ایران پایدار

«عماد افروغ»، نويسنده، جامعه‌شناس و سیاست‌مدار ایرانی است که ضمن همراهی و موافقت با انقلاب ۱۳۵۷ و بخشی از مبانی پایه‌ای نظام جمهوری اسلامی، منتقد عملکرد این نظام نیز هست؛ او معتقد است که پس از انقلاب، بین آرمان‌ها و اهداف آن و آنچه که کارگزاران دولتی نظام جمهوری اسلامی انجام دادند شکاف و فاصلهٔ فراوانی وجود داشته و همین امر باعث شده است که بین شعارها و اهداف و آنچه که در عمل اتفاق افتاده فاصلهٔ فراوانی ایجاد شود. در اپیزود سیزدهم پادکست روايت ايران بر اساس مروری که مانی کلانی بر آثار و اندیشه‌های عماد افروغ داشته است به روایت افروغ از ایران پرداخته‌ایم.

اپیزود دوازدهم مجموعهٔ روايتِ ایران مروری است بر کتابِ «زوال اندیشهٔ سیاسی در ایران» اثر دکتر سید جواد طباطبایی. کتابی که پس از کتاب «تاریخ اندیشهٔ سیاسی در ایران» که در اپیزود دوم مجموعهٔ روايتِ ایران بررسی شد، می‌توان آن را دومین اثر از ۶ اثر مهم طباطبایی دانست که در آنها به موضوع اندیشهٔ سیاسی در ایران پرداخته است.طباطبایی در این کتاب معتقد است که «با بسط اندیشۀ فلسفۀ ایرانی و سیطرۀ دوگانهٔ شریعت و اندیشۀ عرفانی که به‌تدریج جانشین فلسفۀ عقلی یونانی و به‌ویژه فلسفۀ ارسطویی شد، اندیشۀ فلسفی ایرانی نیز در راهی افتاد که با پایان دورۀ یونانی و آغاز یونانی‌مآبی، فلسفۀ یونانی در آن افتاده بود و بدین‌سان، در دورۀ اسلامی نیز، همچون فلسفۀ مسیحی سده‌های میانۀ مغرب زمین، آشنایی با ارسطویِ راستین هرگز به‌درستی ممکن نشد.» (زوال اندیشۀ سیاسی در ایران، ص.۱۱۳)نویسندۀ متن روایت: علی بیغش| بهسازی متن روایت : الهام کرمی | راوی: سجاد فتاحیطراحی پوستر: مصطفی دهقان تدوین و موسیقی: بهنام محمدی و نوید شوندی

همایون کاتوزیان را می‌توان محقق و اندیشمندی مؤثر در تاریخ معاصر ایران دانست.در اپیزود یازدهم مجموعۀ روایتِ ایران تلاش شده‌ است تا بر اساس کتابی که حاصل همکاری مشترک مجموعهٔ ایرانِ پایدار و پویش فکری توسعه است به روایتِ همایون کاتوزیان از ایران پرداخته شود.این کتاب به قلم دکتر عباس حاتمی و با نظارت علمی دکتر محسن رنانی تهیه شده.

