Het Mediaforum

Het is een nogal stormachtige periode in de kabinetsformatie. "Het is formatie in de nieuwe stijl. Je vraagt je af: wat is echt en wat is theater?"zegt Pieter Klok, hoofdredacteur van de Volkskrant. De NOS meldt dat er al vergaande plannen liggen op het gebied van migratie en asiel. Zo zou migratie als crisis aangemerkt kunnen worden, waardoor verdergaande maatregelen mogelijk zouden worden. "Hierbij vraag je je ook af of het echt is of dat ze een bepaalde indruk willen wekken." Journalist Sjirk Kuijper denkt dat we getuige zijn van een "potentieel breekmoment" in de formatie. "Dit is een plan waarvan drie partijen kunnen zeggen: dit gaat niet." Vooral voor NSC zou dit "onmogelijk" moeten zijn. "Als zij nog enigszins geloofwaardig uit deze formatie willen komen, moeten ze niet akkoord gaan met een plan dat de gewone wetgeving buitenspel zet." Kuijper benadrukt ook dat er een "klimaat is gemaakt alsof er een permanente crisis" is rondom migratie. Naast de formatie is er ook een hoop te doen om de aangifte die Wilders indient tegen Frans Timmermans wegens "opruiing". De GL-PvdA-leider zei op het partijcongres "niets na te laten" om te voorkomen dat Wilders aan de macht komt. "Dit is het volk aanzetten om voor elk wissewasje naar de politie of het OM te lopen", zegt Kuijper. Klok vindt het een "relevant" verhaal. "Hoe Wilders zijn aanhang weer probeert op te zwepen tegen links, het is allemaal relevant", zegt Klok. "Die toenemende haat tussen deze twee grote politieke bewegingen, vind ik het een zorgwekkend verschijnsel." Verder in het Mediaforum: zomertelevisie.

Geert Wilders wil aangifte doen omdat Frans Timmermans op het partijcongres had gezegd dat hij ‘niets zou nalaten’ om te voorkomen dat Wilders aan de macht komt. Volgens de PVV-leider is dat ‘levensgevaarlijke linkse ophitserij’, Timmermans ontkend dat hij heeft opgeroepen tot geweld. Volgens Ward Wijdents is de aangifte van Wilders ‘volstrekt zinloos’ en zou hij hier als medium geen melding van maken. Marc Veeningen (Hart Van Nederland) denkt dat het wel nieuws is. ‘We praten wel over leiders van de grootste partijen.’ Of het nu over een uitspraak op X gaat, of Wilders of Timmermans elders iets zeggen. ‘Ik denk dat het weldegelijk relevant en belangrijk is.’

Sywert van Lienden schoof aan bij de talkshow Op1 om over zijn aanstaande rechtszaak rondom de mondkapjesdeal te praten. Eerder al gaf Van Lienden een interview aan het Financieele Dagblad, maar was achteraf niet tevreden met de inhoud. Bij Op1 kreeg Van Lienden "best wel de ruimte" om zijn kant van het verhaal te doen, viel podcastmaker Elger van der Wel op. "Hij is hiervoor alleen maar aangevallen. Dat is deels terecht, maar hij moet zich ook kunnen verdedigen", zegt Van der Wel. Toch was dit niet de juiste vorm. "Ik had hem het liefst twee uur lang in een podcast gehoord met één interviewer. Dan krijg je het meest pure interview." Journalist Bas van Sluis viel het vooral op dat Van Lienden een "gebrek aan zelfreflectie" heeft. "Hij kreeg voor mijn gevoel weinig tegengas", gaat Sluis verder. "Iedereen moest aan de kant voor Van Lienden. Het was net of de koning of Rutte werd geïnterviewd. Het was voor mij too much." Toch vond Sluis het ook "verdrietig" voor Van Lienden. "Volgens mij heeft hij grote fouten gemaakt. Daarnaast is er een gebrek aan zelfinzicht. Hij wil maar niet toegeven wat hij nou precies fout heeft gedaan. Maar door deze setting maak je het weer heel groot, ook voor hem." Verder in het Mediaforum: Amalia's studie in Madrid, de behandeling van klimaatactivisten en de AI-radiozender HDFM.

