Hoe de GGZ verandert

10 Episodes

Reverse

10. Wat nu? - in gesprek met Floortje Scheepers, hoogleraar innovatie GGZ

2020-10-0530:33

In deze laatste aflevering van deze podcast serie 'Hoe de GGZ verandert' spreek ik met Floortje Scheepers, hoogleraar innovatie GGZ van het UMC Utrecht, over de vraag 'Wat nu?'. Wat is er voor nodig om ál die andere gedachtes, kleine en grote initiatieven, behoeftes en elke andere vorm van verandering in de GGZ verder te brengen? Wat zijn de uitdagingen en hoe gaan we dit samen voor elkaar krijgen?Voor nu was dit de laatste aflevering van mijn podcast serie 'Hoe de GGZ verandert'.Mijn grootste dank gaat uit naar Floortje Scheepers voor het mogelijk maken van dit project en die geweldige inhoudelijke verdieping. Ook veel dank voor Niek Hayen die de muziek schreef, en Daan Beens die de pianoliedjes schreef.

1. Verandering van visie in de psychiatrie - Jim van Os, hoogleraar psychiatrie

2020-09-1236:441

Als voorvechter van het omdenken spreek ik met Jim van Os, hoogleraar in de psychiatrie, over het thema 'Veranderen van visie’ in de psychiatrie, de eerste aflevering van deze podcast. Jim is een inspirerende man die al vele jaren geleden de klokken luidde dat veranderen van koers noodzakelijk is. Waarom is het nodig anders te gaan nadenken over psychiatrie? Hoe ziet dit omdenken er dan uit? En welke eerste stap kan jij, werkend in de GGZ, zetten om de verandering in gang te zetten?

2. Veranderen van het gebruik van de DSM - Trudy Dehue, hoogleraar wetenschapschapsonderzoek

2020-09-1232:411

De DSM-5. Het handboek met alle stoornissen, de 'bijbel van de GGZ'. Elk jaar neemt het aantal diagnoses in de psychiatrie toe, op dit moment heeft 10% van de jongeren onder de 18 een professioneel zorgkader. Wat is er aan de hand? Hoe wordt de DSM in de maatschappij gebruikt en moeten we hier in gaan veranderen? Over dit thema spreek ik Trudy Dehue, emeritus hoogleraar wetenschapsonderzoek, schrijfster van de inspirerende boeken De Depressie Epidemie en Betere Mensen. Een prachtig mens en inspirerende denkster, zorgvuldig in haar gedachtes en alles wat ze zegt en schrijft goed onderbouwt. Toen ze in 2008 het boek De Depressie Epidemie schreef was ze haar tijd te ver vooruit en stuiterde ze op immense kritiek van ons, de GGZ. Gelukkig werd ze 11 jaar later alsnog voor dit werk gewaardeerd door de Akademiepenning, een bijzondere prijs die elke twee jaar aan een belangrijke wetenschapper wordt uitgereikt.

3. Betrekken van het systeem - Beschermjassen

2020-09-1247:501

'Diep geloof in het belang van het betrekken van de (grotere) familie. Aandacht hebben voor (vergeten) familie-verhalen en samen op zoek gaan naar de kracht en de wijsheid die er altijd binnen een familie te vinden is. Want onze familie is onze basis, hier moeten oplossingen gevonden worden.'Dit vindt Kiltyn Tjin a Djie, een inspirerend en bevlogen familietherapeut, die maar niet begreep waarom de familie in de GGZ en de jeugdzorg zo uit beeld verdween. Ze richtte Beschermjassen op, een prachtige manier om samen met de behandelaar een vastgelopen systeem te horen, weer in hun kracht te zetten om ze zo weer zelfstandig verder te laten gaan. Na 1 à 2 interventies gaat 50% van deze gezinnen weer zonder hulpverlening verder. Voor deze podcast mocht ik een Beschermjassen-sessie bijwonen, spreek ik met de ouders van het desbetreffende gezin over hoe zij deze sessie hebben ervaren en vertelt Kitlyn mij over haar visie op het betrekken van de familie.

4. Inzetten van peer support - Enik Recovery College

2020-09-1232:24

De kracht van peer support, het vroegere lotgenotencontact. Hoe ongelooflijk fijn, helpend en belangrijk kan het zijn om in contact te zijn met mensen die hetzelfde lijden kennen, weten hoe het is om stigma in de psychiatrie te ervaren, te zien dat sommigen er doorheen zijn gekomen. De kracht van samen co-creëeren, samen brainstormen over alledaagse moeilijkheden als dagstructuur, betekenisgeving, eenzaamheid, werk, gezond leven etc.Enik Recovery College is een prachtig voorbeeld van een van de herstelacademie's die nu in ons land opkomen. Gerund dóór en vóór peers, geen behandelaar komt er aan te pas, psychiatrische labels worden losgelaten. De mens wordt gezien en vooral zélf verantwoordelijk gemaakt voor zijn herstel. "Herstel is een keuze", zeggen ze bij Enik. Over het inzetten van peersupport spreek ik met Martijn Kole en Liselotte. Martijn is een van de founders van Enik. Een gepassioneerde man die prachtig spreekt over het lijden van het leven en de plek die het terug moet krijgen in het gesprek en het leven. Liselotte is een deelnemer van Enik en vertelt mij over haar ervaring in het in contact komen en zijn met lotgenoten.

