Een dik uur Ischa op de radio

In de vijftiende en tevens laatste aflevering van Een dik uur Ischa op de radio komt De Luisteraar aan het woord. Drie fans kozen hun favoriete Ischa-gesprek uit het VPRO archief. Journaliste/columniste Roos Schlikker (45), programmeur Jeroen Slot (29) en kunstkenner/podcastmaker Gisbert van Baalen (32) lichten hun keuzes toe en laten ons luisteren naar confrontaties van Ischa Meijer met galeriehoudsters Diana Stigter en Annet Gelink, acteur Frits Lambrechts en cineast/columnist Theo van Gogh.

Anton de Goede in gesprek met actrice Olga Zuiderhoek (1946), die door Ischa Meijer 'zijn beste vriendin' werd genoemd. Zuiderhoek speelde in haar lange toneelcarrière bij memorabele gezelschappen als Het Werktheater, De Mexicaanse Hond en Orkater. In 1986 werd ze genomineerd voor een Gouden Kalf voor haar rol in de speelfilm Abel van Alex van Warmerdam. En in 2012 won ze er een voor haar rol van directrice van de crèche, Henriëtte Pimentel, in de film Süskind van Rudolf van de Berg. Ook speelde ze Koningin Wilhelmina in de musical Soldaat van Oranje. Ischa interviewde Olga Zuiderhoek meerdere keren. In deze aflevering horen we het interview dat uitgezonden werd op 25 december 1990, waarin het gaat over haar leven, haar carrière, en over toneelspelen. Verder laat Zuiderhoek enkele niet eerder naar buiten gekomen opnames horen, zoals Ischa’s boodschap op haar antwoordapparaat daags voor de begrafenis van zijn vader, Jaap Meijer. De aflevering sluit af met Brecht en Weil’s Das Lied von der Unzulänglichkeit menschlichen Strebens, gezongen door Ischa en begeleid door Zuiderhoek’s partner Willem Breuker

Anton de Goede in gesprek met journaliste Hanneke Groenteman (1939). Groenteman werkte vanaf 1975 bij de VARA-radio en maakte later een overstap naar de VPRO-televisie waar ze vanaf 1995 o.a. het kunstprogramma De Plantage presenteerde. Vanaf 2007 maakte zij voor omroep MAX tien seizoenen lang Sterren op het Doek. In haar VARA-radioperiode nodigde Groenteman in 1987 Ischa Meijer uit voor een aflevering van En dat op de maandagmorgen, waarin zij wekelijks een uur lang met éen gast sprak. Vandaar ditmaal geen interview ván Ischa Meijer, maar mét Ischa Meijer. Gespreksonderwerpen zijn onder meer zijn tot werkelijkheid geworden jongensdroom om zanger en danser te worden.  Verder geeft Ischa zijn mening over collega-interviewers als Jan Lenferink ('intelligent en een beetje vulgair'), Sonja Barend ('schaamteloos door de domme vragen die ze stelt') en Koos Postema ('daar voel je je veilig bij').  Ook gaat het over Ischa’s geschreven Vrij Nederland-interviews, de theatervoorstelling 'Het Hemelbed', met Olga Zuiderhoek, en zijn vriendschap met choreograaf Hans van Manen.