De leider van GroenLinks-PVDA leider schoof donderdagavond aan in Nieuwsuur met een opvallende boodschap. Frans Timmermans liet weten dat hij bereidt is te onderhandelen wanneer de vier formerende partijen er niet uit komen. "Voor mijn idee is het geen nieuws", zegt Renzo Veenstra, hoofdredacteur van Omroep Brabant. Timmermans stelt een harde deadline voor 1 juni. Wanneer de partijen er dan niet uit zijn, moeten ze volgens Timmermans naar alternatieven gaan kijken. "Precies op de dag dat de toon in de formatie niet vriendelijk is, neemt Timmermans zijn podium", benoemt onderzoeksjournalist Hansje van de Beek. "Fijn voor Timmermans. Geen toeval, maar wel aandacht." Cabaretier Dolf Jansen benoemt dat de formatiekwestie wel erg lang duurt. "Ik denk niet dat het onredelijk is dat er nu, na de verkiezingen van november, daadwerkelijk eens iets gaat gebeuren", stelt Jansen.

Na talloze reünies tussen mensen die elkaar jarenlang kwijt waren, zit het erop voor Derk Bolt als presentator van 'Spoorloos'. Dertig jaar lang presenteerde Bolt het programma, maar volgens Sandra Hilster, mediadirecteur bij KRO-NRCV, is het tijd voor verandering. "De wereld is veel meer digitaal, de research en de zoektochten zoals we vroeger deden veranderen, mensen zijn vindbaarder. De puzzels zoals we vroeger deden is veranderd. Vanuit die verandering zijn we gaan kijken of we ook inhoudelijk naar vernieuwing toe moesten." Tijdens die dertig jaar is het ook weleens flink misgegaan in 'Spoorloos'. Niet alleen toen Bolt en de cameraman ontvoerd werden in Colombia, maar ook weleens bij bepaalde ontmoetingen. "De geloofwaardigheid is bij de kijkers nauwelijks ingeboet", weet Hilster zeker. De ontvoering in Colombia komt wel nog in de einduitzending aan bod, onthult de mediadirecteur. "Daar gaat hij ook beelden laten zien die we nog nooit hebben gezien. Ook als een unieke afsluiter van een tijdperk waarin dit ook voor hem heel ingrijpend is geweest." Als het aan AD-hoofdredacteur Rennie Rijpma had gelegen, was Bolt nooit vertrokken. "Wat mij betreft was hij doorgegaan." Programmamaker Ajouad el Miloudi denkt er hetzelfde over. Hilster benadrukt dat de deur "altijd wagenwijd" openstaat voor Bolt. "Nieuwe programmering is altijd welkom." Verder in het Mediaforum: oorlogsverslaggeving, het boek van Inez Weski.

De tijd van concessies doen is voorbij voor Geert Wilders. De PVV-leider is boos weggelopen tijdens een asieldiscussie met VVD, BBB en NSC. En terwijl het de afspraak onderling was om niet meer via de media te communiceren, deelde Wilders zelf met journalisten dat hij de formatietafel had verlaten. "Hij wilde wel heel graag laten weten dat hij weggelopen was", zegt ANP-hoofdredacteur Freek Staps. "De PVV is geen makkelijke partij om in contact mee te komen. In dit geval wel." Hoewel Wilders dit volgens Staps met een "doel" doet, is het wel de taak van de media om hierover te berichten. Televisieproducent Paul Römer ziet het als "politiek toneel" om de publieke opinie te beïnvloeden, net als Omtzigt de formatietafel verliet. "Ik vind het eigenlijk zwaar vermoeiend. Kom op, ga regeren." Inmiddels is Wilders weer aangeschoven bij de formatietafel. Verder in het Mediaforum: de bangalijsten bij studentenverenigingen en de nieuwe talkshow 'Dit is Nederland'.

Een groep van 250 mensen met een creatief beroep hebben in een brief Joost Klein opgeroepen om uit het Eurovisiesongfestival te stappen. De reden daarvoor is de deelname van Israël aan het liedjesfestijn, terwijl de oorlog in Gaza voortduurt. Klein zegt de persoon daar niet voor te zijn. "Als ik de wereld kon redden als wereldleider, zou ik dat doen. Ik ben slechts een klein onderdeeltje in deze machine", aldus Klein. Wetenschapper Diederik Jekel vindt het een "verdrietige dynamiek" van de tijd waarin we leven. "Ik snap de mensen die oproepen, die maken zich zorgen", zegt Jekel. "Maar je zet iemand wel heel erg op het hakblok." Deze trend ziet Jekel wel vaker voorkomen, zo ook bij influencers op sociale media. "Je moet een keuze maken en kleur bekennen." Wendelmoet Boersema is van mening dat deze culturele stem zich moet richten op politici die "direct op Netanyahu" invloed hebben. Joost Oranje vindt het "heel begrijpelijk" dat er ingespeeld wordt op de mediadynamiek van het moment. "Maar moet je het zo richten op een individuele kunstenaar, in dit geval?"

