داستان کوتاه شب‌های

روشن ( white nights )

در سال ۱۸۴۸ یعنی زمانی که فئودور داستایوفسکی فقط ۲۶ ساله بود نوشته شد. داستان پسری که تنها و درمانده است و طی یک اتفاق با دختری روبه‌رو می‌شود که مدتی زیادی است عشقش دیگر سر قرارهای همیشگی نمی‌آید. یک روز که در جای همیشه، منتظر است؛ چند مرد مزاحمش می‌شوند و پسر تنهای داستان به کمکش می‌رود. دوستی این دو از اینجا شکلی می‌گیرد و پسر تا به خود می‌آید، متوجه می‌شود دلداده‌ی دختری شده است که همچنان منتظر فردی دیگر است.

رمان کوتاه یادداشت‌های

زیرزمینی ( notes from underground )

 اما در سال ۱۸۶۴ زمانی نوشته شد که داستایفسکی ۴۰ سال، هم زندان را دیده هم مریضی و هم با فقر و تنگدستی دست به گریبان است. او که از لحاظ فکری از جامعه‌ی روسیه‌ی آن زمان بسیار جلوتر است، درد دانایی آزارش می‌دهد و داستان مردی تنها و منزوی را به تحریر درمی‌آورد که در دوران بازنشستگی خود در سن‌پترزبورگ، به زیرزمینی پناه می‌برد. داستان یادداشت‌های زیرزمینی به نوعی داستان گوشه‌گیری و انزوای خود نویسنده است.

راوی: آرمان سلطان زاده