Węzeł Przesiadkowy

Rok po zmianie rządu to doskonały czas żeby omówić to jak została przekazana sztafeta w temacie budowy Centralnego Portu Komunikacyjnego. W tym czasie zmieniło się sporo, począwszy od pełnomocnika rządu ds. CPK (i jego poglądów na temat tej inwestycji), poprzez kształt i planowany termin realizacji. Z drugiej zaś strony ponownie za część kolejową odpowiada doskonale wam znany Piotr Malepszak, tym razem jako podsekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury. Czy nowa władza dobrze prowadzi projekt? Jak wyglądały tegoroczne posunięcia w tym temacie? Jakich zmian w projekcie, w terminach jego realizacji i w finansowaniu należy się spodziewać w najbliższym czasie? O tym wszystkim rozmawiam z Michałem Czarnikiem, byłym dyrektorem wykonawczym w spółce Centralny Port Komunikacyjny, a dziś wiceprzewodniczącym stowarzyszenia "Tak dla CPK", a genezą naszej rozmowy jest opublikowany niedawno nowy plan inwestycyjny dla CPK.

Odcinek jest dostępny w wersji video na YouTube. Patrząc na stan muzealnictwa kolejowego w Polsce trudno nie czuć niedosytu. Nie mamy ani jednego państwowego muzeum które dbałoby o dziedzictwo techniki kolejowej, a samorządowych placówek jest zaledwie kilka. Większość zbiorów jest w rękach pasjonatów, a ci ostatkiem sił i środków próbują uratować to co jeszcze nie zostało zniszczone i rozkradzione. Na początku odcinka opowiadam o tym jak aktualnie wygląda kolejowe muzealnictwo w Polsce, a później (10:23) zapraszam na rozmowę z Michałem Wychodilem, rzecznikiem prasowym Klubu Sympatyków Kolei we Wrocławiu. Zapraszam też do zapoznania się z odcinkiem #131: Pocztówka z podróży – Stęszew.

Jak wygląda przygotowanie i wdrożenie rozkładu jazdy w komunikacji miejskiej? Ile osób pracuje nad przygotowaniem sieci połączeń w największym polskim mieście? Czym są "wtyczki" i czy jeszcze istnieją? O tym wszystkim dowiecie się z tego odcinka, w którym Daniel Złamal, wieloletni pracownik warszawskiego Zarządu Transportu Miejskiego, opowiada o kulisach pracy rozkładowców. W trakcie rozmowy wielokrotnie wspominamy o linii 116, łączącej Wilanów z Chomiczówką.

Parkowanie w centrach dużych miast to dla jednych udręka, a dla innych - sposób na życie. Ci pierwsi starają się pozostawić samochód w wyznaczonym miejscu (a przede wszystkim je znaleźć) i zapłacić za postój. Ci drudzy zostawiają swoje auta na przystankach, trawnikach czy nawet na przejściach dla pieszych. Kto na tym lepiej wychodzi? Odpowiedź może niektórych was zdziwić. O propozycjach zmian przepisów, które uczynią parkowanie w tej pierwszej opcji nieco bardziej opłacalnym, rozmawiam z Szymonem Nieradką, autorem Miejskiej Agendy Parkingowej. W trakcie rozmowy nawiązujemy do wypowiedzi z posiedzenia parlamentarnego zespołu ds. bezpieczeństwa ruchu drogowego.

3 października 2024 mieliśmy kolejne posiedzenie parlamentarnego zespołu ds. bezpieczeństwa ruchu drogowego, gdzie m. in. omawiano wątki związane z najbardziej aktualnymi problemami na polskich drogach. Tematem przewodnim było tzw. zabójstwo drogowe i próba jego implementacji w przepisach, natomiast dyskusja zawędrowała w wiele różnych wątków. Należały do nich głównie tematy zawarte w społecznym projekcie ustawy w celu podniesienia bezpieczeństwa ruchu drogowego, czyli automatyzacja kar za wykroczenia na drogach i zmiana trybu ich egzekucji. W tym odcinku staram się uporządkować te wątki oraz dopytać autorów projektu o to co najważniejsze. W pierwszej części odcinka (1:33) usłyszycie wypowiedzi m. in. Konrada Romika, sekretarza Krajowej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego oraz (16:29) diagnozy problemów jakie mamy na drogach i sposobów ich rozwiązania jakie ma stowarzyszenie "Miasto jest nasze". W drugiej części (34:22) znajdziecie rozmowy z Tomaszem Toszą i Janem Mencwlem, gdzie dopytuję ich o szczegóły rozwiązań automatyzujących egzekucję kar za wykroczenia na drogach. Wreszcie, w trzeciej części (43:57) rozmawiam z Michałem Beimem o tym gdzie trafią pieniądze z kar i na co zostaną wydane.

