Zwijgen is geen optie

Betaal je al voor Zwijgen is geen optie? Log dan in op zwijgenisgeenoptie.be om ook de volledige gesprekken aan jouw podcastapp toe te voegen. Benedikte Zitouni is socioloog en antropoloog. Ze noemt zichzelf eco-feministe. Haar leven veranderde toen ze het boek "Dit is mijn hof" van Chris De Stoop las, over boerenfamilies die opgeofferd worden in naam van nieuwe natuur. Benedikte trok de archieven in en bestudeerde de strijd tussen de Antwerpse Haven, de landbouw en de ecologische beweging op de oevers van de Schelde. Ze beschrijft onderweg de shift die de groene beweging sinds de jaren '70 heeft gemaakt. Met Benedikte hadden we het over die shift, over de eco-industriële transitie. Over menselijk leed in naam van milieubescherming. Over verzet en weerbarstigheid en het altijd in vraag blijven stellen van het systeem.  Lees meer op https://zwijgenisgeenoptie.be/benedikte-zitouni Hoofdstukken (0:00) Intro (1:22) Hoofdstuk 1: Zo veel leed in mijn naam Over de aanleiding voor alles, een boek van Chris De Stoop waarin hij het verhaal vertelt van een boer die plaats moet maken voor nieuwe natuur. (9:54) Hoofdstuk 2: Ecosystemisch denken Benedikte beschrijft het historisch proces waarbij de ecologische beweging dezelfde taal begint te spreken als de industrie. In eerste instantie om machtiger te staan in de strijd. Maar het zorgt ervoor dat het lokalistische verdwijnt en de weerstand tegen het hele systeem onmogelijk wordt (20:40) Hoofdstuk 3: Twee graden Over de transitie die eigenlijk een eco-industriële transitie is. Over het dictaat van de 2 graden en het verwijt dat je de zaken nodeloos complex maakt door tegen andere vormen van onrechtvaardigheid te strijden. Over de democratie eventjes on hold zetten, want dit probleem is té dringend. Over feministische perspectieven op verzet. (30:32) Hoofdstuk 4: Deel van het systeem Over waarom Benedikte aan de universiteit blijft en dus meedraait in een systeem dat ze onrechtvaardig vindt. Over concrete studenten. Over haar traject vanuit de kritische sociologie naar een minder cynisch pad. Over weerbarstigheid als nieuwe maatstaf. (39:05) Hoofdstuk 5: We are the government Over het systeem en de mensen die het in stand houden. Over het kleine beetje macht dat je hebt door mee te doen of juist niet mee te doen. Over ambtenaren en gepensioneerde ingenieurs die meestreden met de ecologisten. Over verzet ondanks alles.

Betaal je al voor Zwijgen is geen optie? Log dan in op zwijgenisgeenoptie.be om ook de volledige gesprekken aan jouw podcastapp toe te voegen. Carlijn Kingma is onderzoeker, kunstenaar en cartograaf. Ze onderzoekt complexe systemen en zet ze om in giga-gedetailleerde tekeningen. In haar meest recente tekening ‘Het waterwerk van ons geld’ tracht ze het geldsysteem te vatten. We hadden het met Carlijn over geld en (on)rechtvaardigheid. Over de plaats van de mens in het systeem. Over hoop en cynisme en hoe we geldcreatie anders zouden kunnen aanpakken. Meer op https://zwijgenisgeenoptie.be/carlijn-kingma Hoofdstukken (1:19) Hoofdstuk 1: Een disfunctioneel irrigatiesysteem Carlijn vertelt over haar kaart, die de complexiteit van ons geldsysteem tracht te vatten. Ze legt uit wat haar werk op de meest uitgezoomde schaal probeert te vertellen. Over een financieel systeem dat ten dienste van de maatschappij zou moeten staan maar eigenlijk vooral zichzelf groter maakt. (7:46) Hoofdstuk 2: Waar hangt een dame haar tasje op?  Over Carlijns opleiding als ingenieur-architect en de incentive om vooral niet speciaal of origineel te zijn. Over megalomane architectonische utopieën waarin geen plaats is voor de mens. Over boven of in je ontwerp gaan staan. (16:00) Hoofdstuk 3: Het is super politiek Over de toekomstscenario's die Carlijn ontwikkelde voor ons geldsysteem. Over hoe je daarin nog bescheidener moet zijn en eerlijker over je politieke insteek. Over geldcreatie zoals het vandaag werkt. (25:13) Hoofdstuk 4: Val dan maar om Over het alternatief voor de commerciële banken als opslagplaats voor al ons geld. Over de digitale euro. (33:21) Hoofdstuk 5: Dubbel dividend Over nog meer absurditeiten in het systeem, waarbij pensioenfondsen een wereld mee creëren waarin je niet op pensioen wil zijn. (38:32) Hoofdstuk 6: Cynisme Over de kleine mens vs. het grote systeem en hoe je dat ook kan verlammen. Over hoop in de duisternis. Over burgerschap (42:42) Hoofdstuk 7: Het spel moet rechtvaardiger Over politieke actie als burger en als consument. Over samen in de plaats van alleen en hoe collectieve actie ook echt iets kan veranderen. Over het compleet gebrek aan politieke actie. Over een samenleving die applaudisseert voor passief inkomen maar mensen in financiële problemen leert om 'beter met hun geld om te gaan'

Betaal je al voor Zwijgen is geen optie? Log dan in op zwijgenisgeenoptie.be om ook de volledige gesprekken aan jouw podcastapp toe te voegen. Caroline de Gruyter is journalist bij onder meer NRC Handelsblad en De Standaard. Ze schrijft al meer dan 20 jaar over Europa en de EU, eerst vanuit Zwitserland en Noorwegen en ondertussen vanuit het hart van de EU, Brussel. Ze maakte alle crisissen van dichtbij mee en publiceerde al die tijd columns en boeken die onthullen hoe Europa echt werkt. Met Caroline hadden we het over optimisme en cynisme, over wat er overblijft van de Europese droom en het morele leiderschap. Over wie het in Europa echt voor het zeggen heeft. Over thema's die voor het eerst op de Europese agenda staan en hoe die Europa interessanter maken voor de burgers. Over kindvriendelijke aanstekers en Noorse kazen. Lees meer op https://zwijgenisgeenoptie.be/caroline-de-gruyter Hoofdstukken (1:00) Hoofdstuk 1: Failing forward  Cynisme en optimisme over Europa. Over blunderen als mechanisme dat Europa vooruit stuwt. Het ziet er niet uit, maar het werkt wel. Over de oorzaken van dat blunderen. Over regeringsleiders die liever niets Europees doen. Over de structuur van Europa en het verschil tussen de instellingen. (12:00) Hoofdstuk 2: Voor mooi weer gemaakt Over de crisissen die nodig waren om veiligheidsmechanismen te installeren. Over het Europese optimisme van de jaren '90 waar we nu de gevolgen van dragen. Over de soft power van Europa dat via de markt dingen kan afdwingen. (19:20) Hoofdstuk 3: De faxdemocratie Over Zwitserland en Noorwegen die geen deel willen uitmaken van de EU. Over wat dat betekent voor die landen. Over de prijs die ze betalen en de voordelen van wel in de unie te zitten. Over Noorse kaasboeren en Duitse bruggenbouwers. Voor leden (29:27) Hoofdstuk 4: De kleinste gemene deler Over de liefde voor Europa, de Europese droom en het contrast met de realiteit. Over het échte Europa in het midden, dat machtig is op het gebied van de markt en compleet tandenloos op het gebied van buitenlandpolitiek. Over de houding van Europa ten opzichte van Palestina. Over het moreel leiderschap dat nu maar een laagje vernis blijkt te zijn. (39:32) Hoofdstuk 5: Oorlog met woorden Over het technocratische Europa en de reden waarom de commissie zich bezighoudt met regeltjes maken. Over gele koplampen en kindvriendelijke aanstekers. Over de perceptie ten opzichte van Europa die langzaam aan het veranderen is en de thema's die verschuiven van het nationale naar het Europese niveau. (46:12) Hoofdstuk 6: Herpolitiseren Over sociaaleconomische thema's die langzaam uit de nationale politiek weglekten. Over de identitaire debatten die in de plaats kwamen. Over de houding van de burger ten opzichte van Europa en de extreem rechtse partijen die ook beginnen mee te doen. (57:00) Hoofdstuk 7: Winst is neutraal Over de shift van een compleet vrije markt naar meer protectionistische ingrepen om Europa te beschermen tegen China. Over havens, nuclaire afvalsverwerkingsbedrijven en chipsproducenten die plots in geopolitieke conflicten getrokken worden. (1:03:07) Hoofdstuk 8: Alles is politiek  Over de toekomst, over het Europese verhaal dat weer interessant wordt. Over angstige burgers en populistische politici. Over de logge tanker die toch af en toe snelle en kordate beslissingen begint te nemen.

