معجزه لهستان چگونه یک ملت فقیر، قهرمان رشد اقتصادی اروپا شد؟
Description
چگونه یک ملت فقیر، قهرمان رشد اقتصادی اروپا شد؟
از صفهای بیپایان تا آزادی و رفاه؛ چگونه لهستان از فقر و سوسیالیسم گریخت؟
در اواخر قرن بیستم، لهستان با بحرانی عمیق در ساختار اقتصادی و سیاسی خود مواجه بود. صفهای طولانی، تورم افسار گسیخته و حکومت کمونیستی فاقد مشروعیت این کشور را به آستانه فروپاشی رسانده بود.
در این قسمت، به بررسی تجربه لهستان در گذار از اقتصاد متمرکز به بازار آزاد، نقش کلیدی شوکدرمانی بالچروویچ در اصلاحات اقتصادی و پیامدهای مثبت و منفی آن میپردازیم.
چگونه لهستان که در جنگ جهانی دوم ویران شد و پس از آن دههها با فقر و کمونیسم دست و پنجه نرم کرد، به یکی از پویاترین اقتصادهای اروپا تبدیل شد؟
00:00 لهستان در گرداب جنگ و اشغال
03:46 سیطره کمونیسم شوروی بر لهستان پساجنگ
06:14 باریسم؛ طنز تلخ اقتصاد دولتی صفمحور
09:13 رانت، دلالی، فساد؛ نتایج اقتصاد دولتی
11:11 اصلاحات خفیف پس از مرگ استالین
13:07 رانت، رابطه و فساد در توزیع کالاها
14:10 زندگی کوپنی و تناقض رفاه سوسیالیستی
17:13 کمبودها و شکلگیری بازار سیاه برای بقا
19:46 شکست اصلاحات در سیستم کمونیستی
22:23 فروپاشی مشروعیت دولت و سقوط اقتصادی
25:05 اعتراضات، جنبش همبستگی و انتخابات آزاد
30:30 بالچروویچ وارد میشود!
37:11 شوکدرمانی یا اصلاحات تدریجی؟
38:46 از ۳۰۰۰% تا ۴۴%؛ کاهش تورم در ۳ سال
40:22 آزادسازی واردات و کاهش فشار بر مردم
41:12 پیامدهای منفی اصلاحات اقتصادی
46:10 لهستانِ امروز, قهرمان رشد اقتصادی اروپا
47:15 نجات زیستمحیط با گذار به اقتصاد بازار
48:17 بهبود اشتغال و آغاز مهاجرت معکوس
49:59 درسهایی برای ایران
درود بر شما بسیار عالی
ضعف و عقبنشینی شوروی (دکترین برژنف کنار گذاشته شد): با روی کار آمدن گورباچف و سیاستهای "پروسترویکا" و "گلاسنوست"، شوروی دیگر دخالت نظامی نمیکرد. 5. مذاکره و توافق با اپوزیسیون: در سال ۱۹۸۹، دولت کمونیستی مجبور به گفتوگو با اپوزیسیون شد (میزگرد معروف)، و نتیجهاش انتخابات آزاد بود که در آن کمونیستها شکست خوردند. بنابراین لهستان اولین کشور بلوک شرق بود که به طور مسالمتآمیز از کمونیسم خارج شد.
سقوط کمونیسم در لهستان نتیجهی ترکیب چند عامل مهم بود: 1. جنبش "همبستگی" (Solidarność): یک اتحادیه کارگری مستقل به رهبری لخ والسا که در دهه ۱۹۸۰ با اعتصابات گسترده، مشروعیت رژیم کمونیستی را به چالش کشید. 2. فشار اقتصادی شدید: کمبود کالا، تورم، و بدهی خارجی بالا باعث نارضایتی عمومی شده بود. 3. نفوذ کلیسا و پاپ لهستانی: پاپ ژان پل دوم، که خودش لهستانی بود، الهامبخش جنبشهای ضدکمونیستی شد. 4. ضعف و عقبنشینی شوروی (دکترین برژنف کنار گذاشته شد): با روی کار آمدن گورباچف و سیاستهای "پروسترویکا" و
بعد از سقوط کمونیسم در ۱۹۸۹، لهستان خیلی زود اصلاحات بازار آزاد (معروف به «شوک درمانی») را اجرا کرد، خصوصیسازی کرد، به اتحادیه اروپا پیوست (۲۰۰۴) و با جذب سرمایه خارجی، صادرات، و نیروی کار آموزشدیده، به رشد اقتصادی پایدار رسید. از معدود کشورهایی بود که در بحران ۲۰۰۸ هم رشد داشت.