De Dag

Oud-politiek verslaggever Ron Fresen schetst in de podcast het profiel van de 'ideale' premierskandidaat. De man of vrouw die de langstzittende premier - Mark Rutte - gaat opvolgen. Wat kan de nieuwe premier van hem leren? In deze eindfase van de formatie is nog altijd niet bekend wie de premier wordt van het extraparlementaire programkabinet dat in de maak is. Duidelijk is wel dat de rol van deze premier anders zal zijn dan die van andere premiers. Hoe verhoudt hij of zij zich bijvoorbeeld tot Geert Wilders, die liever zelf minister-president had willen worden, maar in de Kamer komt te zitten? Zit straks de échte premier in de Kamer en een schaduwpremier in het kabinet? En welke kwaliteiten moet deze nieuwe premier hebben om de vier partijen bij elkaar te houden? Volgens oud-politiek verslaggever Ron Fresen was ironisch genoeg Mark Rutte misschien wel de ideale kandidaat geweest. Voor zijn nieuwe boek Het Raadsel Rutte onderzocht hij samen met Wilma Borgman hoe het Rutte keer op keer lukte om politieke crises te overleven.  Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: Marco Geijtenbeek

In de podcast vertellen eindexamenleerlingen hoe ze deze examenperiode beleven. Veel leerlingen ervaren stress. Waarom schaffen we de eindexamens niet af? Hoewel ruim 40.000 vmbo basisberoepsgerichte en kaderberoepsgerichte eindexamenkandidaten een maand geleden al begonnen, begint voor het gros van de eindexamenleerlingen deze week de examenperiode. In totaal doen ongeveer 200.000 leerlingen eindexamen. Veel van hen hebben last van prestatiedruk en ervaren stress. In podcast De Dag vertellen Imme, Frederique, Alec, Souraya en Jort Jelle hoe zij deze periode beleven en hoe zij zich voorbereiden. De meesten maken samenvattingen en maken proefexamens. Ook in de les wordt er heel gericht toegewerkt naar de examens, vertelt Arnoud Kuijpers. Hij is docent Nederlands op het Coornhert Gymnasium in Gouda. Er wordt geoefend op wat voor soort antwoorden er verwacht worden en specifieke onderdelen van het curriculum. Kuijpers vindt het voor zowel leerling als docent jammer dat daardoor de aandacht voor andere, belangrijke of inspirerende onderwerpen wegvalt.  Waarom schaffen we de eindexamens niet af, zoals in andere landen gebeurt?   Reageren? Mail dedag@radio1.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: Lieke Loman en Rosanne Sies

Joost Klein is door met zijn nummer Europapa op het Eurovisie Songfestival. De hit met een enorme knipoog naar de jaren '90 gooit hoge ogen. En er zijn meer nummers die veel weghebben van dat decennium, viel ook commentator Cornald Maas op tijdens de halve finales. Die trend is in de hele muziekwereld te zien, vertelt muziekjournalist van 3voor12 Timo Pisart in podcast de Dag. Het is een en al back to the nineties. Nederland, Zweden, Oostenrijk en Finland klinken net als vroeger en zijn allemaal door op het songfestival. Wat is het succes van de nineties nu? Reageren? Mail dedag@radio1.nl Presentatie en montage: Marco Geijtenbeek Redactie: Lieke Loman

De bezetting van de Universiteit van Amsterdam is voorbij. Met shovels en rake klappen van de ME werd het Binnengasthuisterrein gisteravond leeggeveegd. De studenten willen dat de uni de banden met Israël verbreekt, vanwege de oorlog in Gaza. Ook een protest op de Universiteit Utrecht is opgebroken. En de acties hier staan niet op zichzelf. In heel Europa wordt geprotesteerd en in Amerika gaan studenten al weken de straat op. In podcast de Dag vertellen demonstranten over hun motivatie om te demonstreren. En het is niet voor het eerst dat de Universiteit de plek is waar flink geprotesteerd wordt. Wat vertellen die studentenprotesten uit het verleden ons nu? Onderwijs- en Universiteitshistoricus aan de Universiteit Leiden Pieter Slaman legt uit. Reageren? Mail dedag@radio1.nl Presentatie en montage: Marco Geijtenbeek Redactie: Rosanne Sies en Rosa Juffer