Betaal je al voor Zwijgen is geen optie? Log dan in op zwijgenisgeenoptie.be om ook de volledige gesprekken aan jouw podcastapp toe te voegen. Caroline Huyghe is een Antwerpse onderneemster die in 2022 Coup de chocolat overnam. Dat is een chocoladefabriek die alle stappen in de ketting goed wil doen, die én eerlijke prijzen betaalt aan de boeren, én de bonen CO2 neutraal met zeilschepen naar hier brengt, én heel lekkere, betaalbare en gezonde chocolade maakt. Voordien werkte ze bij Rikolto en trachtte ze pilootproject per pilootproject de globale voedingsindustrie te veranderen. Met Caroline hadden we het over de cacao-industrie en haar strijd met de zogenaamde 'Big Choco'. Over verandering of dan vooral het gebrek eraan. Over boeren in het globale zuiden en hoe hun situatie verbeterd zou kunnen worden. Over succesvolle pilootprojecten die als greenwashing worden gebruikt. Over impact en druppels en hete platen. Lees meer op https://zwijgenisgeenoptie.be/caroline-huyghe Hoofdstukken (0:55) Hoofdstuk 1: Chocolade is een verhaal Caroline vertelt over Coup de chocolat, over de prijzen die ze gewonnen heeft met haar chocolade, over de manier waarop de bonen tot hier komen en over de fijne en iets minder fijne kanten van zo'n korte keten. (6:57) Hoofdstuk 2: Fermenteren Over de huidige situatie in de cacao-industrie en de grote opkopers die na de mislukte oogst in West-Afrika onder meer richting Colombia trekken. Over het gevaar dat daarin schuilt en de ambachtelijke productie die in het gedrang zou kunnen komen. Over het belang van fermenteren. (13:20) Hoofdstuk 3: Big Choco Over het trechtermodel, waarbij 3 grote bedrijven comfortabel genesteld zitten tussen heel veel boeren aan de ene kant en heel veel consumenten aan de andere. Over het effect daarvan op de kwaliteit van onze voeding. Over stapjes die in de juiste richting worden gezet. (21:44) Hoofdstuk 4: Naïef Over de twintigjarige Caroline die de wereld ging veranderen via de CSR van grote bedrijven. Over haar carrière bij Rikolto, waar ze aan de slag ging met boeren in Vietnam. Over het perspectief van die boeren en hoe hun situatie verbeterd kan worden. (27:55) Hoofdstuk 5: Samen met de bedrijven Over projecten van Rikolto waarbij de grote bedrijven en de kleine boeren mee aan tafel zaten. Over de tegengestelde belangen die er zijn tussen de boeren en de bedrijven en over de alom tegenwoordige heilige winst. Over de 'vrije keuze' van de consument die eigenlijk ook helemaal niet zo vrij is. Over speculeren op voeding. (35:58) Hoofdstuk 6: 1% Over de gonzende aanwezigheid van de bedrijven en het contrast met de mensen die ervoor werken en vol goede bedoelingen zitten. Over weten dat die bedrijven veel beter vertellen over het goede dat ze doen dan dat ze het effectief doen. En over weten dat jij met je NGO project mooi in dat groengewassen beeld past. (41:58) Hoofdstuk 7: Theory of change Over de grootse ideeën rond systeemverandering en de botsing met de realiteit. Over de vertaling van pilootproject naar meer algemene verandering die veel te traag gaat. Over wetgeving als ultieme hefboom om iets te veranderen. (46:47) Hoofdstuk 8: Facilitator Over de diplomatische rol van facilitator die met iedereen aan tafel moet kunnen zitten. Over de tanker bijsturen en bedrijven veranderen van binnenuit. Over druppels op de hete plaat en de vraag waarom die plaat zo heet is. Over de verpletterende verantwoordelijkheid van overheden.

