قانونگذاران آمریکا خواستار آن شدند که دولت ترامپ درباره گزارش‌هایی مبنی بر این که چین در حال مراودات اقتصادی مشکوک با ایران است توضیح دهد. این امر در پی گزارش سی‌ان‌ان درباره ارسال مواد شیمیایی چینی به ایران طرح شده است.دو عضو مجلس نمایندگان آمریکا خواستار آن شده‌اند که دولت دونالد ترامپ درباره گزارش‌هایی مبنی بر این که شرکت‌های چینی در حال کمک به ایران برای بازسازی برنامه موشک بالستیک هستند توضیح دهد. این پرسش در پی گزارش سی‌ان‌ان درباره ارسال مواد شیمیایی چینی به ایران مطرح شده است.

این درخواست را دو عضو مجلس نمایندگان به نام‌های راجا کریشنامورتی و جو کورتنی، پس از گزارش ماه گذشته سی‌ان‌ان مطرح کرده‌اند. این گزارش، بر اساس گفته منابع اطلاعاتی غربی، اعلام کرده بود که چند محموله پرکلرات سدیم و یک ماده پیش‌ساز سوخت موشکی از پایان ماه سپتامبر از چین به ایران ارسال شده است.

اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه‌ وله

قانونگذاران آمریکایی در نامه‌ای خطاب به مارکو روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا، و جان رتکلیف، مدیر سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا نوشتند که این محموله‌ها "برای تلاش‌های تهران جهت بازسازی زرادخانه موشک بالستیک این کشور پس از جنگ ۱۲ روزه با اسرائیل در تابستان گذشته ضروری هستند."

این دو نماینده در نامه خود نوشتند: «حمایت پکن از تسلیح مجدد تهران بسیار نگران‌کننده است و نمونه دیگری از تمایل حزب کمونیست چین برای کمک به اقدامات تهاجمی اقتدارگرایانه، از اروپا تا خاورمیانه فراهم می‌کند.»

بیشتر بخوانید: آمریکا ۳۲ فرد و نهاد مرتبط با برنامه موشکی ایران را تحریم کرد

طبق گزارش سی‌ان‌ان، منابع اطلاعاتی اروپایی می‌گویند، ۲ هزار تن پرکلرات سدیم، ماده اصلی در تولید سوخت جامدی که موشک‌های متعارف میان‌برد ایران را تامین می‌کند، از اواخر سپتامبر تا اواسط اکتبر از چین به بندرعباس ایران رسیده است. این منابع همچنین می‌گویند، این مواد شیمیایی توسط ایران از تأمین‌کنندگان چینی خریداری شده‌اند.

تحلیلگران بر این باورند که این محموله‌ها که می‌تواند برای حدود ۵۰۰ موشک بالستیک ماده شیمیایی کافی فراهم کند، نشان می‌دهد ایران در حال افزایش روند بازسازی برنامه موشکی خود است. به گفته ناظران سیاسی، این برنامه‌ پیش از این در جریان درگیری با اسرائیل در ماه ژوئن تضعیف شده بود.

تحویل این محموله‌ها همچنین در زمانی انجام شده‌ که نگرانی‌ها در واشنگتن درباره احتمال هماهنگی نوظهور بین چین، ایران، روسیه و کره شمالی افزایش یافته است.

بیشتر بخوانید: صادرات پنهان از چین به ایران؛ بازسازی برنامه موشکی در سایه تحریم‌ها

انتشار این خبر همچنین در شرایطی صورت می‌گیرد که ترامپ، و شی جین‌پینگ، رهبر چین، ماه گذشته دیداری داشتند که به یک آتش‌بس اقتصادی برای کاهش تنش‌های جنگ تجاری آن‌ها انجامید.

راجا کریشنامورتی، که عضو ارشد کمیته منتخب مجلس نمایندگان درباره حزب کمونیست چین است، و جو کورتنی، عضو ارشد زیرکمیته خدمات مسلح مجلس در نیروهای دریایی، در نامه خود نوشتند: «آخرین محموله‌های پکن از این مواد شیمیایی مهم نشان می‌دهد که اقدامات آمریکا تاکنون نتوانسته است پکن را از حمایت از تهران بازدارد.»

قانونگذاران در ادامه پرسش خود از دولت ترامپ همچنین گفتند که حمایت پکن "نه تنها تهدید ایران علیه همسایگانش را افزایش می‌دهد بلکه به روسیه و گروه‌های نیابتی طرفدار ایران مانند حوثی‌ها که ایران پیش‌تر از برنامه‌های موشکی آن‌ها حمایت کرده است نیز کمک می‌کند."

آن‌ها در ادامه افزودند که این محموله‌ها همچنین "ناقض تحریم‌هایی هستند که سازمان ملل در ماه سپتامبر، آن‌ها را بازگردانده است. این تحریم‌ها حمایت بین‌المللی از برنامه موشک بالستیک ایران و توسعه سامانه‌های تحویل سلاح هسته‌ای را ممنوع می‌کنند."

کریشنامورتی و کورتنی در ادامه نامه خود خواستار آن شدند که دولت ترامپ توضیح دهد چه اقداماتی در هماهنگی با متحدان و شرکای آمریکا برای "پاسخ دادن به حمایت مستمر جمهوری خلق چین از برنامه موشک بالستیک ایران" انجام خواهد داد.

تحریم‌ها برای جلوگیری از پیشرفت برنامه موشکی ایران

دولت دونالد ترامپ در ماه آوریل سال جاری تحریم‌هایی را علیه تعداد زیادی از نهادها و اشخاص در ایران و چین به دلیل نقش آن‌ها در تهیه مواد تشکیل‌دهنده سوخت موشکی برای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی اعلام کرد.

