شماره ۵۵ | سطل آشغال، پر از نگاتیو است
104Description
خط ارتجاع و تروریسم در سینمای پیش از ۵۷ - بخش نخست
صدا، دوربین، حرکت؛
"تصویری سیاه، بچه‌ای لاغر که از فرط سوتغذیه رو به موت است، مادری که تن‌فروشی می‌کند، پدری که یا الکلی‌ست یا گرفتار مواد مخدر، تصویرهای درهم و برهم و ناگهان یک قهرمان با هفت‌تیر که می‌آید و آدم می‌کشد ..."
این با کمی پی‌رنگ داستانی می‌تونست به سادگی دست‌مایه‌ی فیلمی پیش از ۵۷ بشه و به سرعت هم در ردیف شاهکارهای سینمایی اون دوره قرار بگیره. تقریبن ماهیت درونی داستان‌های فیلم‌هایی که اون دوره مشهور شد به "موج نو سینمای ایران"، یه چیزی شبیه همینه. این موج به اصطلاح نو، یا جریان روشنفکرنمای سینما، تقریبن از اواخر دهه‌ی ۳۰، با تک و توک فیلم‌هایی مثل "جنوب شهر" یا "خشت و آینه" آغاز میشه و در نهایت سال ۱۳۴۸، نقطه عطف این سینماست، با روی پرده اومدن "گاو" از داریوش مهرجویی و "قیصر" از مسعود کیمیایی.
جدای بحث فنی و ارزش هنری این فیلمها، مدبویز این بار، از موضعی متفاوت به بررسی اثر اجتماعی سینمای پیش از ۵۷ پرداخته و می‌خوایم ببینیم که این فیلمها چه اثری بر جامعه داشتند؛ آیا برای مملکت و مردم مفید بودند یا زیان‌بخش؟
هم‌چنین برگشتیم به ریشه‌ی این دست فیلمها، بخشی که کم‌تر ازش حرف زده شده؛ اینکه چه جوری جریان سینما تو ایران با دست‌های نامریی شوروی گره خورده.
توصیه‌ی ما اینه که برای درک بهتر فضای دهه‌ی ۴۰ و ۵۰ ایران، پیش از شنیدن این اپیزود، اپیزودهای ۵۳م و ۵۴م پادکست مدبویز رو بشنوید تا بدونید که جامعه‌ی ایران چه شکل و شمایلی داشت و فیلمهای سیاه "موج نو سینما" چه جامعه‌ای رو به تصویر می‌کشید!
🗂 پانزدهم شهریور ۱۴۰۲
🎙 گوینده: مجتبی حصامی
✍🏼 نویسنده: ساسان آقایی
🏷 یادبود این شماره: مرگ سحر خدایاری
🔖 تقدیم شماره ۵۵ به: جلال خالقی مطلق
منابع استفاده شده در این اپیزود:
۱)کتاب «نقش سینما در انقلاب ایران» / امیر شفقتی
۲) کتاب «ویژه سینما و تئاتر»، شماره‌های ۱ تا ۶
۳) دوره مجله «فیلم»، پیش از سال ۵۷
۴) مجموعه سه جلدی «اسنادی از موسیقی، تئاتر و سینما در ایران»
۵) کتاب «اسرار گنج دره‌ی جنی» / ابراهیم گلستان
آهنگ‌های استفاده شده در این اپیزود:
۱) قطعهی «شب جوانی» از روح‌الله خالقی
۲) تیتراژ فیلم «گاو» اثر هرمز فرهت
۳) تیتراژ فیلم «پستچی» اثر هرمز فرهت
۴) بخشی از فیلم «مغولها ساخته پرویز کیمیاوی
۵) قطعهی «چکاد» از پرویز مشکاتیان
United States
عالی بود
با اینکه آدم پیگیر و مطلب خون و پادکست بازی هستم ولی اعتراف میکنم تاحالا همچین نگاه خاص، متفاوت و در عین حال درستی به قضیه سینمای موج نو ندیده و نشنیده بودم، دم ساسان گرم و مرسی از مدبویز عزیز جهت تنویر افکار عمومی
با اینکه موضع شما جانبدارانه هست اما بازم مطرح کردنش خوبه. حس کنجکاوی آدمو تحریک میکنه عمیقتر بررسی کنه این موضوعات رو. ادامه بدید... در ضمن رو خوانی تون تعریفی نداره. کیمیابی کیه؟ من تا حالا اسمشو نشنیدم🤔
پس مهرجویی در همان سرداب قرون وسطایی‌ای سلاخی شد که وعده ساختش رو در فیلمهاش به مردم ناآگاه و زودباور این مملکت می‌داد.
