Argos podcast

Er zijn veel problemen in de jeugdbescherming, maar soms is er ook reden tot optimisme. Recent kwam er een nieuwe richtlijn uit voor jeugdhulpprofessionals. Die laat zien dat het bewustzijn rond de risico’s van uithuisplaatsen eindelijk lijkt toe te nemen binnen de jeugdbescherming. De richtlijn voor uithuisplaatsen is vernieuwd. Deze richtlijn is een handvat voor jeugdprofessionals rond het beslissen over uithuisplaatsen en verschilt erg van de vorige versie. Oud-kinder- en jeugdpsychiater Peter Dijkshoorn, die eraan meeschreef, vertelt in Argos wat dit betekent en waarom dit goed nieuws is. Naast de vernieuwde richtlijn, werkte Dijkshoorn ook mee aan een recent verschenen onderzoek naar het proces rond een uithuisplaatsing. Uit dat onderzoek blijkt onder andere dat gezinnen vaak de verkeerde hulp krijgen, omdat onvoldoende met ouders en kinderen zèlf wordt gepraat.

Steeds meer mensen in Nederland willen euthanasie en dat zorgt voor problemen. Op papier is alles goed geregeld, maar in de praktijk moeten mensen vaak langer wachten dan hen lief is. In 2021 hielpen artsen 7.666 mensen met het beëindigen van hun leven. Een flinke stijging van 10% met het jaar daarvoor. Naast de landelijke groei valt nog iets op: het aandeel van de euthanasiegevallen die huisartsen uitvoeren neemt af. In 2011 voerden de huisartsen nog 90% uit, in 2021 was dat 80%. Het Expertisecentrum Euthanasie, voorheen de Levenseindekliniek, voert een steeds groter deel van alle euthanasiegevallen uit. En dat zorgt ervoor dat het centrum harde keuzes heeft moeten maken. Door een gebrek aan capaciteit ondersteunen zij huisartsen niet langer in de vakantieperiode. Mensen moeten daardoor, soms wekenlang, wachten tot hun huisarts terug is van vakantie. Mensen die euthanasie willen omdat zij psychisch lijden, moeten nog veel langer wachten. Maar weinig psychiaters zijn bereid patiënten te helpen bij hun levensbeëindiging. Uit onderzoek uit 2016 blijkt dat 63% van de psychiaters het ondenkbaar vindt om ooit hulp bij zelfdoding uit te voeren. Het overgrote deel van de patiënten dat naar eigen zeggen ondraaglijk lijdt vanwege een psychiatrische stoornis, komt dus uit bij het Expertisecentrum Euthanasie. De wachttijd voor deze groep patiënten is nu gemiddeld twee jaar. In Argos onderzoeken we de oorzaken en effecten van de groei van euthanasiegevallen in Nederland. Heb je een hulpvraag rond euthanasie of psychische problematiek en wil je hier met een professionele hulpverlener over praten? Dat kan gratis en anoniem bij MIND Korrelatie via mindkorrelatie.nl

Een school bouwen in een Afrikaans dorpje, hulp in de landbouw, medisch materiaal opsturen naar een afgelegen ziekenhuis in nood. Ontwikkelingswerk zoals we dat nu kennen bestaat nu zo’n vijfenzeventig jaar. Maar is het in de huidige vorm nog wel van deze tijd? Of is het, met alle crises in de wereld, juist meer nodig dan ooit?  De Nederlandse koers is vaak veranderd, wat ontwikkelingssamenwerking betreft. Waar we ooit Friese koeien stuurden die ten onder gingen aan het Afrikaanse klimaat, liepen we later wereldwijd voorop met onze ontwikkelingshulp. In 2013 raakte Nederland door ongekende bezuinigingen die koppositie definitief kwijt, en zetten we vooral in op hulp door handel.   Er is veel discussie over het huidige beleid, zeker nadat de inspectie van Buitenlandse Zaken de resultaten van de afgelopen tien jaar kraakte in een kritisch rapport. Toch houdt de minister vast aan haar koers, tot verbazing van experts uit de ontwikkelingssector. Daarnaast is er steeds meer kritiek op de koloniale ondertoon van veel ontwikkelingsactiviteiten - van grote overheidsprojecten tot een Ghanees schooltje gesponsord door een Nederlandse buurtvereniging. Zitten landen nog wel op de westerse hulp te wachten?   In Argos een gesprek met experts over het belang van ontwikkelingssamenwerking, de rol die koloniaal denken daarin speelt en wat de lessen zijn voor de toekomst.