5. Aandacht voor normaliseren - Werkplaats Samen Normaliseren

2020-09-1238:23

'We moeten terug naar een maatschappij waarin er weer meer variatie wordt geaccepteerd want de norm van de maatschappij is te strak geworden.' Je kan je voorstellen dat bij een steeds strakkere norm, er steeds meer kinderen, jongeren en volwassenen búiten de norm vallen. Vaak wordt er dan gewezen naar de GGZ: 'er zal vast een psychiatrische verklaring voor zijn dat pietje niet goed mee komt op school'. Een psychiatrische diagnose ontschuldigd in het eerste moment, maar helpt het ook op de langere termijn? Voor het thema 'normaliseren' als thema van verandering in de GGZ, interview ik Bert Wienen en Bas Rodijk. Bert Wienen is een bevlogen en inspirerende onderzoeker die zich al jaren bezighoudt met en inzet voor dit thema. Hij vindt dat we weer meer naar de context moeten kijken in de jeugdzorg, de GGZ en op scholen, minder moeten inzoomen op het kind of de jongeren. Bas Rodijk heeft vanaf zijn vierde levensjaar uitgebreide ervaring in de psychiatrie en de jeugdzorg, werd jaren vrijwillig uit huis geplaatst. Nu zet hij zijn eigen ervaring in als projectleider van de werkplaats Samen Normaliseren.

6. Veranderen van de taal - psychiaters Bram, Branko en Maria

2020-09-1234:10

Taal, een krachtig instrument in de psychiatrie. Maar hoe gebruiken wij de taal eigenlijk en wat is de impact daarvan op de persoon die hulp vraagt, het gesprek in de spreekkamer en in de maatschappij? Met de jonge psychiaters Bram de Ridder, Branko van Hulst en Maria Groen-Blokhuis spreek ik bij mij thuis over deze vraagstukken. Al snel komt het gebruik van de DSM op tafel, en hoe we bijvoorbeeld met kinderen, jongeren en in de maatschappij spreken over iets als ADHD. 'Je bent druk want dat komt door ADHD' is toch al snel taal die in de spreekkamer ontstaat, al weten we allemaal uit te leggen dat ADHD een classificatie is. Hoe kan dit en wat is het effect van dit gebruik van taal op de kinderen en hun omgeving?Nog veel belangrijker, hoe zouden we ons zelf kunnen verbeteren via ander taalgebruik? Bijzonder dat bij iets groots als 'taal' deze jonge psychiaters toch met concrete en constructieve handvaten voor verandering kunnen komen.

7. Inzetten van ervaringsdeskundigheid - Yes We Can Clinics

2020-09-1241:32

Ervaringsdeskundigheid, een krachtige en waardevolle toevoeging aan de huidige GGZ. Steeds meer wordt het ingezet, patiënten vertellen hoe dit hun behandeling veranderde of voorspoedige. Bij Yes We Can Clinics wordt ervaringsdeskundigheid als kern van de behandeling gezien. In contact zijn met iemand die weet waar je vandaan komt en hier zelf uit is gekomen geeft vertrouwen en brengt hoop. Als een ander het kan, dan kan ik het ook! Over het inzetten van ervaringsdeskundigheid spreek ik met oprichter Jan Willem Poot en oud-fellow Noa. We spreken over de kracht van ervaringsdeskundigheid en de plek hiervan in de GGZ.

8. Aandacht voor stigma - Samen Sterk Zonder Stigma

2020-09-1229:35

Stigma. Ondanks de goede intenties van behandelaren en begeleiders wordt een kwart van de stigma ervaringen van patiënten in de GGZ opgedaan ín deze GGZ. De gevolgen hiervan zijn groot. Hoe kunnen wij als GGZ dit veranderen? Hierover spreek ik met Luca Koppen en Anne van Winkelhof. Luca werkt bij Samen Sterk Zonder Stigma (SSZS), een stichting die zich inzet voor het minimaliseren van stigma. Anne heeft het stigma als cliënt in de GGZ ervaren en werkt nu als ambassadeur voor SSZS. Wat is stigma en waarom moeten we proberen stigma in de GGZ te minimaliseren? "Mijn gedrag werd enkel nog in de het licht van het label 'borderline' gezien. Vragen over behandeling en kritiek over de gang van zaken werden ineens uitgelegd als splitsen en manipuleren. Ik zat helemaal vast." Anne vertelt over wat stigma met haar deed en soms nog steeds doet. Wat kunnen wij allen doen om ervoor te zorgen dat stigma in de GGZ afneemt?

9. Veranderen van wetenschap - Frank Miedema, hoogleraar Open Science

2020-09-1236:48

Ook de wetenschap is in verandering, en dat was hard nodig. Onderzoek moet weer gaan over wat de maatschappij nodig heeft en niet over wat makkelijk, snel of indrukwekkend publiceert. Meer inspraak van patiënten(verenigingen), artsen, zorgverzekeraars en alle andere betrokkenen in de zorg. Op een andere manier waarderen van onderzoek dan impact factors en citatie scores. Hierover spreek ik met Frank Miedema, hoogleraar Open Science en een van de initiatiefnemers van Science in Transition, over waarom de wetenschap moet veranderen, hoe dit nu al gebeurd en wat de gevolgen hiervan zijn. Ook voor de psychiatrie. Wat kunnen wij doen om deze beweging voort te zetten?

#box-pro-ellipsis-171405303235338{-webkit-line-clamp:2;}Hoe de GGZ verandert