چیستا

هایدرا در اساطیر یونان نام اژدهای چند سری است که هربار سری از سرهای آن را قطع می‌کردند اما به جای سر قطع‌شده، دوسر دیگر از محل آن می‌رویید. مقابله با او هرکول را می‌خواست و او هم دست تنها از پس این اژدها برنیامد و به همکاری برادرزاده‌اش ایولائوس نیازمند شد. اما در دنیای واقعی هایدارهایی وجود دارند که ما را در برابر شگفتی خود میخکوب می‌کنند و شاید رمز جاودانگی انسان را در پیچیدگی‌های بدن کوچک خود پنهان کرده باشند. این داستان هایدار است. هیولایی کوچک که شاید کلیدهای بسیاری در درک ما از پزشکی و طول عمر را در میان بازوهای پرتعدادش داشته باشد. شما می‌توانید این پادکست را در وب‌سایت رادیو فردا به همراه فهرستی از منابع مرتبط با موضوع هر قسمت پیدا کرده یا آن را در پادگیرهای مورد علاقه خود ازجمله کست‌باکس بشنوید. تهیه و اجرا: پوریا ناظمی

روز به روز بر تعداد کسانی که شاهد ابتلای آن‌ها به سرطان‌های مختلف هستیم، افزوده می‌شود. اما سرطان این بلای جان انسان چیست؟ چرا به نظر می‌رسد که شیوع آن در حال افزایش است؟ چه عواملی باعث بروز این بیماری می‌شوند و روش‌های فعلی درمان و پیشگیری آن کدام‌اند؟ آیا علم و فناوری می‌توانند راهی برای شکست این بیماری بیابند؟ من و شما چه کارهایی می‌توانیم انجام دهیم تا خطر ابتلا را کاهش دهیم؟ در این قسمت از پادکست «چیستا»، به بررسی آخرین آمار جهانی سرطان، علل اصلی این بیماری، روش‌های نوین پیشگیری و درمان، و امیدهای تازه‌ای که دانشمندان برای آینده دارند، خواهیم پرداخت. منابع را در زیر، بخش «بیشتر بخوانید» وبسایت رادیو فردا ببینید. تهیه واجرا: پوریا ناظمی

نتایج تحقیقی تازه نشان می‌دهد که شاید بیش از یک میلیون جرم بزرگتر از صد متر در ابر اورت زمین مهاجرانی باشند که از سامانه ستاره‌ای آلفا قنطورس، این همسایه کیهانی ما به شهروندی منظومه شمسی درآمده‌اند. این داستان امروز چیستا است، پادکستی از رادیو فردا که نامش را از ایزدبانوی باستانی موکل بر خرد ایرانیان وام گرفته است و هر دوشنبه داستانی از دنیای علم و فناوری و آینده را با شما در میان می‌گذارد. شما می‌توانید نظرات خود را با ما در میان بگذارید و اگر پرسشی دارید آن را مطرح کنید و تلاش ما این خواهد بود که در انتهای هر قسمت به چند مورد از پرسش‌ها پاسخ دهیم. منابع بیشتر در بخش «بیشتر بخوانید». تهیه و اجرا: پوریا ناظمی

در این قسمت از پادکست «چیستا»، سناریویی را بررسی می‌کنیم که ممکن است ترسناک به نظر برسد اما در عین حال، فرصتی برای درک بهتر از تهدیدات آسمانی است: برخورد سیارک 2024 YR4 به زمین! این سیارک که به‌عنوان یک جرم نزدیک به زمین (NEO) طبقه‌بندی شده، طبق محاسبات دانشمندان، احتمال برخوردی بسیار اندک اما واقعی با سیاره ما در سال‌های آینده دارد. اما اگر این سیارک در قلب تهران یا چند کیلومتری نیویورک فرود بیاید، چه خواهد شد؟ سونامی عظیم در اقیانوس اطلس؟ انفجار سهمگین در دل شهر؟ نابودی یک منطقه شهری؟ یا تنها یک هشدار برای بهبود سیستم‌های دفاع سیاره‌ای؟ در این قسمت، با تحلیل علمی و تاریخی، سناریوهای ممکن را بررسی می‌کنیم. شما می‌توانید نظرات خود را با ما در میان بگذارید و اگر پرسشی دارید آن را مطرح کنید و تلاش ما این خواهد بود که در انتهای هر قسمت به چند مورد از پرسش‌ها پاسخ دهیم. منابع بیشتر در بخش «بیشتر بخوانید». تهیه و اجرا: پوریا ناظمی

با معرفی مدل‌های هوش مصنوعی مولد چینی و پاسخگویی بعضا ایدئولوژیک آن‌ها شاید توجه به این سوال اهمیت بیشتری پیدا کرده باشد که با توسعه این فناوری از سوی کشورهای مختلف که هر یک اهداف و سیاست‌های خود را دارند، جهان واقعیت در آینده چگونه خواهد شد. آیا ما در سپیده دم عصر جهانگان (مولتی‌ورس) حقیقت قرار داریم که در نهایت برخوردشان گریز ناپذیر خواهد بود؟ این موضوع چیستا این هفته است. شما می‌توانید نظرات خود را با ما در میان بگذارید و اگر پرسشی دارید آن را مطرح کنید و تلاش ما این خواهد بود که در انتهای هر قسمت به چند مورد از پرسش‌ها پاسخ دهیم. تهیه و اجرا: پوریا ناظمی

هفته گذشته محققان نتایج بخشی از تحقیقات خود بر روی ذرات سیارک بنو را منتشر کردند. این ذرات توسط ماموریت اوزریس رکس جمع‌آوری و در عملیاتی خیره‌کننده به زمین بازگردانده شد. نتایج اولیه این تحقیقات دیدگاه ما درباره پراکندگی بلوک‌های سازنده حیات در منظومه شمسی را توسعه داده است. در این قسمت از چیستا ضمن مرور یافته‌های این ماموریت سعی می‌کنیم توضیح دهیم که این یافته‌ها چه معنی دارند و از آن مهم‌تر چه موضوعاتی را نمی‌توان از آن استنتاج کرد. این هفته دکتر پاشا مجیدی، شیمی‌دان برای توضیح این نکات میهمان برنامه هستند. تهیه و اجرا: پوریا ناظمی، منابع را در بخش «بیشتر بخوانید» در زیر ببینید.

روز ۱۵ ژانویه امسال، به‌طور رسمی بخش داده‌گیری مأموریت فضایی گایا متعلق به آژانس فضایی اروپا به پایان رسید. سترگ‌ترین مأموریت بشر تاکنون برای رسم نقشه‌ای دقیق از کهکشان ما. مأموریتی که داده‌های آن تا ده‌ها سال محققان را به فکر وا خواهد داشت و باورهای ما را از جهان خود تغییر خواهد داد. این هفته پادکست چیستا داستان گایا را روایت می‌کند. «چیستا» که نام خود را از ایزدبانوی باستانی موکل بر خرد و دانایی ایران وام گرفته، پادکستی از مجموعه پادکست‌های رادیو فردا است که هر دوشنبه به میزبانی پوریا ناظمی، روزنامه‌نگار علم، داستانی از دنیای علم، فناوری و آینده را روایت می‌کند. شما می‌توانید این پادکست را هر دوشنبه از پادگیرهای مورد علاقه خود ازجمله کست‌باکس گوش کنید. همچنین می‌توانید از طریق مسیرهای ارتباطی ما ازجمله @contactfardapodcast در تلگرام یا ایمیل fardapodcasts@rferl.org سؤالات، نظرات و سوژه‌های پیشنهادی خود را با ما در میان بگذارید. منابع را در بخش «بیشتر بخوانید» در زیر ببینید.

مسیر علم و فناوری در سال۲۰۲۵ به کدام سو می‌رود؟ با ادامه روندهای موجود در کدام رشته‌ها باید در انتظار رویدادهای مهم باشیم؟ در قسمت ۵۴ پادکست «چیستا» درباره این موضوع صحبت شده است. «چیستا» که نام خود را از ایزدبانوی باستانی موکل بر خرد و دانایی ایران وام گرفته، پادکستی از مجموعه پادکست‌های رادیو فردا است که هر دوشنبه به میزبانی پوریا ناظمی، روزنامه‌نگار علم، داستانی از دنیای علم، فناوری و آینده را روایت می‌کند. شما می‌توانید این پادکست را هر دوشنبه از پادگیرهای مورد علاقه خود از جمله کست‌باکس گوش کنید. همچنین می‌توانید از طریق مسیرهای ارتباطی ما از جمله @contactfardapodcast در تلگرام یا ایمیل fardapodcasts@rferl.org سوالات، نظرات و سوژه‌های پیشنهادی خود را با ما درمیان بگذارید. منابع را در بخش «بیشتر بخوانید» در زیر ببینید.

