خداحافظ آفریقا

در نیمه مهرماه ۱۴۰۴ خبر رازگشایی از جمجمه گونه‌ای از انسان در مجله ساینس منتشر شد که گویا تحولی اساسی در شناخت از مسیر طی ما دارد! آیا جمجمه یک میلیون ساله «یونیژیان۲» حلقه گمشده جدایی گونه‌های انسان هوشمند از انسان دنیسوا و انسان نئاندرتال است؟ دکتر حامد وحدتی‌نسب دیرین انسان ‌شناس در این اپیزود ویژه پادکست «خداحافظ آفریقا» به ابعاد مهم و جذاب این کشف می‌پردازد. تهیه کننده سیاوش صفاریان‌پورتدوین مروا کاظم‌زادهطراح نشانه خورشید آزادی Hosted by Simplecast, an AdsWizz company. See pcm.adswizz.com for information about our collection and use of personal data for advertising.

در اپیزود بیست و چهار پادکست »خداحافظ آفریقا» همراه با دکتر حامد وحدتی‌نسب [دیرین انسان شناس] به دورانی از حضور انسان میرسیم که یکجا نشینی او را وادار به شکل تازه زندگی کرد. اهلی کردن حیوانات از یک سو و آزمون خطاهای گوناگون در کشت گیاهان انسان را در کشاورزی دانا و چیره دست کرد. این دوران جدید نقش‌ها در اجتماع انسانی را تغییر داد. شناخت گیاهان و قارچ‌ها حتی در قدرت شمن‌ها تاثییر گذار بود. افزون شدن مصرف کربوهیدرات نه تنها زنجیره غذایی را تغییر داد که در میزان پوسیدگی دندان انسان آن دوران اثر چشمگیر گذاشت. تهیه کننده: سیاوش صفاریان پورتدوین : مروا کاظم‌زادهطراح نشانه: خورشید آزادی Hosted by Simplecast, an AdsWizz company. See pcm.adswizz.com for information about our collection and use of personal data for advertising.

«روباه گفت: تو اگر مرا اهلی کنی زندگی من همچون خورشید روشن خواهد شد. من با صدای پایی آشنا خواهم شد که با صدای پاهای دیگر فرق خواهد داشت!»اگزوپری در کتاب مشهور «شازده کوچولو» مفصل درباره «اهلی کردن» سخن می‌گوید. اما اهلی کردن برای انسان شناسان مفهوم مشخص و متفاوتی دارد. رفتاری از انسان که‌ سرنوشت و بقای این موجود بر سیاره زمین را دگرگون کرد. دکتر حامد وحدتی‌نسب متخصص انسان دیرین‌شناسی در اپیزود شماره بیست‌وسه پادکست خداحافظ آفریقا به پدیده اهلی سازی جانوران و اثرات آن می‌پردازد. تهیه کننده سیاوش صفاریان‌پور تدوین مروا کاظم‌زاده گرافیک خورشید آزادی Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information. Hosted by Simplecast, an AdsWizz company. See pcm.adswizz.com for information about our collection and use of personal data for advertising.

بزرگ‌ترین معامله تاریخ از ابتدای حضور انسان بر سیاره زمین، بیش از سی هزار سال قبل رخ داد! یک ارتباط، یک تغییر تدریجی، یک همزیستی سرنوشت‌ساز! چگونه انسان با کمک گرگ‌های خاکستری در دوران انقراض گونه‌های مختلف، بقای خود را تضمین کرد؟ اپیزود بیست و دو پادکست «خداحافظ آفریقا» روایت دکتر حامد وحدتی‌نسب از یک تغییر بزرگ است، داستان گرگی که سگ شد! تهیه کننده: سیاوش صفاریان‌پور تدوین: مروا کاظم‌زاده گرافیک: خورشید آزادی Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information. Hosted by Simplecast, an AdsWizz company. See pcm.adswizz.com for information about our collection and use of personal data for advertising.