De klok tikt door voor de formerende partijen, met vandaag de laatste formeel geplande onderhandelingsdag voor het Hemelvaartsweekend. In aanloop naar de definitieve deadline om een akkoord op hoofdlijnen te bereiken, op 15 mei, laten we in de podcast kiezers van de vier formerende partijen horen. Eerder waren kiezers van NSC, BBB en PVV te horen, vandaag is als laatste aan de beurt: de VVD. De VVD is een partij met een partijleider die het ondanks de positieve geluiden naar buiten toe, zwaar heeft - zegt Wilma Borgman. Want een deel van de partij blijft bezwaren houden over een samenwerking met de PVV. Wat is er in deze fase belangrijk voor VVD-kiezers, en waar liggen voor fractieleider Yesilgöz nu de prioriteiten? Reageren? mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: IJsbrand Terpstra en Lieke Loman

Yahya Sinwar wordt 'de Osama bin Laden' van Hamas genoemd, omdat hij de man achter de aanslagen van 7 oktober is. Hij is Israëls most wanted Hamas-leider. Het leger hoopt hem in Rafah te vinden. Wie is hij? Volgens Israël is de politieke leider van Hamas in de Gazastrook, Yahyah Sinwar, de bedenker van de aanslagen van 7 oktober. Hij is de meest gezochte man in Gaza en wordt door het Israëlische leger opgejaagd. Hem vinden, arresteren en meenemen naar Israël, of hem doden, is het speerpunt van de Israëlische campagne. Samen met het bevrijden van de gijzelaars, die Sinwar ook in Rafah vast zou houden.  Leo Kwarten is arabist en Hamas-watcher. Hij kent de organisatie goed en heeft in het verleden verschillende Hamas-leiders ontmoet, in zowel Gaza als daarbuiten. Sinwar zelf niet, maar in podcast De Dag schetst hij wel een profiel van deze hardliner. Voor Israël is hij een belangrijke oorlogsbuit, zegt hij, maar voor Hamas zelf is Sinwar in feite inwisselbaar is. Hij kan gemakkelijk vervangen worden.  Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: Rosanne Sies

De finaleweek is aangebroken: deze week hakken de formerende partijen de knopen door en wordt duidelijk of ze wel of niet met elkaar in een kabinet stappen. In aanloop naar dat moment laten we in de podcast kiezers van deze vier partijen horen. Eerder kwamen NSC-kiezers aan het woord over Pieter Omtzigt en de stroeve formatie en PVV-kiezers over de vraag of Geert Wilders niet teveel weggeeft. Vandaag is de BBB aan de beurt. De BBB is 'de cheerleader' van het nieuwe kabinet, aldus politiek verslaggever Lars Geerts. De partij lijkt aan tafel de minste twijfels te hebben over de samenwerking, zegt hij, maar inhoudelijk loopt de BBB ook wel tegen problemen aan. Hoe behoud je genoeg kleur op de wangen, kan de BBB de verkiezingsbeloftes nakomen en hoe vinden de kiezers zelf dat het gaat?  Reageren? Mail dedag@radio1.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: IJsbrand Terpstra en Lieke Loman

Wat en wie herdenken we op 4 mei om 20.00 uur? De discussie daarover loopt dit jaar hoog op, maar is op zichzelf niet nieuw. Zo waren tot een paar jaar geleden lokale herdenkingen verboden en werden er ook geen burgerdoden herdacht - mensen die bijvoorbeeld door bombardementen omkwamen. Wat weinig mensen weten is dat niet alleen de Duitsers bombardementen uitvoerden boven Nederland, maar ook de geallieerden. En dat er daardoor duizenden burgerslachtoffers zijn gevallen. Daarover gaat de NOS-podcastserie Bevriende Bommen. Maker Marieke de Vries vertelt waarom dit verhaal geen plek kreeg in ons collectieve geheugen. Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: Anouk Kantelberg