Betaal je al voor Zwijgen is geen optie? Log dan in op zwijgenisgeenoptie.be om ook de volledige gesprekken aan jouw podcastapp toe te voegen. Dirk Tieleman was heel even leraar op een Jezuïetencollege maar koos al snel voor een carrière in de journalistiek. Hij was er bij toen  Khomeini in 1979 terug naar Iran vloog en de revolutie ontketende. Hij was er bij toen de Sovjet-Unie in elkaar stortte. Hij was er bij in Afghanistan en Irak. Hij was er decennia lang bij, schreef vele boeken over zijn avonturen en reist vandaag, op 84-jarige leeftijd, nog steeds de wereld rond. Met Dirk hadden we het over de huidige wereldorde. Over Rusland en het Westen en de test van hun machtsverhouding in Oekraïne. Over China en de gigantische economische groei die daar verwezenlijkt wordt. Over de teloorgang van het Westen, de zoektocht naar een Wereldregering en het sprankeltje hoop dat hem in gang houdt. Een uitgezoomd gesprek met een ooggetuige van de voorbije halve eeuw. Meer op zwijgenisgeenoptie.be/dirk-tieleman Hoofdstukken (0:55) Hoofdstuk 1: De oude en de nieuwe wereld Over ons neutrale perspectief op de wereld dat helemaal niet zo neutraal is. Over de strijd om wereldmacht en de poging tot het delen van die macht in de Verenigde Naties. Over de landen die opkomen. Over Oekraïne en het mogelijke begin van een Derde Wereldoorlog. (7:41) Hoofdstuk 2: Wat doen wij daar? Dirk gaat in op de oorlog in Oekraïne en wat daar echt speelt. Wat de drijfveren van Poetin zijn en wat wij daar als Westerse Wereld te zoeken hebben. (12:54) Hoofdstuk 3: Het perspectief van Rusland Over de reden waarom Poetin het Westen (lees: Amerika) bekritiseert en het terechte deel daarvan. Over de uiteenval van de Sovjet-Unie en de situatie die Dirk daar aantrof in 1992. Over de uitverkoop van het land en over Rusland vandaag. (24:51) Hoofdstuk 4: De illusie van de onpartijdigheid  Over Dirk's visie op revoluties doorheen de jaren. Over de cynische manier waarop bepaalde landen om zeep geholpen zijn. Over de hypocriete houding van Saoudi-Arabië en de al even hypocriete band van Amerika met dat land. Over de hefboom van het geld. (33:21) Hoofdstuk 5: Nation Building Over onze totale afhankelijkheid van olie en gas en de toeren die we daarvoor hebben moeten uithalen. Over een alternatief dat nu pas serieus genomen wordt. Over mensen en structuren en de (on)macht op iets aan die grote lijnen te veranderen. Over de Blauwhelmen en de ethiek van al dan niet interveniëren. (45:20) Hoofdstuk 6: Het land is moe Over China en de gigantische ijver die Dirk daar mocht aanschouwen. Over de werklust en de oerkracht die daar aanwezig zijn en hier verbrokkelen. Over het individu en het collectief en de verhouding tussen die twee in verschillende delen van de wereld. (52:43) Hoofdstuk 7: Het is samen of het is niet Over de toekomst. De schemer van het nieuwe versus de macht van het slijk. Over hoop in donkere tijden, de rise and fall, over de klimaattransitie die eindelijk gestart is.  (59:26) Hoofdstuk 8: Verlangen naar rechtlijnigheid Over Cuba en haar ongelooflijke solidariteit, ondanks de omstandigheden. Over de voordelen van de verzuilde samenleving en de wens van meer gemeenschap. Over het effect van het individualisme op jongeren en over het verlangen naar een sterke leider. Over de Komsomol die alles voor jou besliste. (1:09:45) Hoofdstuk 9: Europese schroom Over de val van de Sovjet-Unie die als excuus werd gebruikt om te liberaliseren in de rest van de wereld. Over de positie van Europa tussen twee ideologieën en de schroom die dat met zich meebrengt. Over hoe die schroom misschien wel de oplossing zou kunnen zijn die ons naar een wereld zonder oorlog brengt.

Betaal je al voor Zwijgen is geen optie? Log dan in op zwijgenisgeenoptie.be om ook de volledige gesprekken aan jouw podcastapp toe te voegen. Marolein 't Hart is emeritus professor geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam. Ze is gespecialiseerd in globale processen van staatsvorming en dan vooral de vorming van Nederland. Ze schreef uitgebreid over de link tussen oorlog en kapitalisme en hoe die het ontstaan van de Nederlandse staat faciliteerde. Ze vertelt dat verhaal uitgebreid in haar boek Oorlog en ongelijkheid.      We hadden het met Marjolein over haar avonturen in anarchistische kringen in de jaren '70. Over gehoorzaamheid en de vraag waarom mensen niet in opstand komen tegen het systeem. Over belastingen en de link met democratie. Over de vorming van Nederland, de Tachtigjarige Oorlog en wie daar rijk van werd. Over hoe al die structuren doorwerken tot de dag van vandaag. Over je verzetten als kleine mens in die grote structuren. Hoofdstukken (1:03) Hoofdstuk 1: De anarchistische periode  Marolein vertelt over de jaren '70, over hoe ze actief was bij de anarchistische organisatie Rode Hulp en hoe ze zich trachtte voor te bereiden op Wereldoorlog 3. Over de dynamieken binnen die organisatie en waarom ze er uiteindelijk uitstapte. (7:21) Hoofdstuk 2: Belastingen en democratie  Over belastingen als motor van de democratie. Over autoritaire regimes die bijna altijd andere inkomstenbronnen hebben dan belastingen en democratische processen die op gang komen door elk jaar van je bevolking geld te vragen en daar verantwoording voor af te leggen. (13:04)  Hoofdstuk 3: Geschiedenis van structuren  *Over de staatsvorming van Nederland, de band met belastingen en kapitalisme. Over structuren die meer invloed hadden op de geschiedenis dan individuen en hun heroïsche verhalen.* (22:48) Hoofdstuk 4: Rijk door oorlog  Over de mechanismen die ervoor zorgen dat Nederland als eerste staat rijk kon worden door oorlog te voeren. Over wapenhandelaars en politici. (30:42) Hoofdstuk 5: Niet goed voor de handel  Het verhaal van Jan Pieterszoon Coen en het eiland Banda. Over de discussies die toen weinig last hadden van morele overwegingen en vooral gingen over wat al dan niet goed was voor de handel. (35:17) Hoofdstuk 6: Ongelijkheid  Over hoe de Tachtigjarige Oorlog en de Gouden Eeuw samen konden gaan. Over hoe de Gouden Eeuw voor de ene ten koste gaat van de andere. Een tutorial voor rijke mensen om nog rijker te worden, in tijden van oorlog of in tijden van klimaatcrisis. (45:25) Hoofdstuk 7: Om erger te voorkomen  Over het perverse mechanisme van investeren in de staatsschuld dat vandaag nog altijd aan de hand is en onze onmacht om daar iets aan te doen. Over het klein sprankeltje verzet en hoop dat dan wel te vinden is.

Betaal je al voor Zwijgen is geen optie? Log dan in op zwijgenisgeenoptie.be om ook de volledige gesprekken aan jouw podcastapp toe te voegen. Noëmi Willemen is historica. Ze doet onderzoek naar de geschiedenis van het moederschap en schrijft daarover en over veel meer op haar blog Le coeur à marée basse. Ze illustreert kinderboeken en voert actie rond de kinderopvang. Met Noëmi hadden we het over de schrijnende situatie in de kinderopvang, over ouderschap en zelfzorg. Over structurele problemen die steeds meer op de schouders van individuen gelegd worden. Over de gigantische waarde van al het zorgwerk dat op papier geen economische waarde heeft. Over actie voeren, volhouden en hoop koesteren. Lees meer op https://zwijgenisgeenoptie.be/noemi-willemen Hoofdstukken (1:20) Hoofdstuk 1: Hedendaags ouderschap Over de stress van het ouderschap vandaag. Het is je grootste morele verantwoordelijkheid om voortdurend met de ontwikkeling van je kind bezig te zijn. Het is dat of je kind traumatiseren. Over het eerste duizend dagen discours en de toenemende individualisering van grote maatschappelijke problemen. (6:39) Hoofdstuk 2: Op steeds smallere schouders  Een beetje geschiedenis. Over Noëmi's onderzoek naar het naoorlogs moederschap. Over hoe we van een welvaartsstaat naar een activerende welvaartsstaat evolueerden en hoe dat ons dagelijks leven beïnvloedde. Over het compleet persoonlijke project van de work-life balance en de onmogelijkheid om te voldoen aan alle normen die je vandaag worden opgelegd. (12:58) Hoofdstuk 3: De work-life balance van je poetsvrouw  Over zorgarbeid die jouw full-time job mogelijk maakt en over de onderbetaalde mensen waarop we steunen. Over het verhaal van zelfrealisatie via werk. Vroeger en nu. Over de pepmiddelen van toen versus de antidepressiva van vandaag. (19:09) Hoofdstuk 4: Een festival van keuzes  Over het effect van het verhaal van de persoonlijke verantwoordelijkheid op verschillende demografieën. De middenklassevrouw met een parentale burn-out en de alleenstaande moeder die dreigt haar kind te verliezen. Over de Toeslagenaffaire in Nederland. (24:46) Hoofdstuk 5: Een onmogelijke staking (enkel in volledige versie) Over de reproductieve arbeid, het niet-geformaliseerde werk dat al het andere werk mogelijk maakt en het gebrek aan respect voor dat werk. Over het beleid dat investeren in die zorg als voor-de-hand-liggend eigenbelang zou moeten zien maar dat niet doet. Over de vermaatschappelijking van de zorg en de georganiseerde schaarste in de kinderopvang. (32:52) Hoofdstuk 6: Vruchtbare grond (enkel in volledige versie) Over Critical Midwifery Studies (CMS) en hoe zwarte feministische perspectieven kunnen bijdragen aan verzet vandaag. Over het politiseren van schijnbaar niet politieke thema's. Over onze afhankelijkheid van elkaar en van de gemeenschap die we al te vaak vergeten. (36:30) Hoofdstuk 7: Wie moet beginnen? (enkel in volledige versie) Over de stappen die we zouden kunnen ondernemen om 'het systeem' of 'de cultuur' rond werk en moederschap en zorg te veranderen. Wie begint en hoe juist? Over concepten afwijzen en nieuwe concepten erkennen. Over de voor- en nadelen van het leven van Jommeke en Marie. (41:15) Hoofdstuk 8: Het systeem kraakt (enkel in volledige versie) Over het concrete domein van de kinderopvang in België vandaag. Over solidariteit tussen ouders en kinderbegeleiders en het potentieel daarvan om echt iets te veranderen. Over de crisis en het (gebrek aan) beleid. (48:49) Hoofdstuk 9: Het kan ook anders (enkel in volledige versie) Over de dystopie waarin we leven en de dromen die we kunnen bereiken. Over historische precedenten van sociale strijd die echt iets opleverde. Over onze neiging tot het naturaliseren van de huidige toestand, alsof het niet anders kan. Over hoop, energie en optimisme in het heetst van de strijd en het donkerste van de nacht.