Anton de Goede in gesprek met Connie Palmen schrijfster van onder meer I.M. uit 1998, een roman over de liefde en de dood, gebaseerd op haar liefdesrelatie met Ischa Meijer. I.M. werd dit jaar verfilmd door Michiel van Erp met in de hoofdrollen Ramsey Nasr als Ischa en Wende Snijders als Connie. In deze serie, die eind dit jaar op de televisie te zien is, toont van Erp de liefde tussen een jonge debutante en een gevestigde journalist. Het onconventionele liefdesverbond begint in het boek als de journalist de debutante interviewt in zijn radioprogramma ’t Is me het weekje wel van 5 februari 1991. Uit het boek: ‘Het programma wordt opgenomen met publiek. Voordat het begint loopt hij op een vrouw toe die op de eerste rij zit en hij fluistert haar vertrouwelijk iets toe. Die is straks verleden tijd, schiet het door me heen.’ Het boek zegt Connie Palmen na verschijnen nooit te hebben herlezen, de uitzending nooit te hebben teruggeluisterd. In deze aflevering van Een dik uur Ischa op de radio hoort Palmen opnieuw hoe Cor Galis, nu bijna dertig jaar geleden, Ischa toesprak, en luistert ze voor het eerst hun interview terug. Verder vertolkt Ischa het lied Let’s Face the Music and Dance, met de onverwacht zorgvuldig en teder gezongen eerste zin ‘There may be trouble ahead’. Een dik uur Ischa op de radio, elke twee weken gevolgd door een nieuwe aflevering, op vpro.nl/ischapodcast

Anton de Goede in gesprek met programmamaker en voormalig advocaat Prem Radhakishun die Ischa Meijer al volgde in de jaren tachtig en negentig en hem geen goede interviewer vond. ‘Het zijn mensen als Ischa Meijer die vanuit hun white privilege mannenpositie vrouwen onderdrukken. De man was een zuiplap en een pestkop die in de mores van vandaag zou worden afgemaakt,’ aldus Radhakishun na beluistering van het interview dat Ischa Meijer had op 13 november 1994 met Ida Lohman (1961-2007), beeldend kunstenaar en film- en theatermaker. In 1994 won zij de Prix de Rome, in de categorie Theater/Beeldende Kunst. Ook bespreekt Radhakishun het interview dat Ischa Meijer de Amsterdamse wethouder Guusje ter Horst afnam in dezelfde rechtstreekse uitzending in de reeks ‘ ’t Was me het weekje wel’. Dit is de vijftiendelige serie 'Een dik uur Ischa op de radio', regelmatig volgt een nieuwe aflevering. Deze zijn te beluisteren via vpro.nl of jouw favoriete podcast-app.

Anton de Goede in gesprek met acteur Ramsey Nasr die in de vierdelige serie I.M., geregisseerd door Michiel van Erp, de rol van Ischa Meijer speelt. Het drama is gebaseerd op de gelijknamige roman die Connie Palmen een paar jaar na de dood van haar grote liefde schreef. We horen Nasr met een uitgebreide analyse van de interviewtechniek van Ischa Meijer, die een afkeer had van ‘opgeschroefd babbelen’ en ‘bevroren conversaties’. Hij vergelijkt Ischa’s manier van interviewen met acteren en laat een gesprek horen uit 1993, toen societyjournalist Gert-Jan Dröge (1943-2007) door Ischa op de pijnbank werd gelegd. Dröge maakte destijds voor de AVRO het programma 'Glamourland'. Dit is de vijftiendelige serie 'Een dik uur Ischa op de radio', regelmatig volgt een nieuwe aflevering. Deze zijn te beluisteren via vpro.nl of jouw favoriete podcast-app.

Anton de Goede in gesprek met psychoanalytica, psychotherapeute en sociologe Regina van Gelderen over haar band met en visie op Ischa. Haar specialisaties zijn tweede generatie oorlogsproblematiek (W.O.II) en relatieproblemen. Zowel Van Gelderen als Meijer zijn zonder twijfel beïnvloed door de inzichten van Louis Tas (1920-2011). Tas zat in de periode van 25 april 1944 tot 7 april 1945 in het concentratiekamp Bergen-Belsen, waar hij Ischa als peuter meemaakte. Later zou Tas Ischa’s psychiater worden. De Goede en Van Gelderen beluisteren een interview uitgezonden op 24 december 1984 van Ischa met rabbijn Awraham Soetendorp onder meer over leven en werk, zionisme en antisemitisme. Het interview met Soetendorp wordt enkele malen afgewisseld met een bijbel-lezing door Meijer becommentarieerd door de atheïstische regisseur Rogier Proper. Een dik uur Ischa op de radio, elke twee weken gevolgd door een nieuwe aflevering, op vpro.nl/ischapodcast