خبر آتش‌سوزی مهیب مناطقی از ایالت کالیفرنیا آمریکا در صدر خبرهای جهان قرار دارد. در قسمت ۵۳ پادکست «چیستا» درباره این موضوع و همین‌طور نقش گرمایش زمین و درس‌ها و هشدارهایی درباره وضعیت ایران صحبت شده است. چیستا که نام خود را از ایزدبانوی باستانی موکل بر خرد و دانایی ایران وام گرفته، پادکستی از مجموعه پادکست‌های رادیو فردا است که هر دوشنبه به میزبانی پوریا ناظمی، روزنامه‌نگار علم، داستانی از دنیای علم، فناوری و آینده را روایت می‌کند. شما می‌توانید این پادکست را هر دوشنبه از پادگیرهای مورد علاقه خود از جمله کست‌باکس گوش کنید. همچنین می‌توانید از طریق مسیرهای ارتباطی ما از جمله @contactfardapodcast در تلگرام یا ایمیل fardapodcasts@rferl.org سوالات، نظرات و سوژه‌های پیشنهادی خود را با ما درمیان بگذارید. منابع را در بخش «بیشتر بخوانید» در زیر ببینید.

پادکست چیستا، این هفته یک سال انتشار هفتگی‌اش را جشن می‌گیرد. در قسمت ۵۲ این پادکست به تعدادی از نظرات و سوالات شما پاسخ دادیم. چیستا که نام خود را از ایزدبانوی باستانی موکل بر خرد و دانایی ایران وام گرفته، پادکستی از مجموعه پادکست‌های رادیو فردا است که هر دوشنبه به میزبانی پوریا ناظمی، روزنامه‌نگار علم، داستانی از دنیای علم، فناوری و آینده را روایت می‌کند. شما می‌توانید این پادکست را هر دوشنبه از پادگیرهای مورد علاقه خود از جمله کست‌باکس گوش کنید. همچنین می‌توانید از طریق مسیرهای ارتباطی ما از جمله @contactfardapodcast در تلگرام یا ایمیل fardapodcasts@rferl.org سوالات، نظرات و سوژه‌های پیشنهادی خود را با ما درمیان بگذارید. تهیه و اجرا: پوریا ناظمی

هفته گذشته فضاپیمای اکتشافی پارکر با گذری نزدیک از سطح خورشید، رکوردی تاریخی در دیدارهای ما با ستاره مادر منظومه شمسی بر جای گذاشت. در این قسمت از چیستا، داستان خورشید و ماموریت پارکر را خواهید شنید. چیستا پادکستی از رادیو فردا که نام خود را از ایزدبانوی باستانی خرد ایرانیان وام گرفته و هر دوشنبه به میزبانی پوریا ناظمی، روزنامه‌نگار علم، داستانی از دنیای علم و فناوری و آینده را روایت می‌کند. شما می‌توانید سؤالات خود درباره موضوع‌‌های مطرح‌شده، پیشنهادهای مربوط به قسمت‌های آینده یا هر موضوع دیگری که در قلمرو پادکست چیستا قرار می‌گیرد را به‌صورت صوتی یا مکتوب با ما در میان بگذارید. با اشتراک در پادگیرهای مختلف می‌توانید ما را در ادامه تولید این پادکست کمک کنید و البته اگر از آن راضی هستید باعث افتخار است که آن را به دوستانتان نیز توصیه کنید.

در آستانه سال نو میلادی بهانه و فرصت خوبی است که نگاهی به داستان علم در سال رو به انتها بیندایم. امروز در «چیستا» می‌توانید پنج خبر علمی برگزیده جهان علم – البته به انتخاب و سلیقه تحریریه چیستا – را مرور کنید. چیستا پادکستی از رادیو فردا که نام خود را از ایزدبانوی باستانی خرد ایرانیان وام گرفته و هر دوشنبه به میزبانی پوریا ناظمی، روزنامه‌نگار علم، داستانی از دنیای علم و فناوری و آینده را روایت می‌کند. شما می‌توانید سؤالات خود درباره موضوع‌‌های مطرح‌شده، پیشنهادهای مربوط به قسمت‌های آینده یا هر موضوع دیگری که در قلمرو پادکست چیستا قرار می‌گیرد را به‌صورت صوتی یا مکتوب با ما در میان بگذارید. با اشتراک در پادگیرهای مختلف می‌توانید ما را در ادامه تولید این پادکست کمک کنید و البته اگر از آن راضی هستید باعث افتخار است که آن را به دوستانتان نیز توصیه کنید.

آیا واکسن‌ها خطرناک هستند؟ آیا واکسیناسیون منجر به اوتیسم در کودکان می‌شود؟ چرا بار دیگر موجی از مخالفت با واکسیناسیون آغاز شده و ریشه‌های جنبش ضد‌واکسن به کجا باز می‌گردد. این داستان امروز چیستا است. پادکستی از رادیو فردا که نام خود را از ایزدبانوی باستانی خرد ایرانیان وام گرفته و هر دوشنبه به میزبانی پوریا ناظمی، روزنامه نگار علم، داستانی ازدنیای علم و فناوری و آینده را روایت می‌کند. دعوت برای ویژه برنامه سالگرد انتشار پادکست «چیستا»: ما قصد داریم پنجاه و دومین اپیزود خود را به پاسخ به پرسش‌های شنوندگان اختصاص دهیم. شما می‌توانید سوالات خود درباره موضوع‌‌های مطرح شده، پیشنهادهای مربوط به قسمت‌های آینده یا هر موضوع دیگری که در قلمرو پادکست چیستا قرار می‌گیرد را به صورت صوتی یا مکتوب با ما در میان بگذارید. شما تا زمان پخش اپیزود ۵۰ فرصت دارید این سوال‌ها را از طریق روش‌های زیر به دست ما برسانید. از طریق تلگرام می‌توانید این موارد را به صورت صوتی یا متنی به شناسه @contactfardapodcast (کانال تلگرام فردا پادکست) یا از طریق ایمیل fardapodcasts@rferl.org با ما در میان بگذارید. لطفا در صورت استفاده از ایمیل در سرخط موضوع اشاره کنید که این نامه مربوط به سالگرد چیستا است. در کانال تلگرام فردا پادکست می‌توانید بصورت پیام نوشتاری یا صوتی سئوال کنید. منتظر شنیدن صدای شما در سالگرد چیستا هستیم. منابع را در قسمت «بیشتر بخوانید» در زیر پیدا کنید.

آیا رئیس منتخب ناسا از سوی دونالد ترامپ، رئیس جمهور منتخب آمریکا، این آژانس را کارآمدتر خواهد کرد یا باعث توقف توسعه آن خواهد شد؟ آقای ترامپ در نوشته‌ای در شبکه اجتماعی خود، اعلام کرد که جرد ایزاکمن (Jared Isaacman) را به‌عنوان نامزد رهبری ناسا انتخاب کرده است. ایزاکمن ۴۱ ساله بنیان‌گذار شرکت Shift4Payment و نیروی هوایی نظامی خصوصی Draken International است و سابقه حضوری هفت‌روزه در فضا را دارد. انتخاب او از یک سو امیدهای زیادی برای بهبود بروکراسی کُند و سنگین ناسا را زنده می‌کند و از سوی دیگر نگرانی از تغییر مسیر ناسا و بدل شدن آن به ابزاری برای توسعه بخش خصوصی. آن‌چه در چهار سال آینده اتفاق می‌افتد می‌تواند به آینده‌نگرها کمک کند تا مسیر آینده کاوش‌های فضایی را بهتر حدس بزنند. این موضوع چیستای امروز است. چیستا که نام خود را از ایزدبانوی باستانی موکل بر خرد ایرانیان وام گرفته، پادکستی از مجموعه پادکست‌های رادیو فردا است که هر دوشنبه به میزبانی پوریا ناظمی، روزنامه‌نگار علم، داستانی از دنیای علم، فناوری و آینده را برای شما تعریف می‌کند. شما می‌توانید این پادکست را در وب‌سایت رادیو فردا به همراه فهرستی از منابع مرتبط با موضوع هر قسمت پیدا کرده یا آن را در پادگیرهای مورد علاقه خود ازجمله کست‌باکس بشنوید. دعوت برای ویژه برنامه سالگرد انتشار پادکست «چیستا»: ما قصد داریم پنجاه و دومین اپیزود خود را به پاسخ به پرسش‌های شنوندگان اختصاص دهیم. شما می‌توانید سوالات خود درباره موضوع‌‌های مطرح شده، پیشنهادهای مربوط به قسمت‌های آینده یا هر موضوع دیگری که در قلمرو پادکست چیستا قرار می‌گیرد را به صورت صوتی یا مکتوب با ما در میان بگذارید. شما تا زمان پخش اپیزود ۵۰ فرصت دارید این سوال‌ها را از طریق روش‌های زیر به دست ما برسانید. از طریق تلگرام می‌توانید این موارد را به صورت صوتی یا متنی به شناسه @contactfardapodcast (کانال تلگرام فردا پادکست) یا از طریق ایمیل fardapodcasts@rferl.org با ما در میان بگذارید. لطفا در صورت استفاده از ایمیل در سرخط موضوع اشاره کنید که این نامه مربوط به سالگرد چیستا است. در کانال تلگرام فردا پادکست می‌توانید بصورت پیام نوشتاری یا صوتی سئوال کنید. منتظر شنیدن صدای شما در سالگرد چیستا هستیم. منابع را در قسمت «بیشتر بخوانید» در زیر پیدا کنید.