Waarom nog warmtepompen installeren als de ijskappen al aan het smelten zijn? Waarom nog protesteren als er toch niet geluisterd wordt? Waarom nog stemmen als de uitslag bij voorbaat vast lijkt te liggen? Kortom: heeft het zin om te blijven proberen? En zo ja, doe ik dan wel genoeg? En waar halen de Zwijgen is geen optie-gasten de energie vandaan om hun schijnbaar onmogelijke doelen te blijven nastreven? Al onze gesprekken leerden Anthony dat hij zich niet schuldig hoeft te voelen om wat hij niet doet, maar trots kan zijn op waar hij - bewust en onbewust - wel het verschil maakt. En dat schreef hij schoon, verstandig en grappig neer in dit kersverse boek, voor jou om te lezen. Omdat 'niet genoeg' toch meer dan voldoende kan zijn. Omdat hij, ongeacht het resultaat, een goed mens is. En jij ook. Koop het boek: https://zwijgenisgeenoptie.be/waarom-ik-een-goed-mens-ben-en-jij-ook/ Meer over deze aflevering: https://zwijgenisgeenoptie.be/anthony-bosschem-boek Hoofdstukken: (1:12) Hoofdstuk 1: De rijkdom van dat weefsel (6:57) Hoofdstuk 2: Lieve geheugensteuntjes (10:36) Hoofdstuk 3: Mag ik hier zijn? (17:10) Hoofdstuk 4: Het bedelaarsdilemma (20:11) Hoofdstuk 5: Voor die drie (27:20) Hoofdstuk 6: One must imagine Sisyphus happy  

Koen Bogaert is professor aan de vakgroep Conflict & Development van de Universiteit van Gent. Hij doceert over onze koloniale geschiedenis en is gespecialiseerd in globalisering, verstedelijking en sociale ongelijkheid in Noord-Afrika. In 2023 kwam zijn boek 'In het spoor van Fanon' uit, een groots en opvallend leesbaar werk over verzet. Met Koen hadden we het over activisme, over de geschiedenis van verzet en de nooit eindigende strijd voor een betere wereld. Over de Haïtiaanse Revolutie en de parallellen met Palestina vandaag. Over empathie en solidariteit en over hoe je te verhouden tot al het leed in de wereld. Een stevige maar heel leerrijke aflevering. Meer op https://zwijgenisgeenoptie.be/koen-bogaert Hoofdstukken (1:05) Hoofdstuk 1: Mentaal sediment Over activisme als historisch proces dat lang duurt en dat af en toe opflakkert in momenten van massaprotest. Over Koen's zoektocht naar een militante 1 mei betoging in Barcelona. Over huis-, tuin- en keukenactivisme en het gevoel dat het niets uithaalt. (6:57) Hoofdstuk 2: Provocatieve ruimte Over de nood van zijn studenten aan een voorschrift. Wat moeten we doen? Wat moeten we denken? Over utopieën. Over de heftige geschiedenis waar Koen hen mee confronteert, in het bijzonder die van Haïti. (15:52) Hoofdstuk 3: Geweld Over empathie en solidariteit. Over het discours van terreur en barbarij dat onze empathie probeert te doorbreken. Over geweld als middel van verzet. Over Frantz Fanon en zijn visie op geweld. Over Palestina en Zuid-Afrika. (27:20) Hoofdstuk 4: Het is een luxe om pessimistisch te zijn Over de valse rol van de redelijkheid. Over institutioneel geweld en hoe Koen's ogen langzaam open gingen. Over een protestbeweging in Marokko die 8 jaar een berg bleef bezetten. Over het privilege van je terug te kunnen trekken. (35:35) Hoofdstuk 5: Het einde van de geschiedenisOver de zin van mee te doen en te blijven strijden. Over het resultaat van strijd op lange termijn. Over de wens om er van af te zijn en uit te bollen in een perfect rechtvaardige wereld. Over de onrust waarin zijn studenten zijn opgegroeid versus de (schijnbare) rust van de jaren '90. (41:57) Hoofdstuk 6: Onze collectieve nee Over het belang van chaos en het verlangen naar orde. Over een utopie om naar te blijven streven. Over 'neen' zeggen en dat collectief doen en dan op straat samen zoeken naar de 'ja'. (49:26) Hoofdstuk 7: Verandering voor het te laat is. Over de praktijk van Occupy Wall Street en hoe in de chaos van dat verzet vanalles ontstaat. Over het gevaar van het verheerlijken van in opstand komen. Over het belang van sabotage, niet omwille van de chaos, maar om het systeem tot verandering te dwingen. 

