Tgi è chegl? - En gi auditiv (surmiran)

Igl animal tgi nous tschartgagn è tranter oter ancunaschaint perchegl tgel fò plessas gedas ad onn pitschens – per part partureschanigl 15 giovens an egna. Cotras èl sa daraso enorm spert segl antier mond. Angal an l'Antarctica betg, lò ègl bagn mengia freid per el. Ed alloura? Sast te gio? Tge animal tschartgainsa? Ia dei a tè.  Ena producziun da Viertausendhertz. Translaziuns e realisaziun per rumantsch da RTR.

Igl animal tgi nous tschartgagn veiva se agl nord. Agl nord dallEuropa, dallAsia e dallAmerica. E lò veival igl pi gugent aint igls gôts umids. El è fitg schinigia e sa mossa perchegl darar. Ed alloura? Sast te gio? Tge animal tschartgainsa? Ia dei a tè.  Ena producziun da Viertausendhertz. Translaziuns e realisaziun per rumantsch da RTR.

Igl tier tgi nous tschartgagn è angal uscheia grond scu ena pitschna balla, ma tuttegna stebgia mintga inimitg dus gedas schel dess er propa attatger igl noss animal. El ò numnadamaintg enarma dètg dolorousa e cun chella sol defender zont bagn. Ed alloura? Sast te gio? Tge animal tschartgainsa? Ia dei a tè.

I dat persungas tgi òn igl animal tgi nous tschartgagn scu animal da tgesa. La pitschna part pero da libra voluntad. Igls pless òn stgiva dad el e chegl schibagn tgel è ansasez propi tgerign. Ed alloura? Sast te gio? Tge animal tschartgainsa? Ia dei a tè.  Ena producziun da Viertausendhertz. Translaziuns e realisaziun per rumantsch da RTR.

Igl animal tgi nous tschartgagn ò plemas, alas ed en pechel. Ea, te ast raschung, glè enutschel. Pero en utschel tgi so betg sgular. Persiva sol sa nudar scu en campiun. Ainten lava passaintal er la gronda part digl sies taimp, atgnamaintg vòl angal per cuar sen tera. Ed alloura? Sast te gio? Tge animal tschartgainsa? Ia dei a tè. Ena producziun da Viertausendhertz. Translaziuns e realisaziun per rumantsch da RTR.

Igl nom tudestg digl animal tgi nous tschartgagn cuntign igl nom den oter animal sen igl qual ins so tgavalger. Cun chel animal èl pero betg paraint, mabagn cun la balena. E chegl malgro tgel veiva betg ainten la mar. Ed alloura? Sast te gio? Tge animal tschartgainsa? Ia dei a tè.  Ena producziun da Viertausendhertz. Translaziuns e realisaziun per rumantsch da RTR.

Igl animal tgi nous tschartgagn veiva sen tera, scu nous carstgangs er. Igls sies giovens neschan dantant angal ainten lava. E perchegl nomnins el er – en amfibi. Passa 700 differentas speztgas dattigl digl noss tier. Tar nous an Europa è el pero unic. Ed alloura? Sast te gio? Tge animal tschartgainsa? Ia dei a tè. Ena producziun da Viertausendhertz. Translaziuns e realisaziun per rumantsch da RTR.

Igl animal tgi nous tschartgagn è pitschen, met e normalmaintg ins vei betg el. Ins savess perchegl er pansar tgel è en schmarschung e tgel fetscha glantier banadia de navot. Ma chegl trompa. Ed alloura? Sast te gio? Tge animal tschartgainsa? Ia dei a tè.  Ena producziun da Viertausendhertz. Translaziuns e realisaziun per rumantsch da RTR.

Igl animal tgi nous tschartgagn è egn digls pi prezios animals segl antier mond. Blers unfants òn fitg gugent chest tier. E chegl schibagn tgi sia pareta è betg zont spectaculara: El è schi grond scu en giat ed ò peil greisch cler cun streflas schlavadas. Ed alloura? Sast te gio? Tge animal tschartgainsa? Ia dei a tè. Ena producziun da Viertausendhertz. Translaziuns e realisaziun per rumantsch da RTR.

Propa en bung clom ò igl animal tgi nous tschartgagn betg. El vala scu morder da sang freid, tgi attatga e maglia er carstgangs. Surtot aint igls films. Ma igl noss animal è er plagn miraclas. Igls sies îgls èn per exaimpel diesch gedas pi sensibels tgigls noss. Ed alloura? Sast te gio? Tge animal tschartgainsa? Ia dei a tè. Ena producziun da Viertausendhertz. Translaziuns e realisaziun per rumantsch da RTR.

