بسیاری از مادران نگران سلامتی و راحتی فرزند خود در دوران دندان درآوردن هستند. در این مقاله چند نکته در مورد علائم دندان درآوردن نوزادان و مراقبت از دهان در این دوره ارائه شده است.

آیا چیزی به عنوان تب دندان وجود دارد؟

این برای هر پدر و مادری خوشحال کننده است که فرزندان خود را با لبخند سالم و شاد ببینند. بیشتر کودکان در حدود شش ماهگی شروع به دندان در آوردن می کنند. اگرچه دندان در آوردن برخی از کودکان در ۱۵ تا ۱۸ ماهگی اتفاق می افتد، زیرا این امر به طور جداگانه به سرعت رشد دندانهای هر کودک بستگی دارد.

معمولاً در ابتدا دندانهای پیشین پایین ظاهر می شوند.

آکادمی اطفال آمریکا، آکادمی دندانپزشکی کودکان آمریکا و انجمن دندانپزشکی آمریکا همگی اولین مراجعه به دندان را در یک سالگی توصیه می کنند. مراجعه به دندانپزشک کودکان منبع خوب دیگری برای پرسیدن سؤالات دندانپزشکی و سلامت کلی دهان و دندان است.

حتما بخوانید: پوسیدگی دندان شیری کودکان: همه نکات مهم که باید بدانید!

آیا دندان درآوردن باعث تب می شود؟

گفته می شود که بسیاری از موارد، باعث بالا رفتن درجه حرارت بدن در طول دوره دندان درآوردن می شود، بنابراین غالباً اصطلاح “تب دندان” مطرح می شود.

یکی از علایم دندان درآوردن، التهاب لثه هنگام بیرون زدن دندان است. اگر کودک تب بالای ۳۷٫۵ درجه ی سانتیگراد یا اسهال دارد، به احتمال زیاد او به بیماری دیگری غیر از “تب دندان” مبتلا شده است. در چنین مواردی توصیه می شود که فرزندتان را نزد متخصص اطفال ببرید.

یک مطالعه ی مروری گسترده در ژورنال آکادمی اطفال آمریکا انجام شد و علائم و نشانه های بیرون زدن دندان های شیری را بررسی کرد. پس از تجزیه و تحلیل دمای بدن نشان داده شد که بیرون زدن دندان می تواند منجر به افزایش دما شود، اما به عنوان تب مشخص نمی شود.

داشتن دماسنج قابل حمل برای والدین توصیه می شود. به این ترتیب می توان دمای بدن کودک را در هر لحظه تعیین کرد.

دلایل تب دندان چیست؟

گفته می شود تعدادی از موارد باعث ایجاد تب کم درجه در طول دوره دندان درآوردن می شود. یکی از آنها التهاب لثه هنگام بیرون زدن دندان است. همچنین در این دوره تولید بیش از حد بزاق وجود دارد که تصور می شود از روده پایین می رود و مدفوع را شل می کند.

مدفوع شل به اندازه اسهال، آبکی نیست. اگر کودک علایم دیگری را تجربه کرد، ممکن است نشان دهنده ی وجود بیماری دیگری باشد. در چنین حالتی ، توصیه می شود به پزشک مراجعه کنید.

تب دندان چه مدت ادامه دارد؟

التهاب لثه فقط در هنگام ورم لثه ها و هنگامی که دندان کودک از سطح لثه بیرون می زند، اتفاق می افتد. این درد و تب چند روز ادامه می یابد. با این حال، دندان های کودک با بزرگ شدن او در دوره های مختلف، از لثه بیرون می زنند. با بیرون زدن هر دندانی که باعث التهاب می شود، چرخه تب ممکن است به طور مکرر اتفاق بیفتد.

خوشبختانه با بیرون زدن دندان ها، چرخه ی تب متوقف می شود. بنابراین، هرچه دندانهای شیری بیشتر در می آیند، درد و تب ناشی از آن کم می شود.