چرا بعضی کشورها در مقایسه با کشورهای دیگر وضعیت بهتری دارند؟ چرا بعضی از آنها به سمت توسعه و پیشرفت حرکت می‌کنند و بعضی یا درجا می‌زنند یا حتی به سمت فروپاشی میروند؟اصولاً ریشۀ ثروت و فقر کشورها در چیست؟ چرا ایران باوجود موقعیت جغرافیایی مناسب، و منابع انسانی و طبیعی قابل توجه هنوز در جمع کشورهای توسعه یافتۀ جهان قرار ندارد؟ آیا توسعه نیافتگی، سرنوشت محتوم کشور ماست یا می‌توان این روند را تغییر داد؟ و پرسشی بزرگ‌ترچرا ملت‌ها به پیروزی می‌رسند یا دچار فروپاشی و شکست می‌شوند؟در اپیزود دهم پادکست روایتِ ایران تلاش شده است تا از نظرگاه دارون عجم‌اوغلو و جیمز رابینسوندر کتاب «چرا ملت‌ها شکست می‌خورند؟ ریشه‌های قدرت، ثروت و فقر» به این پرسش‌ها پاسخ داده شود.نویسندۀ متن روایت: فاطمه دادرس و سجاد فتاحی| منبع روایت این اپیزود: کتاب «چرا ملت‌ها شکست می‌خورند؟» و کتابچۀ «ایران از نظرگاه عجم‌اوغلو و رابینسون (رویکردی نهادگرا به توسعه)» به قلم محمد فاضلی (این کتابچه در سایت و کانال تلگرام ایرانِ پایدار در دسترس است) | راوی: سجاد فتاحی  تدوین و موسیقی: بهنام محمدی و نوید شوندی | ضبط و صدابرداری: بهنام محمدی

کتاب «روایتِ محمود (سریع‌القلم) از مسئله توسعه در ایران»، نوشته «مانی کلانی» و دربردارنده عصاره دیدگاه‌های دکتر محمود سریع‌القلم، استاد گروه علوم سیاسی دانشگاه شهید بهشتی است. این کتاب اولین کتاب از مجموعۀ گفت‌وگوهای توسعه است که توسط پویش فکری توسعه برگزار می‌شود.در اپیزود نهم مجموعۀ روايتِ ایران که با همکاری پویش فکری توسعه تهیه شده تلاش شده‌ است تا بر اساس این کتاب به روايت محمود سریع‌القلم از ایران پرداخته شود. سریع‌القلم مطلق‌گرایی و ایدئولوژیک‌اندیشی نخبگان پس از مشروطیت تا به امروز را،‌ عامل اصلی عدم همکاری و تفاهم آنها با یکدیگر می‌داند که این عامل منتج به گشوده بودن باب منازعه میان آنها از آن زمان تا به امروز است. بنابراین نقطه عزیمت به سمت توسعه از دیدگاه سریع‌القلم اجماع نخبگان است.نویسندۀ متن روایت: علی بیغش| منبع روایت این اپیزود: کتابچۀ ایران به روایتِ محمود سریع‌القلم (مروری بر کتاب روایت محمود (سریع‌القلم) از مسئلۀ توسعه در ایران) به قلم محمد حیدری (این کتابچه در سایت و کانال تلگرام ایرانِ پایدار در دسترس است) | راوی: سجّاد فتّاحی  تدوین و موسیقی: بهنام محمدی و نوید شوندی

وقتی با توجه به تجربۀ دو انقلاب مشروطه و انقلاب 1357 به مفهوم دموکراسی در جامعۀ ایران فکر می‌کنیم ممکن است چنین پرسش‌هایی از ذهن ما بگذرد: چه عواملی در روند دموکراسی‌‌سازی در ایران در فاصلۀ سال‌های 1283 تا 1357 اثرگذار بوده است؟چرا در مواجهه با خواستِ دموکراسی‌ از بین گزینه‌هایی چون «سرکوب»، «امتیاز دادن» و «دموکراسی‌سازی»، سرکوب گزینۀ غالبی بوده است که فرادستان در جامعۀ ایرانی در این دورۀ تاریخی انتخاب کرده‌اند؟نهادی همانند قانون اساسی مشروطه از چه ویژگی‌هایی باید برخوردار بود تا ضمن تسهیل روند دموکراسی‌سازی، باعث تحکیم دموکراسی در ایران نیز می‌شد؟سطح نابرابری در جامعۀ ایران در شکل‌گیری دوگانۀ «انقلاب» توسط فرودستان و «سرکوب» توسط فرادستان چه نقشی داشته است؟در بخش دوم اپیزود هشتم پادکست روایت ایران تلاش شده است تا بر اساس نظرگاه دارون عجم اوغلو و جیمز رابینسون در کتاب «ریشه‌های اقتصادی دیکتاتوری و دموکراسی» به این پرسش‌ها پاسخ داده شود. نویسندۀ متن روایت و راوی: سجاد فتاحی   تدوین و موسیقی: بهنام محمّدی و نوید شوندی