در فصل دو پادکست «خداحافظ‌آفریقا» به دوران نوسنگی می‌رسیم و انسانی که از شکارچی گرداوری، دست‌به‌کار کشاورزی می‌شود. آنها دشواری یکجانشینی را برای یافتن چیزی بیشتر پذیرفتند! در فرایند یکجانشینی نقش‌های جدیدی پیش ‌آمد. اهلی سازی و توسعه دامداری، انسان را وادار به تجربه زیست تازه و متفاوت کرد. از پیدایش چرخ‌های سفال‌گری تا تثبیت نقش شمن‌ها به عنوان رابطان جهان‌های دیگر و از همه مهم‌تر خانه‌نشین شدن زنان، دورانی تازه از حضور انسان بر کره‌زمین پدید آورد. دکتر حامد وحدتی‌نسب، انسان دیرین‌شناس در اپیزود شماره بیست و یک پادکست خداحافظ آفریقا پرده‌ای دیگر از داستان کوچ انسان هوشمند هوشمند را کنار می‌زند. تهیه‌کننده سیاوش صفاریان‌پور تدوین مروا کاظم‌زاده طراح نشانه خورشید آزادی Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information. Hosted by Simplecast, an AdsWizz company. See pcm.adswizz.com for information about our collection and use of personal data for advertising.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information. Hosted by Simplecast, an AdsWizz company. See pcm.adswizz.com for information about our collection and use of personal data for advertising.

شصت‌وهفت سال قبل درست در چنین روزی اولین دست‌ساخته بشر به فضا فرستاده شد و عصر فضا برای انسان‌هوشمند‌هوشمند با «اسپوتنیک‌۱» آغاز شد. ما در هجده اپیزود گذشته مسیر سفر چند ده هزار ساله انسان را دنبال کردیم و امروز به پایان این اودیسه انسانی میپرسیم. همراه با دکتر حامد وحدتی‌نسب آخرین قسمت را تقدیم شما می‌کنیم. اپیزود بیستم، به‌زودی در قالب اجرای زنده برگزار می‌شود و پرونده این سفر بسته خواهد شد. سپاسگزار حمایت و تشویق و بازنشر‌های شما شنوندگان ارجمند هستیم. تهیه کننده: سیاوش صفاریان‌پور تدوین: مروا کاظم‌زاده طراح نشانه: خورشید آزادی Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information. Hosted by Simplecast, an AdsWizz company. See pcm.adswizz.com for information about our collection and use of personal data for advertising.

انسان خارج شده از آفریقا به هزاره‌های پایانی عصر پارینه سنگی یا دوران شکار/گرداوری، وارد شده است. تحولات فناورانه‌ی ساخت ادوات شکار در همراهی با استفاده از سموم، تور ماهیگیری و تله، توان شکار انسان را چندین برابر کرده است.انسان برای نخستین بار در دسته‌های چند ده نفره سازماندهی شده و نسل بسیاری از حیوانات را منقرض کرده است.درست در میانه تسلط بی چون و چرای انسان بر طبیعت پیرامون‌اش، یک فاجعه اقلیمی دهشتناک مسیر زندگی‌ را دگرگون کرد. یخبندان دِریاس جوان در 12 هزار و 700 سال پیش! و سرمایی کشنده برای 800 سال متوالی.انسان پس از گذر ازآخرین یخبندان (دِریاس جوان) دیگر انسان سابق نبود. عصر جدیدی حدود 12 هزار سال پیش آغاز شد که به دوراننوسنگی، یعنی شروع تولید غذا از طریق اهلی‌سازی جانوران و کشت گیاهان، شناخته می‌شود. Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information. Hosted by Simplecast, an AdsWizz company. See pcm.adswizz.com for information about our collection and use of personal data for advertising.

در اپیزود شماره هفتده خداحافظ آفریقا به هزاران سال قبل از سفر کریستوف کلمپ به قاره آمریکا و حضور انسان هوشمند هوشمند می‌رسیم. مسیر پراکنده شدن انسان در این قاره پهناور را دنبال می‌کنیم و همراه با دکتر حامد وحدتی نسب از منقرض کردن حیوانات توسط این گروه انسان تا انطباق با شرایط اقلیمی متفاوت برای زیست در این قاره می‌گوییم. تهیه کننده: سیاوش صفاریان پورتدوین: مروا کاظم زادهگرافیک: خورشید آزادی با سپاس از احسان مهرجو Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information. Hosted by Simplecast, an AdsWizz company. See pcm.adswizz.com for information about our collection and use of personal data for advertising.

