Maarten & Gijsbert over onderwijs

Naar aanleiding van de reli-rel over artikel 23 verzuchtte een gekwelde Arie Slob: ‘Latenwe het liever over het lerarentekort hebben.” Op dit punt zijn Maarten&Gijsbert het volledig met Arie Slob eens. Daarom een aflevering over het dramatische lerarentekort inNederland. Hoe word je vandaag de dag leraar? Waarom is het zo moeilijk leraren te vinden? Welke acties lopen er om meer leraren voor de klas te krijgen en werken die acties wel? We praten met Peter de Haan over de oorzaken en de aard van het tekort, maar vooral ook overhoe lerarenopleidingen nieuwe wegen inslaan en proberen in te spelen op de uitdagingen vanvandaag.

Er heerst Corona en voor scholen gelden strenge maatregelen. Er zijn grote verschillen tussen scholen bij het aanbieden van onderwijs onder deze omstandigheden. De ene school gaat het beter af dan de andere. We spreken hierover met Nienke Luijckx, voorzitter van het Landelijk Aktie Komitee Scholieren (LAKS). Wat ervaren scholieren ten tijde van Corona? Wat is de invloed van de maatregelen op de kwaliteit van het onderwijs? Hoe voelen scholieren zich hieronder? Wat moet beter en welke rol kan LAKS daarin spelen?Tot slot stellen we de vraag of er ook positieve veranderingen plaatsvinden die na de Coronatijd vastgehouden en verder uitgebouwd zouden moeten worden.

De wereld staat in brand: een pandemie, klimaatverandering, opkomend populismeen overal bewegingen tegen racisme. Hoe geef je geschiedenisles in zo’n situatie?Is het vak geschiedenis zoals het nu gegeven wordt toereikend? Zou de geschiedenisles niet een meer mondiale inhoud moeten krijgen? Zou het niet meer moeten aansluiten bij het vak burgerschap?Anna Huijgen studeerde geschiedenis en filosofie en geeft geschiedenis aan DeNieuwe Internationale School Esprit (DENISE) in Amsterdam-West. We gaan methaar in gesprek over het belang van het vak geschiedenis en gaande het gesprekkomen we erachter dat ze op een heel bijzondere school werkt: een school voornieuwkomers in Nederland en voor alle leerlingen die willen leren en willen bijdragenaan de samenleving, in Amsterdam en daarbuiten.Errata bij het gesprekDe school bestaat nu zes jaar; komend jaar is het zevende schooljaar. Ook in 14men IB is geschiedenis een verplicht onderdeel.

Marjolein Quené, schrijver van het boek Voorbij de managementmaatschappij neemt ons mee in de ontstaansgeschiedenis van het managementdenken. Overal zijn tegenwoordig managers te vinden die het werk regelen en efficiënter proberen te maken.  De opmars van management in de afgelopen decennia zorgde voor een cultuurverandering in commerciële bedrijven en vrijwel alle andere (grotere) organisaties. Ook in het onderwijs zijn hierdoor niet alleen de structuren en processen veranderd, maar ook hoe medewerkers met elkaar omgaan en hoe docenten naar leerlingen/studenten en ouders kijken. Zelfs de doelen en inhouden van onze lesprogramma’s zijn door dit managementdenken beïnvloed. Cultuurhistorisch is de groei van de managementaanpak goed te verklaren. De managementaanpak heeft zeker ook vruchten afgeworpen, maar volgens Marjolein Quené is het op een aantal punten doorgeslagen, waardoor er veel kapot is gemaakt. In deze aflevering komt aan de orde wat de negatieve gevolgen van de managementmaatschappij zijn voor het onderwijs. We gaan op zoek naar een alternatief.Info over het boek:https://www.quene.nl

De gelukkige klas is de best beluisterde aflevering tot nu toe. Daarom gaan we opnieuw in gesprek met Rob de Klerk over het gedachtegoed van Theo Thijssen. Wij vroegen Rob wat Theo Thijssen zou vinden van het hedendaagse onderwijs. Rob blikt daarvoor terug op het symposium van 15 december 2019 waarbij door de bril van Theo Thijssen naar het hedendaagse onderwijs werdt gekeken. Tijdens dit symposium kwamen drie thema's aan de orde: de professionele zelfstandigheid van de leraar, gelijke kansen in het onderwijs en het klassikale onderwijs.

In de zoektocht van Maarten en Gijsbert naar duurzaam en waardevol onderwijs stuiten wij op Big Picture onderwijs. Wij zijn te gast op de Big Bang, een evenement waarbij verschillende Big Picture scholen uit Europa bij elkaar komen voor inspiratie en kennisdeling. Tijdens dit evenement stellen wij de vraag 'Wat is Big Picture onderwijs?'. We spreken met betrokkenen over de ervaringen van het werken volgens de tien onderscheidende kenmerken van Big Picture onderwijs. In een tafelgesprek gaan we dieper in op deze gesprekken en bespreken we de principes waarop Big Picture Learning is gebaseerd; Relatie, Relevantie en Rigor. 

Waar loop je tegenaan als je studenten wilt laten samenwerken? Roosmarijn van Woerden doet er onderzoek naar. Samenwerken is veel meer dan alleen een cognitieve aangelegenheid, zo legt zij uit. Het gaat onder andere over het overwinnen van angsten en het overstijgen van culturen. Wij als mens vinden het bijvoorbeeld eng als we te veel van elkaar verschillen maar de kracht van samenwerken gaat uit van hoe we elkaar kunnen complementeren dus in hoeverre we van elkaar verschillen. Naast deze en andere inzichten over samenwerken geeft Roosmarijn een frisse blik op de reden waarom studenten geen docenten willen worden en waarom in het onderwijs de beoordeling zich meer zou moeten richten op het leerproces in plaats van op producten.

Artifical Intelligence (AI) vraagt om een andere rol en een andere taakopvatting van docenten; en vooral ook om een ander, voortvarender onderwijsbeleid. We gaan over deze onderwerpen in gesprek met Jaeques Koeman, directeur van Edia en onderwijstechnoloog. Jaeques noemt verschillende redenen waarom we blij moeten zijn met AI in het onderwijs.  AI is bijvoorbeeld beter in staat om studenten te beoordelen. AI kan voor een deel het tekort aan leraren oplossen. En door verschillende applicaties aan elkaar te koppelen kan een ‘self- driving car for education’ worden gecreëerd. Daardoor kan er veel efficiënter sturing gegeven worden aan het leerproces van de leerling/student.Dit alles en nog veel meer over AI en de toekomst van het onderwijs  in deze aflevering.

Maarten en Gijsbert zijn in gesprek met Rob de Klerk, directeur van het Theo Thijssen museum over het boek De gelukkige klas. Welke boodschappen heeft Theo Thijssen verborgen over zijn visie op onderwijs en pedagogiek met het boek De gelukkige klas en wat zegt dat over het huidige onderwijs?

We spreken met Jaeques Koeman, onderwijstechnoloog en directeur van Edia, over het gebruik van technologie in het onderwijs. Volgens Jaeques zou het onderwijs veel meer sturing moeten geven aan de ontwikkelingen van technologie in het onderwijs. Daarnaast zou het onderwijs het eigenaarschap van technologische infrastructuur moeten terug claimen. Slim gebruik van technologie zou de werkdruk van docenten drastisch kunnen verlagen volgens Jaeques.