Problem planowania rozkładu jazdy pociągów w Polsce jest z nami chyba od zawsze. Nigdy nie udało nam się doświadczyć ani stabilnego, ani tym bardziej cyklicznego, równoodstępowego i systemowego rozkładu jazdy w kolei dalekobieżnej. Tym co miało to zmienić, miałby być Horyzontalny rozkład jazdy, czyli w skrócie: HRJ. Tenże produkt, przygotowany przez CPK, ale docelowo mający przeistoczyć się w długofalowy plan tego jak funkcjonować będzie rynek przewozów kolejowych, właśnie poddawany jest konsultacjom publicznym. Skoro zatem jest chęć na wysłuchanie uwag obywateli, zapraszam was na godzinną rozmowę na ten temat. W tym odcinku moim gościem jest Krzysztof Szymański, ekspert ds. rozkładów jazdy z kilkunastoletnim doświadczeniem, m. in. w PKP Intercity i POLREGIO (dawniej: Przewozach Regionalnych).

Wejście w życie systemu handlu uprawnieniami do emisji, znanego w skrócie jako ETS2, będzie miało dość istotne konsekwencje dla użytkowników paliw kopalnych. Tym razem również indywidualni nabywcy węgla, gazu czy paliw silnikowych będą zobowiązani do uiszczania opłat za emisję CO2. Co jednak z ochroną tych, którzy będą najbardziej wrażliwi na nowe opłaty, które - w założeniu - mają wpłynąć na ograniczenie emisji. Zaprojektowany na tę okoliczność Społeczny Fundusz Klimatyczny ma być narzędziem wsparcia właśnie na tę okoliczność. O tym jaka jest geneza jego powstania, jego cele, a także środki i narzędzia jakie mają zostać skierowane do ich realizacji, rozmawiam z Wojciechem Augustowskim z Instytutu Reform. Punktem wyjścia do naszej rozmowy jest raport "Społeczny Fundusz Klimatyczny – miliardy na walkę z ubóstwem energetycznym i transportowym".

W ostatnim czasie mieliśmy co najmniej trzy inicjatywy związane ze zmianami w ustawie o publicznym transporcie zbiorowym. Pierwszy zaczął Zespół Doradców Gospodarczych "TOR", który przez kilka miesięcy zbierał postulaty zmiany w ustawie o publicznym transporcie zbiorowym. Jako druga zaczęła funkcjonować petycja "Pięć razy tak dla transportu publicznego" uruchomiona przez Inicjatywę Obywatelską "Polska - Słowacja - autobusy". Wreszcie, z początkiem sierpnia, list otwarty do ministra infrastruktury, sygnowany przez 12 organizatorów i operatorów publicznego transportu zbiorowego, wysłał dr hab. Michał Wolański. Współautorów tych trzech inicjatyw, czyli Bartłomieja Kasiuka z ZDG TOR, Sebastiana Kolembę z inicjatywy "Polska - Słowacja - autobusy" oraz współautora listu do ministerstwa, Petera Jancovicia, zaprosiłem do rozmowy na temat tego czy i na jakim odcinku można połączyć siły i wypracować wspólne stanowisko, a gdzie leżą różnice w poglądach. Jako uzupełnienie tego podcastu polecam rozmowy z Marcinem Gromadzkim, Maciejem Mysoną, Iwoną Budych i Peterem Jancoviciem, opublikowane w portalu transport-publiczny.pl. Wspomniany w odcinku tekst na temat komunikacji autobusowej organizowanej przez Beskidzki Związek Powiatowo-Gminny oraz Województwo Małopolskie znajdziecie w 44. numerze "Nowego Obywatela".