Waar de PVV het liefst zo snel mogelijk van de Publieke Omroep af wil, verdedigt formatiegenoot NSC de NPO juist. 'Het zou toch wat zijn als de formatie hierover valt', aldus journalist Frénk van der Linden in het Mediaforum. Toch is het volgens de forumleden wel degelijk nodig om kritisch naar de NPO te kijken. 'Bij de NPO ontbreekt het aan de wil om zelf in te grijpen', vult oud-hoofdredacteur van Vrij Nederland, Ward Wijndelts, aan.

Er ontstond grote ophef nadat Johan Derksen in het programma 'Vandaag Inside' racistische opmerkingen maakte over Kamerlid Habtamu de Hoop. Volgens Derksen is De Hoop geen Fries, evenals hij geen Surinamer is. De presentator nam zijn woorden niet terug, zo bleek uit de uitzending de dag erna. "Het is zo vermoeiend", reageert NRC-journalist Hugo Logtenberg. De vraag rijst of media hier elke keer over moeten berichten. "Dit is het verdienmodel dat erachter zit", aldus Logtenberg. "Het is geen toeval. Over drie maanden houden wij precies hetzelfde betoog." Toch is aandacht nodig, maar het moet wel in de context geplaats worden dat Derksen wel vaker dit soort uitspraken doet. Kamran Ullah vraagt zich af of het met opzet wordt gedaan, zoals Logtenberg suggereert. Ullah benadrukt dat er een "vertaalslag" gemaakt moet worden. "Dit is een symbool dat er veel meer discriminatie is in Nederland." Een goed gesprek is nodig, denkt Ullah. "Volgens mij staat Johan Derksen alleen niet heel erg open voor een gesprek en enige zelfreflectie", reageert Logtenberg. Verder in het Mediaforum: de ouderbijdrage op Utrechtse scholen en Free Press Unlimited slaat alarm.

De Tweede Kamer debatteert morgen over de toekomst van de NPO. De omroepen hebben gereageerd middels een open brief in het Algemeen Dagblad, waar ook Giselle van Cann, hoofdredacteur van NOS Nieuws, haar zorgen over het debat uitte. "Dit is de start van het hele proces." Van Cann vindt dat de positieve invloed van de NPO "weinig wordt gehoord" de laatste tijd. "Een publieke omroep is van belang voor een gezonde democratie." Daarbij is het belangrijk dat mensen zichzelf "zien en herkennen", maar ook "waar ze zich niet zo snel" in herkennen. "Dat is nou precies de functie van een publieke omroep." Van Cann erkent dat er dingen bij beter kunnen en dat het tijd is voor verandering bij de NPO, maar wil daar de tijd voor krijgen. "Wat het ongemakkelijk maakt, is dat er een grote groep mensen is in Nederland die zich niet gehoord voelt door de NPO", reageert Tessel Linders, politiek commentator bij Omroep Brabant. "Ik heb het gevoel dat de afstand heel groot is geworden", zegt Step Vaessen, journalist bij Al Jazeera. "Voor het belang van de democratie is de media ongelooflijk belangrijk." Verder in het Mediaforum: de serie 'Food for Thought' en de discussie rond het mestoverschot in Nederland.

Minister Hugo de Jonge maakt 18 miljoen euro vrij om het Fries te bevorderen. Een deel daarvan is bedoeld om een opleiding journalistiek op te richten, met als doel dat regionale media makkelijker aan Friestalige journalisten kunnen komen. Journalist Sjirk Kuijper noemt het een "zeer welkome" impuls. "Omroep Fryslân heeft als voertaal Fries, maar de Friese kranten schrijven in principe in het Nederlands", legt Kuijper uit. "De vijver is niet zo groot voor de Friese media." Het is dan ook behoorlijk lastig om vakbekwame journalisten aan te trekken die ook vloeiend Fries spreken. "Het gebruiken van de Friese taal in media is heel belangrijk om die taal levend te houden", stelt Kuijper. Journalist Arjen Fortuin is ook "groot voorstander" van deze impuls. "Die taal heeft het heel zwaar." Verder in het Mediaforum: worden de journalistieke subsidies goed besteed, Shell gaat naar de beurs in New York en het delen van persoonlijke ervaringen in de media.