دموکراسی چه ویژگی‌هایی دارد؟ چرا در جهان معاصر تعداد بیشتری از افراد در جوامع مختلف به دموکراسی گرایش پیدا کرده‌اند؟آیا علت عمومیت پیدا کردن خواست دموکراسی گرایش‌های ایدئولوژیک است یا این موضوع به خاطر منافع اقتصادی‌ای است که دموکراسی برای بخش‌های بیشتری از جامعه به همراه می‌‌آورد؟حاکمان و فرادستان در یک حکومت غیردموکراتیک وقتی با خواست دموکراسی مواجه می‌شوند چه گزینه‌هایی پیش رویشان است؟  چه عواملی باعث می‌شود که فرادستان از بین گزینه‌های چون امتیاز دادن، دموکراسی سازی یا سرکوب یکی از آنها را انتخاب کنند؟برای حرکت به سمت دموکراسی و تحکیم دموکراسی در ایران چه کارهایی باید انجام داد؟در بخش اول اپیزود هشتم پادکست روایت ایران تلاش شده است تا بر اساس کتاب «ریشه‌های اقتصادی دیکتاتوری و دموکراسی» اثر دارون عجم‌اوغلو و جیمز رابینسون به این پرسش‌ها پاسخ داده شود. نویسندۀ متن روایت و راوی: سجاد فتاحی | منبع روایت این اپیزود: کتابچۀ ایران از نظرگاه عجم اوغلو و رابینسون به قلم محمّد فاضلی (این کتابچه در سایت و کانال تلگرام ایرانِ پایدار در دسترس است)  تدوین و موسیقی: بهنام محمّدی و نوید شوندی

حسین بشیریه (زادة 1332) متخصص «علوم سیاسی» و «جامعه‌شناسی سیاسی» است؛ که لیسانس علوم سیاسی را از دانشگاه تهران اخذ و پس‌از‌آن در سال‌های (1979) و (1982)، در دانشگاه‌های «اسکس» و «لیورپول» انگلستان، به‌ترتیب درجه‌های فوق‌لیسانس و دکتری علوم سیاسی را دریافت کرد. بشیریه را می‌توان محقق و اندیشمندی مؤثر در تاریخ معاصر ایران دانست؛ امروز، بخش مهمی از آنچه در گفتارهای علوم سیاسی ایران به‌چشم‌می‌خورد؛ بی‌شک متأثر از اندیشه‌ورزی، نوشته‌ها و فعالیت‌های اوست؛ بدین‌معناکه نوع نگاه و خردورزی وی بر مباحثی دربارة «جامعة مدنی»، «دموکراتیک‌شدن»، «نظریه‌های سیاسی لیبرالی، مارکسیستی» و سایر «جریان‌های اندیشة اجتماعی‌و‌سیاسی» تأثیرگذار بوده‌است.بشیریه جوهر تاریخ سیاسی معاصر ایران را کوشش برای ایجاد ساخت دولت مدرن مطلقه در درون جامعۀ مدنی ضعیف می‌داند که نتیجۀ این وضعیت حکمرانی در ایران، ایجاد قدرت بی‌ثبات بوده است.در اپیزود هفتم پادکست روايتِ ایران تلاش شده‌ است تا بر اساس کتاب «موانع توسعۀ سیاسی در ایران» به روایتِ حسين بشیریه از ايران پرداخته شود.نویسندۀ متن روایت: محمد حسن کریمیان| منبع روایت این اپیزود: کتابچۀ ایران به روایتِ حسین بشیریه (مروری بر کتاب موانع توسعۀ سیاسی در ایران) به قلم محمد فاضلی (این کتابچه در سایت و کانال تلگرام ایرانِ پایدار در دسترس است) | راوی: سجّاد فتّاحی  تدوین و موسیقی: بهنام محمدی و نوید شوندی | ضبط و صدابرداری: محمد علیزاده

