Antony Blinken, de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, vatte de combinatie van hoop en twijfel na de staatsgreep in Syrië uitstekend samen. Wij willen de nieuwe machthebbers best erkennen, maar dan moeten ze zich aan de fatsoensregels houden: niet sektarisch, geloofwaardig, transparant en bereid om verantwoording af te leggen. Waar hij niet over repte – in elk geval nóg niet – was de opheffing van de sancties tegen Syrië. Kortom, de nieuwe junta die de rebellen hebben gevormd, heeft nog een hoop aan te tonen.

New York Times-commentator Thomas Friedman schreef: ‘Wat willen de rebellen eigenlijk? Een pluralistische democratie of een islamitische staat? De geschiedenis leert ons dat hardline islamisten doorgaans winnen’. De Israëliërs namen het zekere voor het onzekere, voerden de afgelopen dagen in Syrië 350 bombardementen uit op militaire bases, lanceerinrichtingen, opslagplaatsen voor chemische wapens, en brachten een groot deel van de Syrische oorlogsvloot tot zinken. Ze bezetten ook het niemandsland aan de Syrische kant van de grens, de eerste keer sinds de Jom Kipoeroorlog van 1973 dat ze de bestandsovereenkomst schonden. De Arabische wereld reageerde woedend, maar de Amerikanen en Russen bleven opmerkelijk stil – de Amerikanen omdat die zelf op Syrisch grondgebied dertig bombardementen uitvoerden, en de Russen omdat die, na hun afgang als bondgenoot van Assad, alleen nog oog hebben voor het behoud van hun marine- en luchtmachtbases in Syrië. 

Hoezeer Israël de nieuwe machthebbers ook wantrouwt, het staat buiten kijf dat de machtsovername nooit was gelukt als Israël Hezbollah in Syrië en Libanon, maar vooral Iran niet had verpletterd. Alle geopolitieke ogen zijn dan ook gericht op Teheran. Overleven de feitelijke machthebber, Khamenei, en zijn zwaargehavende Revolutionaire Garde deze blamage, of ziet de gematigde flank, met kopstukken als vicepresident en oud-buitenlandminister Zariv, een kans?

De andere grote winnaar is Turkije, belangrijkste steunpilaar van de rebellen, dat zijn doelstelling bereikt door de macht in het Koerdische gebied in Syrië geheel over te nemen, en ongehinderd jacht kan maken op de prowesterse Koerden in die regio. Veelzeggend was het commentaar van de aantredende nieuwe president van hun vroegere bondgenoot Amerika: ‘Syrië is een bende, maar het is niet onze vriend. De VS moet er niets mee te maken willen hebben. Dit is niet ons gevecht. Laat ze hun gang gaan, blijf erbuiten’. Geen idee wat Trump van plan is met de negenhonderd Amerikaanse soldaten die tot de huidige dag in Syrië IS blokkeren.

Het klinkt allemaal erg cynisch, en dat zou het niet moeten zijn. Het schrikregime van Assad is verdreven, in Turkije staan vluchtelingen te trappelen om terug te keren, in Nederland komt dat ook op gang. Goed voor de vluchtelingen, en goed voor onze eigen politieke verhoudingen. Want hadden wij niet een klein probleempje met migratie?

See omnystudio.com/listener for privacy information.