این در حالی است که تحریم‌های سازمان ملل علیه حکومت ایران نیز بر اساس سازوکار موسوم به اسنپ‌بک اکنون دوباره برقرار شده‌اند.

بر اساس این تحریم‌ها، ایران نباید هیچ فعالیتی مرتبط با "موشک‌های بالستیک قادر به حمل سلاح هسته‌ای" انجام دهد. کشورهای عضو سازمان ملل نیز باید از ارائه موادی به ایران که می‌توانند به توسعه سامانه تحویل سلاح هسته‌ای آن کمک کنند جلوگیری کنند، موادی که کارشناسان می‌گویند می‌تواند شامل موشک‌های بالستیک باشد.

کشورها همچنین ملزم هستند از ارائه کمک به ایران در ساخت تسلیحات جلوگیری کنند.

بیشتر بخوانید: تخفیف‌های نفت ایران به چین به بالاترین سطح خود رسیده است

اگرچه نام ماده حمل‌شده در گزارش مزبور یعنی پرکلرات سدیم، به‌طور مشخص در اسناد سازمان ملل در قسمت مواد ممنوعه برای صادرات به ایران نیامده است، اما این ماده یک پیش‌ساز مستقیم آمونیوم پرکلرات است که در موشک‌های بالستیک استفاده می‌شود.

کارشناسان می‌گویند، عدم اشاره صریح در تحریم‌ها به این ماده ممکن است به چین امکان دهد استدلال کند که اقدامش نقض هیچ ممنوعیت سازمان ملل نیست. چین به همراه روسیه با اعمال مجدد تحریم‌های سازمان ملل مخالفت کرده‌ و می‌گوید، این اقدام تلاش‌ها برای "حل‌وفصل دیپلماتیک مساله هسته‌ای ایران" را تضعیف می‌کند.

ناوگان سایه و پالایشگاه‌های "قوری" برای دور زدن تحریم

ماه گذشته یک سخنگوی وزارت امور خارجه چین در پاسخ به سوالی از سی‌ان‌ان درباره محموله‌های اخیر گفته بود: «چین همواره صادرات اقلام با کاربرد دوگانه را مطابق با تعهدات بین‌المللی و قوانین و مقررات داخلی خود کنترل کرده است.»

این سخنگوی دولت چین همچنین اضافه کرده بود: «ما می‌خواهیم تاکید کنیم که چین متعهد به حل مساله هسته‌ای ایران از طریق راه‌های سیاسی و دیپلماتیک به‌طور مسالمت‌آمیز است و با تحریم و فشار مخالف است.»

گزارش ماه گذشته سی‌ان‌ان، مسیر چند کشتی باری را که آخرین تحویل‌های پرکلرات سدیم از بنادر چین به ایران بودند، با استفاده از داده‌های ردیابی کشتی و شبکه‌های اجتماعی خدمه آن‌ها دنبال کرده بود. چندین کشتی باری و نهادهای چینی دخیل در این ماجرا تحت تحریم‌های آمریکا قرار دارند.

برخی از این کشتی‌ها ظاهرا از پایان ماه آوریل چندین بار بین چین و ایران رفت‌وبرگشت داشته‌اند. به گزارش سی‌ان‌ان‌، برخی از منابع می‌گویند که به نظر می‌رسد خدمه این کشتی‌ها توسط خطوط کشتیرانی جمهوری اسلامی استخدام شده باشند و پست‌های منظم آن‌ها در شبکه‌های اجتماعی، مسیر توقف‌های آن‌ها در سفر چین به ایران را نشان می‌دهد.

برخی از این کشتی‌ها به‌گفته منابع اطلاعاتی غربی، در میانه مسیر، سیستم ردیابی خود را خاموش کرده‌اند تا مسیرشان پنهان بماند.

در طول جنگ ۱۲ روزه میان ایران و اسرائیل، ارتش اسرائیل دست‌کم یک‌سوم از پرتابگرهای موشک‌های زمین‌به‌زمین ایران را هدف قرار داد. به گفته جفری لوئیس، مدیر پروژه خلع سلاح شرق آسیا در مؤسسه میدلبری، تهران اکنون برای جبران این خسارت نیاز فوری به سوخت موشکی دارد.

او پیش‌تر به سی‌ان‌ان گفته بود: «دو هزار تُن سدیم پرکلرات تنها برای حدود ۵۰۰ موشک کافی است. ایران پیش از جنگ ماهانه حدود ۲۰۰ موشک تولید می‌کرد و حالا باید هم ذخایر از دست‌رفته را جایگزین کند و هم تولید را افزایش دهد.»

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

چین سال‌هاست که یکی از مهم‌ترین متحدان سیاسی و اقتصادی ایران در دوران تحریم است. پکن ضمن انتقاد از تحریم‌های یکجانبه آمریکا، بخش عمده‌ای از نفت ایران را می‌خرد، هرچند رسما آن را گزارش نمی‌کند.

این تجارت از طریق شبکه‌ای از شرکت‌های کوچک و پالایشگاه‌های مستقل موسوم به "قوری" انجام می‌شود که برای دور زدن تحریم‌ها از ناوگان مخفی نفتکش‌ها استفاده می‌کنند.

منابع اروپایی معتقدند، الگوی مشابهی برای ارسال سدیم پرکلرات به ایران به کار گرفته شده است؛ شبکه‌ای متشکل از شرکت‌های پوششی و آدرس‌های جعلی که گاه تنها روی کاغذ وجود دارند. برخی از این شرکت‌ها در بندر دالیان در شمال شرق چین ثبت شده‌اند.