Al bijna twee jaar vraag de Tweede Kamer aan de minister van Justitie om inzage in documenten over de zaak-Poch. Nadat Ferd Grapperhaus in 2021 beloofde om het archief van deze zaak ‘zo snel mogelijk’ naar de Kamer te sturen, wil zijn opvolger Dilan Yesilgöz dit toch geheimhouden. Ook na politieke aanmaningen geeft Yesilgöz geen krimp. Over de zaak van de oud-Transavia-piloot Julio Poch, die ruim acht jaar onschuldig in een Argentijnse gevangenis zat, en de omstreden rol die Nederland hierbij speelde, zijn dikke rapporten geschreven. Hieruit bleek dat de Nederlandse overheid niks te verwijten viel, maar daar denken verschillende vooraanstaande rechtsgeleerden anders over.  Daarom wil de Tweede Kamer de documenten inzien om zelf een oordeel te kunnen vellen. Afgelopen woensdag trok de vaste Kamercommissie Justitie en Veiligheid voor de zoveelste keer aan de bel.  Deze wens gaat echter niet in vervulling, als het aan Yesilgöz ligt. De bewindsvrouw meent dat ‘meerdere betrokkenen’ bij openbaarmaking van de documenten ‘onevenredig benadeeld’ zouden worden.  Vraag is of dat een valide argument is. De Kamer wil inzage in de documenten met een beroep op Artikel 68 van de Grondwet. Die bepaalt dat een bewindspersoon de gevraagde informatie alleen kan weigeren indien openbaarmaking in strijd is met het belang van de Staat.  Hoogleraar staats- en bestuursrecht Wim Voermans gaat in op deze kwestie en het Grondwetsartikel waar de Kamer zich op beroept. Moet Yesilgöz niet doen wat de meerderheid van de Kamer haar vraagt? En hoe nu verder?

Van de wieg tot het graf, op elk moment in je leven kun je te maken krijgen met spraak- en slikproblemen. Van kinderen die stotteren of niet willen drinken tot ouderen die zich telkens gevaarlijk verslikken. Iedereen kan ineens een logopedist nodig hebben, maar dan moet je die natuurlijk wel kunnen vinden. Logopedie is laagdrempelige eerstelijnszorg die wordt vergoed via de basisverzekering. Hier is veel vraag naar. Helaas worden de wachtlijsten steeds langer, omdat het aantal logopedisten slinkt. Veel minder jongeren kiezen voor het vak en steeds meer praktijken sluiten, want de kosten zijn hoger dan de gemiddelde tarieven die zorgverzekeraars willen betalen.  De zorgverzekeraars proberen de premiestijgingen voor verzekerden in toom te houden door te beknibbelen op tarieven voor eerstelijnszorg. Individuele logopedisten zijn machteloos en kunnen de alsmaar stijgende praktijkkosten soms ternauwernood betalen, laat staan dat ze zelf voldoende overhouden om van te leven.   Het kan toch niet de bedoeling zijn dat de logopedisten en andere paramedici hun vak als hobby moeten gaan bedrijven?