در اپیزود شماره ۱۶ پادکست خداحافظ آفریقا مسیر خروج انسان از آفریقا ‌و رسیدن به قاره استرالیا و قاره آمریکا را همراه با دکتر حامد وحدتی‌نسب استاد انسان دیرین‌‌شناسی پی میگیریم و به این پرسش می‌پردازیم که چطور انسان قبل از رسیدن به اروپا سر از استرالیا درآورد.تهیه‌کننده: سیاوش صفاریان‌پورتدوین: مروا کاظم‌زادهگرافیک: خورشید آزادی Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information. Hosted by Simplecast, an AdsWizz company. See pcm.adswizz.com for information about our collection and use of personal data for advertising.

سابقه حضور انسان در جغرافی ایران به حدود یک میلیون ‌و هشتصد هزار سال قبل باز می‌گردد. در اپیزود قبلی پادکست خداحافظ آفریقا رد انسان هایدلبرگ را دنبال کردیم. همچنان پرسش‌های زیادی وجود دارد اما دست کم این را می‌دانیم که فلات ایران پل عبور گروه‌های مختلف انسان در دوره‌های مختلف بوده است. در این اپیزود دکتر حامد وحدتی‌نسب به جزییات بیشتر از مسیر مکاشفه باستان‌شناسان و انسان دیرین شناسان در ایران می‌پردازد و برای ما خواهد گفت چرا هنوز سنگواره‌ای از اسکلت کامل و قابل استناد از انسان نئاندرتال در ایران نیافتیم. چرا در غارها به دنبال رد پای انسان می‌گردیم؟تهیه کننده سیاوش صفاریان‌پور تدوین مروا کاظم‌زاده طراح نشانه خورشید آزادی با سپاس از احسان مهرجو Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information. Hosted by Simplecast, an AdsWizz company. See pcm.adswizz.com for information about our collection and use of personal data for advertising.

در اپیزود شماره چهارده خداحافظ آفریقا به فلات ایران می‌رسیم. دکتر حامد وحدتی‌نسب اعتقاد دارد، ایران پل عبور بوده است! در این صورت چرا هنوز در جغرافیای ایران امروز نشانه‌های بارز مانند سنگواره جمجمه یا اسکلتی از مسافران آفریقا نیافتیم؟ در این اپیزود با این انسان‌دیرین‌شناس، ردپای انسان در فلات ایران را بررسی می‌کنیم و او از کاوش‌های خود و دیگر همکارانش برای کشف بقایای انسان کهن در ایران می‌گوید.تهیه کننده : سیاوش صفاریان پورتدوین مروا کاظم زادهگرافیک خورشید آزادی با سپاس از احسان مهرجو Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information. Hosted by Simplecast, an AdsWizz company. See pcm.adswizz.com for information about our collection and use of personal data for advertising.

از انسان هوشمند‌هوشمند پیکرک‌های مادینه (ونوس‌ها) ودست‌ساخته‌های شگفت‌انگیز دیگری بدست آمده است که سرنخ‌هایی از نگرش و رفتار آنها به ما می‌دهد. مخصوصا پیکرک‌های تلفیقی که نشان می‌دهد این گروه انسان‌ها به مرزی از توانایی رسیدند که چیزهایی بسازند که هرگز وجود نداشته است! بنابراین ما با موجودی رو‌به‌رو هستیم که میتواند تجسم کند و آن خیال را به شکل مجسمه‌هایی بسازد و یا نقاشی کند. پیکرک‌ «شیر‌مرد اشتادِل»، یکی از این نمونه‌ها است. اما عصر پارینه سنگی جدید اتفاقات مهم دیگری هم دارد. به‌غیر از توان ساختن تیر‌ و کمان و نیزه‌‌های تیز و نافذ، انسان‌های هوشمندِ هوشمند چيزى برای موفقیت در شكار يافتند كه دسترسی غذایی آنها را کمی آسان‌ کرد. این اتفاق بزرگ را انقلاب سَم می‌دانیم! آنها به تدریج دریافتند چه چیزهایی در طبیعت سمی و کشنده است. بدین ترتیب سم ساخته شد، و سرنیزه‌های آغشته به سم شانس از پا در آوردن شکار را به مراتب امکان‌پذیرتر کرد. باافزایش نرخ شکار، تغذیه انسان‌های هوشمند‌هوشمند بهتر شد و در ادامه مسیر به زادآوری بیشتر و افزایش جمعت آنها انجامید. اما اتفاق مهم دیگر در تغییر عملکرد مغز چیزی به اسم «جهش بزرگ رو به جلو» است. در این جهش چه رخ داد؟ گرگ خاکستری در این تغییرات بنیادی زیست انسان چه نقشی داشت؟ چرا بجای گرگ [سگ]، همزیستی موجودات دیگر مثل خرس یا گربه‌سانان در کنار انسان جور نشد؟ در اپیزود شماره سیزده پادکست «خداحافظ آفریقا» همراه با دکتر حامد وحدتی‌نسب به این پرسش‌ها می‌پردازیم. تهیه‌کننده: سیاوش صفاریان‌پورتدوین: مروا کاظم‌زادهگرافیک: خورشید آزادی Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information. Hosted by Simplecast, an AdsWizz company. See pcm.adswizz.com for information about our collection and use of personal data for advertising.