علائم معمول و اولیه دندان درآوردن

شدت علایم دندان درآوردن یک کودک با کودک دیگر متفاوت است. بسیاری از کودکان در این دوره ایرادگیر و بیقرار میشوند و بسیاری از والدین دلیل آن را نمیدانند. برخی از علائم متداول دندان درآوردن کودک عبارتند از:

• ترشح بیش ازحد بزاق: بسیاری از والدین تولید بیش از حد بزاق را گزارش می دهند. ترشح بزاق برای این مرحله از رشد کودک طبیعی است.


• بثورات: اگر هنگام دندان درآوردن، ترشح بزاق به میزان زیاد اتفاق بیفتد، تماس دائمی مایعات با پوست ممکن است باعث ایجاد بثورات پوستی شود که بصورت قرمز شدن، ایجاد بثورات یا قرمزی اطراف چانه و دهان مشخص می شود.


• رفلکس گاز و سرفه: بزاق بیش از حد ممکن است باعث سرفه یا رفلکس در نوزادان شود.


• گاز گرفتن: به نظر می رسد برخی از نوزادان با جویدن و گاز گرفتن، فشار ناشی از دندان درآوردن را تسکین می دهند.


• گریه / تحریک پذیری: به نظر می رسد برخی از نوزادان در زمان دندان درآوردن به دلیل التهاب لثه دچار ناراحتی شوند. والدین اغلب به این رفتار “بهانه گیری” می گویند.


• خونریزی: گاهی اوقات ممکن است در لثه ای که در حال درآوردن دندان است، هماتوم(خونریزی در محیط بسته)، رخ دهد. هماتوم مانند تاول قرمز یا بنفش به نظر می رسد و بیشتر اوقات با بیرون زدن دندان از بین می رود.

در بررسی انجام شده توسط Tighe و همکاران در سال ۲۰۰۷ نشان داده شد که علائم مختلفی ممکن است در زمان دندان درآوردن اتفاق بیفتد اما زمان دندان درآوردن کودکان از یکدیگر متفاوت است و قابل پیش بینی نیست.

چگونه بفهمیم کودک بیمار است؟

زمان بیرون زدن دندانهای شیری، از ۶ ماه به بعد شروع می شود. در این زمان نوزادان شروع به کاوش در محیط خود می کنند. بنابراین ، وارد کردن دست و اشیاء به دهان امری طبیعی است. این پتانسیل وجود میکروارگانیسم هایی را دارد که ممکن است باعث بیماری شوند.

علائم و نشانه های بیماریهای شایع کودکان ممکن است مشابه علایم دندان درآوردن باشد. کودک می تواند تحریک پذیر شود و از خوردن غذا امتناع ورزد، یا در خوابیدن مشکل داشته باشد. برخی از علائم شایع نشاندهنده ی وجود بیماری عبارتنداز:

• آبریزش بینی و گرفتگی صدا


• تب


• ایجاد بثورات روی بدن


• استفراغ یا اسهال

اگر هر یک از علایم بالا را مشاهده کردید و نمیدانید که این علایم مربوط به بیماری ست یا خیر، به پزشک متخصص اطفال مراجعه کنید.

برای تسکین کودکان در زمان دندان درآوردن، چه کاری میتوان انجام داد؟

چند توصیه برای تسکین لثه های کودک در زمان دندان درآوردن:

۱-از دندان گیر یا موارد دیگر برای جویدن کودک استفاده کنید

همانطور که در بالا گفته شد، جویدن باعث تسکین درد دندان هایی می شود که در حال باز کردن راه خود هستند. شما می توانید با دادن چیزهای بی خطر برای جویدن از قبیل دندان گیرهای کودک، به او کمک کنید. بسیاری از نوزادان در زمان دندان درآوردن تمایل به جویدن چیزهای سرد دارند. می توانید دندان گیرها را در یخچال نگه دارید تا خنک شوند.

۲- لثه ها را ماساژ دهید

همچنین می توانید با مالیدن انگشت تمیز یا پارچه ی تمیز و محکم روی لثه کودک، درد او را تسکین دهید.