Je komt bij het loket om bijstand aan te vragen en nadat je de nodige vragen hebt beantwoord, zegt de gemeenteambtenaar: u ziet er best aardig uit, maar we verdenken u van fraude. Twee uur later staat de sociale recherche in je huis en trekt alle laden en kastjes open. 158 gemeenten maakten tot 2020 gebruik van ‘de fraudescorekaart’. Een kaart die punten geeft op basis van een aantal kenmerken. Ben je kapper, alleenstaande moeder, woon je in een huurwoning, of heb je schulden: grote kans dat de kaart je als fraudeur bestempelt. Tot vorige jaar maakten nog zeker vijf gemeenten gebruik van deze kaart. We maakten daar eerder dit jaar een uitzending over. Naar aanleiding van die uitzending richtte de vakbond FNV een meldpunt op.  Wij spraken met twee mensen die zich bij de FNV meldden. Wat gebeurde er toen zij bijstand aanvroegen en onterecht werden aangemerkt als fraudeur?

In onze rubriek Luizen in de Pels spreken we onderzoeksjournalisten over hun vak. Dit keer is Joep Dohmen te gast in de studio. Hij begon zijn journalistieke carrière bij het Limburgs Dagblad en dagblad De Limburger. Sinds hij daar in 1999 vertrok werkt hij als onderzoeksjournalist bij het NRC. Dohmen schreef – en schrijft – over een breed scala aan onderwerpen: van chaos bij de belastingdienst en mestfraude in Brabant en Limburg, tot fraude in de bouwwereld en misbruik binnen de katholieke kerk. Zijn werk resulteerde in maar liefst zeven boeken. Maar de nasleep van zijn laatste boek, over de Limburgse politiek, nam een onverwachte wending. We spreken Dohmen in de studio in Limburg. Ondanks het feit dat zijn carrière hier 42 jaar geleden begon, zou je het nu het hol van de leeuw kunnen noemen. Zijn onderzoeks- en schrijfwerk leverde hem namelijk niet alleen verschillende prijzen op. Na zijn verschillende onthullingen over vriendjespolitiek en corruptie in de Limburgse politiek in de jaren ‘90, blikt hij in zijn laatste boek terug op wat er veranderd is in dit politieke landschap. Zijn conclusies werden hem niet in dank afgenomen en hij kreeg de wind van voren van de Limburgse politiek. Het kwam tot een kookpunt toen een oud-CDA-gedeputeerde een meldpunt opende voor klachten over de NRC-journalist. Een unicum. Dohmen vertelt hoe het is om als journalist zelf het middelpunt van de belangstelling te worden.

Argos bestaat dit jaar 30 jaar. We kijken terug op een aantal spraakmakende uitzendingen van de afgelopen jaren. Wat is de impact van het werk van Argos? Wat is er veranderd na die uitzendingen? Oud-minister van Defensie Eimert van Middelkoop kijkt nog een keer terug op zijn beschuldiging op het 15-jarig jubileumfeestje van Argos: dat het programma UFO-journalistiek zou bedrijven. Hij beloofde een klacht bij de Raad voor de Journalistiek. Die kwam er uiteindelijk, maar verloor het ministerie. Bart Nijpels en Huub Jaspers vertellen over de impact van hun tv-documentaire Waarom Srebrenica moest vallen van 29 juni 2015. Oud-eindredacteur Kees van den Bosch vertelt over de impact van zijn uitzendingen over gif in containers. En tot slot vertelt Geesje van Haren over het lopende project Lost in Europe. Over kinderen die verdwijnen uit de asielopvang, om als moderne slaven tewerkgesteld te worden.