Erik de Jong is de man achter Spinvis. Hij maakt al heel zijn leven muziek, maar brak pas door op zijn 41ste. Sindsdien doet hij vierkant zijn goesting. En zijn goesting, dat blijkt vooral het maken van muziek te zijn die ons raakt. Met Erik hadden we het over zijn creatieproces, over het contrast tussen alleen sleutelen aan de ene kant en optreden en interviews geven aan de andere kant. Binnenwereld en buitenwereld. Erik en Spinvis. Het is een gesprek dat net als één van zijn liedjes rond een kern van waarheid zweeft, zonder ze te benoemen. Schoon, echt, eerlijk, met beladen stiltes, dwaalsporen en onafgewerkte zinnen die Meer op https://zwijgenisgeenoptie.be/erik-de-jong Hoofdstukken (0:45) Hoofdstuk 1: We zouden toch nog Erik heeft het over zijn doorbraak op zijn 41ste, over ouder worden en wat dat doet met een mens. Over de dankbaarheid van het leven hebben waar hij altijd van droomde. Over de 'wat als' van veel ex-collega's. (6:46) Hoofdstuk 2: Dat is mijn tuin Over Eriks binnen- en buitenwereld. De kern waar niemand in kan en de schil die best meegaand en gemakkelijk is. Over de moeilijkheid van elkaar te begrijpen, nooit met elkaars oren te kunnen luisteren. De verbondenheid en de afstand tegelijk. Over de geheime tuin waar hij muziek maakt en waar iedereen binnen wil. (11:24) Hoofdstuk 3: Betekenis Over humor en ironie in z'n liedjes en de drang naar ironieloze romantiek. Over al dan niet betekenis in je teksten proberen steken en de onlosmakelijke verbondenheid tussen vorm en inhoud. Over de muziek van gesproken taal. (17:00) Hoofdstuk 4: Daar is niks Over de vloek van geen controle te hebben over wat mensen met je muziek doen. Over tattoo's van zijn teksten. Over de brieven met schrijnende verhalen die hij soms krijgt en hoe daarop te reageren. Over de worsteling met die verantwoordelijkheid. En over het gevaar van beeldspraak. (26:14) Hoofdstuk 5: Engagement We hebben alleen maar taal om elkaar te proberen begrijpen. En taal kan vanalles teweeg brengen. Over de gevolgen van daarover nadenken op je spreken. Over 'geëngageerde kunst' en een heel brede interpretatie van engagement. Over het pacifisme van zijn vader. (33:03) Hoofdstuk 6: Twijfel Over het verlies van idealen en de alles overheersende twijfel. Over de ironie van de twintiger die de wereld fileert en over wat daar later voor in de plaats komt. Over frituurhap-principes en hoe ze je leven vergemakkelijken. (38:00) Hoofdstuk 7: De oerversie Opnieuw over de kloof die gaapt tussen onze rijke innerlijke wereld en die van de ander. Een onoverbrugbare kloof die enkel met het botte instrument van de taal iets kleiner gemaakt kan worden. Over elkaar proberen begrijpen zonder taal en de taalloze oerversies van Erik's liedjes. (43:26) Hoofdstuk 8: De tijd is een vriend Over ons zelfbeeld en onze weigering om onszelf te laten vatten in foto of video of om het even welke andere samenvatting. We zijn een wereld. Over de knieval die je moet doen om je werk de wereld in te sturen en over het proces van Erik om te wennen aan de imperfectie. (49:06) Hoofdstuk 9: Daar ligt mijn vrijheid Over het liedje Stuntman, dat Erik nu achteraf eigenlijk wel heel goed vindt. Over live optreden, de zenuwen en het imposter syndrome van vroeger en hoe een avond in Roeselare dat voorgoed veranderde. Over echtheid en theater.

Valerie Trouet is een wereldautoriteit op het vlak van de dendrochronologie. Als professor aan de universiteit van Arizona deed ze onderzoek naar de klimaatgeschiedenis aan de hand van jaarringen van bomen. Ze schreef er een boek over: Wat bomen ons vertellen. In 2022 kwam ze terug naar België om het pas opgerichte klimaatcentrum te leiden. Met Valerie hadden we het over de urgentie van het klimaatprobleem en de ambitie om er iets aan te doen. Over fossiele subsidies en het gebrek aan vrouwen in de wetenschap. Over haar rol als ambtenaar en het retorisch geslalom dat daarbij komt kijken. Meer op https://zwijgenisgeenoptie.be/valerie-trouet Hoofdstukken (0:48) Hoofdstuk 1: Het epicentrum Over het contrast tussen Valerie's positie als wetenschapper aan de rand van het spinnenweb en haar positie als ambtenaar centraal in dat web. Over wat er moet gebeuren om de klimaattransitie te maken en over wat er in de weg staat. (9:57) Hoofdstuk 2: Ongezellige 'neen' Over het verschil tussen Europa en Amerika in de aanpak van de klimaatcrisis en het algemener verschil in ambitie en ondernemingszin. Over haar avonturen in de Belgische bureaucratie en de algehele logheid van ons systeem. (17:13) Hoofdstuk 3: Eyes on the prize Over fossiele subsidies die nog altijd en masse worden verdeeld en over de absurditeit daarvan. Over laaghangend fruit in de klimaattransitie en de frustratie dat er vandaag nog laaghangend fruit is. Over kiezen waar je je energie in steekt. (23:41) Hoofdstuk 4: Stem! Over wat jij kan doen als individu en het contrast tussen dat grote probleem enerzijds en jouw veganistische maaltijd anderzijds. Over de retoriek die geshift is van de persoonlijke naar de collectieve verantwoordelijkheid. Over nadenken over het klimaat als privilege. (26:35) Hoofdstuk 5: Dat is zo veel werk Over meer psychologische inzichten rond klimaat. Hoe spreek je tegen ontkenners, tegen sceptische politici, tegen believers, tegen groenen. Over het omarmen van de pragmatiek. (32:05) Hoofdstuk 6: Brain drain Een ietwat diepere focus op de logheid van ons systeem. Enerzijds het compleet gebrek aan ambitie in de klimaattransitie. Anderzijds het compleet gebrek aan diversiteit binnen onze onderzoeksgroepen en commissies. En de link tussen die twee gebreken. (40:14) Hoofdstuk 7: Een breed speelveld Anthony benoemt de voorzichtigheid van Valerie. Ze geeft toe dat dat het effect is van haar functie, niet omdat ze bang is om die te verliezen. Wel omdat ze een brede coalitie wil bouwen. Over de spanning die dat oplevert voor iemand met een overtuigde mening.