Na een hack op Instagram, besluiten NOS-collega's Salwa van der Gaag en Joost Schellevis de hackers met succes op te sporen. Wekenlang kijken ze online mee met de Nigeriaanse internetoplichters.  Het is vrijdag 22 maart als NOS-redacteur Salwa van der Gaag opeens allerlei appjes binnen krijgt op haar telefoon van bezorgde vrienden. Ben jij dit, vragen ze, en ze laten screenshots zien van berichten die Salwa aan hen gestuurd zou hebben op Instagram. Een phishing link, blijkt al gauw. Salwa is gehackt en ziet hoe haar profiel wordt overgenomen door drie onbekende mannen.  Wat zij kunnen, kan ik ook, denkt ze, en samen met collega Joost Schellevis besluit ze haar hackers op te sporen en terug te hacken om erachter te komen wie en wat er schuilt achter deze vorm van online fraude. Het spoor leidde naar Nigeria.  Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: Rosa Juffer

De komende week worden de eerste schapen gevaccineerd tegen het blauwtongvirus. Daarmee komt een eind aan de zorgen en ellende voor de dieren en de schapenhouders. Nu het weer warmer wordt, namen de zorgen ook weer toe. Maar het vaccin biedt hoop. In podcast de Dag vertellen schapenboeren Herman van Assen en Marleen Venneman over hoe ze het virus buiten het bedrijf probeerden te houden. De zieke dieren zien, deed ze veel pijn. Veeartsen maken zich op voor een enorme vaccinatiecampagne. Gepensioneerde dierenartsen en studenten worden ingeschakeld om de miljoen vaccins die er aankomen zo snel mogelijk te zetten bij schapen, koeien en geiten. En die hulp is welkom, weet veearts Bernd Hietberg. Want een schaap of koe vaccineren is nog best ingewikkeld. Wil je reageren? Mail naar dedag@nos.nl Presentatie: Marco Geijtenbeek Redactie: Rosanne Sies & Rosa Juffer

Deze week oefenen de Songfestivalartiesten hun optreden op het podium in de Zweedse stad Malmö. De Nederlandse inzending Joost Klein is ook al daar. Hij vertelde voor vertrek dat hij zich voorbereid had door veel te airfryen en mediteren.   Het is al de zevende keer dat het Songfestival in Zweden wordt georganiseerd. Het land is, samen met Ierland, recordhouder. EenVandaag-journalist en Songfestival-watcher Ruben Messelink ontleedt in podcast de Dag het succes van de winnende Songfestival hits. Wat maakt ze zo goed? En volgens muziekjournalist Jean-Paul Heck gaat het succes verder dan hits op het Songfestival. De Zweden pakken muziekonderwijs totaal anders aan waardoor wereldsterren in de dop beter gespot worden. Reageren? Mail naar dedag@nos.nl. Presentatie: Marco Geijtenbeek Redactie: Lieke Loman

Vanavond trappen de spitzenkandidaten van de Europese verkiezingen de campagne af. In Maastricht gaan ze in debat. Onder hen Bas Eickhout. De GroenLinks-PVDA politicus is voor de tweede keer het gezicht van de groene politieke familie in Brussel. Als enige Nederlander. En hij is voorman in voor hem spannende tijden: het groene beleid dat Brussel de afgelopen jaren doorvoerde staat onder druk. De Europese verkiezingen in juni gaan dus ergens over. In podcast de Dag schetst correspondent Aïda Brands hoe Eickhout in Brussel bekend staat. Oud-collega Europarlementariër Judith Sargentini vertelt hoe Eickhout is om mee samen te werken. Ze werkten 10 jaar lang samen in Brussel. Wil je reageren? Mail naar dedag@nos.nl.