Je woont in een buurt met problemen en een team fraudecontroleurs van de overheid komt onaangekondigd aan de deur, want je bent geselecteerd voor een huisbezoek. Ze vertellen je niet dat je in beeld bent gekomen omdat uit de data blijkt dat je sinds een tijdje een alleenstaande moeder bent, je woning behoorlijk groot is voor iemand met een bijstandsuitkering en iemand een melding over je heeft gedaan. In stadswijken in heel Nederland vinden overheidsprojecten plaats om uitkerings- en toeslagenfraude op te sporen. Bijkomend doel: achter de voordeur komen van bewoners met wie het misschien niet goed gaat of mogelijk crimineel gedrag vertonen, om zo de leefbaarheid in de wijk te verbeteren. Dit gebeurt onder de vlag van de Landelijke Stuurgroep Interventieteams.  Uit onderzoek van Argos en Lighthouse Reports blijkt dat gemeenten, Belastingdienst, uitkeringsorganisaties en zelfs politie risicosignalen en privacygevoelige informatie uitwisselen, om adressen in beeld te krijgen die voor een huisbezoek in aanmerking komen. Is deze methode te verantwoorden? En wat betekent dit voor het vertrouwen van de bewoners van deze wijken in de overheid?

38 van de 39 dodelijke slachtoffers van het koeltruckdrama in oktober 2019 in het Britse Essex zijn op enig moment in Nederland geweest. Dit bleek vorige week uit het jaarrapport van Myria, de Belgische nationaal rapporteur mensenhandel. Volgens Nationaal Rapporteur Mensenhandel Conny Rijken moeten er antwoorden komen op de vele onopgehelderde vragen. ‘Het is nu aan Nederland om opheldering te verschaffen. Er moet een onderzoek komen.’ Het Belgische rapport is grotendeels gewijd Vietnamese mensensmokkel naar Europa en mensenhandel met - deels minderjarige - Vietnamezen. Het rapport roept veel vragen op over die 38 slachtoffers en in het bijzonder over twee van hen: de minderjarige jongens Hieu en Quyen. Zij zaten vijf maanden in de beschermde opvang in Limburg. De Belgische taxi die hun in Maastricht oppikte werd tot in Brussel gevolgd door een observatieteam van de Nederlandse politie. En toch greep niemand in. Twaalf dagen later werden de jongens dood gevonden in Essex. Argos en Lost in Europe ontdekten eerder dat honderden Vietnamese minderjarigen in Europa verdwenen zijn. En we reconstrueerden ook ‘De laatste reis van Hieu en Quyen’.

Iedereen kent wel iemand die zorg krijgt uit de Wet langdurige zorg, de Wlz. Bijvoorbeeld een dementerende buurman of een gehandicapt kind van een collega. Bijna 350.000 mensen zijn voor de rest van hun leven afhankelijk van het geld dat ze krijgen op grond van deze wet. Maar wie bepaalt of deze mensen daarvoor in aanmerking komen? Dat doet het Centrum Indicatiestelling Zorg, het CIZ. Een onafhankelijke uitvoeringsorganisatie van het ministerie van Volksgezondheid. Zij geven indicaties af zowel voor de toegang als voor de zorgzwaarte. Dan gaat het vaak om vele tienduizenden euro’s per jaar per persoon en eenmaal in de Wlz is dat vaak voor altijd. Door de vergrijzing groeit het aantal aanvragen elk jaar. Komt het CIZ zijn belofte na: ‘Passende zorg voor nu en in de toekomst'? En is dat eigenlijk wel realistisch? Argos deed samen met platform Investico, De Groene Amsterdammer en Trouw onderzoek naar de zorgvuldigheid van deze beoordelingen.

In Nederland wordt zo’n 40 procent van het drinkwater gewonnen uit oppervlaktewater uit bijvoorbeeld de rivieren de Maas en Rijn of uit het IJsselmeer. Met enige regelmaat worden er vervuilingen aangetroffen waardoor de inname van water moet worden gestaakt en een ingewikkelde zoektocht begint om welke stof het precies gaat en wie de veroorzaker is. Over het algemeen komt de vervuiling door lozingen door bedrijven. Soms kost het weken of maanden om vast te stellen om welke stof het precies gaat. De industrie produceert honderdduizenden stoffen. Ook is het niet altijd duidelijk welk bedrijf de stof heeft geloosd. Daarbij is het ook de vraag of dat bedrijf wel een vergunning heeft voor die lozing. Waterleiding Maatschappij Limburg (WML) moest dit jaar de inname bij haar innamestation in Heel, vlakbij Roermond, een recordaantal dagen staken. Gelukkig heeft WML een grote voorraad en kan er altijd overgeschakeld worden naar het oppompen van meer grondwater. Drinkwaterbedrijven hebben onvoldoende inzicht in welke vergunningen er allemaal zijn afgegeven, waardoor het soms moeilijk is een lozing te achterhalen. Dat komt door een ingewikkeld vergunningenstelsel en omdat veel van die informatie lang niet altijd beschikbaar is.

