Στα ανάκτορα του Ολύμπου οι θεοί έχουν σύνοδο που ζήτησε η Αθηνά. Τα θέματα που θα συζητηθούν αφορούν στην αιχμαλωσία του Οδυσσέα στο νησί της Καλυψώς και στην ασφυκτική κατάσταση που έχουν δημιουργήσει οι Μνηστήρες της Πηνελόπης στην Ιθάκη. Δεν είναι τυχαίο που η Αθηνά επιμένει γι’  αυτήν την συνέλευση των θεών. Ο Ποσειδών απουσιάζει στη χώρα των Αιθιόπων. Ο θεός των θαλασσών και των σεισμών, Ποσειδώνας, έχει μεγάλο μένος για τον Οδυσσέα γιατί τύφλωσε τον γιο του Πολύφημο. Η τιμωρία στην πράξη αυτή είναι η «μη επιστροφή» του Οδυσσέα στην Ιθάκη. Ευκαιρία λοιπόν, τώρα που απουσιάζει ο Ποσειδών να πάρουν μια ευνοϊκή απόφαση για τον Οδυσσέα. Η απόφαση ανακοινώνεται από τον Δία και είναι οριστική. Η Καλυψώ θα αφήσει ελεύθερο τον Οδυσσέα που θα κάνει ένα μεγάλο ταξίδι για να φτάσει στο νησί των Φαιάκων. Οι Φαίακες θα τον βοηθήσουν να επιστρέψει στην Ιθάκη. Ο Δίας λέει στον Ερμή να πάει στο μακρινό νησί της Καλυψώς και να της γνωστοποιήσει τη βουλή των θεών και του Δία: Να αφήσει ελεύθερο τον Οδυσσέα. Η Καλυψώ κατηγορεί με πάθος τους θεούς ότι ζηλεύουν τις θεές που ερωτεύονται θνητούς και το χειρότερο, σκοτώνουν αυτούς τους θνητούς όπως τον Ιασίονα το γιο του Μίνωα και τον Ωρίωνα τον κυνηγό. Η Καλυψώ φοβούμενη την οργή του Δία συμβιβάζεται και μάλιστα βοηθά τον Οδυσσέα με κάθε τρόπο για να μπορέσει να φύγει. Το βράδυ, της μέρας που επισκέφθηκε το νησί της Καλυψώς ο Ερμής, ο Οδυσσέας με την Καλυψώ απολαμβάνουν ένα θεϊκό γεύμα και περνούν ερωτικά την τελευταία τους βραδιά. Τέσσερις μέρες χρειάστηκε ο Οδυσσέας για να κατασκευάσει το πλεούμενο του και την πέμπτη μέρα αφήνει οριστικά το νησί της Καλυψώς. Η Καλυψώ του δίνει εφόδια και οδηγίες καθώς και ούριους άνεμους για το ταξίδι. Μετά από δεκαεφτά μέρες, αχνοφαίνονται στον ορίζοντα οι ακτές της γης των Φαιάκων. Όμως ο Ποσειδώνας επιστρέφοντας από την χώρα των Αιθιόπων, βλέπει τον Οδυσσέα να ταξιδεύει με ευνοϊκούς καιρούς και οργισμένος αναταράσσει τα νερά, με την Τρίαινα, δημιουργώντας μεγάλη θαλασσοταραχή. Το πλεούμενο διαλύεται και ο Οδυσσέας παλεύει με τα κύματα καβάλα σ` ένα ξύλο. Η ωραία θαλασσινή θεά Λευκοθέα τον συμπονά και του χαρίζει ένα μαγικό μαντίλι που το φορά ενώ πετά τα βαριά ρούχα, που του είχε δώσει η Καλυψώ, και πηδά στη θάλασσα. Η Αθηνά επεμβαίνει και μαλακώνει τα άγρια κύματα. Ο Οδυσσέας με την συμπαράσταση της Αθηνάς καταφέρνει να προσεγγίσει κολυμπώντας την ακτή της χώρας των Φαιάκων και να φτάσει στις εκβολές ενός ποταμού. Προσεύχεται στον ποταμό να τον σώσει και ο ποταμός αποδέχεται την ικεσία του. Ο Οδυσσέας, γυμνός και καραβοτσακισμένος, βγαίνει στη στεριά και καταφεύγει σ’ ένα σύδεντρο, όπου κοιμάται βαθιά, κρυμμένος στους θάμνους και σκεπασμένος με φύλλα.