این اپیزود مروری است بر کتاب «مدارهای توسعه‌نیافتگی در اقتصاد ایران» اثر زنده‌یاد دکتر «حسین عظیمی».«حسين عظيمی» (۱۳۸۲-۱۳۲۷) اقتصاددان ایرانی، و دارای مدرک دکتری در رشتۀ «اقتصاد توسعه» از دانشگاه آکسفورد بود. او را می‌توان يکی از اثرگذارترین اقتصاددانان ایرانی دانست که بحران‌های اقتصادی ناشی از سیاست‌های تعدیل اقتصادی در برنامۀ اول توسعه را پیش‌بینی نمود. او با تأکید بر اهمیت تناسب نهادها با دوران تاریخی جوامع، معتقد بود:«گاهی این تصورات را داریم که خوب حالا ژاپن توسعه‌یافته است و مشکل ندارد. معلوم است که مشکل دارد، ولی توسعه‌یافته است چون نهادهایش متناسب با عصر تاریخی خودش است.»از سوی دیگر او با تأکید بر اهمیت ثبات سیاسی در ایجاد اقتصادی توانمند معتقد بود که:  «در جامعه‌ای که عمر متوسط تحولات‌ سیاسی آن ۸ تا ۱۰ سال است، هیچ‌گاه اقتصاد پا نمی‌گيرد...»نویسندۀ متن روایت: نسترن رفیعی، علی بیغش | منبع روایت این اپیزود: کتابچۀ ایران به روایتِ حسین عظیمی به قلم محمّد فاضلی (این کتابچه در سایت و کانال تلگرام ایرانِ پایدار در دسترس است) | راوی: سجّاد فتّاحی  تدوین و موسیقی: بهنام محمّدی و نوید شوندی | ضبط و صدابرداری: محمّد علیزاده

این اپیزود مروری است بر کتاب «سیاست، اقتصاد و مسائل توسعه در سایۀ خشونت» اثر داگلاس نورث؛ جان جوزف والین؛ استیون ب. وب؛ باری آر. وینگاست همچنین در این اپیزود تلاش شده است تا بر اساس این کتاب و از نظرگاه نویسندگان آن به 4 پرسش بنیادین مجموعۀ ایرانِ پایدار (ایران چیست؟؛ وضعیت ایران چگونه است؟؛ این وضعیت نتیجۀ اثر چه عواملی است؟؛ چگونه می توان این وضعیت را بهبود داد؟) پاسخ داده شود. این کتاب توسط محسن میردامادی و محمد حسین نعیمی‌پور ترجمه و توسط انتشارات روزنه منتشر شده است.  نویسندۀ متن روایت: سلمان قاراخانی، جلال چقازردی و سجّاد فتّاحی | منبع اصلی روایت این اپیزود: کتابچۀ ایران از نظرگاه داگلاس نورث به قلم سلمان قاراخانی (این کتابچه در سایت و کانال تلگرام ایرانِ پایدار در دسترس است) | راوی: سجّاد فتّاحی  تدوین و موسیقی: بهنام محمدی و نوید شوندی | ضبط و صدابرداری: محمد علیزاده

در این اپیزود مروری داشته‌ایم بر روایت علی شریعتی از ایران بر اساس کتاب «بازگشت». از نظر شریعتی «علت ناکامی انقلاب مشروطۀ ما جز این نبود که رهبران بی‌آنکه به مردم آگاهی اجتماعی و بینایی سیاسی داده باشند، به هدایت خلق و راه‌حل نهایی پرداختند و یکبار دیگر (همچون پیش‌وپس از آن) دیدیم که ثمرۀ تحمیل انقلاب بر جامعه‌ای که به آگاهی نرسیده و فرهنگ انقلابی ندارد، جز مجموعه‌ای از شعارهای مترقی؛ اما ناکام نخواهد بود.» (شریعتی، بازگشت‌، ص. ۱۰۷) نویسندۀ متن روایت: نسترن رفیعی | منبع روایت این اپیزود: کتابچۀ ایران به روایت علی شریعتی به قلم نسترن رفیعی (این کتابچه در سایت و کانال تلگرام ایرانِ پایدار در دسترس است) | راوی: سجّاد فتّاحی  تدوین و موسیقی: بهنام محمدی و نوید شوندی | ضبط و صدابرداری: محمد علیزاده