Czy wiecie że znaki które widzimy na drogach - nawet poprawnie ustawione - mogą być nielegalne? Nie oznacza to oczywiście że można je ignorować. Bezpieczne i zgodne z prawem oznakowanie na drodze powinno być efektem poprawnie przygotowanego projektu organizacji ruchu drogowego. A z tym niestety bywa różnie. Jak wygląda przygotowanie oznakowania drogowego? Jakie problemy się z tym wiążą? Jakie najczętsze błędy popełniają zarządzający ruchem na drogach oraz nadzorujący ich urzędnicy? O tym rozmawiam z Jerzym Migdułą, aktywistą który pilnuje poprawności projektów organizacji ruchu drogowego.

Przez długi czas narzekaliśmy że w zakresie wsparcia elektromobilności polskie władze widzą jedynie samochody. Jedyny program dopłat do rowerów elektrycznych zaoferowała kilka lat temu wyłącznie Gdynia, ale był on - jak się okazało - zdecydowanie zbyt mały w stosunku do potrzeb. Z początkiem lipca do konsultacji trafił nowy program "Mój rower elektryczny" przygotowany przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Zakłada on 50% dofinansowanie zakupu ponad 46 tys. rowerów elektrycznych. Brzmi to dużo korzystniej od wspomnianego programu gdyńskiego, ale czy zakładany cel - redukcja emisji zanieczyszczeń powietrza - zostanie osiągnięty? Czy program został dobrze skonstruowany? Kto właściwie potrzebuje roweru elektrycznego a kogo realnie będzie na niego stać? O tym rozmawiam z Dominikiem Makuratem, doradcą transportowym i wykładowcą na Wyższej Szkole Administracji i Biznesu im. E. Kwiatkowskiego w Gdyni. Rozmowa została nagrana 22 lipca 2024 r. Niniejszy odcinek jest udostępniany na licencji CC BY-SA 2.0.

Co to znaczy że dane miejsce jest "dostępne"? Czym jest odmieniana przez wszystkie przypadki "dostępność"? Dla kogo czynimy naszą infrastrukturę "dostępną"? Czy wystarczy tylko montaż wind i namalowanie niebieskiej "koperty" przed budynkiem żeby móc otrzepać ręce i powiedzieć że już mamy problem z głowy? Moimi gośćmi są eksperci w zakresie dostępności: Izabela Sopalska, prezeska fundacji Kulawa Warszawa oraz dr Adam Zając, laureat konkursu "Otwarte Drzwi" w kategorii rozwiązania technologiczne i architektoniczne służące osobom z niepełnosprawnościami.

Hasło "miliona samochodów elektrycznych w 2025 roku" stało się memem niezwykle szybko. Ambitny plan poprzedniego rządu nie doczeka się realizacji, a na pewno nie w założonym terminie. Dlaczego tak się stało? Jak wykuwał się polski model masowej elektromobilności? Jaką drogę przeszła spółka Electromobility Poland? Na jakim etapie obecnie są przygotowania do rozpoczęcia produkcji Izery? O tym wszystkim usłyszycie w nieco luźniejszej niż zwykle rozmowie z Agatą Rzędowską i Wiesławem Grochowskim.

Po czterech latach wracamy w Bieszczady i Beskid Niski aby - tym razem już dokładniej - przyjrzeć się tamtejszym problemom transportowym. Naszym przewodnikiem będzie dr Ariel Ciechański, który wyniki swoich badań zebrał w formie publikacji naukowej. Książkę "Regres sieci transportu publicznego w powiatach Beskidu Niskiego i Bieszczad a wykluczenie transportowe młodzieży uczącej się" możecie zamówić pisząc maila na adres wydawnictwa.igpz@twarda.pan.pl. Cena: 50 zł.

Chwilowo mamy mocno śnieżną i mroźną zimę, co raczej nie zachęca do korzystania z roweru. Ale czy naprawdę jazda rowerem przy niskich temperaturach jest rzeczywiście tak niekomfortowa? Postanowiłem o tym porozmawiać z Rowerzystką Miejską - Agatą Stachurską, która na codzień korzysta z roweru, bynajmniej rekreacyjnie. Odwiedźcie jej profile w mediach społecznościowych (Instagram, TikTok) żeby dowiedzieć się więcej o tym jak wygodnie i bezpiecznie poruszać się rowerem również zimą.