Het is onrustig binnen de Nederlandse Publieke Omroep (NPO). Berichtgeving over een onveilige werksfeer, tijdelijke contracten en verschillende belangen in de omroeptop passeren de revue en zorgen voor veel kritiek, zowel binnen als buiten de omroepen. Een van de namen die regelmatig genoemd wordt, is de naam van Frans Klein, directeur video van de NPO. Na de zoveelste onthulling legde hij zijn werk ‘tijdelijk’ neer, in afwachting van een onderzoek over het reilen en zeilen binnen de NPO. Dat onderzoek zal ook aantonen wat de rol van Klein - toentertijd mediadirecteur van de VARA - was in de misstanden binnen De Wereld Draait Door. Hoeveel macht heeft een NPO-baas? Wat hebben de omroepen te zeggen? Wie doet wat en is waar verantwoordelijk voor? En wie bepaalt nou eigenlijk welke programma’s en presentatoren op de beeldbuis en de radio te zien en horen zijn?  In Argos legt journalist en oud-NPO-baas Ton F. Van Dijk uit hoe het complexe omroepsysteem in elkaar steekt. Ook zijn journalisten Kim van Keken (Vrij Nederland) en Nikki van der Westen (Argos) en mediadirecteur van de AVROTROS Bart Barnas te gast.

Jaarlijks komen zo'n 29 duizend Nederlanders met een alcoholverslaving binnen bij de verslavingszorg, en zijn er 22.100 behandelingen op spoedeisende hulp door ongelukken veroorzaakt door alcohol. Ook veroorzaakt alcohol maar liefst 7 verschillende soorten kanker. Het gevolg: jaarlijks sterven er in Nederland zo’n 5000 mensen aan de gevolgen van alcohol. Daarom nam ons eigen kabinet zich al in 2018 voor om het aantal overmatige drinkers in 2040 met de helft terug te dringen.  Toch komt er van die ambities weinig terecht, concludeert het RIVM. Zo weinig, dat staatssecretaris Van Ooijen dit najaar de overlegtafel van alcoholindustrie en gezondheidspartijen ophief wegens gebrek aan resultaat. Hoe kan dat? Met een beroep op de wet open overheid vroeg Argos alle correspondentie met de alcoholindustrie rondom deze overlegtafel op. Uit de stukken blijkt glashelder welke strategieën de industrie gebruikt om het alcoholbeleid te proberen te beïnvloeden. En er is nog iets geks aan de hand. Terwijl naast Nederland, ook de Europese Commissie plannen lanceert voor strenger alcoholbeleid, blijkt dat tegelijkertijd ieder jaar miljoenen Europees geld via subsidies bij de alcoholindustrie terechtkomen. Argos maakte een optelsom van publiek geld waarvan de industrie gebruikmaakt. En komt tot de schokkende conclusie dat de mooie woorden op het gebied van preventie, niet stroken met het huishoudboekje.

