Woodstock

De meerdaagse popfestivals zoals we die vandaag kennen, ontstonden in de tweede helft van de jaren zestig. Woodstock is het meest legendarisch - dankzij de gelijknamige Oscarwinnende concertfilm uit 1970, want in 1969 viel de naam van die plek niet vaak. Zowel omwonenden als journalisten spraken hun verwondering uit over de vredige sfeer waarin die honderdduizenden bezoekers de stortbuien, modder en ander ongemak hadden doorstaan; over de muziek ging het zelden. Organisatorisch en misschien zelfs muzikaal was het eerste evenement van dit type - Monterey International Pop Festival in 1967 - misschien wel superieur: opgezet door muzikanten (geleid door The Mama's and the Papa's), met artiesten die de beste hotels en geluidsinstallatie kregen maar wel geacht werden gratis op te treden en met een hippiepubliek dat zowaar instemde toen Ravi Shankar vroeg tijdens zijn optreden niet te roken. Maar lang niet altijd ging het er zo vredevol aan toe. In Altamont werd enkele maanden na Woodstock tijdens een Rolling Stones-concert een man doodgestoken; op Isle of Wight besloten fans de volgende zomer dat muziek gratis hoorde te zijn, waarna ze het hek sloopten. De zorgeloze festivaljaren waren voorbij.

De jaren zestig vormden een kantelpunt in de geschiedenis van Afrika: het grootste deel van dit gigantische continent werd tijdens dit decennium onafhankelijk. Die nieuwe vrijheid wilden de jonge Afrikaanse staten ook cultureel affirmeren. Grote zwarte en pan-afrikaanse festivals in Dakar (1966) en Algiers (1969) brachten zwarte artiesten uit de hele wereld bij elkaar. Zuid-Afrika verzette zich tegen deze Afrikaanse renaissance. Apartheid werd er steeds strikter doorgevoerd. De bloeiende jazz-scene waar muzikanten met verschillende huidskleur samenspeelden viel uit elkaar toen de overheid de raciale segregatie ook op het podium oplegde. Grootheden als Dollar Brand (Abdullah Ibrahim), Hugh Masekela, Chris McGregor en Dudu Pukwana gingen in ballingschap. Vanuit de Verenigde Staten en Europa zouden Zuid-Afrikaanse artiesten - onder meer in Brotherhood of Breath - hun stempel drukken op de ontwikkeling van de jazz.

Antibes Juan-les-Pins (sinds 1960), Montreux (sinds 1967), North Sea (1976)... Europa kent een hele reeks legendarische jazzfestivals. In 1959 werd in de buurt van Luik echter al het eerste grote Europese festival gehouden. Als dank aan het kleine dorpje waar hij tijdens het Ardennenoffensief werd opgevangen zette de Amerikaanse promotor Joe Napoli in Comblain-la-tour een festival op waar behalve sterren uit de jazz als Cannonball Adderley, Chet Baker en John Coltrane, ook artiesten als Ray Charles, Charles Aznavour en Petula Clark optraden. Toen Napoli er in 1966 de brui aan gaf was het stokje al overgenomen door een stel Davidsfondsvrijwilligers in het Limburgse Bilzen. Ook daar zouden jazz en popmuziek naast elkaar geprogrammeerd worden en heersten vanaf 1967 - de Summer of Love - hippies en andere bloemenkinderen.

Muziekfestivals bestaan al veel langer dan 'Woodstock'. In de Verenigde Staten werden al vanaf de jaren 1850 evenementen georganiseerd waar lokale muzikanten samenspeelden en -zongen, soms in wedstrijdverband. Na de Tweede Wereldoorlog werden onder meer in Parijs en Knokke jazzfestivals gehouden, maar echt legendarisch werd Newport. In deze exclusieve badstad in Rhode Island zette George Wein in opdracht van lokale weldoeners in 1954 een jazzfestival op, vijf jaar later gevolgd door een variant met vooral folk en wat vandaag Americana wordt genoemd - bluegrass, country, blues, maar ook volksmuziek met Mexicaanse of Joodse wortels. Dit was de plek waar, in 1959, een blootvoetse Joan Baez de harten veroverde en enkele jaren later ook haar af-en-aan-vriendje Bob Dylan. Dylan werd er gevierd als de profeet van zijn generatie, tot hij in 1965 met een luide, elektrische set en met sardonisch genot zijn reputatie aan flarden speelde. De controverse over wat zich die zomer in Newport afspeelde gaat nog altijd door.

Beluister alvast de radiospot. Meer informatie krijgt u via https://klara.be/woodstock1