در این اپیزود مروری داشته‌ایم بر روایت احمد اشرف از ایران بر اساس کتاب «موانع تاریخی رشد سرمایه‌داری در ایران: دورۀ قاجاریه» از نظر اشرف می‌توان گفت « ناکامی جماعت تجّار در هر دوی این زمینه‌ها [توسعۀ صنعتی کشور و استقرار مردمسالاری یا دموکراسی بورژوایی] تا حد زیادی بخاطر نیروهایی بود که با آنها در تعارض و پیکار بودند، یعنی استبداد داخلی و استعمار خارجی».نویسندۀ متن روایت: نسترن رفیعی | منبع روایت این اپیزود: کتابچۀ ایران به روایت احمد اشرف به قلم محمد فاضلی (این کتابچه در سایت و کانال تلگرام ایرانِ پایدار در دسترس است) | راوی: سجّاد فتّاحی  تدوین و موسیقی: بهنام محمدی و نوید شوندی | ضبط و صدابرداری: محمد علیزاده

ایران به روایت سیّد جواد طباطبایی این اپیزود به مرور کتابِ «تاریخ اندیشۀ سیاسی در ایران» اثر دکتر سیّد جواد طباطبایی و روایت او از ایران بر اساس این کتاب پرداخته است.از نظر طباطبایی می‌توان گفت که « ... اصل در تاریخ اندیشۀ سیاسی سرزمین‌هایی از قلمرو خلافت، که ایران در کانون آن قرار داشت، یعنی دست‌کم از بصره و بغداد تا خراسان بزرگ، توضیحِ بسط و تداوم اندیشۀ ایرانشهری، به عنوان گفتاری مستقل در سیاست است».

در این اپیزود ضمن معرفی کتابِ «چرا ایران عقب ماند و غرب پیش رفت؟»، نوشتۀ کاظم علمداری، تلاش کرده‌ایم از منظر این کتاب به 4 پرسشِ اصلیِ مجموعۀ ایران پایدار پاسخ بگوییم. اگر شما هم به پرسش‌هایی چون چیستی ایران، چیستی وضعیت ایران، چرایی این وضعیت و چگونگی تغییر و بهبود آن علاقمند هستید با اپیزود اول مجموعۀ روایت ایران همراه باشد.به طور خلاصه و در یک عبارت کلی از نظر کاظم علمداری « ... عقب‌ماندگی ایران و پیشرفت غرب بر محور دو عامل کلیدی یعنی پیدایش سرمایه‌داری و جدایی دین و دولت در غرب و عدم پیدایش سرمایه‌داری و پیوند دین و دولت در ایران شکل گرفته است»

در این پادکست سعی کردیم این مجموعه رو معرفی کنیم و امیدواریم که در ادامۀ مسیر از همراهی و کمک شما هم بهره‌مند باشیم. 

✅ یکی از ویژگی‌های تمدن ایران، در بخش قابلِ‌توجهی از تاریخ خود، انطباق معماری با اقلیم و محیط‌زیست بوده است؛ اما بنا به دلایلی این معماریِ پایدار، در سده‌های گذشته نتوانست ادامه پیدا کند. ✅ بازآفرینی معماری پایدار ایران، با در نظر داشتن نیازهای دوران مدرن، امری است که می‌تواند علاوه بر افزایش زیبایی دیداری در بناهای شهری و روستایی، به پايداری محیط‌زیستی ایران یاری رساند.  ✅ بر این اساس #ایران_پایدار تلاش نمود تا در برنامه‌ای با حضور #مسعود_اسماعیلو، متخصص معماری اقلیمی و از معماران سرشناس ایرانی در ایتالیا و #محمد_درویش به موضوع معماری پایدار و کهن ایران و روش‌های بازآفرینی این معماری در ایرانِ نو بپردازد. 