Digitale kunst in de vorm van zogenaamde Non-Fungible Tokens (NFT’s) is nieuw, niet alleen in artistieke zin, maar ook in de strijd tussen de boef en de politieman. Want voordat een leek snapt waar het over gaat, kunnen er met deze NFT’s al grote hoeveelheden geld worden witgewassen. Dat gebeurt ook wel met traditionele kunst, maar de waarde van NFT’s is veel minder goed in te schatten en dat maakt het bijzonder aantrekkelijk voor duistere praktijken. De prijzen van deze digitale plaatjes kunnen enorm stijgen en dalen en niemand die helemaal begrijpt waarom of hoe. Het is een beetje wat de gek er voor geeft en dat maakt het interessant voor criminelen. Nieuwe kopzorgen dus voor opsporingsdiensten, maar ook kunstenaars, verzamelaars en kenners zijn niet blij met de slechte naam die deze ongezonde aandacht van de onderwereld met zich mee brengt. Argos duikt in de digitale kunstscene en gaat op zoek naar de artistieke én naar de criminele waarde van NFT’s.

De overheid wil de Wet op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (de WIV) aanpassen. Het eerste plan stuitte in maart vorig jaar echter op veel tegenstand, met name van de toezichthouders die de inlichtingendiensten controleren. Inmiddels lijkt een definitief wetsvoorstel dichtbij, maar zijn er voldoende verbetering aangebracht? De Wet op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten, kortweg de WIV, werd in 2018 ingevoerd. Dat ging gepaard met een hoop onvrede en reuring in de samenleving: in een raadgevend referendum stemde de meerderheid van de kiezers tegen de invoering van de sleepwet, zoals tegenstanders de WIV noemden. Om critici tegemoet te komen, voegde de regering waarborgen toe die ervoor moesten zorgen dat burgerrechten goed beschermd zouden worden. Er zouden bijvoorbeeld geen hele wijken afgeluisterd worden, en er zou alleen gericht getapt worden.  In maart vorig jaar maakte de regering echter bekend de WIV aan te willen passen, waardoor de eerder gemaakte beloftes in de prullenbank leken te belanden. Het plan stuitte dan ook op forse kritiek: de toezichthouders noemden het eerste voorstel zelfs onacceptabel. Een van de critici was Mariëtte Moussault. Zij is voorzitter van de Toetsingscommissie Inzet Bevoegdheden, oftewel de TIB. Moussault legt in de uitzending uit waarom ze bezwaren had en heeft tegen dit plan. Inmiddels wachten de betrokken partijen al maanden op een definitief wetsvoorstel. Welke verbeteringen zijn er in de laatste versie aangebracht? Is deze versie wel acceptabel voor de toezichthouders? En worden de toezeggingen die de overheid in 2018 deed nou wel of niet overboord gegooid?

Vluchtelingenkinderen van twaalf jaar en ouder die nog maar net in Nederland zijn, worden doorgaans op een lager onderwijsniveau ingedeeld dan ze aan zouden kunnen. Zo krijgen leerlingen met een niet westerse migratieachtergrond zes keer zo vaak praktijkonderwijs als niet-migranten. En dat heeft niet alleen te maken met de taalachterstand. Die te lage inschatting begint vaak met het afnemen van een intelligentietest bij nieuwkomers in de middelbare schoolleeftijd, om in te schatten op welk onderwijsniveau ze in kunnen stromen. Klinisch psycholoog Victor Kouratovsky slaat alarm over non-verbale IQ-testen bij vluchtelingenkinderen. Testen waarbij taal geen rol speelt zouden discriminatie in de hand werken. Hij spreekt uit eigen ervaring maar ook namens het Nederlands Instituut van Psychologen, het NIP, waar hij voorzitter is van de commissie culturele diversiteit. In de studio Samuel Tekeste, directeur van Nieuwlander in Rotterdam, een organisatie die nieuwkomers traint en begeleidt. Waaronder ook veel kinderen.