مهندسی درخشان فرود عمودی پرتابگرهای بزرگی مانند استار شیپ به قدری خیره کننده و نفس‌گیر است که گاهی بر تاریخ تلاش برای رسیدن به این نقطه سایه می‌اندازد. در چیستای این هفته درباره تاریخ این مهندسی صحبت می‌کنیم. «چیستا» که نام خود را از ایزدبانوی باستانی موکل بر خرد ایرانیان وام گرفته، پادکستی از مجموعه پادکست‌های رادیو فردا است که هر دوشنبه به میزبانی پوریا ناظمی، روزنامه‌نگار علم، داستانی از دنیای علم، فناوری و آینده را برای شما تعریف می‌کند. شما می‌توانید این پادکست را در وب‌سایت رادیو فردا به همراه فهرستی از منابع مرتبط با موضوع هر قسمت پیدا کرده یا آن را در پادگیرهای مورد علاقه خود ازجمله کست‌باکس بشنوید. دعوت برای ویژه برنامه سالگرد انتشار پادکست «چیستا»: ما قصد داریم پنجاه و دومین اپیزود خود را به پاسخ پرسش‌های شنوندگان اختصاص دهیم. شما می‌توانید سوالات خود درباره موضوع‌‌های مطرح شده، پیشنهادهای مربوط به قسمت‌های آینده یا هر موضوع دیگری که در قلمرو پادکست چیستا قرار می‌گیرد را به صورت صوتی یا مکتوب با ما در میان بگذارید. شما تا زمان پخش اپیزود ۵۰ فرصت دارید این سوال‌ها را از طریق روش‌های زیر به دست ما برسانید. از طریق تلگرام می‌توانید این موارد را به صورت صوتی یا متنی به شناسه @contactfardapodcast (کانال تلگرام فردا پادکست) یا از طریق ایمیل fardapodcasts@rferl.org با ما در میان بگذارید. لطفا در صورت استفاده از ایمیل در سرخط موضوع اشاره کنید که این نامه مربوط به سالگرد چیستا است. در کانال تلگرام فردا پادکست می‌توانید بصورت پیام نوشتاری یا صوتی سئوال کنید. منتظر شنیدن صدای شما در سالگرد چیستا هستیم. منابع را در قسمت «بیشتر بخوانید» در زیر پیدا کنید.

روزهای گذشته، شهر باکو، میزبان اجلاس جهانی تغییرات اقلیم و COP 29 بود. این گردهمایی در شرایطی برگزار شد که زمین، از یک سو در آستانه عبور از افزایش دمای یک و نیم درجه نسبت به دوران پیش از صنعتی است و از سوی دیگر نتایج انتخابات ایالات متحده آمریکا سایه تردیدی جدی در ایفای نقش این کشور و متحدانش درباره تغییرات اقلیم ایجاد کرده است. در قسمت ۴۶ «چیستا» به داستان این کنفرانس پرداخته‌ایم. چیستا که نام خود را از ایزدبانوی باستانی موکل بر خرد ایرانیان وام گرفته، پادکستی از مجموعه پادکست‌های رادیو فردا است که هر دوشنبه به میزبانی پوریا ناظمی، روزنامه‌نگار علم، داستانی از دنیای علم، فناوری و آینده را برای شما تعریف می‌کند. شما می‌توانید این پادکست را در وب‌سایت رادیو فردا به همراه فهرستی از منابع مرتبط با موضوع هر قسمت پیدا کرده یا آن را در پادگیرهای مورد علاقه خود ازجمله کست‌باکس بشنوید. دعوت برای ویژه برنامه سالگرد انتشار پادکست «چیستا»: ما قصد داریم پنجاه و دومین اپیزود خود را به پاسخ به پرسش‌های شنوندگان اختصاص دهیم. شما می‌توانید سوالات خود درباره موضوع‌‌های مطرح شده، پیشنهادهای مربوط به قسمت‌های آینده یا هر موضوع دیگری که در قلمرو پادکست چیستا قرار می‌گیرد را به صورت صوتی یا مکتوب با ما در میان بگذارید. شما تا زمان پخش اپیزود ۵۰ فرصت دارید این سوال‌ها را از طریق روش‌های زیر به دست ما برسانید. از طریق تلگرام می‌توانید این موارد را به صورت صوتی یا متنی به شناسه @contactfardapodcast (کانال تلگرام فردا پادکست) یا از طریق ایمیل fardapodcasts@rferl.org با ما در میان بگذارید. لطفا در صورت استفاده از ایمیل در سرخط موضوع اشاره کنید که این نامه مربوط به سالگرد چیستا است. در کانال تلگرام فردا پادکست می‌توانید بصورت پیام نوشتاری یا صوتی سئوال کنید. منتظر شنیدن صدای شما در سالگرد چیستا هستیم. منابع را در قسمت «بیشتر بخوانید» در زیر پیدا کنید.

پنجاه سال پیش پژوهشگرانی که در جستجوی کشف نشانه‌هایی از حیات هوشمند فرازمینی بودند، با استفاده از رادیو تلسکوپ آرسیبو، پیامی رادیویی و قدرتمند را روانه خوشه ستاره‌ای M13 در فاصله قریب به ۲۲ هزار سال نوری از زمین کردند، به این امید که شاید تمدنی ساکن این خوشه ستاره‌ای، صدا و اعلام حضور ما را بشنود. این پیام تازه در ابتدای سفر خود است و بیش از ۲۲ هزار سال دیگر به مقصد خواهد رسید و اگر پاسخی را برانگیزد ما آن پاسخ را حدود ۵۰ هزار سال دیگر خواهیم شنید. اما این تنها بخشی از داستان جستجوی هوشمندان فرازمینی است. موضوعی که امروز در چیستا به آن پرداخته شده است. چیستا که نام خود را از ایزدبانوی باستانی موکل بر خرد ایرانیان وام گرفته، پادکستی از مجموعه پادکست‌های رادیو فردا است که هر دوشنبه به میزبانی پوریا ناظمی، روزنامه‌نگار علم، داستانی از دنیای علم، فناوری و آینده را برای شما تعریف می‌کند. شما می‌توانید این پادکست را در وب‌سایت رادیو فردا به همراه فهرستی از منابع مرتبط با موضوع هر قسمت پیدا کرده یا آن را در پادگیرهای مورد علاقه خود ازجمله کست‌باکس بشنوید. دعوت برای ویژه برنامه سالگرد انتشار پادکست «چیستا»: ما قصد داریم پنجاه و دومین اپیزود خود را به پاسخ به پرسش‌های شنوندگان اختصاص دهیم. شما می‌توانید سوالات خود درباره موضوع‌‌های مطرح شده، پیشنهادهای مربوط به قسمت‌های آینده یا هر موضوع دیگری که در قلمرو پادکست چیستا قرار می‌گیرد را به صورت صوتی یا مکتوب با ما در میان بگذارید. شما تا زمان پخش اپیزود ۵۰ فرصت دارید این سوال‌ها را از طریق روش‌های زیر به دست ما برسانید. از طریق تلگرام می‌توانید این موارد را به صورت صوتی یا متنی به شناسه @contactfardapodcast (کانال تلگرام فردا پادکست) یا از طریق ایمیل fardapodcasts@rferl.org با ما در میان بگذارید. لطفا در صورت استفاده از ایمیل در سرخط موضوع اشاره کنید که این نامه مربوط به سالگرد چیستا است. در کانال تلگرام فردا پادکست می‌توانید بصورت پیام نوشتاری یا صوتی سئوال کنید. منتظر شنیدن صدای شما در سالگرد چیستا هستیم. منابع را در قسمت «بیشتر بخوانید» در زیر پیدا کنید.

هفته گذشته انتخابات ریاست جمهوری ایالت متحده آمریکا با پیروزی دونالد ترامپ و جمهوری‌خواهان به پایان رسید. تا دو ماه دیگر آقای ترامپ بار دیگر ساکن اتاق بیضی کاخ سفید خواهد بود. انتخاب ترامپ همراه با واکنش‌های احساسی شدید در هر دو سوی طیف سیاسی بود. یکی از نگرانی‌های منتقدان او امکان شیوع بیشتر نشر اطلاعات غلط در فضاهای رسانه‌ای است. این موضوعی است که شاید اثر آن بر کشورهایی مانند ایران که نهاد راستی‌آزمایی و واکنش دربرابر این گونه اطلاعات در آن‌ها ضعیف است بیشتر احساس خواهد شد. و به همین دلیل در این قسمت «چیستا» به این موضوع پرداخته شده است. چیستا که نام خود را از ایزدبانوی باستانی موکل بر خرد ایرانیان وام گرفته، پادکستی از مجموعه پادکست‌های رادیو فردا است که هر دوشنبه به میزبانی پوریا ناظمی، روزنامه‌نگار علم، داستانی از دنیای علم، فناوری و آینده را برای شما تعریف می‌کند. شما می‌توانید این پادکست را در وب‌سایت رادیو فردا به همراه فهرستی از منابع مرتبط با موضوع هر قسمت پیدا کرده یا آن را در پادگیرهای مورد علاقه خود ازجمله کست‌باکس بشنوید. دعوت برای ویژه برنامه سالگرد انتشار پادکست «چیستا»: ما قصد داریم پنجاه و دومین اپیزود خود را به پاسخ به پرسش‌های شنوندگان اختصاص دهیم. شما می‌توانید سوالات خود درباره موضوع‌‌های مطرح شده، پیشنهادهای مربوط به قسمت‌های آینده یا هر موضوع دیگری که در قلمرو پادکست چیستا قرار می‌گیرد را به صورت صوتی یا مکتوب با ما در میان بگذارید. شما تا زمان پخش اپیزود ۵۰ فرصت دارید این سوال‌ها را از طریق روش‌های زیر به دست ما برسانید. از طریق تلگرام می‌توانید این موارد را به صورت صوتی یا متنی به شناسه @contactfardapodcast (کانال تلگرام فردا پادکست) یا از طریق ایمیل fardapodcasts@rferl.org با ما در میان بگذارید. لطفا در صورت استفاده از ایمیل در سرخط موضوع اشاره کنید که این نامه مربوط به سالگرد چیستا است. در کانال تلگرام فردا پادکست می‌توانید بصورت پیام نوشتاری یا صوتی سئوال کنید. منتظر شنیدن صدای شما در سالگرد چیستا هستیم. منابع را در قسمت «بیشتر بخوانید» در زیر پیدا کنید.