Anton de Goede in gesprek met Jessica Meijer (1984), dochter van Ischa en schrijfster van Een blik Jodenkoeken (2013), het boek waarin ze terugkijkt op de plotselinge dood van haar vader. Jessica was toen tien, en zat in groep zes. De mediagekte rond de dood van Ischa, haar onthechte Joodse achtergrond en de kritische stem van haar moeder leidden tot een masker waarachter zij in die tijd haar gevoelens verborg: boulimia. Inmiddels heeft Jessica Meijer een psychologiepraktijk. De Goede en Meijer luisteren naar een lang Ischa-interview uit 1993, met de onlangs overleden schrijfster Mischa de Vreede, naar aanleiding van haar boek 'Tussen engel en demon'. Daarin tekende zij de verhalen van verstandelijk gehandicapten op, een groep die zij op die manier bestaansrecht wilde geven. "Er is de neiging om er niet naar te kijken, dat het te zielig is of zo". Ook komen De Vreede’ s jeugdervaringen in een Japans interneringskamp uitgebreid ter sprake. Een dik uur Ischa op de radio, elke twee weken gevolgd door een nieuwe aflevering, op vpro.nl/ischapodcast

Dit keer gaat Anton de Goede in gesprek met onderzoekster en schrijfster Annet Mooij. Mooij heeft onder meer de beschikking over het rijke archief van historica Evelien Gans, die in 2008 een boek publiceerde dat vooral om Ischa’s vader draaide: ‘Jaap en Ischa Meijer. Een joodse geschiedenis 1912-1956’. Daarop had een vervolg moeten komen met Ischa in de hoofdrol, maar Evelien Gans overleed in 2016. Nu heeft Mooij die taak op zich genomen: haar biografie van Ischa Meijer zal in 2023 verschijnen. De Goede en Mooij luisteren samen naar de eerste aflevering van Een uur Ischa uit 1984, waarin Ischa spreekt met de destijds beroemde actrice Elisabeth Andersen (1920-2018). Annet Mooij signaleert aanknopingspunten met Ischa’s verleden als toneelrecensent in de vroege jaren 70 en zijn eigen toneelexperimenten van begin jaren tachtig. Daarnaast is er ook een column van Ischa te horen waarin hij afgeeft geeft op een recensie van een ‘neo-ouwe-communistische gehaktbal’ van de Volkskrant. Een dik uur Ischa op de radio, elke twee weken gevolgd door een nieuwe aflevering, op vpro.nl/ischapodcast

Anton de Goede in gesprek met acteur, regisseur Helmert Woudenberg (1945) die al in zijn jeugd met Ischa was bevriend. Helmerts grootvader was de NSB-leider Hendrik-Jan Woudenberg, zijn vader sneuvelde -nog voor Helmerts geboorte- als Untersturmführer in een Nederlandse Waffen-SS eenheid.

Pianist Jan Robijns en vooral Ischa Meijer zélf aan het woord over zijn voorliefde voor het Franse chanson. Met een verkorte weergave van de registratie van 'Carnaval der Emoties', een liedjesprogramma van Ischa Meijer uit 1990 waarin hij gedichten las, vertelde over dromen en een vertoog hield over chansons. De liedjes die Ischa Meijer zingt zijn 'Les feuilles mortes', 'Trois petites notes', 'Je me souviens', 'Le chat de la voisine', 'Longtemps, Longtemps', 'La cigale', 'Mes jeunes années' en 'Le sol irlandais'. Ischa Meijer haalt ook een herinnering op aan Charles Trenet. Een dik uur Ischa op de radio, elke twee weken gevolgd door een nieuwe aflevering, op vpro.nl/ischapodcast