Zorgverleners en patiënten die elkaar niet kunnen verstaan. Sinds het kabinet Rutte 1 de tolkenfinanciering wegbezuinigden is het staande praktijk in de Nederlandse spreekkamers. Het was slechts een kleine pennenstreek in de Haagse boekhouding, maar één met grote gevolgen. Voor jonge kinderen bijvoorbeeld die sindsdien voor tolk moeten spelen voor hun ouders. En voor zwangere vrouwen die de taal nog niet goed spreken en zich nu te laat melden bij de verloskundige als er iets mis is met de baby. Argos besteedde hier in twee eerdere uitzendingen aandacht aan. En nadien werd een motie kamerbreed aangenomen die kabinet opdracht gaf om met een oplossing te komen. Hoe staat het met die oplossingen? Is er inmiddels verlichting voor de verloskundigen die we spraken? Een onderzoeksdossier met lichtpuntjes: er is daadwerkelijk wat veranderd. Maar er hangen nog donkere wolken boven de spreekkamers. Experts vrezen met de nieuwe tolkplannen van het kabinet een bureaucratisch oerwoud voor zorgmedewerkers. En wat voor consequenties heeft dat voor bijvoorbeeld voor een 11-jarig jongetje dat gesprekken voor zijn vader in de spreekkamer bij de huisarts moet vertalen?

Een lijst met jongeren waarvan de gemeente vermoedt dat ze crimineel gaan worden. De Top400 wordt door de gemeente Amsterdam gepresenteerd als een baanbrekend project dat probleemkinderen op het rechte pad houdt. Een unieke combinatie van zorg en controle met meer oog voor preventie. Een sympathiek verhaal zou je zeggen. En ook de gemeente schermt met klinkende resultaten. Maar moeders van deze kinderen vertellen een heel ander verhaal. De IDFA-documentaire ‘Moeders’, geproduceerd door de VPRO vertelt de ervaringen van deze moeders. Over de angst bij het bonzen op de deur: zou het weer politie zijn? En over de verstikkende werking van hulpverleners: ‘in plaats van naast je te gaan staan, gaan ze bovenop je zitten’. Het doel van de Top400 is om jongeren en hun gezin te helpen, maar in de praktijk betekent het vooral: controle. Speciale straatcoaches worden ingezet om gedrag te rapporteren aan de politie. En ook school geeft door wanneer gespijbeld wordt. In de studio praten we hierover met mensenrechtenadvocaat Jelle Klaas. Klaas deed onderzoek deed naar de top400. Hij maakt zich grote zorgen over het feit dat kinderen nog vóór ze zijn veroordeeld, een stempel  opgedrukt krijgen van hun overheid. Ook als dat goedbedoeld is.

De Zwitserse omroep SRF onthulde vorige week dat Qatar een enorme spionage-operatie heeft laten uitvoeren tegen de FIFA. De operatie moest ervoor zorgen dat het WK voetbal, vanwege alle kritiek op de mensenrechten in Qatar en omkoping van FIFA-functionarissen, niet als nog zou worden toegekend aan een ander land. Global Risk Advisors, een door een voormalige CIA-agent opgericht Amerikaans bedrijf, kreeg de opdracht voor deze operatie en een budget van 387 miljoen dollar. Iedereen die ertoe deed moest worden overtuigd van de gedachte: ‘Het WK in Qatar is goed voor de wereld’. Zo staat het letterlijk in de geheime documenten over de operatie die de SRF in handen kreeg. Critici binnen de FIFA, bijvoorbeeld de president van de Duitse voetbalbond Theo Zwanziger, moesten worden ‘geneutraliseerd’. De operatie had een looptijd van tien jaar. Er werden computers van FIFA-bestuurders gehackt, gesprekken afgeluisterd en tientallen agenten ingezet. Zelfs familieleden van FIFA-bestuurders werden betaald om die bestuurders te beïnvloeden. In de documenten over de spionage-operatie staat ook de naam van oud-KNVB-voorzitter Michael van Praag. Hij wordt als een ‘threat’ gezien, een bedreiging voor Qatar. Van Praag had zich kritisch uitgelaten over de toekenning van het WK aan Qatar en wilde zich 2015 kandidaat stellen voor het voorzitterschap van de FIFA. Fiona Endres, hoofd onderzoek van de SRF, vertelt over de onthulling. Michael van Praag reageert.