پس مهرجویی در همان سرداب قرون وسطایی‌ای سلاخی شد که وعده ساختش رو در فیلمهاش به مردم ناآگاه و زودباور این مملکت می‌داد.
اما در نهایت باید گفت که چرا امثال کیمیایی ها قیصر ساختن ؟!! آیا خفقان وجود نداشت ؟! و مردم حقیقتا از عدالتی که از آستین حکومت بیرون بیاد ناامید شده بودند و این نظر این جا پررنگ میشه که حق گرفتنیه و خشونت هم توجیه پذیره وقتی تلاش های مبارزه فرهنگی جواب نده و امید به تغییر و حصول آزادی در ۲۸ مرداد با سرکوب داخلی و خدعه دستگاهای اطلاعاتی بیگانه ( سیا) از بین می‌ره
چرا در سمت اشتباه تاریخ ؟!! چون با حکومت شاه مقابله مبارزه یا منتقد سیاست های پهلوی بودن. که در نهایت به فاجعه ی ۵۷ ختم شد ( از نظر شما عرض میکنم ) خب تاریخ بسیار گویا هست و رسالت کسی که تاریخ را بازگو میکنه اینه که حقایق تاریخی را بدور از جهت گیری و سلیقه شخصی بیان کنه و با عینک امروز واقع گذشته را تحلیل نکنه ! تا اونجایی که براحتی مسئله ای مانند ۲۸ مرداد را نادیده گرفته و محمد مصدق را هم در جبهه ارتجاع قرار بده !!!! فارغ از اینکه حتما مسائلی را درست و بجا عنوان کردید و هیچ تردیدی
چیزی که میشه در مورد این اپیزود بهش اشاره کرد ، و البته منظورم خط مشی کلی شما هست که اعتقاد و باور سیاسی تون نشأت میگیره و پیرو همین نظر و سلیقه سیاسی و جهان‌بینی که عبارت است از تعلق خاطر به خاندان پهلوی و دستاورد های این دودمان و مخالفت شدید با تمام جریان های سیاسی که در ضدیت و ستیز با حکومت سابق قرار گرفتن ، و بنظر شما تمامی این جریان ها از مارکسیست و توده ای و مجاهد و اسلام سیاسی و ملیون ، همه و همه در سمت اشتباه تاریخ قرار گرفتن !
همه پیامها رو خوندم ببینم نظر بقیه چیه به قولی چند چنده که دیدم آفرین باد به این نسل تقریبا همه از این نقد زیبا و بر محتوا خوششون آمده بود با ه جز یکی دو نفر که احتمالا اونا هم از نقد فیلم آگاهی نسبی اگه داشتن نظرشون متفاوت بود درود بر دست اندر کاران اپیزود از شهر خیام نظرم رو گفتم
یه اپیزود پیدا کردم ۲۰ شایدم بالاتر نقد فیلم متفاوت از اون چیزی که تا حالا شنیدین من خودم عاشق نقد فیلم هستم ولی این دیگه چیزی بود به اسم به آینده شلیک کن ایوالله به مجری تا تموم نشه نمی‌ذاره از جات تکون بخوری گوش کنید و نظرتون رو بگید لطفاً منو واقعا نسبت به نقد فیلم دگرگون کرد
پفیوزهای چپ الان تو آمریکا زندگی میکنن یکیشون نرفته روسیه یا کره شمالی جاکشای انگل اکثرشون هم مفت خور و فاند بگیرن یه جایی مردم دنیا باید این غده سرطانی رو از زندگی ساقط کنه حتی به طفل شون هم نباید رحم کرد