آیا ژنتیک تعیین‌کننده توان فرد در رسیدن به موفقیت در یک حوزه علمی و فکری است؟ آیا ما دست بسته تسلیم تقدیری هستیم که توانی در مهار آن نداریم و باید به آن تن بدهیم؟ آیا افراد «باهوش» ژن خوب خود را به نسل بعدی منتقل می‌کنند؟ یا شاید ما در توهمی اشتباه قرار گرفته‌ایم که ما را به ترغیب و تشویق به عدم تلاش برای رسیدن به اهداف خود می‌کند و نقش پارامترهایی که مهار آن در اختیار ما است را تقلیل می‌دهد؟ در قسمت ۴۳ پادکست «چیستا» نگاهی به آنچه از توان مغز عموم مردم می‌دانیم در بحث هوش و استعداد انداخته‌ایم و سعی کرده‌ایم نشان دهیم در میان عوامل تاثیرگذار بر موفقیت فرد در یک رشته خاص علمی، ژنتیک کمترین نقش را بازی می‌کند. چیستا که نام خود را از ایزدبانوی باستانی موکل بر خرد ایرانیان وام گرفته، پادکستی از مجموعه پادکست‌های رادیو فردا است که هر دوشنبه به میزبانی پوریا ناظمی، روزنامه‌نگار علم، داستانی از دنیای علم، فناوری و آینده را برای شما تعریف می‌کند. شما می‌توانید این پادکست را در وب‌سایت رادیو فردا به همراه فهرستی از منابع مرتبط با موضوع هر قسمت پیدا کرده یا آن را در پادگیرهای موردعلاقه خود ازجمله کست‌باکس بشنوید. دعوت برای ویژه برنامه سالگرد انتشار پادکست «چیستا»: ما قصد داریم پنجاه و دومین اپیزود خود را به پاسخ به پرسش‌های شنوندگان اختصاص دهیم. شما می‌توانید سوالات خود درباره موضوع‌‌های مطرح شده، پیشنهادهای مربوط به قسمت‌های آینده یا هر موضوع دیگری که در قلمرو پادکست چیستا قرار می‌گیرد به صورت صوتی یا مکتوب با ما در میان بگذارید. شما تا زمان پخش اپیزود ۵۰ فرصت دارید این سوال‌ها را از طریق روش‌های زیر به دست ما برسانید. از طریق تلگرام می‌توانید این موارد را به صورت صوتی یا متنی به شناسه @contactfardapodcasgt (کانال تلگرام فردا پادکست) یا از طریق ایمیل fardapodcasts@rferl.org با ما در میانت بگذارید. لطفا در صورت استفاده از ایمیل در سرخط موضوع اشاره کنید که این نامه مربوط به سالگرد چیستا است. در کانال تلگرام فردا پادکست می‌توانید بصورت صوتی سئوال کنید. منتظر شنیدن صدای شما در سالگرد چیستا هستیم.

آیا شما از شهری که در آن زندگی می‌کنید رضایت دارید؟ آیا شهرها و به‌خصوص ابرشهرهای امروز برای زیستن ما در جهانی پرآشوب که از سوی با افزایش جمعیت و از دیگر سو، با کمبود منابع موردنیاز جمعیت مواجه است، سازگاری دارد؟ آیا این شهرها می‌توانند میزبان ما در آینده‌ای باشند که طبیعت حتی از امروز با ما نامهربان‌تر خواهد بود؟ در قسمت ۴۲ پادکست «چیستا» نگاهی به مسیرهای آینده پیش‌روی ابرشهرها کرده‌ایم. آیا ما شهرهایی سازگار با طبیعت خواهیم ساخت یا چاره‌ای نخواهیم داشت بار دیگر به غارها برگردیم. غارهایی که این بار خود در دل زمین ساخته و آن را مدیریت می‌کنیم؟ آینده نظام سیاسی و اجتماعی در دنیایی که چنین شهرهایی وجود دارد، چگونه خواهد بود؟ چیستا که نام خود را از ایزدبانوی باستانی موکل بر خرد ایرانیان وام گرفته، پادکستی از مجموعه پادکست‌های رادیو فردا است که هر دوشنبه به میزبانی پوریا ناظمی، روزنامه‌نگار علم، داستانی از دنیای علم، فناوری و آینده را برای شما تعریف می‌کند. شما می‌توانید این پادکست را در وب‌سایت رادیو فردا به همراه فهرستی از منابع مرتبط با موضوع هر قسمت پیداکرده یا آن را در پادگیرهای موردعلاقه خود از جمله کست باکس بشنوید. نام این قسمت پادکست از کتاب «غارهای پولادین» نوشته ایزاک آسیموف وام گرفته شده است. برای خواندن منابع به بخش «بیشتر بخوانید» در زیر مراجعه کنید.

از سال ۱۹۹۱ به ابتکار ژورنال طنز «روزشمار تحقیقات نامحتمل» یا Annals of Improbable Research در نیمه سپتامبر و در آستانه آغاز فصل معرفی برندگان جایزه نوبل، میهمانی صمیمانه و شوخ و شنگی در دانشگاه هاروارد برگزار می‌شود که در طی آن با حضور برندگان جوایز نوبل، محققان و علاقه‌مندان علم، محققانی معرفی می‌شوند که تحقیقات آن‌ها در نگاه اول خنده‌دار به نظر می‌رسد. این برنامه طنز که با حضور برندگان برگزار می‌شود شامل بخش‌های متنوعی ازجمله یک نمایش چندبخشی کوتاه، سخنرانی‌های کوتاه، اعلام برندگان و پرتاب موشک‌های کاغذی است. این برنامه فرصتی است تا مردم با بخشی دیگر از دنیای علم و دانشمندان که بیشتر شبیه دنیای مردم عادی است آشنا شوند و کلیشه‌ای که نسبت به دانشمندان و تحقیقات علمی وجود دارد را بشکنند. در قسمت ۴۱ چیستا درباره مراسم امسال و برندگان آن صحبت شده است. «چیستا» که نام خود را از ایزدبانوی باستانی موکل بر خرد ایرانیان وام گرفته است، پادکستی از مجموعه پادکست‌های رادیو فردا است که هر دوشنبه به میزبانی پوریا ناظمی، روزنامه‌نگار علم، داستانی از دنیای علم و فناوری و آینده را روایت می‌کند. چیستا را علاوه بر وب‌سایت رادیو فردا می‌توانید در پادگیرهای مورد علاقه خود از جمله کست‌باکس بشنوید و با اشتراک آن و دعوت دوستانتان به شنیدن آن، ما را در ادامه تولید آن حمایت کنید. منابع در قسمت «بیشتر بخوانید» در زیر نوشته شدند.

هفته گذشته برندگان جایزه‌‌های نوبل در سال ۲۰۲۴ معرفی شدند. همان‌طور که در قسمت ۳۹ «چیستا» وعده داده بودم، در این قسمت به معرفی برنده‌ها و دلایل انتخاب آن‌ها به طور ساده اشاره کردم و همین‌طور به بحثی که به طور خاص در حاشیه اهدای جایزه نوبل فیزیک رخ داد پرداختم. چیستا که نام خود را از ایزدبانوی باستانی خرد و دانایی در ایران باستان وام گرفته است، هر دوشنبه به میزبانی پوریا ناظمی، روزنامه‌نگار علم، داستانی از داستان‌های دنیای علم و فناوری و آینده را روایت می‌کند. در بخش «بیشتر بخوانید» هر اپیزود می‌توانید فهرستی از منابع را برای مطالعه بیشتر در خصوص موضوع آن قسمت پیدا کنید. چیستا را علاوه بر وبسایت رادیو فردا می‌توانید در پادگیرهای مورد علاقه خود از جمله کست‌باکس دریافت کرده یا در یوتیوب به نسخه صوتی آن گوش دهید.