Anton de Goede praat met jurist Jeroen Meijer (1963), zoon van Ischa en in 1987 theatertechnicus voor zijn vader. Ze bespreken de lezing "Een geval van onaangepast gedrag", eveneens uit 1987. In deze zogeheten Keefman-lezing horen we Ischa Meijer over zijn jeugd, de rol die de oorlog tijdens zijn opvoeding en in zijn leven heeft gespeeld, de psychoanalyse die hij heeft ondergaan, de theaterperformances, verliefdheid en de geboorte van zijn dochter Jessica. Een dik uur Ischa op de radio, elke twee weken gevolgd door een nieuwe aflevering, op vpro.nl/ischapodcast

Zangeres en cabaretière Karin Bloemen werkte van 1985-1989 samen met Ischa Meijer in Een Uur Ischa, dat vanuit de bovenzaal van Eik en Linde kwam. Zij deed daarin sketches, alleen én samen met Ischa. Anton de Goede bespreekt met Bloemen wat Ischa voor haar betekend heeft. We horen haar in gesprek met Ischa in 1985, en in de sketches die zij samen bedachten en uitvoerden. Zoals de sketch waarin Karin Bloemen de rol speelde van Mien Buizinga van het Gereformeerd Politiek Verbond, waarover zelfs nog Kamervragen zijn gesteld. Een dik uur Ischa op de radio, elke twee weken gevolgd door een nieuwe aflevering, op vpro.nl/ischapodcast

Anton de Goede in gesprek met Jan Haasbroek, hoofdredacteur van de VPRO radio, en dus ook van Ischa Meijer, tussen 1978 en 1995. Haasbroek bespreekt een hilarisch interview van Ischa met Karina Schilte, toen net benoemd als nieuwe directeur van de Nederlandse Jeugdherbergcentrale (NJHC). Het werd uitgezonden in Een dik uur Ischa op 14 februari 1993; de 50ste verjaardag van Ischa. Met verder een zingende Ischa, felicitaties van Cor Galis, een gesprek met de Zuid-Afrikaanse schrijfster Emma Huismans en een hilarisch interview met uitgever Michel Vassallucci († 1994), die net de Orde van Kunst en Letteren van Frankrijk had ontvangen voor het uitgeven van Nederlandse vertalingen van o.a. Georges Bataille en Benoite Groult. Een dik uur Ischa op de radio, elke twee weken gevolgd door een nieuwe aflevering, op vpro.nl/ischapodcast

Anton de Goede spreekt journaliste Ronit Palache, die een nieuw boek samenstelde met deels niet eerder gepubliceerde teksten van Ischa Meijer: 'Ik heb niets tegen antisemieten, ik lééf ervan' (privédomein). Palache koos ervoor om het gesprek tussen Ischa en schrijfster Andreas Burnier (1931-2002) nog eens te laten horen. Thema’s die daarin aan bod komen zijn: orthodox en liberaal jodendom, homoseksualiteit en feminisme. Een dik uur Ischa op de radio, elke twee weken gevolgd door een nieuwe aflevering, op vpro.nl/ischapodcast

In de nul-aflevering van Een dik uur Ischa op de radio een ontmoeting met David de Jongh, programmamaker die in 2005 de documentaire ‘Hoe was ik?’ maakte, een introductie op het radiowerk van Ischa Meijer. Met zeldzame opnamen van Ischa’s vader Jaap, Ischa’s zoon Jeroen, Ischa’s broer Job en de in 2018 overleden biografe Evelien Gans. Verder met onder anderen Connie Palmen, Adriaan van Dis en Karel van het Reve.

Een dik uur Ischa op de radio. Anton de Goede praat met vriend en vijand over de radio-interviews van Ischa Meijer, die vervolgens integraal te horen zijn. Abonneer je hier op de podcastreeks die vanaf 10 februari tweewekelijks verschijnt.