در عمق غارهای تاریک نقاشی‌هایی از انسان بر دیوار غارها پیدا شده است که پرسشی مهم را پیش می‌آورد، این نقاشی‌های انتزاعی چطور و چگونه چنین شگفت‌انگیز شده است؟ در این اپیزود پادکست «خداحافظ آفریقا» به دوره پارینه سنگی جدید می‌رسیم.تکرار این موضوع لازم است که ما به یکباره دست به این کوچ بزرگ ‌و پراکنده شدن در سیاره زمین نزدیم. انسان دست‌کم شش بار با آفریقا خداحافظی کرده است و هر بار گروهی از نسل انسان در تلاش برای کشف زیستگاه‌های دیگر پیش‌رفته است. اما حدود چهل تا هفتاد هزار سال پیش آخرین خداحافظی با آفریقا توسط انسان هوشمندِهوشمند رخ داد! امروز می‌دانیم حدود ۴۵ هزارسال پیش گروههایی از انسان هوشمندهوشمند با عبور از منطقه زاگرس مهاجرتی گسترده به گوشه کنار جهان را تجربه کرده است، بدین ترتیب نسل‌ پس از نسل، دامنه این پیشروی گسترده شده است! اما انسان هوشمند هوشمند چه شکلی بوده ؟ چقدر به ما شباهت داشته ؟ فرم جمجمه متفاوت آنها نسبت به باقی انسان‌ها چه معنایی دارد؟ بر سر مغز انسان هوشمند‌هوشمند چه آمد؟پاسخ کوتاه اینکه، آنها خود ما هستیم! اما اصلی ترین اتفاق در تفاوت ما با دیگر گونه‌های انسانی رخدادی بزرگ و استثنایی بود، چیزی که در دو کلمه معرفی می‌شود:انقلاب شناختیبا حضور دکتر حامد وحدتی‌نسب، انسان دیرینه‌شناستهیه‌کننده: سیاوش صفاریان‌پورتدوین: مروا کاظم زادهگرافیک: خورشید آزادی Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information. Hosted by Simplecast, an AdsWizz company. See pcm.adswizz.com for information about our collection and use of personal data for advertising.

اگر همه ما از آفریقا سر برآورده‌ایم چرا چهره‌ و ظاهر متفاوتی داریم؟ چه شد که انسان هوشمند‌هوشمند تنها حکمران نسل انسان در این سیاره شد؟ آیا اجداد ما ساپینس‌ها، نئاندرتال‌ها منقرض کرده‌اند؟ مرور ردپای انسان و روند پراکنش آن در قاره‌های مختلف چه حقیقتی را روشن می‌کند؟ و پرسش مهمتر، چه چیز برتری نژادی در میان انسان‌ها را سبب می‌شود؟ آیا انسان‌شناسان تاکنون نشانی از نژاد برتر یافته‌اند؟ در اپیزود شماره یازده پادکست خداحافظ آفریقا دکتر حامد وحدتی نسب این پرسشها را بررسی می‌کند. تهیه کننده : سیاوش صفاریان‌پور تدوین : احسان مهرجو گرافیک : خورشید آزادی Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information. Hosted by Simplecast, an AdsWizz company. See pcm.adswizz.com for information about our collection and use of personal data for advertising.

این اپیزود ماجرای انسان هوشمند هوشمند و دوستی سرنوست‌ساز با گرگ‌هاست.با حضور دکتر حامد وحدتی‌نسب، انسان‌دیرین‌شناستهیه‌کننده: سیاوش صفاریان‌پورتدوین: احسان مهرجوگرافیک: خورشید آزادی Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information. Hosted by Simplecast, an AdsWizz company. See pcm.adswizz.com for information about our collection and use of personal data for advertising.