طی روزهای آینده بنیاد نوبل برنده‌های سال ۲۰۲۴ خود را در رشته‌های فیزیک، شیمی، زیست‌شناسی (پزشکی)، ادبیات، صلح و جایزه علوم اقتصاد به یاد آلفرد نوبل معرفی خواهد کرد. در این قسمت از پادکست «چیستا» درباره داستان نوبل صحبت می‌کنیم و هفته آینده به معرفی برنده‌های بخش علمی این جایزه خواهیم پرداخت. چیستا، که نام خود را از ایزدبانوی باستانی موکل بر خرد ایرانیان وام گرفته ، پادکستی از مجوعه پادکست‌های رادیو فردا است که هر دوشنبه به میزبانی پوریا ناظمی، روزنامه‌نگار علم، به داستانی از دنیای علم، فناوری و آینده می‌پردازد. در بخش «بیشتر بخوانید» در زیر، می‌توانید منابعی بیشتر درباره موضوع این قسمت را مشاهده کنید.

اگر امروز ماشین زمانی در اختیار داشتید به کجا سفر می‌کردید؟ به تماشای آینده می‌رفتید؟ به دیدار افراد یا تماشای رویدادهای گذشته اقدام می‌کردید؟ یا شاید هم سودای استفاده از آن را رها می‌کردید تا داستان‌های گذشته راهنمای آینده‌ای نامعلوم و شگفت‌انگیز برای ما باشد؟ داستان سفر در زمان یکی از داستان‌های قدیمی و پی‌رنگ‌های رایج در ادبیات علمی- تخیلی است. البته که اشاره به زمان و زمان‌ها و تغییر در آن‌ها سابقه‌ای طولانی‌تر دارد و می‌توان رد آن را در اساطیر به‌جای مانده در چهارگوشه جهان دید. در قسمت ۳۸ پادکست «چیستا» درباره سفر در زمان و نگاه دنیای علم به آن صحبت شده است. آیا سفر به آینده ممکن است؟ به گذشته چطور؟ «چیستا» پادکستی از مجموعه پادکست‌های رادیو فردا است که هر دوشنبه به میزبانی پوریا ناظمی، روزنامه‌نگار علم، داستانی از دنیای علم، فناوری و آینده را روایت می‌کند. این پادکست را می‌توانید در وب‌سایت رادیو فردا و پادگیرهای موردعلاقه خود ازجمله کست‌باکس دنبال کنید و با اشتراک آن از ادامه تولید آن حمایت کنید. در بخش «بیشتر بخوانید» منابعی برای مطالعه بیشتر درباره موضوع هر قسمت از پادکست‌های چیستا را بیابید. تهیه و اجرا: پوریا ناظمی

از زمانی که انسان گمان می‌کرد در زیر غار استخوانی جمجمه، اندامی که وجود دارد کارش خنک کردن بدن است تا امروز راه طولانی را پیموده‌ایم. راهی که درک ما از مغز و از خود را به طور بنیادی تغییر داده است و شگفت اینکه تازه در ابتدای این دوران عجیب هستیم. دورانی که با شناخت علمی و مبتنی بر مدرک، تجربه، مشاهده و استفاده از روش‌های علمی کم کم رازهای بزرگترین شگفتی جهان را آشکار کنیم. تمام آنچه درجهان می‌بینیم، می‌شنویم، می‌بوییم و لمس می‌کنیم، هر آنچه در جهان آن را واقعیت می‌نامیم، چیزی نیست جز تفسیری که اندامی کوچک به جرم تقریبی یک و نیم کیلوگرم برای ما می‌سازد. اندامی با بیش از ۸۶ میلیارد سلول عصبی یا نرون که هر کدام در هزاران مدار و شبکه حضور دارند و مجموعه‌ای بیش از صد تریلیون سیناپس می‌سازند. مغز انسان با وجود اینکه تنها حدود دو درصد جرم بدن را تشکیل داده است ۲۰ درصد انرژی روزانه ما به فعالیت آن اختصاص دارد و در هر دقیقه معادل ۷۵۰ میلی‌لیتر خون در رگ‌های آن حرکت می‌کند، مقداری که می‌تواند یک بطری شراب را پر کند. در اپیزود ۳۷ «چیستا»، مقدمه‌ای درباره این اندام مهم برخی از نکاتی که درباره آن آموخته‌ایم بیان می‌شود. اما این یک اپیزود مقدماتی است و تنها هدفش این است که شاید بارقه علاقه‌ای نسبت به مغز را برای کسانی که تا کنون فرصت نداشته‌اند به آن فکر کنند، ایجاد کند. در آینده به طور خاص درباره موضوعات محتلفی که به مغز و پیشرفت‌های آن مربوط است، اپیزودهایی را تولید خواهیم کرد. چیستا که نام خود را از ایزدبانوی باستانی موکل بر خرد ایرانیان وام گرفته است، پادکستی از مجموعه پادکست‌های رادیو فردا است که هر دوشنبه به میزبانی پوریا ناظمی، روزنامه‌نگار علم، داستانی از داستان‌های دنیای علم، فناوری و آینده را روایت می‌کند. منابع در قسمت «بیشتر بخوانید» در زیر نوشته شده است.

در این قسمت از چیستا، به داستن نسل تازه کاوش های مشتری و اقمارش می پردازیم. کاوش هایی که دهه 2030 را به دهه مشتری بدل خواهد کرد.

قسمت سی و پنجم پادکست چیستا به داستان خطرات بالقوه برخورد احتمالی هسته های دنباله دارها و سیارک‌های کوچک و بزرگ به زمین اختصاص دارد.

جایی در میانه پهنه بیکران هستی، در تاریکی که فضای میان ستاره‌ها را در بر گرفته است، جایی در میانه دشت ستارگان، سیاره‌هایی یاغی، خود را از بند گرانش ستاره مادر رها کرده و آزاد و بدون وابستگی به هیچ خانواده‌ای در حال پرسه زدن در میان جهانی تاریک هستند. آن‌ها نه در بند گرانش هستند و نه تن به تکرار دائمی شب و روز داده و نه تغییر فصلی را تجربه می‌کنند. تنها و شاید گاه با قمرهایی در اطرافشان قدم از مرزهای امن خانواده بیرون گذاشته‌اند و در حال پرسه‌ زدن در جهانی ناشناخته‌اند. هفته گذشته نتایج تحقیقی بر مبنای رصدهای تلسکوپ فضایی جیمز وب منتشر شد که بر اساس آن، خبر کشف شش سیاره یاغی در منطقه‌ای از ابرگازی برساوش در فاصله ۹۶۰ سال نوری از زمین اعلام شد. این قسمت از پادکست «چیستا» به همین بهانه به داستان سیاره‌های یاغی پرداخته است. آن‌ها چگونه به وجود می‌آیند، چرا رها از بند گرانشند و آیا می‌توان امیدی داشت که در آن‌ها نشانه‌ای از حیات پیدا شود؟ چیستا که نام خود را از ایزدبانوی باستانی موکل بر خرد و دانش ایرانیان وام گرفته، پادکستی از مجموعه پادکست‌های رادیو فردا است که هر دوشنبه به میزبانی پوریا ناظمی داستانی از داستان‌های دنیای علم، فناوری و آینده را روایت می‌کند. شما می‌توانید این پادکست را در وب‌سایت رادیو فردا یا پادگیرهای مورد علاقه خود از جمله کست باکس دنبال کرده و مشترک شوید. در بخش توضیخات بیشتر هر قسمت در وب سایت رادیو فردا می‌توانید فهرستی از منابع برای مطالعه بیشتر را نیز پیدا کنید.

در طی چند قرن گذشته امید به زندگی انسان به گونه چشمگیری افزایش‌ یافته است. پیشرفت‌های پزشکی و افزایش سلامت باعث شده تا اگر زمانی امید به زندگی در حدود ۴۰ سال بود، امروزه به بیش از ۸۰ سال برسد. اما آیا این نهایت فرصتی است که ما برای زندگی بر این سیاره در اختیار خواهیم داشت؟ آیا امکان افزایش طول عمر و درنهایت رسیدن به جاودانگی و شکست دادن مرگ وجود دارد؟ اگر چنین مسیری ممکن باشد آیا گام گذاشتن در آن را باید تشویق کرد یا محدودیت‌هایی را پیش روی آن قرار دارد؟ آیا ما شاهد حضور انسان‌های چند قرنی و چند هزاره‌ای روی زمین خواهیم بود؟ در این قسمت از پادکست «چیستا» درباره موضوع جاودانگی انسان، تحقیقات علمی که ما را به این هدف نزدیک می‌کند و همین‌طور مقابله با باور قدیمی ارزش‌گذاری بر مرگ صحبت شده است. چیستا، که نام خود را از ایزد بانوی باستانی موکل بر خرد ایرانیان وام گرفته است، پادکستی از مجموعه پادکست‌های رادیو فردا است که هر دوشنبه به میزبانی پوریا ناظمی، روزنامه‌نگار علم، به داستانی از دنیای علم و فناوری و آینده می‌پردازد. شما می‌توانید این پادکست را در پادگیرهای موردعلاقه خود از جمله کست‌باکس مشترک شوید. در بخش توضیحات بیشتر هر قسمت در وب‌سایت رادیو فردا می توانید فهرستی برای مطالعه بیشتر درباره آن موضوع را پیدا کنید. نظرات خود را با ما در میان بگذارید و دوستان خود را به شنیدن چیستا دعوت کنید.