Digl animal tgi nous tschartgagn dattigl passa 1'000 differentas speztgas. E tots òn ena tgossa communabla. Els èn igls sulets mamifers tgi son sgular. Savens vignal er avant ainten films da sgarschour. Ed alloura? Sast te gio? Tge animal tschartgainsa? Ia dei a tè.  Ena producziun da Viertausendhertz. Translaziuns e realisaziun per rumantsch da RTR.

Igl animal tgi nous tschartgagn è en reptil cun squamas. El veiva an Africa, Asia ed an Australia. El veiva sen tera, ma er sen plantas e schizont ainten lava. Schins vei igl noss animal alloura, savessins pansar tgins vegia gist via en dinosaur. Ed alloura? Sast te gio? Tge animal tschartgainsa? Ia dei a tè. Ena producziun da Viertausendhertz. Translaziuns e realisaziun per rumantsch da RTR.

Igl animal tgi nous tschartgagn vei or enpo scu schel vess tratg profond flo siva da sia naschientscha – ed alloura decidia da rastar pigl rest da sia veta an chella furma scunflantada. I dat speztgas da chest animal tgèn uscheia pitschnas scu igl ties polesch. Ed alloura? Sast te gio? Tge animal tschartgainsa? Ia dei a tè. Ena producziun da Viertausendhertz. Translaziuns e realisaziun per rumantsch da RTR.

Igl animal tgi nous tschartgagn so davantar 500 onns. E tot chels onns deial betg pled. El veiva giu profond aint igls fons da la mar. Savens è chel tier angal uscheia grond scu enungla. Ed alloura? Sast te gio? Tge animal tschartgainsa? Ia dei a tè.  Ena producziun da Viertausendhertz. Translaziuns e realisaziun per rumantsch da RTR.

Igl animal tgi nous tschartgagn è en pitschen rapinader e betg bler pi grond tgen giat. E scu igl giat ò er el quatter tgommas, en peil fegn e lom ed ena cua lunga. Ma chegl è er gio tot tgel ò communabel cugl giat. Ed alloura? Sast te gio? Tge animal tschartgainsa? Ia dei a tè.  Ena producziun da Viertausendhertz. Translaziuns e realisaziun per rumantsch da RTR.

Hipotrigris – uscheia nomnan igls scienzios ed experts igl animal tgi nous tschartgagn. Per veiver dovral ena massa plaz. Igl pi gugent en plaz dalla grondezza da 1'000 plazzas da ballape. Ed alloura? Sast te gio? Tge animal tschartgainsa? Ia dei a tè.  Ena producziun da Viertausendhertz. Translaziuns e realisaziun per rumantsch da RTR.

Igl animal tgi nous tschartgagn sumeglia enpo ena masdada tranter en tgang ed en urs. El veiva sen eninsla davant Australia. Ed el vign protegea da tots per tgi el mora betg or. Ed alloura? Sast te gio? Tge animal tschartgainsa? Ia dei a tè.  Ena producziun da Viertausendhertz. Translaziuns e realisaziun per rumantsch da RTR.

Igl animal tgi nous tschartgagn veiins darar. E chegl schibagn tgel ò la grondezza den portg e tgel peisa circa tant scu igl ties bab e tia mamma ansemen. Ma el so sa zuppar fitg bagn ainten igl spess e bletsch gôt selvadi dallAmerica digl Sid. Ed alloura? Sast te gio? Tge animal tschartgainsa? Ia dei a tè. Ena producziun da Viertausendhertz. Translaziuns e realisaziun per rumantsch da RTR.

Igl animal tgi nous tschartgagn dattigl gio passa 20'000 onns sen chest mond. Ed el fò er anc exact igl madem scu tgi el fascheva da lez taimp: tgavar, magler e rimnar. E perchegl tgel ò en lom e fegn peil, ans fultschainsa er gugent cun el. Ed alloura? Sast te gio? Tge animal tschartgainsa? Ia dei a tè. Ena producziun da Viertausendhertz. Translaziuns e realisaziun per rumantsch da RTR.

Igl animal tgi nous tschartgagn ò en peil dètg impressiunont. Tatgs neirs sen en peil mellen scu ôr. Pero chegl è betg sia suletta atgnadad. Er sia spertezza. Anfignen 100 kilometers alloura sol correr. Ed alloura? Sast te gio? Tge animal tschartgainsa? Ia dei a tè.  Ena producziun da Viertausendhertz. Translaziuns e realisaziun per rumantsch da RTR.