Coraz więcej zamkniętych linii tramwajowych, coraz wolniej i coraz rzadziej kursujące autobusy i tramwaje oraz trwające latami remonty ulic i torowisk. Obraz łódzkiej komunikacji miejskiej chyba nigdy w III RP nie był szczególnie kolorowy, ale ostatnie lata to już bardzo znaczący zjazd. Czy prowadzone przez urząd miasta inwestycje, zmiany tras i kolejne konsultacje przyniosą oczekiwany skutek? O tym rozmawiam z moimi goścmi: Jarosławem Ogrodowskim, ekspertem ds. rozwoju lokalnego i Kosmą Nykielem, przewodniczącym stowarzyszenia Łódź Cała Naprzód.

W ciągu najbliższych tygodni radni Warszawy podejmą temat strefy czystego transportu. Niezależnie od tego czy projekt uchwały w tej sprawie zostanie przyjęty czy nie, warto się nad nim pochylić. Dlatego zapraszam was na rozmowę z dobrze wam już znanym Bartoszem Piłatem, który przybliży wam wszystkie najważniejsze informacje na temat strefy. Niniejszy odcinek jest udostępniany na licencji CC BY-SA 2.0.

Otwarte dane, zbierane przez podmioty publiczne albo przez wolontariuszy to podstawa do wielu przedsięwzięć z zakresu IT. Poza tym mamy też dane publiczne, które czasem nie są otwarte - choć powinny. O tym jak jedne i drugie zbierać, wyszukiwać, przetwarzać, a na koniec wykorzystać w działalności samorządu pod kątem kształtowania systemu transportowego i mobilności rozmawiam z Andrzejem Jaroszem i Krzysztofem Gubańskim, którzy na co dzień zajmują się właśnie takimi danymi. Niniejszy odcinek jest udostępniany na licencji CC BY-SA 2.0.

Dla większości z nas sytuacja w której widzimy dokąd idziemy wydaje się oczywista. W momencie jednak, kiedy brak nam wzroku, musimy kierować się innymi zmysłami. O tym jak nieoczywista i pełna przeszkód staje się wtedy nasza droga, opowiedział mi Łukasz Słowik, który prowadzi stronę "Niewidomy płakał jak audytował". Rozmawiamy o tym jak Polska zmienia się pod tym względem na lepsze, choć nie bez poważnych błędów i śmiesznych pomyłek.

Rok temu u progu jesieni rozmawialiśmy o upadku PKS Radom, a w tym roku postaram się pokazać jak radzą sobie gminy z organizacją transportu publicznego bez systemowych rozwiązań. Gmina Zakrzew z powiatu radomskiego postanowiła skorzystać z istniejących narzędzi wsparcia. Kupiła cztery autobusy, założyła własny zakład budżetowy i próbuje samodzielnie organizować transport publiczny do Radomia, jak i wewnątrz gminy. Jak jej to wychodzi? Jakie są najważniejsze problemy i wyzwania? Czy istniejące rozwiązania prawne, finansowe i organizacyjne w jakikolwiek sposób pozwalają rozwiązać problemy transportowe podmiejskiej gminy? O tym mówię w tym odcinku. Korzystałem z informacji z BIP oraz ze znakomitego serwisu WRA-BUS, a także rozmawiałem z wójtem gminy Zakrzew, Leszkiem Margasem.

Nielegalne wyścigi uliczne, zawrotne tempo pracy czy zwykłe ignorowanie przepisów. Te i wiele innych przyczyn tego że bezpieczeństwo na polskich drogach wygląda tak jak wygląda, opisał w swojej książce Bartosz Józefiak. Dziś rozwijamy te wątki, żeby głębiej wejść w świat (nie)bezpieczeństwa ruchu drogowego. Co i dlaczego wpływa na to że wszyscy tak jeżdżą? Kto jest najniebezpieczniejszym kierowcą? O patologiach krajowego ruchu drogowego, wypadkach i ubezpieczeniach rozmawiamy - a jakże - w Łodzi.