«من زنی را دیدم، نور در هاون می‌کوبید» (سهراب سپهری) ✅ «#نور_و_نار» و «#ایران_پایدار» در تلاشند تا در بخش «زنانِ نور و نار در ایرانِ پایدار» به سردبیری #عرفان_نظرآهاری، سلسله برنامه‌هایی را با حضور بانوان ایرانی در حوزه‌های گوناگون برگزار کنند؛ بانوانی که روایتشان از زندگی و ایران کمتر شنیده شده است، اما هر یک در حوزهٔ خود اثرگذار بوده‌اند. ✅ میهمان اپیزود اول این برنامه‌ها مریم ندیمی بود، دکترای ژنتیک و هنرمند تذهیبکار و خوشنویس که در تلاش است تا بین قاره‌ها پل بزند.⭕️ ایرانِ پایدار، بستری برای ایران‌شناسی و ایران‌شناسی، بنیانی برای پایداری ایران.

✅ #ايران_پایدار، در بخش مسئله‌شناسی حکمرانی در ایران، در تلاش است تا به راهبردها و راهکارهایی برای #بازآرایی_نظام_حکمرانی_ایران، دست یابد. ✅ پیش از پرداختن به معماری نظام حکمرانی کارآمد، نیازمند آگاهی از اهداف، ارزش‌ها و ویژگی‌های سامانه‌های حکمرانی مطلوب هستیم. پیشتر در ۴ برنامه به اهداف نظام حکمرانی پرداخته شد و اکنون در سلسله برنامه‌هایی به ویژگی‌های نظام‌های حکمرانی مطلوب خواهیم پرداخت. ✅ در نخستین برنامه از این سلسله برنامه‌ها با حضور دکتر #حسین_دباغ به بررسی #سکولاریسم به عنوان یکی از ویژگی‌های نظام‌های حکمرانی پرداخته شد.

✅ ۱۳ شهریورماه، روز بزرگداشت #ابوریحان_بیرونی است، که می‌توان او را یکی از بزرگترین دانشمندان ایرانی در تمامی دوران‌ها و از پیشگامان مردم‌شناسی و هندشناسی دانست.  ✅ به همین مناسبت، #ايران_پایدار، برنامهٔ زنده‌ای را با حضور دکتر #علیرضا_حسن‌_زاده برگزار نمود. در اين برنامه تلاش شد تا به پرسش‌هایی از این دست پاسخ داده شود:آیا ابوریحان را می‌توان یک مردم‌شناس دانست؟ابوریحان چه تصویری از ایران و هویت ایرانی داشت؟ چرا سنت مردم‌شناسی ابوریحان ادامه نیافت؟

«قصهٔ رؤیای ملّی، قصهٔ سی مرغی است كه سيمرغ را می‌خوانند؛ قصهٔ سيمرغی است كه «سی مرغ»ها با هم آن را از بر می‌خوانند؛ قصه‌ای كه نيست؛ ولی همه در هوشياری، (يا مستی؟)، آن را تصور می‌كنند و درمی‌يابند كه از وجود آن آگاهند...» (عبدالله گیویان) ✅ رؤیای ملّی مفهومی است که این روزها ایرانیان، بیش از هر زمان دیگری نیازمند شناخت و آفرینش آن هستند. ✅ #ايران_پایدار، در برنامه‌ای زنده با حضور دکتر #عبدالله_گیویان، به واکاوی این مفهوم پرداخت، در این برنامه تلاش شد تا به پرسش‌هایی از این دست پاسخ داده شود:رؤیای ملّی چیست؟ از چه عناصری تشکیل شده است؟ چرا به آن نیازمندیم و چگونه می‌توان آن را آفرید؟