نخستین ماموریت فضایی کپسول سرنشین‌دار استارلاینر وابسته به شرکت بوئینگ، که قرار بود برای تایید کارایی خود در سفرهای سرنشین‌دار مدارهای پایین، انجام شود، پس از آنکه به همراه خود دو فضانورد کارکشته سابق ناسا را به ایستگاه فضایی رساند، به دلیل نقص فنی، امکان بازگشت امن به زمین را از دست داده است و حالا فضانوردانی که قرار بود برای مدت یک هفته در این ایستگاه سکونت داشته باشند، شاید لازم باشد بیش از یک سال را میهمان ایستگاه باشند. این نخستین باری نیست که برنامه پروازهای سرنشین‌دار فضایی (پس از پرواز) با مشکل روبرو شده و گاهی به فاجعه ختم می‌شوند. در قسمت ۳۲ پادکست «چیستا» به تعدادی از رویدادهای مهم ناشی از حوادث فضایی اشاره شده است. از داستان فضانوردانی که جان خود را بر فراز مرز فضا از دست داده‌اند تا داستان سالیوت و آپولو ۱۳. «چیستا» که نام خود را از ایزدبانوی باستانی موکل بر خرد و دانش ایرانیان وام گرفته، پادکستی از مجموعه پادکست‌های رادیو فردا است که به میزبانی پوریا ناظمی، روزنامه‌نگار علم، هر دوشنبه داستانی از دنیای علم، فناوری و آینده را روایت می‌کند. شما می‌توانید با اشتراک این پادکست در پادگیرهای مورد علاقه خود و از جمله کست‌باکس، مطمئن شوید که هیچ داستان تازه‌ای را از دست نمی‌دهید. برای منابع به قسمت «بیشتر بخوانید» مراجع کنید.

آخرین هفته‌های تابستان، بهانه و فرصت خوبی است تا برای کسانی که ممکن است به دنیای شگفت‌انگیز و خیره‌کننده علمی‌_تخیلی علاقه داشته باشند اما هنوز فرصت ورود به این جهان هزار چهره را نداشته‌اند، فهرستی از چند کتاب کلاسیک این حوزه را معرفی کنیم. این کتاب‌ها و داستان‌ها طبیعتاً در نهایت حاصل سلیقه است اما سعی کرده‌ام در این فهرست اجماع علاقه‌مندان به این دنیا را در نظر داشته باشم. ورودی به دنیای علمی- تخیلی موضوع قسمت ۳۱ پادکست «چیستا» است. «چیستا» پادکستی از مجموعه پادکست‌های رادیو فردا است که نام خود را از ایزدبانوی باستانی خرد و دانایی ایرانیان وام گرفته است و هر دوشنبه به میزبانی پوریا ناظمی، روزنامه‌نگار علم، منتشر می‌شود و داستانی از دنیای علم، فناوری و آینده را روایت می‌کند. شما می‌توانید این پادکست را از پادگیرهای مختلف دریافت کرده و نظرات خود را با ما در میان بگذارید یا سوژه‌های مورد نظر را به ما پیشنهاد دهید. تهیه و اجرا: پوریا ناظمی

هفته پیش‌رو، زمانی است که بارش شهابی برساوشی در آسمان به اوج می‌رسد و اگر هوا ابری نباشد و بتوانید از دست آلودگی نوری فرار کنید، می‌توانید شاهد یکی از زیباترین رویدادهای آسمان شب باشید. در این قسمت «چیستا»، درباره این بارش شهابی، ماهیت آن و برخی از داستان‌های قدیمی مربوط به آن صحبت شده است. «چیستا» پادکستی از مجموعه پادکست‌های رادیو فردا است که نام خود را از ایزدبانوی باستانی خرد ایران وام گرفته است و هر دوشنبه به میزبانی پوریا ناظمی، روزنامه‌نگار علم داستانی از دنیای علم و فناوری و آینده را روایت می‌کند. درباره موضوع این هفته می توانید منابع زیر را در قسمت «بیشتر بخوانید» مرور کنید.

این روزها بازی‌های المپیک تابستانی در پاریس برگزار می‌شود. برآوردها نشان می‌دهد هر مدال طلایی که کاروان‌های مختلف دریافت می‌کنند در پشت خود میلیون‌ها دلار سرمایه‌گذاری و هزینه پنهان دارد. در ده‌های اخیر اما مدال‌آوران المپیک و تیم‌های برتر نمی‌توانند تنها به توانایی سنتی خود بسنده کنند. سال‌ها است مراکز علمی، سازمان‌های فناوری و تحقیق و توسعه در حال توسعه دانش و ابزارهایی هستند که بتوانند عملکرد قهرمانان را به نهایت ممکن نزدیک کند. در پشت هر مدال‌آوری گروه بزرگی از دانشمندان و فناوران قرار دارند که کسب مدال را برای آن ورزشکار ممکن ساخته‌اند. و این تازه آغاز راه است. در عصر شکوفایی هوش مصنوعی روز به روز تاثیرات علم، فناوری و تحلیل داده در بخش‌های مختلف مسابقات ورزشی حرفه‌ای بیشتر خواهد شد. قسمت ۲۹ پادکست «چیستا» به همین مناسبت سعی کرده است نگاهی کوتاه به داستان علم و فناوری در پشت ورزش‌های حرفه‌ای و همین طور چشم‌اندازی از آینده این روند داشته باشد. چیستا پادکستی از مجموعه پادکست‌های رادیو فردا است که هر دوشنبه به میزبانی پوریا ناظمی، روزنامه‌نگار علم، منتشر می‌شود و داستانی از دنیای علم، فناوری و آینده را روایت می‌کند. شما می‌توانید این پادکست را از پادگیرهای مختلف دریافت کرده و نظرات خود را با ما در میان بگذارید یا سوژه‌های موردنظر را به ما پیشنهاد دهید. درباره داستان این قسمت، کتاب‌های زیر در بخش «بیشتر بخوانید» می‌تواند تصویری کامل‌تر از موضوع را در اختیار مخاطبان علاقه‌مند قرار دهد.

«موضوع قمر در عقربی به نام طالع بینی»، در هفته‌های پیش شاهد موجی در فضای آنلاین بودیم که نسبت به مقارن شدن عاشورا و قرار گرفتن ماه در صورت فلکی عقرب هشدار می‌داد. افرادی که این هشدارها را مطرح می‌کردند در برخی از موارد چهره‌های مدرنی داشتند و از ابزارها و فنون کارهای افرادی که به اینفلوئنسرها معروف هستند، استفاده می‌کردند و در برخی از موارد توجیهاتی با ادبیات علمی در این باره مطرح می‌کردند. فارغ از اینکه رویداد عاشورا در ماه مهر شمسی رخ داده است و اینکه این موضع تا چه اندازه بی‌پایه است، اما بهانه خوبی برای نگاهی کلی به موضوع طالع‌بینی است. داستانی جذاب و مهیج که در طول تاریخ، تحول فراوانی به خود دیده است و در مواردی باعث کمک‌های قابل توجهی به پایه‌ریزی علم مدرن هم شده است و امروز اگرچه در قالب بخشی از تاریخ تمدن، فرهنگ و علم موضوع مهم و قابل توجهی است اما بی‌اعتباریش توسط علم روشن شده است. قسمت ۲۸ پادکست «چیستا»، نگاهی مختصر به تاریخ تحول این داستان مهیج انداخته است. چیستا پادکستی از مجموعه پادکست‌های رادیو فردا است که هر دوشنبه به میزبانی پوریا ناظمی، روزنامه‌نگار علم، منتشر می‌شود و داستانی از دنیای علم، فناوری و آینده را روایت می‌کند. شما می‌توانید این پادکست را از پادگیرهای مختلف دریافت کرده و نظرات خود را با ما در میان بگذارید یا سوژه‌های موردنظر را به ما پیشنهاد دهید. درباره داستان این قسمت، کتاب‌های زیر در بخش «بیشتر بخوانید» می‌تواند تصویری کامل‌تر از موضوع را در اختیار مخاطبان علاقه‌مند قرار دهد.

چطور در عصری که با انفجار و جنون محتوا مواجهیم مسیرمان را پیدا کنیم؟ مولانا در مثنوی معنوی، در بیتی اشاره می‌کند که «جان نباشد جز خبر در آزمون *** هر که را افزون خبر جانش فزون»، قرن‌ها بعد یکی از پیشگامان آینده‌نگر دوران ما نوشت: «من می‌توانم تصور کنم که شاید بتوانم بدون غذا زنده بمانم اما بدون اطلاعات قطعاً خواهم مرد». اما امروز ما در دنیایی زندگی می‌کنیم که شاهد جنون تولید و انتشار اطلاعات و داده‌های معتبر و غیرمعتبر هستیم. سبزه‌زار دانایی مبتنی بر اطلاعات به جنگلی انبوه بدل شده و گاهی این تصور را به ذهن راه می‌دهد که شاید تقدیر ما گم شدن همیشگی در میان این جنگل انبوه است. جایی که تنها در یک روز حجم داده‌ای که تولید و منتقل می‌شود بیش از مجموعه همه کتاب‌هایی است که در طول تاریخ نوشته و منتشر شده است. قسمت ۲۷ پادکست «چیستا»، نگاهی به وضعیت داده‌های امروز انداخته و سعی می‌کند امیدوارانه استدلال کند که گم شدن در این جنگل انبوه سرنوشت قطعی ما نیست. چیستا پادکستی از مجموعه پادکست‌های رادیو فردا است که هر دوشنبه به میزبانی پوریا ناظمی، روزنامه‌نگار علم، منتشر می‌شود و داستانی از دنیای علم، فناوری و آینده را روایت می‌کند. برای مطالعه منابع به قسمت «بیشتر بخوانید» در زیر مراجعه کنید.