Farah Focquaert is Doctor in de Wijsbegeerte en werkt op oneindig boeiende thema's zoals de filosofie van bestraffing en de ethiek van ingrepen in ons brein. Ze pleit voor het afschaffen van de gevangenis in haar huidige vorm. Met Farah hadden we het over schuld, boete, misdaad en straf. Over morele verantwoordelijkheid en vrije wil. Over slachtoffers en daders, leed, haat en vergelding. Over de zin of onzin van filosofie en moraliteit. Lees meer over het gesprek: https://zwijgenisgeenoptie.be/farah-focquaert Hoofdstukken (01:21) Hoofdstuk 1: Vrije wil Farah brengt twee versies van haar vrije wil standpunt (spoiler: ze is vrije wil skepticus). Een softe en een hardere versie. Ze meanderen door het filosofische moeras van het vrije wil debat, maar wanneer het daarna over morele verantwoordelijkheid gaat, wordt het plots wél maatschappelijk relevant. (08:01) Hoofdstuk 2: Het retributieve denken Een korte analyse van wat de gevolgen zijn van een geloof in vrije wil voor ons strafrecht. Wat is de geest van het huidige strafrecht en hoe zou het anders kunnen? (11:00) Hoofdstuk 3: Legalisering van drugs en klassieke muziek Farah neemt een zijweg en heeft het over de reden waarom mensen vandaag in de gevangenis zitten. Zo komt ze bij druggebruikers en kleine drugdealers terecht. Ze houdt een enthousiast en overtuigend pleidooi voor legalisering.  (14:56) Hoofdstuk 4: Persoonlijke verantwoordelijkheid Ze gaan in op het meer algemene beeld dat we hebben van gedetineerden. Over het ontmenselijken en het neerkijken op. En nog breder over persoonlijke verantwoordelijkheid voor je leefstijlgedrag, over het voorwaardelijk maken van de gezondheidszorg en het voortdurend moreel veroordelen van elkaars gedrag. Over de klimaatcrisis als catalysator van die veroordeling. (23:05) Hoofdstuk 5: Voedingsbodem voor crimineel gedrag Farah heeft het over de invloed van Kant op ons denken over straf en boete. Over de worsteling met haar eigen positie als vrije wil skepticus, maar de voordelen van die positie om het schulddenken te counteren. Over de kwalijke impact van dat schulddenken. (26:52) Hoofdstuk 6: De functie van straf Farah heeft het over haar visie op straf. Enerzijds moet die toekomstig crimineel gedrag proberen voorkomen en anderzijds moet ze een antwoord bieden op slachtoffers. Over herstelrecht en het afschaffen van de gevangenis in haar huidige vorm. (29:13) Hoofdstuk 7: We kunnen het niet weten Anthony past Farahs vrije wil skepticisme toe op mensen die stemmen voor strenge straffen. Ook zij hebben daar niet voor gekozen. Ze praten eerlijk over de zin en onzin van haar activisme en de strijd tegen het cynisme. Over de beperkingen van onze kennis en hoe daar mee om te gaan. (33:24) Hoofdstuk 8: Preventieve detentie Farah praat open over mensen die doorschieten in het vrije wil skepticisme en alles trachten te weten en te voorspellen. Dat brengt ons bij het moeilijke thema van preventieve detentie. Het is iets dat heel erg sciencefiction klinkt, maar dat eigenlijk niet zo veraf is als je zou denken. (42:41) Hoofdstuk 9: Leed is leed Over de strenge blik op mensen in detentie en op onszelf. Over Farahs onzekerheid over haar eigen positie en de kans dat haar denken niet tot een meer humane wereld zou leiden. Over de dingen die ze wél zeker weet. (52:21) Hoofdstuk 10: Slachtoffers Over het recht op gevoelens van haat en vergelding. Over wat slachtoffers zelf willen als straf. Over Farahs persoonlijke gesprekken met slachtoffers.

Meikeminne Clinckspoor is een Belgische filmmaker die genomineerd werd voor een Kids Emmy Award met haar prachtige reeks Dropje. We vonden daar geen enkel artikel over in het media-archief. Dat is op zich reden genoeg voor een gesprek. Het werd een heel mooi en oprecht gesprek over kinderfilms maken, over authenticiteit en zweverigheid, over magie en de achterkant van de coulissen, over manipuleren versus orkestreren, over smalltalk en durven voelen. Een gesprek voor iedereen die zich soms eens raar of anders voelt.   Lees meer over het gesprek: https://zwijgenisgeenoptie.be/meikeminne-clinckspoor   Hoofdstukken (0:46) Hoofdstuk 1: Voor den home Meikeminne vertelt over haar jeugd en hoe ze de passie voor filmmaken te pakken kreeg. Over haar moeder die 'echte' films meebracht naar huis en een camera. (4:51) Hoofdstuk 2: Een veilig kader Over representatie en alle soorten kinderen zien op televisie. Over de authenticiteit en de puurheid van het werken met kinderen. Over het belang van casting. (10:47) Hoofdstuk 3: De fietsrem en de glimlachOver het contrast tussen voor en achter de coulissen. Over het maken van Dropje. Over praktische effecten in tegenstelling tot digitale effecten. (17:12) Hoofdstuk 4: Manipuleren of achterover leunen Over het woord manipuleren en een meer positieve invulling ervan. Over de kracht van niets doen en de dingen laten gebeuren. Over jezelf een plaats geven, over ambitie en bescheidenheid. (22:51) Hoofdstuk 5: Er is altijd een keuze Over de boodschap die Meikeminne in haar werk probeert te steken. Over de dood van haar moeder en de impact op haar werk en leven. Over raar gevonden worden en je afzetten tegen de norm. (28:39) Hoofdstuk 6: De spark Over smalltalk en leven op automatische piloot. Over haar zoektocht naar echtheid bij mensen en de parallel met Zwijgen is geen optie. (30:50) Hoofdstuk 7: Kinderfilms Over Meikeminnes Emmy-nominatie met Dropje en haar gevoel over de serie die won. Over allerlei soorten televisie voor allerlei soorten kinderen. Over de traagheid en de métier. Over wat Dropje met mensen deed tijdens Corona. (36:13) Hoofdstuk 8: Daar ben je Over geen zin hebben om te voelen versus gevoelens laten zijn. Over durven huilen en weten dat je niet samenvalt met wat je voelt.

Dit eerste gesprek van het seizoen wordt gevoerd door Anneleen de Bonte. Zij sprak met Alexander D'Hooghe, de intendant van de Oosterweelverbinding. Waar ze het niet over hadden: de Oosterweelverbinding. Over wat dan wel? Over van die vragen zonder antwoord. Als je een stad hertekent, wie houdt de pen dan vast? Iemand gemotiveerd door eigenbelang of liever door het algemeen belang. En wie beslist wat het algemeen belang is? En kan je tegen armoede zijn maar voor ongelijkheid? Of hangt dat af van je rekeninguittreksels? Aan de oppervlakte lijken Alexander en Anneleen het bijna eens. Maar verwar beleefdheid niet met consensus. Luister met ons mee in de coulissen. Lees hier meer over het gesprek: https://zwijgenisgeenoptie.be/alexander-dhooghe Hoofdstukken (1:35) Hoofdstuk 1: Zelfzorg Over Alexanders moeder die hem op jonge leeftijd leerde mediteren. Over andere manieren om recht te blijven staan in de zoektocht naar oplossingen voor de grootste problemen van onze tijd. (4:30) Hoofdstuk 2: Ontworteling en empathie Over vervreemding en ontworteling als oorzaken van emancipatie. Over gemeenschapsvorming en nationalisme. Over empathie als basis voor solidariteit, maar ook als gevangenis. (11:13) Hoofdstuk 3: Vier het verschil Alexander praat over stedenbouw als een fundamenteel politiek vak. Over de consensus dat we allemaal dicht op elkaar in steden moeten gaan leven en hoe hij daar niet mee akkoord gaat. Over hoe hij zijn vak invult. Over pragmatiek als noodzaak om de grote problemen op te lossen. (17:13) Hoofdstuk 4: De moeilijkste revolutie Anneleen en Alexander denken na over huren en wonen en hoe je huisbezit zou kunnen loskoppelen van grondbezit. Over hoe iedereen op het eind van z'n leven een huis betaald heeft. Over daklozen en het precariaat. (23:43) Hoofdstuk 5: Erfzonde Anneleen en Alexander beginnen van mening te verschillen. Anneleen denkt een gemeenschappelijke oorzaak te zien voor de sociale en klimaatcrises (en dus misschien ook een gemeenschappelijke oplossing). Alexander ziet dat als het gevolg van een katholiek schuldgevoel. (26:19) Hoofdstuk 6: Geld Hier wordt het spannend. Anneleen noemt geld een fictie. Alexander vindt geld energie die je ten goede kan gebruiken. Anneleen vindt dat geld zich, in tegenstelling tot energie, steeds meer concentreert. Alexander is mee maar ziet geen geweldloze uitweg. (37:19) Hoofdstuk 7: Ongelijkheid of armoede? Een interessant gedachte-experiment over de vraag of er iets mis is met ongelijkheid als de armoede gelenigd is. Over destabilisering en de vraag wat dan billijk is. (41:45) Hoofdstuk 8: Rijke mensen Anneleen worstelt met de vraag of er iets mis is met schandelijke rijkdom. Moeten we filantropie toejuichen of moet de overheid beter herverdelen? (44:55) Hoofdstuk 9: Wiens brood men eet Anneleen vraagt door naar de projecten waarop Alexander werkt en in hoeverre hij een positieve impact kan hebben, als die bijvoorbeeld zou ingaan tegen het belang van de investeerder.