سواد سیاسی اجتماعی و ادبی تان آنقدر پایین و نازل است که هرکس یک بار گوش بده چرندیات غیر منطقی تان مبنی بر این که فیلمسازان روشنفکر با پول کشور رفتند به خارج برای ادامه تحصیلات عالی چرا سیاه نمایی کردند یا چرا از توسعه و پیشرفت کشور فیلم نساختند؟ کدام توسعه ؟ کدام پیشرفت اقتصادی؟ خاک بر سر روزنامه اعتماد که زمانی در آن کار می کردید البته تقصیری ندارید نه مطالعه کردید و سنین شما پایبن است و سن و سال شما قد نمی دهد تا اوضاع قبل از انقلاب را به چشم دیده باشد اطمینان دارم هم گوینده و هم نویسنده متن زیر پنجاه سال هستید و اوضاع وحشتناک و عقب افتادگی قبل از انقلاب را ندیدید و چون مطالعات گسترده اجتماعی ندارید که دوران قبل از انقلاب و حلبی آباد ها و بدبختی مردم در روستاها و شهرها را درک کنید در ضمن سترگ با کسره روی سین و ضمه روی "ت" خوانده می شود وقتی واره را بلد نیستید آن را به کار نبرید اگر هم چهار تا کتاب خواندید اصلا انصاف ندارید شما کهحتی اسم فیلم پرویز کیمیاوی را بلد نیستید و گفتید "مغولی ها" در صورتیکه نام صحیح فیلم "مغولها" است لطفا راجع به فیلم و سینما و شاهکارهایی چون مغولها و گوزن
چند تا کتاب پرت و پلا؟! میرزا کوچک جنگلی؟! کاش وقتی یه کاری میکنیم که جمعی متفاوت قراره گوش کنند انقدر مشخص و واضح، تعصب شخصی رو دخیل نکنیم. جانبداری شما اعتبار بحث رو زیر سوال میبره.
آه ... ممنون از آگاهی سازی ❤ پایدار باشید به امید آزادی و آبادی ایران و ایرانی ...
مفید و آموزنده و در عین حال مایه تاسف ❤❤❤🙏🙏🌺🌺
ارتجاع سرخی که انگار قرار نیست دست از سرمون برداره!! ممنون بابت مطالب مفید و آگاهی بخشتون. به امید نابودی ارتجاع سرخ و سیاه
دروود بر پسران دیوانه جان💚
آگاهی چراغ راه پیشرفت و پویایی است. سپاسگزارم 🙏🏻
خیلی نگاهتون جانبدارانه‌ست!! کلا در همه اپیزودهاتون سلطنت طلبی و حمایت از پهلوی موج میزنه و تمام خط‌مشی‌ها غیر این را محکوم و توطئه علیه پهلوی و سلطنت عنوان میکنید!! انسان ازاد هست و در تمام دنیا طبق زندگی که داره و انچه که دریافت میکنه افکار متفاوتی به خود میگیره و این کاملا طبیعی هست!! چه این نظام و چه پهلوی در برابر تفاوتها مقاومت میکنه و خواستار یکسان‌سازی بودند و هستند! نقد فیلمهای گاو و گوزن و قیصر و دیگر فیلمها به دلیل ربط دادن تمامشان به حزب توده و روسیه و هدف تیشه به ریشه زدن پهلوی خیلی بچگانه‌ست! سینمای رئال چه در زمان پهلوی و چه در این رژیم نمایش زندگی واقعی‌ست و به عینه در پیرامونمون میبینیم! امثال قیصر قطعا در زمان ساختش بوده و با پرده پوشی و کادو پیچ کردن و زیبا جلوه دادن مسائل و بحرانها فرهنگسازی نمیشه! یک خاطره از دوران مدرسه اقای کیانوش عیاری شنیدم که میگفتن بچه‌های مدرسه همکلاسیهای ادیان دیگه رو نجس میدونستن و ابخوری اونهارو جدا کرده بودن! این از کجا نشأت میگیره ؟!مسئولین و نهاد اموزشی و مدرسه اون زمان چه حرکت فرهنگی برای بهبود این وضعیت کردن؟!! جمهوری اسلامی همه‌چ
درود .عالی و جذاب