حتما بخوانید: مراحل دندان درآوردن کودک، علائم، روشهای ساده تسکین درد و نکات مهم

۳- از ژل های بیحس کننده استفاده نکنید

استفاده از قرص یا ژل های بیحس کننده برروی لثه ی کودک توصیه نمی شود. این روشهای درمانی باعث کاهش درد در کوتاه مدت می شوند و برخی از آنها حاوی ترکیباتی هستند که در صورت مصرف با دوز بالا، ممکن است برای سلامتی کودکان مضر باشند. برخی از این ترکیبات شامل بنزوکائین و بلادونا است که هر دو برای نوزادان بصورت بالقوه سمی هستند.

در ژانویه سال ۲۰۱۷، سازمان غذا و داروی آمریکا به مادران هشدار داد که استفاده از قرص و ژلهای بیحسی هومیوپاتی مانند قرص هایلند و Baby Orajel Naturals را متوقف کنند. این آژانس هشدار داد که این قرص ها و ژل ها “ممکن است خطراتی برای نوزادان داشته باشند” و به والدین توصیه کرد در صورت مشاهده ی تشنج یا مشکل در تنفس، بی حالی، ضعف عضلانی، خواب آلودگی بیش از حد، یبوست، گرگرفتگی پوست و پرخاشگری، سریعاً کودک خود را به پزشک برسانند.

۴- از داروهای مسکن استفاده کنید

اگر کودک تحریک پذیر است و بیش از شش ماه دارد، ممکن است استفاده از موترین یا تیلنول در تسکین درد به او کمک کند. توصیه می شود ابتدا نظر پزشک را جویا شوید و دوز دارو را براساس سن و وزن کودک مشخص نمایید.

۵- از گردنبندهای دندانگیر کودکان استفاده نکنید

اگرچه برخی از والدین استفاده از گردنبندهای دندان گیر کودکان را مفید می دانند، اما تاکنون اثبات نشده است که در تسکین درد و علائم دندان موثر عمل کنند. مهمتر از همه، آنها خطر خفه شدن کودک را افزایش می دهند. برای اینکه در سمت امن بمانید، گزینه های دیگر را در نظر بگیرید.

حتما بخوانید: آبسه دندان کودکان: علائم، بهترین درمانهای خانگی و نکات مهم دیگر

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

بیشتر علائم و نشانه هایی که در بالا توضیح داده شد، خفیف و کوتاه مدت است. درد دندان باید به راحتی مدیریت شود و طولانی نشود. اگر احساس می کنید که موارد فراتر از “حالت طبیعی” است، مراجعه به پزشک ضرورت دارد. در موارد زیر با پزشک مشورت کنید:

۱- اگر کودک تب شدید دارد

۲- اگر کودک استفراغ یا اسهال دارد

۳- اگر کودک علیرغم تمام تلاش های زیاد برای کنترل درد دندان، آرام نشده است

متخصصان مراقبت های بهداشتی، دندان در آوردن کودک را چگونه ارزیابی می کنند؟

آکادمی اطفال آمریکا، آکادمی دندانپزشکی کودکان آمریکا و انجمن دندانپزشکی آمریکا همگی اولین مراجعه به دندان پزشک را در یک سالگی توصیه می کنند. مراجعه به دندانپزشک کودکان منبع خوبی برای پرسیدن سؤالات مربوط به دندان است.

دندانپزشک کودک می تواند به تشخیص اینکه آیا علائم دندان درآوردن در حد قابل قبول است یا کودک نیاز به معاینه ی بیشتر دارد، کمک کند.

گاهی اوقات ممکن است نوزادان از عفونت دهان مانند برآمدگی یا تبخال لثه ناشی از بیماری، ناراحتی داشته باشند. یک دندانپزشک کودک میتواند تشخیص دهد که علائم، ناشی از درآمدن دندان است یا مشکل جدی تر مانند عفونت یا پوسیدگی دندان. سلامتی دهان برای سلامتی فرزند شما بسیار مهم است. مراقبت از دندان