Morgen wordt Koningsdag gevierd in Emmen. Al 10 keer ging de dochter van Koning Willem-Alexander mee om z'n verjaardag te vieren. Wat voor prinses zien we door de jaren heen? Al vanaf de eerste keer tekent zich af hoe Amalia is: niet verlegen. En door de jaren heen verschijnt ze steeds zelfverzekerder voor de camera's en microfoons. Koningshuisverslaggever Jozephine Trehy vertelt in podcast de Dag hoe de kroonprinses een steeds prominentere rol inneemt. Ze ziet Amalia razendsnel ontluiken tot iemand die weet wat ze moet doen en daar ál in berust. Maar de prinses had wel gehoopt nú nog even meer van het gewone leven te kunnen genieten, voor ze koningin wordt. Dat lukt niet vanwege bedreigingen. Reageren? Mail naar dedag@nos.nl. Presentatie: Marco Geijtenbeek Redactie: IJsbrand Terpstra

Conservatieve denkers, activisten en politici verzamelen zich dezer dagen in Boedapest voor de CPAC-conferentie. Gastheer is de Hongaarse premier Victor Orbán. Eregast is PVV-leider Geert Wilders. Niet welkom zijn journalisten, zoals correspondent Tijn Sadee. Wat duidelijk is wat er achter die gesloten deuren gebeurt, is volgens Sadee, dat Orbán vrienden probeert te maken om Brussel op z'n kop te zetten en te hervormen. In podcast de Dag vertelt hij hoe de blik van Orbán op de EU een ommezwaai heeft gemaakt. Correspondent Tijn Sadee schreef het boek 'De Clan van Orbán' dat deze vrijdag uitkomt. Reageren? Mail naar dedag@nos.nl. Presentatie: Marco Geijtenbeek Redactie: Rosa Juffer & Lieke Loman

Het jaarverslag van inlichtingendienst AIVD schetst een grimmig beeld: er zijn nu uitzonderlijk veel dreigingen voor onze veiligheid. Buitenlandse dreiging is vooral afkomstig uit China en Rusland. Die landen proberen door middel van spionage en computer-hacks hun positie in de wereld te verbeteren. Nederland was en blijft daarbij een belangrijk doelwit, zegt de AIVD. Rusland en China richten zich ook op de Europese instellingen. Daar kunnen ze invloed uitoefenen en gevoelige informatie vergaren. De vrees is zelfs dat de Europese verkiezingen worden beïnvloed. In de podcast vertelt NOS-correspondent Charlotte Waaijers over de Russische en Chinese spionageschandalen die de afgelopen maanden in Duitsland en Oostenrijk aan het licht kwamen. VVD-Europarlementariër Bart Groothuis waarschuwt al jaren voor deze dreigingen. Hij vertelt over zijn ervaringen met buitenlandse inmenging in het Europarlement, en wat er wel en niet gedaan kan worden om buitenlandse inmenging tegen te gaan. Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Mattijs van de Wiel Redactie: Rosa Juffer

Als de eerste wolven zich na meer dan 130 jaar weer melden in Nederland, is de opwinding voelbaar, vooral bij natuurbeschermers. Maar zes jaar later neemt het draagvlak voor de wolf in Nederland af. Uit onderzoek van het kabinet deze maand blijkt dat nog maar 42 procent van de Nederlanders blij is met de terugkeer van de wolf. Vier jaar geleden was dat nog 57 procent. Vijftig jaar geleden werd de wolf in Europa een beschermd dier. Juridisch adviseur natuurbeschermingsrecht Luuk Boerema legt in deze podcast uit wat de gevolgen zijn van die afspraak, en ook dat er in Europa stemmen opgaan die beschermde status te verkleinen. De roep van schapenboeren is in ieder geval duidelijk: doe iets, voordat nog meer van onze dieren ten prooi vallen aan de wolf. Ook vanavond komen ze weer bij elkaar om hun zorgen te bespreken met het Drents provinciebestuur.