Kefah Allush heeft social mediabedrijven nog nooit kunnen op maatschappelijke betrokkenheid, tenzij ze ertoe gedwongen werden. Is nieuwe maatregel van Meta om AI gegenereerde beelden te labelen bedacht om meer inzicht te geven of is het een manier om meer geld te verdienen nu er door de nieuwe maatregel minder beelden verwijderd gaan worden? Aan tafel zitten Mireille van Ark, Kefah Allush en Spraakmaker Heino Falcke. Verder hebben we het over de manier waarop de media omgaat met het ingewikkelde onderwerp zelfdoding enhet verslag van RTL bij de zonsverduistering in Amerika die later vandaag plaatsvindt.

De Israëlische president Netanyahu wil Al Jazeera bannen, omdat de Arabische zender zijn kijkers zou opzetten tegen Israël. Al Jazeera doet namelijk kritisch verslag van de situatie in Gaza. Het Israëlische parlement heeft een wet aangenomen waardoor het ook echt mogelijk wordt om deze ban door te voeren. "Dit gaat wel heel ver", reageert politiek commentator Kees Boonman. "Ik ben bang dat de Israëlische bevolking geen toegang krijgt tot onafhankelijke berichtgeving", zegt Henrike van Gelder, hoofdredacteur van Kidsweek en Samsam. Volgens Van Gelder is het uitermate belangrijk dat "objectief nieuws" verkrijgbaar is. Daarnaast erkent Van Gelder dat Al Jazeera ongetwijfeld ook een kleur heeft. Politicoloog Pieter Hilhorst vindt het een "heel gevaarlijk" plan. "Het is een teken van de autocratische neiging die ontstaat in Israël", stelt hij. Verder in het Mediaforum: de verwarrende nieuwe Nutri-Score en de inmenging van Rusland in de Nederlandse politiek.

Ede stond afgelopen weekend volop in het nieuws. Een viertal mensen werd gegijzeld in een café, maar wat de reden waarom de gijzeling plaatsvond was onduidelijk. Ondertussen deden media verslag van het incident, zo ook het Algemeen Dagblad. "Live televisie is ook wel een beetje ingehaald door live blogs", erkent Arno Kantelberg. Maar toen AD een tweet toevoegde waarin werd gesuggereerd dat de gijzelaar een asielzoeker uit Eritrea zou zijn, bleek uiteindelijk niet te kloppen. "Het AD is echt sensatiegericht geworden de laatste jaren", aldus Kantelberg. "Niet alleen met dit nieuws, ook op het amusementsnieuws. Ze zitten heel erg op die open zenuw, die vinden dit prachtig." De insinuatie dat het om een asielzoeker zou gaan, zorgt ervoor dat "iedereen erop springt", zegt de ModMod-hoofdredacteur. "Je moet heel erg oppassen met mensen die suggesties wekken", reageert journalist Tom Kleijn. "Als het de aard is om die open zenuw te zoeken, maak je sneller dit soort fouten", concludeert Kantelberg. Verder in het Mediaforum: Monica Keijzers interview in Villamedia, de HBO-docu The Truth vs. Alex Jones en de overeenkomst tussen activistische groepen als Extinction Rebellion en Willem Engel.

Thierry Baudet moest zich vanmorgen melden bij Kamervoorzitter Martin Bosma. De FvD-leider deed eerder bedreigende uitspraken richting Jesse Klaver. Baudet liet meermaals weten Klaver 'op zijn bek te slaan', maar de uitspraken kwamen volgens Baudet doordat hij 'boos' was. "Wat een kindercrèche", reageert journalist Sakina Elkayouhi. "Je bent boos, dus heb je het recht om dit soort taalgebruik te gebruiken? Dit zijn onze volksvertegenwoordigers. Waar ik me vooral zorgen om maak, is het signaal dat je afgeeft naar het hart van de democratie." Elkayouhi vindt het 'ronduit belachelijk' hoe Baudet zich gedragen heeft. "Er is een grens overschreden", aldus Tessel Linders van Omroep Brabant. "Namelijk die van verbaal geweld uiten in de parlementaire zaal. Daar wordt dan actie op ondernomen. Het is uitermate droevig dat het gebeurt, maar dat zijn wel de regels zoals we die in de democratie hebben." Volgens Elkayouhi heeft Bosma te laat ingegrepen. "Eigenlijk had je iemand allang een rode kaart moeten geven." Baudet heeft inmiddels telefonisch zijn excuses aangeboden aan Bosma. Verder in het Mediaforum: de heisa rondom Khalid Kasem, hoe journalisten hun werk (niet kunnen) doen in Gaza en de problematiek waar gemeenten de komende jaren tegenaan gaan lopen.

