W tym odcinku porozmawiamy o muzyce Żydów polskich w XIX wieku. Czym różni się muzyka synagogalna od chasydzkiej? Czy Adam Mickiewicz miał szansę posłuchać prawdziwej klezmerskiej kapeli? Czy w muzyce Chopina znajdziemy jakieś wpływy muzyki żydowskiej? Powiemy także o krotochwilach, majufesach, nigunach i wyjaśnimy, w jaki sposób dumka Jontka z „Halki” Moniuszki weszła do tradycji żydowskiej.

Historyczny rys kultury żydowskiej na ziemiach polskich kreśli badacz tego tematu, dr Michał Jaczyński. Ukończył z wyróżnieniem studia w Instytucie Muzykologii UJ w 2015 roku. Jego zainteresowania naukowe koncentrują się wokół historii kultury muzycznej końca XIX i pierwszych dekad XX wieku, a także zagadnień z zakresu społecznej psychologii muzyki. Dysertację doktorską, przygotowaną pod kierunkiem prof. dr hab. Magdaleny Dziadek (2023), poświęcił problemowi obecności muzyki żydowskiej w powszechnej kulturze wybranych ośrodków Europy Środkowej w okresie międzywojennym. W Instytucie Muzykologii zatrudniony od 2017 roku; obecnie na stanowisku asystenta w Ośrodku Dokumentacji Muzyki Polskiej XIX i XX w. im. I.J. Paderewskiego.

Rozmawia Mateusz Borkowski.

Spis treści

(00:00 ) Wprowadzenie

(01:07 ) Początek rozmowy. Badania Kolberga

(03:55 ) Joel Engel i Menachem Kipnis

(06:02 ) Ost und West

(09:15 ) Muzyka żydowska - czyli jaka?

(12:26 ) Muzyka religijna

(15:31 ) Instrumentarium i kapele

(18:29 ) Było kapelistów wielu...

(19:52 ) Muzyka chasydzka i pieśni w jidysz

(23:37 ) Inspiracje muzyką żydowską

(28:35 ) Teatr żydowski

(32:23 ) Obraz Żyda w kulturze polskiej

(35:13 ) Majufes

(38:38 ) Majufes w krotochwilach i farsach

(41:58 ) Jontek (wersja żydowska)

(46:06 ) Antysemityzm w środowisku muzycznym

(50:44 ) Na uczelni i w prasie

Zrealizowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach projektu „Dziedzictwo Muzyki Polskiej”.

Więcej: dnamuzykipolskiej.castos.com