Dit weekeinde kwam de VS met meer steun voor Oekraïne. 61 Miljard dollar extra gaat er naar Oekraïne ter ondersteuning van de oorlog met Rusland. Oekraïense troepen hebben een groot tekort aan munitie en het luchtafweersysteem staat onder druk, waardoor Russische raketten steeds vaker doel treffen. We spreken met journalist Michiel Driebergen over de laatste stand van zaken in Oekraïne. En defensie-expert van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies, Peter Wijninga legt uit wat het steunpakket van de VS voor Oekraïne kan betekenen?

De financiële situatie bij Vitesse is zo nijpend dat de een-na-oudste club van Nederland failliet dreigt te gaan. Het was zelfs spannend of het elftal dit seizoen zou kunnen afmaken. Er is nu een noodplan bedacht om dat veilig te stellen, maar daarmee is de club uit Arnhem is nog lang niet uit de problemen. Vitesse had jarenlang een Russische eigenaar die de tekorten dichtte, maar sinds de inval in Oekraïne niet meer. In de podcast vertelt Vitesse-watcher van de NOS Sander Maassen van den Brink hoe spannend het nu is voor de club in geel en zwart, en hoe supporters en spelers deze tijd doorstaan. Quote-hoofdredacteur Paul van Riessen legt uit hoe en waarom de Russische investeringen de toekomst van Vitesse gingen bepalen. Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Mattijs van de Wiel Redactie: Lieke Loman en Rosa Juffer

Ze ontdekten wat er was gebeurd met vlucht MH17: de leden van Bellingcat. In de tien jaar dat het onderzoekscollectief bestaat, haalden zij over allerlei gebeurtenissen over de hele wereld informatie naar boven - van het gebruik van chemische wapens in Syrie, tot de bestorming van het Amerikaanse Capitool en de vergiftiging van Alexei Navalny. Oprichter Eliot Higgins krijgt vandaag de Vrede van Nijmegen Penning - een prijs voor mensen die zich inzetten voor Europa. Volgens de organisatie van de prijs levert Higgins een vernieuwende bijdrage aan vrede en mensenrechten. Maar hoe doe je dat in de praktijk, die vernieuwende bijdrage leveren? Dat weet Annique Mossou, één van de ongeveer dertig medewerkers van Bellingcat. De organisatie, die eerst op vrijwilligers draaide, is professioneler geworden en heeft nu mensen in meerdere landen in dienst. En die buigen zich achter hun computers niet alleen over grote internationale kwesties - soms duiken ze ook de geschiedenis in, om te kijken waar bijzondere amateurfoto's zijn gemaakt.  Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Dieuwke Teertstra Redactie: Anouk Kantelberg

De formatie loopt stroef. Maar: de vier formerende partijen, het is al zo vaak geconstateerd, zijn op elkaar aangewezen. Het moment van de waarheid in de onderhandelingen nadert en alle vier de partijen zullen nu de afweging maken wat schadelijker is: inleveren of uitstappen. In de vorige formatieronde was het Pieter Omtzigt die van tafel stapte, nu blijft hij vooralsnog zitten, al lijkt samenwerken met de PVV nog altijd geen uitgemaakte zaak.  Eerder maakten we een podcast waarin we PVV-stemmers vroegen of ze vinden dat Geert Wilders te veel weggeeft in de formatiegesprekken. Vandaag hoor je NSC-stemmers: wat vinden zij van hoe Pieter Omtzigt het doet? En politiek verslaggever Nouschka van der Meijden vertelt over het ongemak dat vooral tussen Omtzigt en Wilders blijft overheersen. Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: Rosanne Sies en Rosa Juffer