'Wat een miscast', zegt Wouter de Winther over staatsecretaris Fleur Gräper-van Koolwijk van Cultuur en Media. De politiek-commentator van Telegraaf keek gisteren naar de discussie in de Tweede Kamer waarbij een meerderheid het kabinet opriep om meer stelling te nemen tegen Jodenhaat. Dat naar aanleiding van de verstoring van het concert van Lenny Kuhr. "Ik heb zelden iemand gezien die 'the room' zo slecht kon 'readen' om het op z’n Amerikaans te zeggen. De Winther is geschokt door haar onvermogen om dit op een juiste manier te duiden en volgens hem symboliseert deze reactie ook de politieke onmacht van de overheid als het gaat over dit onderwerp. "Het is een geïmporteerd conflict dat ook hier steeds meer mensen boos maakt, maar wat kan de overheid doen?"

Door een haag van journalisten moest presentator Tom Egbers zich een weg banen naar de rechtszaal, waar het kort geding plaatsvond die hij had aangespannen tegen de NOS. "Dit is gewoon sportverslaggeving", zegt journalist Sjirk Kuijper in het Mediaforum.

Na maanden van geruchten werd eindelijk bekend waarom de Britse prinses Kate zo lang niet in het openbaar is verschenen: ze heeft kanker. Hadden de speculaties voorkomen kunnen worden als het nieuws eerder naar buiten was gebracht? Ondanks de vele communicatiedeskundigen en persdienst denkt Arjen Fortuin (NRC) dat de Britse royals een 'totaal onnatuurlijke afweging' hebben moeten maken. 'Je kunt je na dit nieuws voorstellen dat je als persoon totaal in paniek bent. Als je ervoor kiest om het nog niet aan je kinderen te vertellen, dan kan het nieuws ook nog niet naar buiten en kom je in deze communicatieve ellende terecht.' Volgens hoogleraar Ineke Sluiter laat de grote interesse in het nieuws van Kate zien, dat ze nog steeds bestaansrecht hebben. 'Als het niemand meer boeit dat ze ziek is, dan is het klaar met het koningshuis.'

Van Arjen Lubach tot Vandaag Inside: de nieuwe informateurs, Dijkgraaf en Van Zwol, waren na hun ietwat onhandige presentatie het mikpunt van spot. "Inhoudelijk hadden ze ook niet veel te melden", aldus Marc Veeningen (hoofdredacteur SBS6) in het Mediaforum. "We lachen er nu een beetje om. Maar als je kijkt naar hun staat van dienst: ze hebben echt wel wat gepresteerd in het leven." "Het zijn ook wel de derde en vierde 'oude man' die dit proces gaat leiden", vult Tako Rietveld (oud-presentator Jeugdjournaal) aan. "En het duurt ook maar voort."

Het debat in de Tweede Kamer over de formatie liet vooral blijken dat het tot nu toe gaat over de vorm van een nieuw kabinet, niet de inhoud. "De sfeer was niet prettig", zag Ajouad el Miloudi. "Het ging amper over de inhoud." Ook het premierschap van Wilders kwam ter sprake. "Je voelt gewoon aan alles: dit is een verstandshuwelijk", zegt Jan Slagter. Bovendien denkt Ajouad dat het een "verkapt meerderheidskabinet" gaat worden. Wie daar premier van gaat worden, is nog onduidelijk. Volgens een AD-journalist zou oud-minister Hans Hoogervorst de prominente job op zich gaan nemen, maar dat ontkende Hoogervorst vervolgens. Inmiddels heeft de krant het bericht gerectificeerd, omdat er "geen opname" was van het telefoongesprek met Hoogervorst. "Het is nog geen verifieerde blunder", zegt El Miloudi erover. "Het is best grappig", vindt Slagter.