คนรุ่นเก่าบางคนก็ไม่ได้มีความคิดแบบนั้นเลย ผ่านงานวิจัย Kids These days....