اینجا، روی زمین، تنها نقطه‌ای در جهان که می‌دانیم بذر حیات در آن شکوفا شده است، روند سازگاری با محیط نمایش‌های خیره‌کننده و غیرمنتظره‌ای از حیات را به عرصه ظهور کشانده است. در کنار چشمه‌های آب گرم، در محیط‌های اسیدی، در کنار محیط‌های مرگ‌بار رادیواکتیو یا در زمهریر سرزمین‌های یخ‌زده سیاره ما، حیات توانسته است راه و روند سازگاری با محیط را در برگیرد و گونه‌هایی را به وجود آورد که به آن سخت دوستان گفته می‌شود. قسمت ۲۶ پادکست «چیستا»، به معرفی حیات سخت دوست پرداخته و سعی می‌کند نگاهی به چالش‌های جستجوی حیات فرازمینی با توجه به تنوع این‌ گونه‌ها، بیندازد. چیستا پادکستی از مجموعه پادکست‌های رادیو فردا است که هر دوشنبه به میزبانی پوریا ناظمی، روزنامه‌نگار علم، منتشر می‌شود و داستانی از دنیای علم، فناوری و آینده را روایت می‌کند. شما می‌توانید این پادکست را از پادگیرهای مختلف دریافت کرده و نظرات خود را با ما در میان بگذارید یا سوژه‌های موردنظر را به ما پیشنهاد دهید. درباره داستان این قسمت، کتاب‌های زیر در بخش «بیشتر بخوانید» می‌تواند تصویری کامل‌تر از موضوع را در اختیار مخاطبان علاقه‌مند قرار دهد.

در حالی که انتخابات ریاست جمهوری ایران به دور دوم کشیده شده است، جای خالی موضوع‌های بنیادین علم، فناوری و محیط زیست در عرصه سخنان نامزدها و ستادهای آن‌ها به طور آزار دهنده‌ای جلب توجه می‌کند. برخی از مخاطبان شاید این سوال را مطرح کنند: در شرایطی که کشور با انبوهی از مشکلات فوری دست به گریبان است، جایی برای این موضوع‌ها باقی نمی‌‌ماند. در این قسمت از «چیستا» تلاش شده تا ضمن اشاره به تعدادی از موضوع‌های مهم غایب در برنامه‌های نامزدها، اهمیت و ضرورت اشاره به این موضوعات در شرایط امروز ایران و جهان توضیح داده شود. «چیستا» که نام خود را از ایزدبانوی موکل خرد در نزد ایرانیان وام گرفته است، پادکستی از مجموعه پادکست‌های رادیو فردا است که هر دوشنبه به میزبانی پوریا ناظمی، روزنامه نگار علم، داستانی از دنیای علم، فناوری و آینده را روایت می‌کند. برای مطالعه منابع به قسمت «بیشتر بخوانید» در زیر مراجعه کنید:

در هفته‌های اخیر خبرهایی درباره شیوع بیماری ویروسی تب دِنگی در مناطقی از ایران منتشر شده است. این بیماری توسط گزیدگی پشه منتقل می‌شود و در موارد خاص می‌تواند منجر به آسیب‌های جدی شود. این قسمت پادکست «چیستا» به موضوع این شیوع، دلایل آن، روش‌های مقابله و همین طور آمادگی ساختار سلامت دربرابر همه‌گیری‌های احتمالی آینده، اختصاص دارد. «چیستا» که نام خود را از ایزدبانوی موکل خرد در نزد ایرانیان وام گرفته است، پادکستی از مجموعه پادکست‌های رادیو فردا است که هر دوشنبه به میزبانی پوریا ناظمی، روزنامه نگار علم، داستانی از دنیای علم، فناوری و آینده را روایت می کند. برای مطالعه منابع به قسمت «بیشتر بخوانید» در زیر مراجعه کنید:

در قسمت بیست و سوم پادکست «چیستا» درباره موضوعی صحبت شده است که در سال‌های اخیر گهگاهی با رنگ و لعاب علمی یا فلسفی وارد گفت‌وگوی برخی از علاقه‌مندان علم شده است. آیا انسان‌ها واقعا به طور طبیعی وجود دارند؟ آیا واقعیت اطراف ما واقعی است یا اینکه ما تنها برنامه‌هایی هستیم که حاصل شبیه‌سازی یک تمدن پیشرفته است. ریشه‌های این تصور به کجا می‌رسد؟ روایت تازه آن از کجا آمده و چقدر می‌توان آن را علمی دانست؟ پادکست «چیستا» که نام خود را از ایزدبانوی باستانی خرد و آگاهی ایرانیان وام گرفته است ،هر دوشنبه به میزبانی پوریا ناظمی، روزنامه نگار علم، داستانی از داستان‌های دنیای علم، فناوری و آینده را برای شما روایت می کند. چیستا را می‌توانید در تمام پادگیرها از جمله کست‌باکس و کانال تلگرام «فردا پادکست» دنبال کنید. برای خواندن منابع به بخش «بیشتر بخوانید» در زیر مراجعه کنید:

سیاره سرخ‌فام مریخ در طول تاریخ، نه تنها ذهن و چشم انسان را به خود خیره کرده که بررسی و مطالعه آن باعث بروز تغییرات بنیادی در نگاه انسان به جهان و جایگاه خود در زمین شده است. در قسمت ۲۲ پادکست «چیستا»، به بهانه نخستین سالروز درگذشت دکتر فیروز نادری، مدیر سابق برنامه کاوش سیاره سرخ در ناسا، به مرور روایت‌هایی از مریخ و سیاره سرخ پرداخته‌ایم. «چیستا» که نام خود را از ایزدبانوی باستانی خرد و دانایی ایران، وام گرفته است، پادکستی از مجموعه پادکست‌های رادیو فردا است که هر دوشنبه به میزبانی پوریا ناظمی، روزنامه‌نگار علم، به روایت داستانی از جهان علم، فناوری و آینده‌نگری می‌پردازد. شما می‌توانید نظرات خود را از طریق روش‌های مختلف به ما منتقل کنید و اگر از این پادکست راضی هستید، شنیدن آن را به دوستان خود نیز توصیه کنید. برای مطالعه منابع به قسمت «بیشتر بخوانید» در زیر مراجعه کنید.

تصور تله‌پرتیشن یا انتقال آنی جسمی از جایی به جای دیگر شاید بیش از هر چیز با تصاویری از سریال پیشتازان فضا پیوند خورده باشد. اما آیا موضوعی با این مفهوم در دایره علم نوین جایی دارد؟ آیا علم توانسته گام‌هایی برای عملی کردن تله‌پورتیشن بردارد، این فناوری چه کاربردهایی دارد و اگر روزی چنین فناوری برای انتقال انسان ساخته شود آیا استفاده از آن عاقلانه است؟ در این قسمت از پادکست «چیستا» که نام خود را از ایزدبانوی باستانی موکل بر خردمندی ایرانیان وام گرفته است، موضوع تله‌پورتیشن مورد بررسی قرار گرفته است. «چیستا» پادکستی از مجموعه پادکست‌های رادیو فردا است که هر دوشنبه به میزبانی پوریا ناظمی، روزنامه‌نگار علم، به روایت داستانی از دنیای علم، فناوری و آینده می‌پردازد. برای خواندن منابع به قسمت «بیشتر بخوانید» در زیر مراجعه کنید. (این قسمت فقط در وبسایت رادیو فردا در دسترس است)

رشته‌های ستاره‌شناسی و باستان‌شناسی شاید دو مورد از جذاب‌ترین رشته‌های علمی در تاریخ بشر باشند. رشته‌هایی که از یک سو به موقعیت ما در جهان و فضا می‌پردازند و از سوی دیگر سعی می‌کنند خاطره گذشته را زنده نگاه دارند. در تلاقی این دو رشته مفاهیم و حوزه‌های میان رشته‌ای متفاوتی نیز شکل گرفته است. در قسمت بیستم پادکست «چیستا»، پادکستی از مجموعه پادکست‌های رادیو فردا که نام خود را از ایزدبانوی موکل بر خرد و دانایی در ایران باستان وام گرفته است، به سه مورد از حوزه‌هایی پرداخته‌ایم که در تلاقی این دو رشته شکل گرفته‌اند. باستان‌شناسی فضایی چیست؟ ستاره‌باستان‌شناسی کدام است و داستان فضانوردان باستانی چیست؟ «چیستا» هر دوشنبه به میزبانی پوریا ناظمی روزنامه نگار علم، روایت‌گر داستانی از دنیای علم، فناوری و آینده برای شما است. برای دیدن منابع به قسمت «بیشتر بخوانید» در زیر مراجعه کنید.