In dit reüniegesprek met Thomas hadden we het voornamelijk over het laatste hoofdstuk van zijn boek Het ontstaan van de tijd. Over hoe zijn theorie de wetenschap weer onder de mensen brengt en hoe hij daarmee een antwoord geeft op de vervreemding waar Hannah Arendt voor waarschuwde.   Lees hier meer: zwijgenisgeenoptie.be/thomas-hertog-reunie/   Hoofdstukken (2:05) Hoofdstuk 1: Tijd heeft een oorsprong Over de voorzet die George Lemaître in 1931 gaf en over hoe Thomas de bal samen met Stephen Hawking binnen kopt in zijn boek. Over de band met Stephen en hoe Thomas van een wroetende mol veranderde in een cartograaf. (12:59) Hoofdstuk 2: Grenzen aan wat we kunnen weten Over de essentie van het boek van Thomas en de implicaties voor de wetenschap. Over de kwantumtheorie, toegepast op de oerknal en hoe die grenzen stelt aan wat we kunnen weten. Over de darwiniaanse evolutie van natuurwetten. Over de geschiedenis die (letterlijk) pas vorm krijgt als je er een vraag aan stelt. (24:33) Hoofdstuk 3: We komen er sterker uit Over hoe deze theorie de vervreemding, waar Hannah Arendt bang voor was, countert. Over de gevolgen van het nieuwe paradigma dat Thomas voorstelt en over hoe zijn collega's teleurgesteld zouden kunnen zijn. Over zijn tegenargument dat het loslaten van de zoektocht naar de wet der wetten de wetenschap juist sterker kan maken. (33:18) Hoofdstuk 4: How to prove you wrong? Over hoe dit nieuwe paradigma zou kunnen slagen of falen. Over de kwantumtheorie die plots veel intuïtiever voelt en zou kunnen aansluiten bij de complexiteit en de onzekerheid van ons dagelijks leven. (42:34) Hoofdstuk 5: Waar is die brug? Over de link tussen wetenschap en maatschappij en wat de coronacrisis met die link gedaan heeft. Over hoe het anders zou kunnen en over de mogelijke gevolgen mochten we die brug niet bouwen.

In dit reuniegesprek met Nadia hadden we het over het wokedebat en over polarisering, zonder dat het woord valt. Over waarom we beter de racistische nonkel op het familiefeest met rust laten en over hoe je dan wel geëngageerd kan zijn.   Lees hier meer: zwijgenisgeenoptie.be/nadia-fadil-reunie/   Hoofdstukken (3:14) Hoofdstuk 1: Als jouw waarheid tot perspectief wordt herleid Nadia vertelt over haar evolutie van tegenstem tot onafhankelijk onderzoeker en hoe ze ontsnapte aan de klauwen van het mainstream wokedebat (11:29) Hoofdstuk 2: De racistische nonkel Daar is hij weer, onze aller racistische nonkel als de oermetafoor voor de tegenstander in ons dagelijks leven. Nadia vertelt hier heel helder waarom we die nonkel misschien wel beter met rust laten en zo kiezen voor de goede vrede op het familiefeest. (18:09) Hoofdstuk 3: Sensorieel samenleven Hoe ziet dat samenleven met en ondanks de verschillen er in de praktijk uit? En hoe vermijden we dat het een beschavingsoorlog wordt? En wat doen we met dat ongemakkelijke gevoel als we een collega zien bidden? (29:57) Hoofdstuk 4: Everyday securitazation Dit gaat over het rapport dat Nadia in 2023 publiceerde. Over het effect van veiligheidsmaatregelen op de levens van enkele moslims die op een lijst terecht kwamen. Het gaat verder over hoe de moslimgemeenschap omgaat met dat in de gaten gehouden worden. (37:48) Hoofdstuk 5: We leven in twee werelden Nadia schetst een heel mooi beeld van twee jongens die in dezelfde klas zitten maar toch in totaal verschillende werelden leven. Dit hoofdstuk doet je helemaal anders kijken naar radicalisering en de preventie ervan. (44:37) Hoofdstuk 6: De cirkel open houden Over de politiek en hoe ze met de meerstemmigheid om zou moeten gaan. Over Nadia's strijd tegen dehumanisering en criminalisering. Over haar onderzoek dat haar kiest en niet omgekeerd.

Met Eva hadden we het over het schrijven van biografieën, over hoe we oordelend naar het verleden kijken en niet naar de toekomst. Over de angst voor de burger en wat er gebeurt als je burgers wel serieus neemt. Over politieke participatie. Lees hier meer over het gesprek: zwijgenisgeenoptie.be/eva-rovers Hoofdstukken (0:00) Intro (3:13) Hoofdstuk 1: Feit en fictie Over Boudewijn Büch en zijn verhalen. Over de biografie die Eva schreef, waarin ze koos niet te proberen nagaan wat echt gebeurd was en wat niet, maar juist mild keek naar de verhalen die hij vertelde en wat erachter zou kunnen gezeten hebben. Over hoe we allemaal de werkelijkheid verdraaien om een gevoel over te brengen. (11:26) Hoofdstuk 2: Waarom biografieën? Over Helene Krüller-Müller die er nooit voor gekozen heeft om haar persoonlijke brieven publiek te maken. Over de verantwoordelijkheid van de biograaf en het nut van biografieën om ons een minder zwart-wit beeld van het verleden te geven. Over de grote gebeurtenissen zien door de ogen van individuen. (18:27) Hoofdstuk 3: Druppel in de oceaan Over Eva's beweging van het verleden naar de toekomst. Over de vraag hoe je met de toekomst bezig kan zijn in deze woelige tijden, wetende dat je eigen impact zo klein is en dat je de resultaten van je activisme misschien wel nooit zal zien. (26:15) Hoofdstuk 4: Voorouder Over doemdenken en wegkijken van de miserie om overeind te blijven. Over de onmacht van het individu en de macht van het collectief om iets te veranderen. (37:46) Hoofdstuk 5: Debat of dialoog Over het burgerberaad rond de klimaattransitie dat Eva mee organiseerde in Amsterdam. Over wat er gebeurt als mensen de ruimte krijgen om ervaringen te delen. Over polarisering en verharding en de geschiedenis van de sociale strijd die altijd gepaard ging met geweld. Over hoe het anders zou kunnen. (45:12) Hoofdstuk 6: Angst voor de burger Over de gemiddelde politicus die het goed bedoelt, maar gevangen zit in een systeem dat op korte termijn denkt en grote problemen voor zich uit schuift. Over inspraak die enkel de roepers aan het woord laat en daardoor bij de politicus een eenzijdig beeld geeft van een boze burger die vooral niet te veel te zeggen mag hebben. Over het mensbeeld dat achter dit denken zit en het alternatief dat deze vicieuze cirkel zou kunnen doorbreken.