در اين اپيزود خداحافظ آفريقا به «مرد اژدها» میرسیم! یکی از کامل ترین جمجمه های انسان که در سال ۱۹۳۳ در چین پیدا شد ولی خیلی توجه کاشفان را جلب نکرد. در این جمجمه ۱۴۶ هزار ساله یک دندان آسیاب، معادلات را به هم زد. این دندان خیلی شبیه دندان انسان "دنیسووا" بود، در حالی که جمعمه و پیشانی آن به نئاندرتال‌ها نزدیک بود و حجم مغزی‌اش از حد معمول بزرگتر بود، تقریبا به اندازه مغز انسان هوشمند‌هوشمند! آیا با گونه تازه‌ای رو‌به‌رو هستیم؟ چینی‌ها آن را "هومو لونگی" اسم گذاشتند. اما باید ببینیم ادامه این رازگشایی ما را به کجا میرساند! شاید به انسان "نِشِر راملا!" در این اپیزود دکتر حامد وحدتی نسب در ادامه این داستان هیجان انگیز از پشت پرده کار دیرین‌انسان شناسان برای ما بیشتر می‌گوید! او برای ما خواهد گفت چگونه دانشمندان با «بازسنجی» که بخش مهمی از روش‌علمی است پیوسته دانسته های ما را پیش میبرند. #Dragon_man#Nesher_ramlaتهیه‌کننده: سیاوش صفاریان‌پور تدوین: احسان مهرجو Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information. Hosted by Simplecast, an AdsWizz company. See pcm.adswizz.com for information about our collection and use of personal data for advertising.

گونه‌های مختلفی از انسان‌ در کنار ما و نئاندرتال‌ها می‌زیستند! انسان “دنیسووا” که بود؟ چه شواهدی از حضور همزمان آنها با ما وجود دارد؟ انسان هیبریدی چگونه انسانی است؟ دانش و فناوری ژنتیک از اسرار انسان در مسیر خروج ازآفریقا و پراکنده شدن در سراسر زمین پرده برمی‌دارد! دکتر حامد ‌وحدتی‌نسب، دیرین‌انسان‌شناس در این اپیزود خداحافظ آفریقا از این رمزگشایی می‌گوید.تهیه کننده : سیاوش صفاریان‌پورندوین :احسان مهرجوگرافیک : خورشید آزادی Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information. Hosted by Simplecast, an AdsWizz company. See pcm.adswizz.com for information about our collection and use of personal data for advertising.

نئاندرتال‌ها چگونه منقرض شدند؟آیا انسان هوشمندِ هوشمند آنها را از زمین حذف کرد یا عاملی دیگر سبب انقراض‌شان شد؟آمیزش انسان هوشمندِ هوشمند و انسان نئاندرتال ساختار ژنتیکی ما را چگونه دگرگون کرد؟پاسخ این پرسش‌ها و پرسش‌های دیگر درباره ما و نئاندرتال‌ها در اپیزود شماره هفت پادکست «خداحافظ آفریقا» بررسی می‌شود.با حضور دکتر حامد وحدتی‌نسب، انسان‌دیرین‌شناستهیه‌کننده: سیاوش صفاریان‌پورتدوین: احسان مهرجوگرافیک: خورشید آزادی Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information. Hosted by Simplecast, an AdsWizz company. See pcm.adswizz.com for information about our collection and use of personal data for advertising.

در ادامه ادیسه‌ی انسان در هجرت از آفریقا و پراکنده شدن در جای‌جای زمین، همراه با دکتر حامد وحدتی‌نسب انسان دیرین‌شناس، به #نئاندرتال‌ها می‌رسیم.ماجرای حضور یکصد و پنجاه هزار ساله آنها در زمین و هم‌زمانی مجاورت اجداد ما با آنها و این حقیقت مهم که آنها تمام نشده‌اند، رد نئاندرتال‌ها در ساختار ژنی ما باقیست.تهیه‌کننده: سیاوش صفاریان‌پورتدوین: احسان مهرجوگرافیک: خورشید آزادی Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information. Hosted by Simplecast, an AdsWizz company. See pcm.adswizz.com for information about our collection and use of personal data for advertising.