در قسمت نوزدهم پادکست «چیستا» قدم به زیر آسمان‌های جهان‌های دیگر گذاشته‌ایم. سیاره‌هایی که به دور ستاره‌ای غیر از خورشید ما می‌گردند و از نخستین کسانی صحبت می‌کنیم که چنین مفهومی را تصور کردند و مأموریت‌های آینده برای کشف سیاره‌های بیشتر را بررسی می‌کنیم. همین طور سعی کردیم به این سوال پاسخ دهیم که چرا باید دنیاهای فراخورشیدی برای ما جذاب و مهم باشد «چیستا» که نام خود را ایزدبانوی باستانی خرد ایران وام گرفته هر دوشنبه به میزبانی پوریا ناظمی، روزنامه‌نگار علم، داستانی از داستان‌های علم فناوری و آینده را روایت می‌کند. منابع در قسمت «بیشتر بخوانید» در زیر، نوشته شدند.

در قسمت هجدهم پادکست «چیستا»، به موضوع نگرانی ناشی از شیوع ویروس آنفلوانزای پرندگان در بین گاوداری‌ها در آمریکای شمالی و نگرانی‌ها از بروز همه‌گیری ویروسی بعدی پرداخته شده است. آیا ما به اندازه کافی از دوران همه‌گیری کووید-۱۹ درس گرفته‌ایم و آیا برای همه‌گیری بعدی آماده‌تر هستیم؟ «چیستا» که نام خود را از ایزدبانوی باستانی خرد در ایران، وام گرفته است، پادکستی از مجموعه پادکست‌های رادیو فردا است که هر دوشنبه به میزبانی پوریا ناظمی، روزنامه‌نگار علم، داستانی از داستان‌های جهان علم، فناوری و آینده را روایت می‌کند. همراه هر قسمت «چیستا» می‌توانید در زیر فهرستی برای مطالعه بیشتر را نیز مشاهده کنید.

در قسمت هفدهم پادکست «چیستا»، به موضوع گرمایش زمین و تغییرات اقلیم پرداخته شده است. گرمایش زمین چیست؟ چرا اتفاق می‌افتد؟ چرا مهم است؟ چرا بحث درباره آن پیچیده است و چرا با وجود اجماع دانشمندان بر سر آن، مخالفت‌های جدی در مسیر مقابله با آن به چشم می‌خورد. در این قسمت بخشی از سخنرانی برایان کاکس، فیزیک‌دان بریتانیای با صدای ترجمه پخش می‌شود. «چیستا»، که نام خود را از ایزدبانوی باستانی خرد در ایران، وام گرفته است، پادکستی از مجموعه پادکست‌های رادیو فردا است که هر دوشنبه به میزبانی پوریا ناظمی، روزنامه‌نگار علم، داستانی از داستان‌های جهان علم، فناوری و آینده را روایت می‌کند. همراه هر قسمت «چیستا» می‌توانید فهرستی برای مطالعه بیشتر را نیز در قسمت «بیشتر بخوانید» مشاهده کنید.

اگر به ادبیات یا سینمای علمی-تخیلی علاقه داشته باشید حتماً با نام «مسئله سه جسم» آشنا هستید. داستانی پیچیده و پرطرفدار نوشته Liu Cixin که در اصل نام کتاب اول از سه‌گانه‌ای به نام «یادآوری گذشته زمین» است. این کتاب در سال ۲۰۱۵ برنده جایزه معروف و معتبر ادبیات علمی-‌تخیلی «هوگو» شد و نویسنده آن، اولین نویسنده آسیایی است که این جایزه را به دست آورده. تاکنون دو سریال تلویزیونی از این داستان ساخته‌شده است. سریال نخست ساخته چین است که وفادارتر به اصل کتاب مانده و سریال دوم که به‌تازگی منتشرشده است، ساخته نتفلیکس و به تهیه‌کنندگی گروه سازنده سریال« بازی تاج‌ و تخت» است. در قلب این داستان اما همان‌طور که از اسم آن برمی‌آید مسئله‌ای از فیزیک کلاسیک به نام «مسئله سه جسم» قرار دارد. در این قسمت چیستا، درباره این مسئله و چیستی آن صحبت شده است. همچنین به امکان شکل‌گیری حیات در منظومه‌ای که این کتاب آن را توصیف کرده، پرداخته‌شده است. این قسمت دربردارنده اسپویلر یا لو دادن داستان (بیش از چیزی که در خلاصه چند خطی کتاب منتشر شده) نیست. چیستا پادکستی از مجموعه پادکست‌های رادیو فردا است که هر دوشنبه به میزبانی پوریا ناظمی، روزنامه‌نگار علم، به روایت داستانی از دنیای علم، فناوری و آینده می‌پردازد. اگر از شنیدن این پادکست لذت می‌برید آن را با دوستانتان به اشتراک بگذارید و از طریق مسیرهای ارتباطی رادیو فردا نظرات و پیشنهادهای خود را به ما منتقل کنید. برای مطالعه بیشتر و دسترسی به منابع این قسمت،‌ «بیشتر بخوانید» در زیر را کلیک کنید.

روز هشتم آوریل پیتر هیگز، یکی از مطرح‌‌کنندگان ساز و کار هیگز در سن ۹۴ سالگی دیده از جهان فرو بست. او و فرانسوا انگلرت و روبرت برات (به طور مستقل از هم) در دهه ۱۹۶۰ میلادی موفق شده بودند وجود ساز‌و‌کاری در فیزیک ذرات را پیشنهاد کنند که بعدتر به میدان هیگز معروف شد و براساس آن روش و ساز‌و‌کار جرم‌دار شدن ذرات بنیادی در قالب مدل استاندارد ذرات را تبیین کردند. به دام انداختن بوزون هیگز، که عامل این القای جرم است مسیری طولانی و چند دهه‌ای را پیش روی دانشمندان گذاشت و در نهایت در سال ۲۰۱۲ دانشمندان توانستند این ذره را در شتاب‌دهنده بزرگ هادرونی در سِرن، به دام بیندازند. سال ۲۰۱۳ جایزه نوبل فیزیک به پیتر هیگز و فرانسوا انگلرت تعلق گرفت (روبرت برات پیش از آن دیده از جهان فرو بسته بود.) در این قسمت «چیستا» درباره اهمیت ساز و کار هیگز، روند طولانی علم و همین‌طور هزینه‌های مربوط به آزمایش‌های بزرگ علم و مشارکت جهانی صحبت شده است. «چیستا» پادکستی از مجموعه پادکست‌های رادیو فردا است که هر دوشنبه به میزبانی پوریا ناظمی، به روایت داستانی از دنیای علم، فناوری و آینده‌نگری می پردازد.

در چهاردهمین قسمت پادکست «چیستا» به داستان زباله‌های فضایی و خطرات آن پرداخته شده است. از آغاز عصر فضا، انسان آلایندگی فضای ماورای جو را آغاز کرده است و روز به روز این روند افزایش می‌یابد. وضعیت امروز ما چیست و این آلودگی چه خطراتی برای ما دارد و چشم‌انداز آینده در این مورد چیست؟ #چیستا پادکستی از مجموعه پادکست‌های رادیو فردا است که به میزبانی پوریا ناظمی، هر دوشنبه داستانی از داستان‌های دنیای علم، فناوری و آینده‌نگری را روایت می‌کند. شما می‌توانید این پادکست را از طریق پادگیر مورد علاقه خود مشترک شوید و نظرات خود را با ما در این‌ باره در میان بگذارید. منابع این قسمت پادکست در قسمت «بیشتر بخوانید» در زیر موجود است:

به چیستا خوش آمدید. در این قسمت چیستا، که نام خود را از ایزدبانوی بانوی باستانی خرد ایران باستان گرفته است درباره پایان ایام صحبت می‌کنیم. نه پایان انسان و نه پایان زمین بلکه پایان عالم که پایان فضا و زمان است. با اشتراک چیستا در پادگیرهای مورد علاقه‌تان می‌توانید از چیستا حمایت کنید و نظرات خود را با ما از طریق رسانه‌های‌ اجتماعی رادیو فردا در میان بگذارید. اگر از شنیدن چیستا لذت می‌برید، آن را به دوستانتان هم توصیه کنید. برای مشاهده منابع این قسمت، «بیشتر بخوانید» در زیر را کلیک کنید:

در این قسمت از چیستا درباره مفهوم دوقلوی دیجیتال و کاربردش در علوم پزشکی و سلامت صحبت شده است. چیستا که نام خود را از ایزدبانوی موکل بر خرد و دانش ایران باستان وام گرفته، پادکستی از مجموعه پادکست‌های رادیو فردا است که هر دوشنبه، داستانی از دنیای علم، فناوری و آینده‌نگری را با روایت پوریا ناظمی برای شما تعریف می‌کند. شما می‌توانید با اشتراک این پادکست در پادگیر‌های مختلف و انتقال نظرات خود، از «چیستا» حمایت کنید. نظرخود را برای ما به آدرس: fardapodcasts@rferl.org بفرستید یا از طریق @contactfardamusic در تلگرام به ما پیام دهید.