Met Bart hadden we het over het welzijn van sociale ondernemers, over hun neiging om zich op te offeren voor een betere wereld, over passie en obsessie en over technieken om gebalanceerder te leven en werknemers als mensen te behandelen. Lees hier meer over het gesprek: https://zwijgenisgeenoptie.be/bart-weetjens/ Hoofdstukken (0:38) Hoofdstuk 1: Wellbeing Project Bart schetst het probleem: sociale ondernemers lopen veel meer dan anderen het risico in burn-out en depressie terecht te komen. Ze zetten de noden van anderen voor die van zichzelf en vereenzelvigen zich met hun succes en hun heldenrol. Ze vergeten daarbij hun eigen menselijke noden en dat leidt op termijn tot minder impact in de plaats van tot meer. (7:58) Hoofdstuk 2: Harde cash Over als pop op het podium in Davos gaan staan en applaus in ontvangst nemen van de rijkste mensen ter wereld, maar dan geen geld krijgen. Over de spanning tussen geld en goed doen. Over enkele succesvolle projecten die bakens van hoop zijn, maar dat eerder ondanks dan dankzij het systeem zijn. (17:03) Hoofdstuk 3: Dat doet wonderen Over de technieken en de praktijken die Bart probeert te introduceren in bedrijven. Ze zorgen ervoor dat werknemers als gehele mens aanwezig kunnen zijn op hun job en zich dus ook dieper tot elkaar kunnen relateren. Dat leidt dan weer tot meer geluk, meer samenwerking, meer effectiviteit, meer alles. (23:02) Hoofdstuk 4: Passie of obsessie? Over de titel van sociaal ondernemer en die criteria die Ashoka gebruikt om van iemand een zogenaamde 'fellow' te maken. Over obsessie en het gezonde alternatief passie. Over meer collaboratieve vormen van ondernemen en over de moeilijke vraag of Ghandi dezelfde impact had gehad als hij een meer gebalanceerd leven had geleid. (33:38) Hoofdstuk 5: Loslaten Over the one thing to fix. Als we het probleem van mentaal welzijn oplossen dan fixen we tegelijk ook alle andere problemen. Of dat is wat Bart gelooft. Over de praktische voordelen van het bewandelen van een spiritueel pad voor een ondernemer. Over durven loslaten. Over onze woede die we sluimerend meenemen in alles wat we doen en dus ook in het goede dat we denken te doen.

In dit reüniegesprek met Anneleen hadden we het over haar strijd om de financiële wereld duurzamer te maken, over blij zijn in zware tijden en over de vraag of gezondheidszorg investable is. Lees meer op https://zwijgenisgeenoptie.be/anneleen-de-bonte-reunie Hoofdstukken (0:00) Intro (2:02) Hoofdstuk 1: Aan de broek van de mama Over Anneleens rol in adviescomités van pensioenfondsen en financiële koepelorganisaties. Over de eenzaamheid van het vertegenwoordigen van de stem van mens en natuur. Over al dan niet genoeg doen en over het vermoeiende titanenwerk van tankers proberen bijsturen. (9:21) Hoofdstuk 2: 't Is mijn gedacht maar Over hoe de meest indrukwekkende politieke resultaten nog steeds terkortschieten om onze planeet te redden. Over Anneleens rol in dat grote verhaal en het effect dat nadenken over je rol en de balans opmaken heeft. Over vrolijk zijn en huppelen in apocalyptische tijden. Over ons onvermijdbare eigen perspectief. (18:10) Hoofdstuk 3: Is Health investable? Over de vraag of onze gezondheidszorg met privémiddelen gefinancierd zou kunnen worden en over wat voor worstelingen die vraag bij Anneleen veroorzaakt. Over de focus op impact en de gaten in die benadering. (27:31) Hoofdstuk 4: Kuikentjes Over Anneleens worsteling met de geneeskunde, de verwachtingen en de hoogmoed van de dokter. Over achterover leunen en jezelf als mens zien. Over de grootste uitdaging voor de geneeskunde en over het effect van dicht bij jezelf blijven op anderen.

Met Wim hadden we het over armoede. Over ons systeem van sociale zekerheid en hoe het automatisch de meest kwetsbare mensen benadeelt. Over leven in schaarste en wat dat met je mentale bandbreedte doet. Over een nieuw verhaal dat terug de solidariteit voorop stelt. Lees hier meer over het gesprek: zwijgenisgeenoptie.be/wim-van-lancker/ Hoofdstukken (2:06) Hoofdstuk 1: 40 jaar dezelfde cijfers Over de armoedecijfers. Over het falen van beleid en over de economische en culturele veranderingen sinds WOII tot nu. Over de switch van institutionele solidariteit naar wederkerigheid en persoonlijke verantwoordelijkheid. (13:57) Hoofdstuk 2: Schaarste Over de veranderende arbeidsmarkt en de holle retoriek van het omscholen en kneden van mensen naar de nieuwe jobs. Over wat schaarste doet met een mens en waarom streng beleid averrechts werkt. Over het buikgevoel van de kiezer en waarop de politicus hem aanspreekt. Over een nieuw politiek project rond institutionele solidariteit. (26:06) Hoofdstuk 3 : Een superinteressante analyse van de sociale zekerheid deel 1 Over het ontstaan van de sociale zekerheid via zogenaamde 'mutualiteiten' ofte collectieve spaarkassen van fabrieksarbeiders. Over het universeel maken van dat systeem, steunend op een eerlijke spreiding van de risico's en een gedeelde wens naar stabiliteit. Over de huidige toestand en de risico's die helemaal anders verdeeld zijn. (33:42) Hoofdstuk 4: Een superinteressante analyse van de sociale zekerheid deel 2 Wim gaat in meer detail in op de financiering van de sociale zekerheid en legt uit waarom het systeem vandaag onder druk staat. Over politieke inmenging en ideologische keuzes die de meest kwetsbare mensen treffen. (41:41) Hoofdstuk 5: Welbegrepen eigenbelang of welbegrepen solidariteit? Over een nieuw verhaal waar iedereen zich in kan vinden of op z'n minst de zoektocht naar overlappende belangen zodat genoeg mensen uit welbegrepen eigenbelang kiezen voor dit samenlevingsmodel. En is er dan geen besef nodig van de luxe waarin we met 85% leven zodat er voldoende volk tegen armoede kan strijden. Want hoe kan je strijden voor een groot verhaal als je in overlevensmodus zit. En wat dan met klimaat en al die andere problemen? (55:03) Hoofdstuk 6: Center Parcs Over de luxe waarin onze Middenklasse verkeert en het moraliserend vingertje die ze daar op wijst. Over de wortel en de stok en wat is dan het welbegrepen eigenbelang van waaruit een ingenieur voor een solidair systeem zou moeten kiezen? Over dreigende instabiliteit en hoe we iets kunnen veranderen voor de problemen echt groot worden.